2 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

2 Sonkânun 940 TAN ABONE BEDELİ Türkiye Ecnebi 1400 Kr, na » w » e » 2800 Kr. e » m > sw * $ Bana 8 Ay 3Ay tay Müiletlerarası posta itihadına dahil olmıyan memleketler için abone bedeli müddet surasiyle 50, 16, 9, 3,5 liradır. Abone bedeli peştndir. Adres değiştirmek 28 kuruştur. Cevap için mektuplara 10 kuruşluk sl Üâvesi izamdi Gelecek Felâketleri Önlemek İçin Yazan: Falih Rıfkı ATAY ki türlü önlemek için: biri ölümden kurtulmuş olanları beslemek ve barındırmak, nüfus da- masına karşı tedbirler almak; ikin- &isi, yeni zelzelelerde can kaybını ns. gariye indirecek ve mütehassıslar ta. rafından tavsiye olunan tedbirleri hazırlamak! si için hükümet ve halk z in olan her şeyi yapıyor: İlk imdat treni Erzincana varmıştır. 300 yataklı bir seyyar hastahane hareket etmiştir. Milli yardım komitesinin yalnız umumi merkeze ait olarak Deşrettiği iki günlük İane listesi 250 bin küsur liralık bir yekün tutuyor. Kızılay binaları eşya ile dolup boşal. maktadır. Felâket, bu yardımın a; tempoda uzun müddet devam etmesi Be lüzum gösterecek kadar büyüktür. Salâhiyettar makamların Sıvas ve Kayseride birer aile barındırmak im. uni bulmuş olmalarını hususi bir memnuniyetle karşılarız. Felâket sa. | hası, Anadolunun her bakımdan nü- İns kesafetine bilhassa ihtiyaç göste- ren bir bölgesidir, Biz orada zelzele. den evvelki tenhalığı dahi gidermek gareleri arıyorduk. Muvakkat barın. | dırma tedbirleri öyle alınmak icap e- diyor ki bu vatandaşlar önümüzdeki yaz tekrar yurtlarına dönsünler; ev- velâ bir kısmı amele ve yardımcı 0- larak İnşaatta çalışsınlar; bir kısı çiftçi olarak eksinler ve gelecek kışa kadar gene köy, kasaba ve şehirleri. | me yerleşsinler. Açıkta kalanları yer. lerinde sığınaklara almak - için her teyi yapmak, bu mümkün olmadığı | vakit, yakın merkezletde toplu bulun- durmak, hulâsa nüfus dağılışma mey. dan vermemek lâzımdır. Felâketze. delerle temas eden vatandaşlarımızı vazifesi, de, onlara devletin iskân vı mitsizlik içinde ye. ni toprak ve yeni iş aramak temayül lerindn kurtarmak olmalıdır, İkinci tedbirleri hazırlamak vazife- #i Türk mühendis ve o mimarlarına, Baftamıza düşüyor. Anadoluyu dola. şan bir mütehassısın söylediğine gö- olmakta ik sebebi, inşi tarzıdır. Yıkılmış ve yanmış binalar nn çoğunda, dıvarların ayakta di duğu görülüyor. Anadolu yapılarını üstü, zayıf ağaç dalları üzerinde, ka. hn bir toprak tabakası ile örtülmü tür. Hafif bir sarsıntıda bile bu taba, Küçüyor ve altındakileri ezip bo. Buyor. Halbuki sık sik zelzele gec ten memleketlerde bu felâketi önl e çatı tarzı bulunmuştur. Bu çatı. köylülerimizin dahi, öğretildikten Şonra, kolayca tatbik edebileceği bir rtiptedir. Mütehassısın ehemmiyet köylei ikinci nokta, bazı kasaba ve) leri daha sağlam temelli yerlere Yedırmaktır: Bir takım köylerin tas. ve bayır üistündeki evleri sağlam takı Sel akıntısı üstündeki evler eğer gesmen yıkılmıştır. Mütehassıs, lere çiz übelere müstenit bu tedbir. ee yet edilecek olursa, zelzele fe. Ye tahribatının yüzde ona hatti er bese indirileceği kanaatinde hn önler li facianın yüzde doksa- AM tedbirler, zelzele ihti. e maruz bütün bölgelerde, rıla, raporunda İşaret Slanen ne işaret ol - balar için bu tedbirleri süratle tesbit hünenini rica ederiz. Felâketin, bil. yük bir kısımı, vazife ve duşun İzmir — Denizli Yolunda Bir Tren Kazası 1 (TAN) — İzmirden De. yüz Ağır, Yaralı olarak hastahaneye kaldırılan bir amele ölmek üzeredir. Şoförün Yarası hafiftir. Amelenin hüviyeti üz tesbit edilememiştir. Hitlerin sıkıştığını ve sulh yapmak istediğini hiç kimse, hatti Nazilerin Propaganila Şefi dahi inkâr edemiyor. Fakat Hitler Polonyayı çiğnedikten sonra Almanyayı sul he kavuşturacak silâhı bulamıyor. Elinde kalan son silâh, hava silâhıdır, Onu nasıl kullanabileceğini de bu yazıda tetkik edeceğiz. Hitler Sap Gilim ki Kullanacak Mı! raf Fon Spee Cep Zırh- hsı battıktan sonra Hitlerin kumanda heyetini toplayıp, uzun uzun görüştü- günü ve mühim kararlar ve- rerek Yılbaşını geçirmek ü- zere Berchtesgaden'e çekildi- ğini ajanslar bildirdiler, Berchtesgaden Avrupa siyaseti £- çin tekin bir yer deği oraya her çekilişinde ortaya yeni bir mesele çıkar. Mühim kararlı arifesinde veya kararlar verildik. ten sonra hep bu telgraflarda geç r, Hitler, ler orada Danzigteki Cemi vam komiserile gizlice gü: fini de orada kabul etmiş lideri, Polonyaya kar; kâta başlark fonla yaptığı gizli ve'uzun görüş meyi de, yanılmıyorsam, oradan diği bügür bir tesadüfle yine oraya çekilm Asta bu defaki ğuracağı haile ne katen söylendiği gibi, A seyi göze alarak Garp taarruza mı karar kilde tetkik edebilmek üzere dik- katlice gözden geçirdiğimiz istatis. tikler ve rakamlar, bize Garp cep- besine, yani Fransız - İngiliz or- dularına karşı Almanların bir ka. Ta taarruzunu ba: kalmadığını göst dâhi harbiyesinin, receğimiz hesaplara ra çıkmıyacak bir kara Uurruzunu gi yoruz. Bu kanaatledir Holanda veya Belçike rı ta- arruza başladıklarmı haber alsak dahi, bu taarruzlarır. Fransız cep hesine hakkile yükleni pılmadığını dilşüneceğiz Almanlar ihtimal bu iki küçük millete de taarruz edeceklerdir. Fakat o taarruzlardan maksat aylardanberi olan Fransız ve İngiliz orduları ile kati muharebelere tutuşmaktan ziya. de, evvelâ efkâri umumiyeyi yıl- dirmak, sonra da ellerinde son ka- lan hava silâhını kullanmak ola. caktır» Bu kanaatimizin ne gibi e- saslara dayandığını kısaca anlata- lum: B 1 harp başlamadan ex n ve Avustu; mütehassıslar, asri harplerde bt. yük milletlerin esas İtibarile iki türlü harp edeceklerini tetkik et. miştiler. Bu gibi tetkiklerin çoğu, sulhte, sırf teknik maksatla yazıl. dığınden, bugün için Almanya a- leyhinde kullanılabilecek nazari. yeleri ve rakamları ihtiva ederler, Alman askeri mütehassısı Stejn- berger, Deutsehe Wehr'in 16 kânu- musani 1036 nüshasında motörize orduların motör, benzin ve kamyon ihtiyacını tetkik * etmiştir. Avus. turyalı mütehassıs M. Th. Possony ile beraber büyük milletlerin ya. Pacakları harplerin iki şeklini şu şekilde tesbit etmişlerdir: BİRİNCİ İHTİMAL" Karada ve denizde müdafaada kalmak, hava- da tanrruza geçmek, İKİNCİ İHTİMAL: Karada ya- Pılacak şiddetli ve seri taarruzları hava kuvvetlerile adamakıllı des. teklemek. Bu mütehassıslar birinci ihtima- e göre, büyük devletlerin, traktör. Tın hazırlanmış Yazan: E. $. Atabey Her Hitlerin mühim kararlar arifesinde veya kararlardan sonra çekildi ler de dahil, asgari 404 bin motü: ihtiyaçları malde de 835 bin motörün elzem bulunduğunu hesaplara istinaden göstermişlerdi. ğını, ikinci ih nn hesap nazaran, yeni icap ettireceği vasati nazaran tayin odulmişti, Almâna göre, Gephede ve esphe gerisindeki her 33 askere bir.kam- yon, Avusturyalının hesabma na- zaran da, ber 12 askere bir kam- yon isabet ediyordu. Cephedeki hıva dafit bat projektörl motürize: hare! miktarlara eya ve i âletlere de ayni nisbette kamyon başına 1 mot muhtelif motosiklet sati hesabi »tomobil bu motörlerin, motör, her ve hesap ederek, kuv r de dahil olarak, va- 75 biner ve günde altı ği Berehtesgaden köşkü (okla gösterilmiştir.) klarım ihtimale ala. B' velere nazar: dafaade kalmak yacı 49 mily ak gösterilmiştir. Alman.mütehassıslarının muha- rebeden evvel, bugünkü propagan. dayı ve Almanyi ten Zz evvel) vaziyetlerin zere söyled şimdiki vaziyet dır Yine Alman irlarecileri, uzm bir rbe Almanyanın dayanamıy: mek lâzım. LOKMAN HEKİMİ Sonbaharda Kadın Kalbi Kadın kalbi hayatın son baharı. na geldiği vakit bazılarında - hissi- yat bakımından - gençlikfeki gibi çılgınlıklar o yapabilir. Genelikte süslenmeye hiç rağbet etmezken, birkaç cocuk annesi olduktan ve kırk beş yaşını geçtikten (O#onra dudaklarımı boyayan, parmakları. manikür yaptıran bayanlara el- izdir, Kimisi. nin de - bereket versin, pek nadir olarak » © yaşta bir delikanlının pe- sine düşerek e cocuklarını bi- yakn duyuyoruz. Buğlar kadın kalbinin hissiyat çılgınlıkları... Onun gene son ba- | har mevsiminde, bir de maddi çıl- gınlığı vardır. Yürek | çarpıntısı Kadın kalbine çarpıntı genelikten ziyade son bahar mevsiminde mu. İ sallat olur, İlk zamanlarda zayıf bir | klan sonra, uzunca bir yol , ii yahut apartmanın mer- divenlerini çıktığı vakit.. Yahut iştahının açık olmasına uyarak hi- raz fazla yerse. Kimisinde bir te. essörden, evde münakaşaran sün. ra. Bayanların kendi tabirlerile, Yürek küt küt vurmaya baslar. Daha sonra çarpıntı yerleşir, ka- hır. O vakit . maalesef - yalnız da kalmaz. Yüze orada lik basar, sık sık kızartı gelir. Baş dönmeleri olur. Bunların hepsinden daha ziyade rahatsızik veren kal bin üzerinde ağırlık, yürek sıkın. tısıdır. O yaştaki bayanların, du- rup dururken, dıkları hay se- sini herkes bilir: Yürek sıkımtısın- dan nefes daralıyor gibi olur. Zaten pek sinirli olanlar mari- fetlerini o yaşta daha sik sık gös. terirler: Bayılmalar, ağlamalar, ar- kasından, gülmeler sıklaşır... Kadınlıkta son bahar mevsimi- nin hu alâmetlerini, vaktile, damar larda kanın fazlalasmasına atfeder- ler, cikacak kan damarda kalı yor da ondan çarpıntı geliyor. der- Halbuki çıkan ve çıkmayan miktarı düşünülüne da damarlarda tansiyonun artmasına atfederlerdi. Vakıa © mevsimde tansiyonun da arttığı o- lur. Bu da çarpıntı verir ama, tan. siyon artmadığı vakit pantı olur.. Onun için asıl kabahat hor. monlardadır. Kadınlık hormonları hüsbütün kayboluncaya kadar sem patik sinirleri bozulur ve bu mari. fetler meydana çıkar, Rahatsızl adarla kalınca hiç ehemmiyeti « Çokça isti. rahat, ymeklere dikkat yetişir. Süte ve sütlü yemeklere rağbet et- mek iyi gelir Uyku vaktinde gelme se bile saatinde yatağa girerek din. İenmek lâzımdır. Bilhassa çay iç mekten sakınmalıdır. Sabah kah- vallılarında, ikindi toplantılarında çay içmeğe meraklı olanlar bun- dan vazgeçince çarpıntıları hafifler uykuları gelir, Bununla beraber, son bahar mev siminde çarpıntıdan rahatxız olun- €a kendini hekime muayene eti mek pek lüzumlu bir ihtiyattır. Çünkü son bahar yaşından önce gelmiş fakat e vakte kadar ra hatsızlık vermemiş olan ger çekten oObir kalb O hastalığı yaşta ilerlemiş U olabilir. manca olanlarda yürek adalesin arasına girmiş olan yağlar o vak- te kadar rahafsız etmezlerde.. He- le yürek çarpıntısından başka ba- caklarda ayaklara doğru şiş bulu. nursa, orada albümin çıkarsa. Bunlardan daha ehemmiyetlisi, ellerde ve ayaklarda uyuşukluk bu Tunursa, gene eller ve ayaklara me rarma gelip de devam ederse, mu- ayene olunmakta ihmal etmeğe Bir ! ırı iddia edenlere karşı 40 milyo- na yakın mayi mahruk stoku yap. tıklarını iddia ediyorlardı. Biz bu- na da inanalım. Mademki Alman erkânı harpleri karada müdahalede kalın; havada taarruz edildiği takdirde dahi doksan fırkalık bir orduya 40 milyon ton mayi mahruk ve 815 bin motörün lâzım olduğunu tas. dik ediyorlar ve Almanlar, Polon. yada hem karadan, her taarruz ederek harp etr Şu halde Alman idareellerinin 40 milyon tonluk mayi mahruk stok- larına inansak dahi, stoklarının ya rısını bugüne kadar bitirdiklerini kabul etmemi Po. lonya taarruzundan sonra, Alman- lar, Garp cephesinde, havada ve denizlerde de harekât: idame et- mişlerdir. Şimdi de, Almenların Holanda, ve Belçikayı, Fransız ordularile kati bir kara harbini kabul etmek üzere, çiğneyeceklerin delim. 1914 harbinde, Almanl, tam bir baskın yapmıştılar. # rağmen harbin ilân tarihi stan 20 ağustosa kati bir navadan lerdir. cap eder. Z ağu geçen mülddett veremediler. Morhange muharebe- ustosta yapmış! dı. Bugün Belçika daha hi lıdır. Hele Fransa ve İngil damak'llı hazırdır. Vâkta bugünün harbindeki g bil mu. yürüyüş sürati 1 bi değildir. Fa kabele edeceklerin silâhları da Al man taarruz kollarını.o kadar işgal edecek haldedir. na mu! E nikbin ihtimallerle dahi, AL zarfında. Almanlar, » de havada şiddet. unacaklardır, Yani Alman mütehassıslarının, yazımız zın başlarında tayin ettikleri faz- saslı kudretleri olan motörli iti ancak bir iki ay daha idare ede- bilecek halde olarak Fransızların hazırlanmış büyük ordularına çar- pucakır. Bugünkü İngiliz. Fransız kuvvet- lerini Belçika ve Belçikanın arka, sındaki o mevzilerde o yıpratarak Fransaya geçmiş olan Alman ordu. larını üç ayda kati bir mağlübiyete uğratabilirler mi? Böyle bir iddi- ayi en müfrit naziler dahi yapa- mazlar, sanırız. Umumi vaziyet bu olunca, Al. manyanın Holanda ve Belçikaya taarruzunun başka bir maksatla yapılacağına hükmetmek akla da- ha mülâyim geliyor. O meksat ta, bundan evvelki bir yazımızda işaret ettiğimiz gibi ha- va silâhını İngiltereye karşı daha kolay kullanabilmek imkânlarını elde etmekten ibarettir. Bu düşünceler ve hesaplarladır ki, Hitler, Avrupa siyaseti için te. kin olmıyan meşhur Berchtesga. den kasabasındaki köşküne çekil diği bu seferki itikâfından ancak son silâhı olan hava silâhının İnti- harına sebep olacak bir taarruz başlangıcının emirlerini verebilir, diyordum. Okuyucular ihtimal, mayi mah. Tuk müşkülâtı İçinde çırpınan bir Almanyanın kat! hava taarruzları kararını nasıl verebileceğini düşü- nürler. Fransızlarla, İngilizlerin kera ta- arruzu yapmıyacakları anlaşıldığı. Tahtelbahire Karşı Kullanılan Cihazlar merikada General Elektrik a- raştırma İâboratuarları o baş mühendisi Hawkins'in anlatışına gö- re tahtelbahir, Avrupa harbinde bil. yük tesirli bir âmil olmaktan çık: mıştır, Sebebi, tahtelbahire karşı hi zrlanan cihazların o mütemadiyen ilerlemekte olmasıdır. Geçen büyük harp sırasında da bu cihazla, li ilerletilmiş ve tah telbahir tehlikesinin önünü almağa yardım etmişti, Amerikalı mühendise göre, Ame rikanın fen adamları da tahtelbahir tehlikesine karşı en tesirli cihazı bak mak için çalışmışlar ve bunun için de bir tecrübe istasyonu vücude getir İmişlerdi. Nohantdaki bu tecrübe İmerkezi Amerikanın geçen harbe gir İmesinin ferdasında tesis olunmuş, da. İha sonra da General Elektrik lâbo- ratuarlarına yakın olan Mohawk nehri üzerinde de yeni bir İstasyon vücude getirilmi: Bu istasyonda çalışan Doktor Ko- liç, madeni bir takım diyaframlar ye. rine alelâde kauçuktan yapılan tüp- lerin daha hassas bir ahize vazifesi gördüğünü anlamış ve bunun üzerine * tahtelbahirleri araştırıp bulan ilk ci- haz keşfolunmuştur. Cihaz, tersine çevrilmiş ve uzatık mış bir T harfine benzer. T harfinin iki ucunda kauçuktan yapılma iki ses ahizesi vardır. ve bunların aldıkları sesler C tüpü ddını taşıyan kulaklık, itmektedir. Tahtelbahir hare. ketini bildiren sesleri alan bu ahize gitgide tekemmül ettirilmiş ve “C, İtübü “K,, tüpü ile takviye edilmiştir. İBu sayede tahtelbahirin hangi istika- mette bulunduğu keşfolunmakta ve tahtelbahirin sekiz on mil uzakta bu- lunması bir tesir yapmamaktadır. Bu cihaz sayesinde yalnız tahtel. bahirlerin hareketi değil, bir limana giren, çıkan bütün gemilerin hare. ketlerini de tarassut etmek de müm- kündür. | Daha sonraları bu cihaz bir nebze daha tekemmül etmiş ve ber sımt gemiyi tarassut imkânı hasıl olmuş» tur. Hattâ torpillerin sesi de ayırt e. dilerek tarassut edilmiştir. Mühen- dis Hawkins'in anlatışına göre bü- tün bu cihazlar 1918 senesinde kulla nılmış ve bu sayede Amerikalılar Akdenizi Alman tahtelbahirlerinden temizlemişlerdi. Amerikalı mühendis diyor ki: “O zaman Alman (tahtelbahirleri Adriyatik ağzındaki Poladan harşket İediyor ve" Akdenizi; müttefikler. sabına dünyanın en tehlikeli denizi ha line getiriyorlardı. Bunun için Ameri kanın tahlelbahir dafi cihazları Kor. fo adasını bir üs yaparak İtalya ile Arnavutluk sahili arasında bir baraj kurdular ve dip bombalarile taarru. za geçerek birçok Alman tahtelbahir- lerini batırdılar. 7 Keşifler: şi > “Müttefiklerin deniz mütehassıslar rı, Amerikan cihazlarının diğer bü- İtin cihazlara faik olduğunu kabul 6 diyorlar. , Geçen harpten sonra tahtelbahir dafii daha başka cihazlar da icad & dilmiştir. Amerikalı mütehassıs bune ların henüz Avrupa sularında kulla. nılmadığını, fakat bunların da tahtel. bahir gibi korkunç bir silâh sıfıra indirecek mahiyette olduğunu söylü- yor. Hattın Açılmasını Bekliyor İzmir, 1 (Tan Muhabirinden) — (© Dört gün evvel şehrimiz gelen Ma. *larif Vekili, Ankaraya tren işlemedir. ği için burada kulmıştır, Hat açılır. İsa bu gece Ankaraya dönecektir, — na göre, Almanlar karada müda- fanda kalarak, yalnız havadan ts- © aruzla teşne bulunduklarını sulhü araştırabilirler, Yalnız hava taar* ruzları için lâzım olacak <adar ta. bii ve Synthetkjue benzini ise kei? dileri istihsal edebilmektedirler. itlerin, Alman erkânı harbir yesi gibi hesapla hareket € den bir heyeti, hiç hesaba uymıyan bir kara taarruzuna ikna edemiye va taarruzu çaresine de baş vura“ cağına ihtimal veriyoruz. şi H geç kalmış olduğunu de düşünü. yoruz. Çünkü bugünkü Fransız, İs. giliz hava kuvvetleri bilhassa Ar merika ambargoyu kaldırdı . beri korkunç bir hale gelmistir. rar verdiği takdirde, Von Spoe gf lısinda olduğu gibi, bu son silâhımin da intiharını emretmiş olacaktır. Bitler, hava bagla ai takdirde Alman hav: da neden intihara mahi ğını gelecek yazımızda ceğiz. |