5 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BUGÜN Mühim Hâdiseler Arifesinde Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Son günlerde Avrupa siyasi mah- fillerinin fısladığı bir takım Şayialara bakılırsa, Avrupa yeniden çok mühim hâdiseler arifesindedir ve bu mühim hâdiseleri Finlanda meselesi doğurmaktadır. Finlanda meselesi, Milletler Cemiyetinin ver. diği karar üzerine yeni bir mahiyet aldı. Sebebi, Cemiyete mensup dev. Tetlerin Finlandaya yardıma davet olunmaları ve bunlardan çoğunun yardımı kabul etmeleri, bilhassa İn. giltere ile Fransanın, Finlandaza lâ. zım gelen her yardımı yapacaklarını bildirmeleridir. İngiliz, Fransız Amerikan, İtalyan tayyare ve top. Tarının Finlandaya bol bol muvasa. latından sonra Finlandanın kücük çapta bir umumi harbe sahne olması ! bekleniyor. Bu suretle Finlanda, bir bakımdan İspanyaya benziyecektir. İspanyadaki, cümhuriyetçiler bolşe. vik sayıldıkları ve Sovyetlerle sol. cuların bunlara yardım ettikleri Bö- rülmüş, buna mukabil Almanlarla İ. talyanlar da General Frankoya yar. dım etmişler, bu yardım en geniş ölçüleri aldığı için İspanyadaki sığ; cılar, sollara galip gelmişlerdi. Finlandaya gelince vaziyet büsbü. tün değişiyor. Bir kere harp dahili değildir, haricidir. Ve Sovyet Birliği İle vuku buluyor. Dünya efkârı u. mumiyesinin pek büyük bir kısmı Finlandayı tecavüze tiğramış say. maktadır. Hattâ Milletler Cemiyveti haricinde bulunan Amerika ile İtal. ya da bu düşünceyi beslediklerini gösteriyorlar. Sovyet Birliği ile Finlanda, bilfiil Mmuharebe ediyorlar. Ve Almanyanın Finlandaya silâh vermemekle, gön. derilen — silâhların topraklarından geçmesine müsaade etmemekle, hat. tâ bütün sempatileri Finlandaya 0- Tan İskandinav_valılnn tehdit ederek geniş yardımlarda bulunmaktan alı. koymakla Sovyetlere müzaheret et. tiği göze çarpıyor. Fakat son günlerde - İngiltere ile Fransa Finlandaya yardıma karar verdiler ve bu kararlarını bildirdi. ler. Bu kararın Sovyetlerle Almanlar Arasında yeni bir teşriki mesai ze- mini açmak üzere olduğu anlaşılı. YM_. Verilen bir habere güre nazisi. lıîrın Tüesası ile Alman -kuvvetleri- hin başkumandanları bu zemin üze- ::ııde mülı.kenkr yapmakta ve ya- he:;:ı::eşlnkı mesainin şartlarını ve lıdırl.r.m tesbit ile meşgul olmak. “:':'.YGIİ bu merkezde ise Avrupa- k şima 'i_nde başlıyan harbin geniş. Mesi, gün meselesi olur. dıNuiıtıeıın, müttefikler — tarafın. n Finlandaya olan yardımı Yetlerle askeri Tu adım atmak Fi müttefiklerle Betirmek için taki Yasete uygundür. Meselesinde de b t#tmişler ve mütte İiğine de harp il Mişlerdi, Şimdi tİnden ayni şe İstiyorlar, 'mS*Wyel siyasetinin bu İll:i:. s::?:::î: 'hîniiı belli de. Prestiji arRŞ .iıl, : manın Suvye't et ir darbe teşkil Bi şüphesizdir. Çünkü Sovyet Birliği, Finlanda m i 1 , eselesini tek ba. #ina halledememiş ve ancak Alman. Yanm yardımile bu küçük harbin i. çinden çıkmış sayılacaktır. Sovyet Satvetinin böyle bir lekeyi y eyi kabul et. Mesine ihtimal verilemez, ü Onun için mühim hâdiseler arife. bndı bulunmakla beraber gecenin u hâdiseleri doğurmaması ihtimali de henüz mevcuttur. AĞ ika Romada, Rumen - Macar Mfnasebatı Görüşülecek llhmı. $ (A.A.) — Politika gazete. #inin muhabirine göre Macar harici. Ye nazırı Kont Czaki Romayı ziyareti *tsnasında İtalya hariciye nazırı Kont Ciano ile mülâkatta bulunacak : bu mülâkatta Rumen . Macar tlerinde mutavassıt bir hal '“nfi bulunabilmesi ihtimallerine büyük :u— ehemmiyet verilmektedir. ir vaziyet cenubu şarki Av, TuPası vaziyetini tarsin eyliyecaktir, yapılan ve yapılacak bahane sayarak Sov- teşriki mesaiye doğ- istemeleri, Sovyetle. muharip vaziyete ip edegeldikleri si. Nitekim Polonya u şekilde hareket fiklerin Sovyet Bir. ân etmelerini bekle. de Finlanda mesele. kilde istifade etmek istikameti Adapazarı seylâbına ait ilk resimler: Sağdan sıra ile: Trabzon köyünde kurtarma ameliyesi, sellerin istilâsına maruz kalan Sakarya Mektebi sokağı ve köylerdeki halkın kurtarma faaliyeti 4FELE KN AGeIecek Başkar Şey Yok muydu? B. FELEK ngilterenin maruf gazetelerin. den (Mençester Guvardiyen) dındaki gündelikte zelzele hakkında bir makale gördüm. Bir fen adamı- nın kaleminden çıktığında şüphe ol mıyan bu makaleye ve ona ait hari- taya göre, Anadolu zelzelesi Ameri- kanın tââğü Büyük Okyanus sahille. rinden başlıyarak, (Los Ancelos) ta. rikile Meksikadan ve Orta Amerika- dan geçip Atlas Okyanusuna ve A- Yazan: Dicle Nehri | de 6 Meftre l Yükseldi ı ği Adapazarında Sular Çekilmeğe Başladı Diyarbakır, 4 (Tan Muhabiri bil- diriyor) — Eriyen karların ve yağan yağmurların tesirile Diçle nehri altı metre yükselmiş, Bismil kazasının bir mahallesi su altında kaldığından a. halisi derhal başka yere nakledilmiş- tir. Batman çayı üzerinde demiryolu köprüsü inşaatında çalışan ameleler bir ada üzerinde mahsur kalmışlar. dır. Kendilerine kelekler ile yiyecek gönderilmiş ve kurtarılmaları için çalışmalara başlanmıştır. ADAPAZARINDA Adapazarı, 4 (A.A.) — Sakarya su- ları Adapazarında dündenberi on san tim daha düşmüştür. Şehrimiz için tehlike zail olmuştur. Su altında ka- lan mahallelerden üçünün suları çe. kilmiştir. On mahalle ve 15 köy su- lar altında olmakla beraber eandişeyi mucip bir hal yoktur. Devamlı yağışlar olmazsa ön güne kadar suların tamamen çekilmesi u- mulmaktadır. Adapazarı-Hendek yo- lu üzerinde ve Sakaryanın yakınında şosedeki ahşap köprülerin tahammül vaziyetleri malüm olmadığından kam yon ve yük arabalarının geçmele:ine henüz müsaade edilmemektedir. Bu yüzden yolcu nakliyatı aktarma su- retile yapılmaktadır. Kışlık mezruat mahvolmuş, mandalar ölmüştür. Kütahya, 4 (A.A.) — Değirmisaz- da Jlinyit kömürlerinin üzerinden nakledildiği büyük köprüysdi seller al- dığından Etibankın istasyona kömür getirmesi imkânsız bir hale gelmiş. tir. Bu yüzden burada kömür buhranı başgöstermiştir. BOLUDA Ankara, 4 (A.A.) — Boluda dün gecedenberi yağmakta devam eden karın kalınlığı bu sabah 153 santi - metreyi bulmuştur. Bolu dağında daha fazla kar olduğundan otohüs se- ferleri durmuş ve bu yüzden Istanbul postası gelmemiştir. İzmir, 4 (TAN) — Ayvalık hattın- dan gelen Mersin vapuru açık deniz. de makinesi sakatlnan Kemal va- purunun imdadına gitmiş, vapurda. ki yolcuları alip Çanakkaleye götür. müş ve Kemal vapurunun tamirini beklemiştir. Bu yüzden Mersin va. puru dört gün teahhurlâ buraya gel- miştir. sür Adaları ve Tanca şehri üzerin. den Anadoluya gelen bir sarsıntı i. FİN HARBİ MÜNASEBETİLE —i zz zzamacın rika olduğu anlaşılıyor. Almanya, Sovyetler Ile Askeri İşbirliği Yapmıya Uğraşıyor Gözünü sevdiğim kısmet, getire getire Amerikadan bize bu âfeti mi getirdin? Böyle gengin, böyle medeni ve mü. terakki memlekette gelecek başka şey yok muydu? Bu gazetenin verdiği malümat, pek muht lmakla beraber, bize —| kadar gelen bu zelzelenin oralarda — bizimki kadar tahribat yapmadığı, hele buradaki kadar cana mal olma. dığı anlaşılşyor. Zelzele mıntakasın.. dan gelen bazı fotoğraflarda bir kı- kine Hünüğ çatlamış ve kağşamış olmasına rağmen, çökmediğini gör. Londra, 4 (Hususi) — Sovyetlerin harekâtını kolaylaştırmak için Fin. landaya hariçten yardım edilmemesi için Almanyanın bütün kuvvetile ça- lıştığı göze çarpıyor. Siyasi mahafile akseden bir rivayete göre, Hitler, Is- veç ile Norveçten yardımı kesmele- rini istemiş, bu şekilde hareket edil- mediği takdirde vaziyetin vâhim ola. cağını söylemiştir. Bir rivayete göre, bu mealde olan bir Alman ihtarı İs- veç ve Norveçe verilmiştir. Almanya ile Sovyetler arasında askeri işbirliğine doğru Bundan başka Mareşal Göring, Rib bentrop, Himler, Hes ve Amiral Rea- der ile diğer nazi rüesası, Hitlerin riyaseti altında toplanarak İransa ve İngilterenin Finlandaya yardıma ka- rar vermeleri üzerine Almanya ile Sovyet Birliği arasında askeri bir iş birliği zeminini tesbit etmek istemiş. lerdir. Finlanda siyasi mahafilinin intibar na göre, Almanya, Sovyetlerin düş- müş olduğu müşkül vaziyetten istifa- de ederek ona bir askeri ittifak ka- bul ettirmiye çalışacaktır. Bu münasebetle Fintanda harekâ- tına Alman müdahalesinin nasıl vu- ku bulacağı tetkik olunmaktadır. Kış nihayetine kadar Finlanda tephesine Alman kıtaatının sevkedileceğine pek ihtimal verilmiyor. İlkbaharda ise, Almanyanın nasıl bir askeri Vü- ziyette bulunabileceğini hiç kimse kestiremez. Alman tava kuvvetleri. nin müdahalesi tehlikeli olıbi]irs_e de kati bir netice istihsalini temin eyleyemez. Müttefiklerin yardımı muele..ı_ı Finlandaya yardım ceryanı gün- den güne kuvvetlenmektedir. İngilte. re ile Fransa yapacakları yardımın mahiyetini gizli tutuyorlar. Amerika kongresine Finlandaya 100,000,000 dolarlık bir kredi açıl- ması ve Finlandanın bununla askeri ihtiyaçlarını temin etmesi İiçin bir 'Kanün Tâyihasi takdim olunacaktiır. * için harp etmeğe karar vermişlerdir. İsveç gönüllülerinin sayısı gün geç- tikçe geniş bir ölçü almaktadır. Nor- veç ile Danimarka da yardıma de- vam ediyorlar. Bir Danimarkalı 50,000 liralık otomobil göndermiştir. Finlandanın Amerika- ve kamyon ya sipariş ettiği tayyareler tamamile İngiltere - Sovyet Siyasi Münasebatı Londra, 4 (A.A.) — Süylenildiğine göre, Ingilterenin Moskova elçisi Se- eds, tekrar vazifesi başına dönmiye- cek ve ahval, elçinin İngilterede kal- masını icap ettirecektir, Bu hâdise haddi zatında, Sovyetler |ile İngiltere arasındaki münasebatin inkıtar mahiyetinde ulmiyacak ve bu münasebatın idamesi maslahatgü- zar tarafından temin edilecektir. Şu- rası da muhakkaktır ki, Sovyet mat- 500 Polonyalı tayyareci Finlanda' Almanya,Finlere Yapılan Harici Yardımları Onlemek İstiyor hazırlanmıştır. Son harp vaziyeti Bugün Sovyetlerin yirmi — tayyaresi Tornia ve Aboa üzerinde uçmuş ve bu de- miryolu merkezlerini bombardıman etmiş- tir. Sovyet tayyarelerinin liman ve de- miryolları bombardıman etmesinden ha- riçten yardım yapılmasına mâni olmak İs- tediği sarih bir surette anlaşılıyor. Gündüz Kareli berzahında ve Ladoga gölü şimalinde pek çoök faaliyet olmamış ve nisbeten sükünetle geçmiştir. 8 lmi ve Salli y da harp devam ediyor. Fin tayyareleri de mühim bir faaliyet göstermiştir. Bunlar Rus hattı üzerine be- yannameler ve resimler atmışlardır. Be- yanname fin hariciye nazırının Molotofa hitaben verdiği cevabı ihtiva ediyor, Bir İtalyan gönüllüsünün idaresinde ve içinde Finlanda tayyarecileri hulunan Sa- vola tipi bir Finlanda tayyaresi, Finlanda garbindeki Soövyet tayyarecilerine üs va- zifesi gören Estonyanın Oesel adası üs- tünde bir uçuş vyapmıştır. Finlandalılar Oesel üssünü bombardı- man ve Murmansk'da kızılların mütead- dit depolarını, Sovyetlerin Uhtup'la Suo- mosalmiyi birbirine bağlamak için inşa ettikleri demiryolunu tahrip etmislerdir. Sövyetler, Sumomosalmde harp eden kı- taata takviye kıtaatı göndermek İmkânı bi dıklarından, alelâde Finlanda müf- rezeleri bunları püskürtmeğe muvalffak olmuştur. Bütün Sovyet askeri kantinleri tahrip edilmiştir. Stokholmdan verilen bir habere göre iki Sovyet fırkası Aglajaervide kuşatılmak ü- zeredir. —— Times'in bir makalesi Taymis bugünkü makalesinde diyor ki: Finlandanın parlak ve muvaffakiyetli hareketleri geçen on bes gün icinde bu memleketin kahramanlık tarihinde yer tu- buatının neşriyatı ve Moskava rad- yosunun lisanı, bu münasebatın, sa- dece nezaket münasebatı şeklinde de- vam ettirilmesini bile kolaylaştır. mamaktadır. ktır. Finlandalılar resmi tebliğlerinin hakik! olduğu gibi ve hattâ nakikatın da dünunda ve fakat asla fevkinde bulunma- dığını söylüyorlar. Finlanda mukavemetinin — kırılmaması bütün milletlerin menfaati icabıdır. PSETİ ' GU RERT ah © İtalya Kralı ile Papanın birbirlerini ziyaret etme- söz söyliyen bir zat bu beyanata şu sözlerle mu- lerini müteakıp Sinyor Mussolininin de ayrıca Papayı ziyaret edeceği ve bu ziyaretin de iade olunacağı bildirilmiş, fakat daha sonra bu son zi- yaretler tekzip edilmiş, ve Almanyanın Roma Se- firi, birdenbire Berline hareket etmişti. İtalya liderleri ile Papalık makamı arasındaki , Almanyada munu hissetmiştir. in yüz tut derin bir tesir bırakmış ve bu yüzden Her Hitler, Romadaki sefiri ile görüşmek ve vaziyeti anla- mak için Garp cephesinden Berline gitmek lüzu- Papanın son beyanatı da, Almanyada çok fena tesir bıraktı. Almanya Hariciye Nezareti namına kabele etmiştir: mül edemez,, Bir rivayete göre, bAnl, p / mek ü “Almanya, Papanın veyahut başka herhangi bir kimsenin, Avusturya, Çekoslovakya, Polanya me- selelerinin halli hakkında doğrudan doğruya yahut dolayısile, tenkitlerde bulunmasına taham- 'Almanya Hariciyesinin sözcüsü bundan başka Papanın Alman siyasi metodları üzerinde ahlâk münekkitliği yapmasını da itiraz ile karşılamıştır. Berlin Sefiri vasıtasile Hitlre bir mektup gönde- rerek İalya Kralı ile Papanın mülâkatı hakkında izahat vermiş ve harbin yayılmasına karşı gel- düm ve içimdeki ukde bir kere da- ha düğümlendi. “Acaba büu kadar telefat, yapıların kötülüğünden mi?,, diye yine kendi kendime sordum. Bu sualin cevabını yerinde tetkikat ya« pacak mimarlar vereceklerdir. Ve, bu tahripkâr âfete karşı nasıl teçhi- zatlanacağımızı efkârı umumiyeye bildirmesi bakımından bu tetkike de tez elden ihtiyaç vardır. Haydi bu belâ geldi. Ne diyelim. Lâkin bari Amerikadan gelirken, yardımını, masrafını da beraber ge« tirseydi! Garp Cephesinde - ,Hava Faaliyeti Fazlalaştı Paris, 4 (Hususi) — Havas Ajansı, — askeri vaziyet hakkında şu malümatı veriyor: Sarre'in Garbında bir Fran- sız keşif kolu, Alman hatlarının 2 — | 3 kilometre içerisine kadar sokulmuş — tur. Bu hareket, Alman cephe terti. — batının Fransız tertibatı gibi derin. liğine olarak sıralandığını ve inkıta- sız bir mahiyet taşımadığını teyit ete miştir. Fransız tayyareleri, Almanyanın — 300 — 400 kilometre dahiline kadar sokularak, bir keşif uçuşu yapmış- lardır. Alman tayyareleri de, Şark mıntakasında oldukça uzaklara gide- — rek uçuşlar yapmıştır. Alman tayya- — releri, Şimali Şarki mıntakası üze. rinde de uçmuşlar ve Belçika üstün- — den geçerek Almanyaya dönmüşler- dir. f Brükselden bildirildiğine göre, bu- gün Alman tayyareleri çok yüksek- ten Limburg ve Anvers vilâyetleri üzerinden uçmuştur. Hava dafii top- — ları ateş açmışlardır. t Diğer taraftan D. N. B. ajansı da harp vaziyeti hakkında şu malümatı veriyor: — Hava ordusu Fransa ve Şimal deniz' üse 4r tünde keşif uçuşları yapmıştır. MK | Bir İngiliz tayyaresi, Aix-la-Chappelle — P ee Sinyor Mussolini, İtalyanın bahsetmiştir. zakeresi ikmal edilmemiş olan mit? — iktısadı koruma kanunu projesi ÜZE- rinde cereyan eden müzakere Ai da projenin, grup idare heyetince yö- — niden teşkil edilecek 30 kişilik bir — kasında bir Alman harp tayyaresi — tarafından, muharebeye icbar edilmiş Ve — kısa bir takipten sonra düşürülmüştür. h' , giliz tayyaresi, Alman - Belçika hudü- dundan öteye kaçamadan düşürülmüştür. ———MM— —İE Parti Grupunun Dünkü tçl' | Ankara, 4 (A.A.) — Cümhuriyet Halk Partisi Meclis grupu bugün (* 1.940) saat 15 te reis vekili Hilmi Ü- ranın riyasetinde toplandı. y Buna takaddüm eden celsede mü- — A Çi S parti komisyonunda tetkikı kararlaşı — tırılarak saat 19.30 dg celseye niha' yet verildi. ğ