11 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

İBUGÜN Chamberlain'in Nutku Yazan: Ömer Kısa DOĞRUL »giltere h I Chamberlai Bia iki noktayı tebarüz ettir tincisi her neye mal olursa olsun, €n kısı zaman zarfında harbi kazan- İak, ikincisi, harp bittikten sonra İngiltere ile Fransa nrasında işbirli.. Üni, bugünkünden daha ileri götür. Mek, Bu iki nokta da büyük bir ehem- yiyeti haizdir. İngiltere hükümeti #bi kazanmak icin, bütün kuvveti. © çalışmakta ve İngilterenin bütün #keri kaynaklarını seferber etmek. ir. Bir taraftan İngilterenin. diğer raftan İngiltere imparatorluğu ec. Zasinin kuvvetleri hemen her gün | Karp cephesine sevkolunuyor. De. Bizde ve havada da avni faalivet gö- ?e çarpmaktadır. Fakat bugüne ka. ar kara ve hava faaliyetleri. ihzari Mfhayı gerememiştir. Ve bu ihzari #afhavı neler takip edece kestir. Mek de kimsenin harcı değildir. Fa. kat bazı tahminlere göre, Almanlar hilmüzdeki bahar mevsiminde bit. Yük bir taarruza gectikleri takdirde ngiliz ve Fransız kuvvetleri bu (a Arruzu kolaylıkla karsılıyahilecekler Ye Almanların bu tasrruzda vere. £ekleri zayiat, kafi neticeye varma. 7 kolavlaştıraeaktır. Karada ve havada vaziyet bu mer. kezde olduğu halde muharebe deniz. azami brzile devam ediyor Fakat burada da vezivet müttefiklerin a- Başvekili Mister son nutku bil or uğradığı zaviat ise. onun büvük Ve cok geniş kaynakları üzerinde mühim bir tesir bırakacak mahivete Varmamıstır. Bilâkis İneiltere bu 7. Yiatın heniiz tesirini hissetmiş bile değildir. Milvonlaren tonluk ticaret #emileri, İngiltere namına denizler. de dolasvor ve İngiliz Timanlarına Mmütemadiven ticaret malları tasrvar. ngiltereyi aç bırakmak için İncilir ahanmaeını ve İnriliz ticaret filosu. Bu ortadan kaldırmanın imkânsızlı. , daha simdiden tebarfiz etmiş ve mahiyet almış bir hakikattir. Bununla beraber Chamberlain'in Bufku İngiltere halkım yeni feda. kirliklara tesvik eden mahiyette di. Ve bu yüzden bugünkü İnriliz Eüretelerinin hepsi de, barbi kısalt. mak icin, İneiliz halkım meli ve i Mak için tesvik İngiliz gazeteleri nsilterenin Ni sirada hir iktrsat erkâniharbvesi. Pe ve iktisat baskumandanma muh. fc olduğunu anlatıyor. diğer gaze. teler de herkesi tasarrufa davet edi. T ve tasarruf olunan her şe: arbi kısaltmak icin hükümete ver. mek lüzumunu izah ediyordu. k Bütün bunlar harbi kısaltmak ve| #zanmak bahsine dahildir. Fakat S ster Chambherlain'in o hahis mev. Vu ettiği ikinel nokta harpten son. taki vaziyete şamildir. Mister Chamberlain. İneiltere ile Tansa arasındaki iğini harp. en sonra da devam ettirmek, hattâ İp >ten sonra, bu iş birliğini genis. mek üzumundan bahsetmekle, abi müteakip bugümkü hevnelmi. variyetin devam etmiyeceğini an. atmak istemistir. id Pransa Başvekili M. Daladier de lerde söylediği bir »kta sisle sonra Avrupada federal bir Miş in tesisi Tüzumundan bahset, Yat harp Geçen Büyük Harbin devam ettiği ay da bunlara benzer sözler in İşişebil hamına İlmit verici vaatler | “Harşit değildik. O zaman da ei i bitirmek in harp”, “Demek. zel urtarmak için harp, sayha. kaş götün dünyayı kaplamıştı. Fa.| mençe defaki vaatlerin tahakkuk Nk çi — yüzünden yirmi beş sene. | bir by, evladan sonra beşeriyet veni | ket, Yük harp ile karşılaşmak folâ. | ine uğradı. İ ii felâketin tekerrür etmesi 1s. leriyj yorsa. yapılacak iş, harp hedef. | e ay ahakkuk ettirmeyi baş verile Sali Yoksa. büyük harpler, bi. hiv, N tekerrür eder ve mede. St Yıkıl İş Bankası © İskerdarunda Şube Açıyor Ankara, 10 (Tan Muhabirinden) — | Açmak li İskenderunda bir şube ParInI vermiştir. Bu hu- Vista hazırlıklara başlanmıştır. Hey AE — €rvo Tekrar Fransız Mebusan Meclisi Riyasetine Seçildi Paris, 10 ça Mehman A.) — Herriot, «24 350 sinin revtle tekrar me. Dünkü Hava Harbinde Almanyanın Tayyareleri Mağlüp Oldu Londra, 10 (Husus!) — Bugün Şi- mal denizinde İngiliz ve Alman tay- yareleri arasında bir hava harb: V ku bulmuştur. Harp. İngiliz tayyare. lerinin Almanyanın şimal garbinde| keşif yaparlarken başlamış ve yarım| ir. Neticede, en son SİS- n tayyarelerinden biri de-| nize düşmüş. ikisi de Danimarkada yere İnmeğe mecbur olmuştur. Bu tayyareler Almanyada muhrip tav. yareler sayılmakta ve bunlara karşı bir tayvarenin mukavemet edemi- i iddia edilmekte idi. Wisbeten ağır hareket eden İngiliz tayyerele- rinin bunlara mukavemet etmeleri ve yalnız bir tek tayyarevi feda et. meleri ehemmiyeti haiz görülmekte. dir. Almanların bir tayyareleri de bü. gün Belçikada düşü Yeniden Batan Vapurlar Denizlerde de fasliyet vardır. İn. 10.000 Dunber Castle vapuru. Cenubi Afrikaya git. edeceği sırada hir mayine çarparak batmıştır. Dün Alman tayyarelerinin tar. ruzlarına uğrayan ve hattâ battıkla- gilizlerin tonluk mek üzere hareket rr da haber verilen iki Danimarka gemisi henüz su üzerinde oldukları için bir limana götürülebilmeleri ih. mal dahilinde görülmektedir. asi tarafından hatımlenatın 167 tonluk bir Holanda vapuru dâ bir mayine çarparak batmıştır, Barsah adını taşıyan Fransiz mua- vin gemisi karaya oturmuştur. Garp Cephesinde Vaziyet cephesine 'muvasalat etmiştir. Kıb.| rstan da kıtaat gelmiştir. Kıbrıslı. lar ilk defa olarak İngilizlerle yanya- na harp edeceklerdir. * Gironale d'İtalla, muhtelif muha.| riplerin muvaffakıyetleri ihtimali tetkik eden bir yazısında diyor kiz “Son söz, topun değil, muharip milletlerin manevi mukavemetleri. nindir. Ve zafer daha iyilerin, yani n sağlam fikri ve ahlâki meziyetler İ hepsinde çok iyi karşılanmıştır. Ame | Londra, 10 (Hususi) — Finlandadan gelen en son haberlere göre, Salla ce, deth muhart- beler başlamıştır, Sovyet vetler gönde > bu kuvvetler daha fazla reket, eseri göstererek Sovyetlerin vaziyetini dü. nde Şi ler buraya yeniden k kat bunlar da henüz hiçbir dördüncü un öte, Kırk sı Sovyet hududu! Ladoganın şimalinde Fin lip gelmişler ve birçok esir almışlardır. Sovyetler Gerilediklerini İtiraf Ediyorlar 'yetler Suomesalmide birkaç kilometre gerile. ametinde, piyade cü. zütamlarının çarpışmalar; vuku gelmiş, ve bu çar. pişmalar neticesinde Sovyel kıtaları Suomosalminin şarkında birkaç kilometre geri çekilmiştir Repola ve Petrozavosk istikametinde, keşif kolları faaliyet olmuştur. Fena hava, töyyare harekâtın tahdit sylemişt İtalyan k Murmansk hatt nin Finler t ldiğini bildiriy lar. Stalinin Gizli Silâhlı İsveçte çıkan bir gazete Stalinin gizli silâhından bahsediyor ve bu silâhın zırklı kızak olduğunu en. latarak diyor ki: “Suomosalmide Finlandalıların eline geçen tec. hizat arasında bulunan bu kızak bir torpil biçimin. Çekildiklerini Bildiriyor Sialinin Gizli Silâhı “ZırhlıKızak,, da Iğtinam Edildi Olan değir. Saatte 160 kilometre süratle giden bu kızak tanklardan daha elverişlidir Çünkü kalın kar taba. kuları üzerinde de yürümektedir. Yalnız sevk ve idaresi güçtür. Finlanda bu silâha karşı daha şimdiden müdafaa asına malik bulunuyo: İtalyanın Protestosu İlalvanm Finlandaya gönderdiği silâhların Al manyada durdurulması yüzünden İtalyanın Alman. esto ettiğini anlatan İngiliz gazetelerinin Kopenh: aldıkları malümata göre, Berlindeki l İtalyan başkonsolosu bu rin İsveç yolu ile Finlandaya sevkine müsaade edilmediği takdir. de deniz yolundan sevkedilmek üzere derhal İtal. İ yayı prof malzeme yaya iadesini istemiştir. Finlere Yapılar Yardımlar İ — İsveçten bir gönüllü kafilesi daha hareket etmiş ve bin gönüllü daha kaydolunmuştur. Kanadadan yüz Finli memleketlerine dönmüş ve erpheye ha. İ eeket etmislerdir. Meşhur artist Greta Garbo Fin. landaya büyük bir teberrüde bulunmuştur Norveç. te toplanan teberrüler beş milyon kurona varmıştır. General Frankonun, dahili h n sonra İspan. | yada kalan tank, top ve tüfekleri Finlandaya gön. dereceği haber verilmektedir. Bu harp levazımı İs. İ kandinavydya İspanyol vapurlarile nakledilece! Almanların Sovyetlere Yardımları İ Roma, 10 (A.A.) — Corriera della Serra'nın istih. barına göre Sovyet ordusunu tensik etmek üzere 20 Alman erkân:harp subayı Rusyaya gitmistir. | Amerika, Almanya ve Italyadaki Tefsirler Kanada orduları kumandanı Garp| Londra 10, (Hususi) — Mister Chamberlain'in dün söylediği nutuk tedir. rika gazetelerinden Nevyork Times! İngiltere - Fransa biri inin harpten sonra dahi devamından bahsedilme Sini, istikbal namına hayırlı bir vasi sayıyor ve Balkanlarlı Skandinav memleketlerinin gittikçe kuvvetlenen Fransız - İngiliz birliğine benzer bir birlik kurmalarına İntizar odilebile. betinin müttefli olduğunu bildi gösterenlerin nasibi olacaktır.,, ceği kanaatini müdafaa ediyor. TETANEI © Finlanda karbinin uzaması, onun yüzünden birtakım mühim inkişaflar hasıl olmasına sebep olabilecektir ve bunlar bir taraftan Almanya Üle müttefikler arasındaki harp üzerinde, diğer daraftan Sovyel Birliği üzerinde tesir edecek- dir. Bazı İngiliz müşahit, harbinin uzaması, belki de Stalinin şahsi nü- Tuzu üzerinde sarsıcı bir vukubulmaması için Finlanda harbinin süratli bir tahavvül geçirmesi lâzımdır. * 1920 de Sovyet ordularının mağlübiyete uğradığı ve Varşovanın kapılardan geri döndüğü yaman. Lenin, derhal harbe son vermiş ve #skerlerini hemen geri almış, fakat bu yüzden halk arasındaki nüfuzu düşmemişti. Stalin'in de Fin harbine son fice ile karşılanıp karşılanmıyacnğı belli değildir. Böy. le bir hareket, Sovyet Birliğinin Almanyay xivetini bozar ve Sovyet Birliğinin Japonyaya ve müt. tefiklere karşı itibarını sarsar. Hattâ Sovyet Birliğinin küçük bitaraflar nazarındaki havvül gecirir Sonra bu hâdise Sovyet Birliği hükü. metinin hal nazarındaki itibarı üzerinde tesir eder ve senelerdenberi yenilmez ve mukavemet edilmez yette olduğu mütemadiyen proparanda edilen Kızıler. du hakkındaki telâkkiler de, Bu vözden Finlanda harbini lerine göre, Finlanda fesir yanar, Bunun cenahları kesilerek ordu verdiği takdirde ayni ne. karşı en. vaziyeti de büyük hir ta. zi. esaslı bir surette değisir, in devamına hükmedile, bilir ve Sovvet Birliği hu harbe muvaffakiyetli bir son vermek için etinden geleni yapacaktır. * Maaş relsilğine intihap o- İİ, G8 Pinlmmda Korkinin nzaman izerine. Amerika Fransızlara Göre Fransız matbuatı du bilhassa i; müttefik ve bitaraf memleketlerin Jvede ait vaatlere ehsramiyet vermek. Petit Perisienne, İyiliğin bütün kuvvetlerini karşı çıkarıyor, zira, medeniyet akı. lerin zaferine bağı ra Chamberlain'in bahsettiği sıkı bir. Ek hakkında şu sözleri söylüyor “Bu vaat, bir istikbal kaydedilecek öyle mennidir ki, buna Fransada iltihak çyüzümm gazeteleri bu harbin plân!,, olduğunu söyliyerek, Sovyet Birliği ile istihzaya başladılar. İngiliz ve Fransız gazele- leri ise, Sovyet satvetinin bir sabun köpüğün- den farksız olduğuna dair neşriyata giriştiler. Çünkü Sovyetler, Fin harbinde bir sademeye uğromışlardır. Ve bu çeşit sademelere her mil letin askeri tarihinde tesadüf edilir. İngiliz ordusu Boer harbinde de, geçen Büyük İlarple de bu çeşit sademelere uğramıştı. Fakat Sovyetlerin Finlanda harbini askeri bir tenezzüh mahiyetinde saymaları Halbuki bunun böyle sanıldığı göze çarpmız ve genç Sovyet zabilleri Helsinkiye girecekleri günü tesbit ederek, burada bulusmak için bir- birlerine randevular veriyorlardı. hareket edenler, akıllarını baslarına almıs ola- caklardır. Onun icin İskandinavya devletleri harbe girmez ve müttefikler. bunlara esaslı bir suretle yardım etmezlerse, Fin harbinin ne ne- #ice vereceği üzerinde tereddüde yer kalmaz. Fakat İskandinavya devletleri ile müttefikler. Fin harbine karışacak olurlarsa, Sovyet Birliği de tam mânasile birleşirler, Fakat, girismek fikrinde olmadığı aşikârdır. Müttefikle de Almanyadan baska Sovyet Rusva ile de harbetmeyi istemezler. Bilâl Sovyet Birliği ile anlaşmak imkânının henüz zail ol. madığına inanıyor ve bugünkü harp bitmeden önce bu imkin tahakleuk ettireceklerini sanrvorlar, Ckimberidin'm Nutku | N. Menemencioğlu Paristen Ayrıldı Ee AA) Harleiye Ve. İkâleti Umumi Kâtibi Menemencloğ. İlunun riyasetinde Türk heyeti mah risten hareket etmiştir. Hariciye Müsteşarı o Champetier Deribes, dün sabah Türkiye Harici e mencioğluvu kabul etmistir. mesuliyetler' “Chamberlsin, 4. fenolığa elmiyecek müstakbol ile Fransa arasındaki iştirakinin çok kuvvetli olduğu nok- tasında duruyorlar, Alman gazeteleri, Fransanın harpten mesul oldukları. nı söylemekle iktifa ediyorlar. vaadi olarak or... dedikten son- kıymetli bir te. “Yeni bir beş senelik ekim yanlıştı Bu sekilde Almanya ile * Sovvet Birliğinin bu kadar büyük bir işe İngilizlerin bir kısmı ye Uumumi Kâtibi Numan Mene- müdrik hiçbir kimse mevcut değildir. İtalya ve Almanyadaki Telâkki İtalyada resmi mahafil. İngiltere nokta nazar İngiltere ve Yiyecek Maddeleri Hâl (Pahalıdır H | İ | | | retle, a B. FELEK ve ihtikârı Kazan: ayatı ucuzlatmak lemek için sarfedilen gay- gösterilen iyi niyetleri *ak- dir edsriz. Allah ran Lâkin bu takdir. bi kın, bil. İhassa fal halkın teşkil eden gıda ae maisetini maddelerinde hiçbir ucuzluk mi hede edilmediğini ve bunlardan, me. İmedan selâ sadeyağ gibi. pirine gibi, kuru İ hububat gibi. hayata en çok lüzumlu olan maddelerin hâlâ cok pahalı ol. duklarını ifade etmekten bizi mene. İdemez. İ *Mahlât olmıyan bir yemek yağı İnin kilosu en wewr 100 kuruş, pirinç 40, fasulye 30, patates 8 — 10 kuruş» tur, Bu fiyatların biraz daha yüktel memesi, alının tertihattan değil, İ— çünkü da maddelerile kimse meşgul olmadı — sadece daha paha. ya mal »lan bulunmuyacağı korku. sundandır Kendi İdoğrudan doğruyu haller çıkan ve hayatile il İn ergeç si. İki bir kentrole tâbi olacağı timidini kaybetmemiş olmakla beraber, kışın hütüc şiddetile hüküm sürdüğü bu memleketimizde İgili olan eda maddelei sıralarda a'ikadar daivelerin Diraz İbunlarla uğrasmasını pek lüzumlu görmekteyiz. Demir gibi civi, deri, vamuklu ve ecrn gibi şeylerin fivat. larımdaki tahavviii, mesul makamla. rı hemen haberdar edecek sevlerdir. Cünkü bunların pahalılığından mü. teessir olan müteahhitler, mühendise ler, devlet daireleri ve hastaneler vardır. Buraları hemen snlâhivettar ma. kamlara baş vururlar, derilerini an latıp medet İsterler. Gıda maddeleri ise halkın, her gün yarım kilo, bir kilo, yani perakende olarak tedarik ettiği şeylerdir. Bunlarm sıkıntısını ancak gazeteler alikadarlara İsman çalışırlar. | nül or ki, Tienret Vekilimiz, kendisi zahmet etmese bile ahbap. larından, dostlarından veya miaiyef İ memurlarından beş, on tanesini a- İlelâde müşteri gibi, İstanbul pazar. ası Ankaraya dönmek Üzere Pa. |larına gönderse ve gıda maddeleri fi. yatlarının ne sularda olduğunu öğ- rensel Çünkü, halkı tazyik eden hayat pahalılığını ancak her seyden evvel gıda maddelerinin — fiyatlarındaki yükseklik tevlit eder. Senede hir çift kundura giyen bir adamın, dört lira yerine, beş lira vermesi, ber gün a- miya mecbur olduğu yirmi kuruşluk. pirinci, 40 kuruşa almasından çek Bir de bilhassa yiz nin fiyatlarındaki farkları hesap €- derken, 15 kuruşa satılan (asulyenin 35 kuruşa çıktığını ve arada yirmi | kuruş fazlalık olduğunu değil dai. ma bu tezayfitlerin yüzde ile nisbeti ; hayat pahalılığı. nın ne nisbette olduğunu anlıyabile. lim. Bugünkü fiyatlar, geçen seneye nazaran yüzde otuzla yüzde yüz nie »etinde yükseklik arzettiği o içindir ki; herkes gibi, biz de bunu anormal vörmekte ve mutlaka bir çaresine te. vessül edilmesini ehemmiyetle dile. mekteyi; FelâketMintakasındaki Mücrim ve Mahkümlar ra, 10 (Tan Muhabirinden) — © Millet Meclisinin dünkü toplantısın. “ da felâket mıntakasindaki mücrim ve mahkümlara ait lâyihanım müsta. resine karar veril. Adilye Vekili Junmuş ve mmiğe il edilmiştir. Bu kanunun hükümlerine göre, 27 ânunyevvel 939 tarihinde ve mütes günlerde vukua gelmiş olan zelzelede ehemmiyetli surette hasa, ra uğrayan yerlerdeki mahküm ve mevkuflardan bir kısmı veya tama. mı hakkında verilmiş olan ceza büs kümleri ile tevkif kararlarının infa. | zı müsait vazivet avdet edinceye kâ- | tar Adliye Vekâletince tecil oluna. İ siir, 5 İ Yukarıki maddenin tatbik odilece. İ 8 yerlerle bu verlerin hepsinde veys bazısında müsait vaziyetin o avdet »ylemiş olduğu İera Vekilleri ha. veti kararile tavin olunacak ve bü” kanun 31.12.0941 tarihine kadar merf olacaktır. le teakiben kanun