2 Ocak 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

BUGÜN| Yeni Yıl Münasebetile Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL ye sözlere bakılırsa Fransanın bütün dileği maktır. eni yıl münasebetile söylenen | İngiltere ile zafere kavuş. r, manon ve siyaseten kazanılmıştır. Kaz İL cephesi kalmıştır, O da, asker hedir. Bu nun da fazl 1yor. Her Yütlerin kati yeni yılı, dediği gibi, Alman tarihinde bir dönüm noktası mahiyetinde t lâkki etmektedir. Ve bu telâkkide haklıdır. Çünkü harbin ha daha fazla yıprataca i tarafı 1 1940 senesi; de geniş bir ölçüde tezahiir ede ve barbin askeri neticesi k rahatle göze çarpacaktır. bir sa. Um ve harp dık bir hâdise vukubulmaz ikinci seneden üçüncü seneye intikal edecek olursa, üçüncü seneyi harbin i neticeye icap edecektir. varacağı sene saymak * Bitaraf kalan mühim tasası ise, memleketlerin en harbin genişleme ihtimallerini hesaplamaktır. İsveç Hariciye temas ederek, olduğunu söylemiştir. taraflıklarını bu bahse | “vahi Nazırı, vaziyetin ' bi. Avrupas korumak için uğraşan ve tepeden tırnağa kadar silâhlı bir dikkat içinde Vapuru Bafırıldı Uruguay, Alman Gemisini Tevkif Eti Şetlanı Holi hâdiseleri takip eden | bİr tayyareye ateş açıl İki Alman ,Uçağı Düşürüldü İki İngiliz “| | | dra, i (Husu n İki askeri kara ettiği | İki eği kayde değe iye B r. Bütün cephe, | | > Teşebbü (4 1S Şimal deni: ovyet anda Üzerinden “İda hür milletleri lülerle temas edeceklerin bütün bitarafların vasiyetini bu tek| şimale doğru kacmiştir. kelimenin gayet iyi ifade etti Yeniden batan gemiler söylemek her halde bir mübali İngiliz vapuru Boxhu'l, bugün bir e teşkil etmez. Fakat ayni 'nazırın de.| infilâkı müteakip ER ii : lü il : madanberi diği gibi, vaziyetin vahim olması, | 5600 tonluktur. £ ne geçilmez bir hüdisenin vuku. |d olan bulmak üzere olduğunu da anlat. ttebatı da kur! maz. Vahamet, o Avrupanın mühim ve büyük bir kısmında büyük bir) yangının kopmuş olmasından | geliyor. Yangın kopt yerlere |r münhasır kalmazsa, sirayet etme; de “vahim, say. n. den korkulur ve y angının amı müddetince vazi maktan başka çare yoktur. * Avrupada vaziyetin bu merkezde oldugu anlaş ktan sonra, Ameri, kaya dönebil Amerikada düşünülen harpten uzak kalıp kalı kânlarıdır. mesele k Amerikanın harpten u. zak kalmak için elinden geleni cağı muhaki zak kalmak, Zildir. Ma Amerika da dar olan bir memlekı harp tesirlerinden | Körmini korumasına imkân yoktur. Bu tesirleri wamaraf etmek icin ça. T8 aramak ve bulmâkmes halde A.) G, merikayı meşgul edecek en belli baş. | Mi işler arasındadır. | Bu yüzden Amerika g pa. aktır. Fakat harpten u.! fal di bir iş de.| de. buhranlarının dü tet. kik ediyorlarsa da, bu ihtimalin şim. dilik varit olmad lar. Sebebi gayet b assutun akim on derece kuvvetli olması ve Amerika tarafından vukubulacak bir tavassutun red ile Amerika prestiji üzerii yapacağı tesirdir. Onun için Nevyork Times | Kazetesi, Amerikanın tecrübelerini! diğer milletlerle paylaşmak suretile | tavassutia bulunabileceğini anlatı. yor. Ve devamlı hir sulh için vuku. | bulacak tavassutun ancak bu mahi.| Yetie olması lâzım geld diyor. Yani Yanacak de lemiyor. Böyle| alması ihtima. karsılanmasının fini ilâve e. Amerika, red İle karşı. il, harbe sebehiyet veren meseleleri hallederek sürekli sulhü temin edecek şartları yaşatmayı is.| tihdaf eden bir tavassutta bulunmak | İstiyor. Fakat Amerika buzünkü va. | Ziyetin henüz buna müsait olmadığı | fikrindedir. Belki de Amerika muh | Tİp tarafların kendisine bu vazi Yermelerini bekliyecek ve kendisine dilşen rolü, €decektir. Amerikanm bü rolü alması wazk| yakm mı? Bunu kestirm, im-| © Yaman katiyetle ifa mi yok. Fakat bu da Avrupada har. bin alacağı istikamete bağlıdır. Mim Çalınan Harp Makemes Dublin, 1 (A.A) — Poli Kalesinden Phonix çalınan harp malzeme. inden iki tonunu daha istirdat et. Miştir. On iki ton malzemenin daha Btirdağ edilmesi lâzım gelmektedir. Uru; ileri | reket etmediği içir K rin Garp sahiline gelmiştir. Kaf bilhassa bir Fransız harp gemisi re, kat Kanadalı kuvvetler geldi > İtir. Bu fırkanın 1 kası olduğu ve 18 kep bulunduğu n 8000 tonluk üncü mühlet za: kif olunmustur. bu vapurun Graf inlik on ve birçok otomatik daha başka ganin: er mu yan. Finler, Sov kip ettikli | harebe neti wi adlı 16090 ylik gay. rga döndüğü. büsü tamamile akum ü a ni göre, etmi İstirdi si dün ngiltere eye i ve bozguncu ne radyo iyat yapan yonunu aramakta. muharebe vuku bulüyot lerin burada da İ rülüyor. Burada da üttefikler, Finl Yardıma Karar Verdi /Finler, Bir Sovyet Fırkasını İmha Ettiklerini, Finlândayı sünü al deri ümeti, Finlandaya her çeşit yer. uçmağa bbüs et. İdımda bulunmağı karar verdiğini vaktinde gürüle - umumi kü ; il ştir. o İngüterein ti sahil n ne şekilde temsil eden sile neticelenmiş- kişiden mürek- Finlerin eline 27 top 11 tank, 159 etleri hududa doğru İdilik Fizlandayı ikiye ayıtmak t hududundan Finler Pe ere ölmeyi İntaç Edecek Olan Sovyet Akamete Uğrattıklarını Bildiriyorlar kin» erin n haberlere Sousalı Beyaz kar mantoları giyen ve Sovyetlere karşı muvatfakıyetli akınlar yapan Fin kıtalarından bir parça.. Sovy ır) de iz bir hâdise vuku bulmadığını Se | sin birkaç mınta- r başlıyacağı haber alınmaktadır. Italya — Sovyetler münasebatı et hava kuvvetli ve H e bombardıme ikümet sközadeki düşmüştür. | “yı : ya hükümeti Moskovadaki ildiriyor. Verilen m. » firini geri çağırmağa karar vermiş. et leri 11 kadar tir. Daha ada vuk inc ne nü sefirini hir bombardıman etmi nki üzerinde iki kı mayişler geri uğramıştır. edildiği ha- Diğer Sovyetlerin yeni ta- ârruz hazırlıklarile meşgul oldi yor, Bu haberlere göre Len Sovyet — Japon İhtilâfları Hallediliyor bildi lerdir. Fa. | grad mıntakasında (180000) asker ik Finlerce |tahşit olunmakta ve bunlar yenil Moskova, 1 (A.A) — Tass Ajan. taarruzu muvaffakiyetle idare için |91 bildiriyor: vesika Bugün neşredilen nda ponya ile Sovyetler Birliği arasında hazırlanmaktı Almanya — Finlânda münasebatı mevcut ihtilâfların halli atılmış k dair 'Tass ajansı ve Sovy leriye döğr bileceğin Finlanda m en öğrezild Polonyaya Eşya Nakli düştüğü bildiriliyor. DE MES, Alya lada ile bir lan tefsirleri bütün göz Cernauti, 1 (A.A) — ler, Sovyetlerin muvasala hat. |<<7*t muahedesi akdi için tekra 4s etmektedirler. Tarefeyn maktadırlar, o Karella'da | 2Kerelere başlamağa k ında ik! itilâfname aktedildikten N e “İtir Finlanda ile Rusya ilkel K cim hüttını karşı vuku bu- S2 Kii yi " ve ilki ay lan Sovyet teşeböüsleri püskürtül « |*“Usı anlardı ye in ırasında bir mila ile ticaret müzakerelerini kestiği gibi! takım g ştır. Gö. müştür, ii ai ve rd an ne 7 ihracatı durdurm inlanı elere biye koullece wi6nvi Burada da altı Sovyet tankı Firle. y nelere Hariciye komser müavinı olları m rinden ileri gelm makinelerini beki daha z mektedir de Sovyet de. n fena niyetle- rin eline düşmüştür. Almanya Afganistanla olan ticari münasebetini artlırmıya karar vermiştir. Doktor Luther'in riya- seti altında iktisadi bir heyet bu maksatla Afga- nistana gitmek üzeredir. Zahiri maksat Afganis- tana makine satıp mukabilinde made'ı almak, ha- kiki gaye Afganistanda yerleşmektir. Almanya Afganistanla yapılacak ticari münase- betlerde eşyanın Türkistan ve Rusya yoluyla nak- li için Moskovadan izin istemiştir. Halbukı Afga- nistanın yarı ihracatı İngilterenin elindedir. * Sovyet Rusya ile Almanya arasında doğrudan doğru. ya ticaret başlamıştır. Polonya tarikile tren dolisn petrol ve buğday gönderilmektedir. Ber. lin ile Moskova arasında doğrudan doğruya işliyen bir hava seferi ihdas odilmiştir. Sovyet Rusya Almanyanın Bohemya ve Moravyayı ilhakını resmen tanımıştır. Polonyada işgal ettikleri sahalarda da karşıdıkk halk mübadelesi yapmakta. dırlar, » Meşhur İtalyan muharriri Gayda dün bu. sütun- larda bahsettiğimiz su neticeye vararak makale- sini bitirmiştir: “Italya şimdiye kadar sükâtu muhafaza etti, Al manya ile olan ittifakını bozmadı, 1914 te olduğu Sovyetler hazırlanıyorlar Son Sovyet tebliği ehemmiyeti ha-İrasında ikti: ME ADiSELERİ rüşm bedelleri- | azoveki de i en itilâfn. halledilmiş ol getirmiş olduğu malların mi de ödemez olmuştu. etmiştir. Bugun rin ehemmiyeti meselelerin miktar, İçü'ebilir. Önümüdek ki memleket a betlerin tek-| ve mahiyeti ile i hafta, | i mün, gibi bitaraflığını ilân etmedi. Gayrimuhasım ola. râk kalacağını bildirmekle iktifa etti, Bü- tün bunlardan İtalyanın müttefikler tarafına ge- çeceği neticesini çıkarmamalıdır. Fakat şurası kayde şayandır ki İtalya geçen otuz sene içinde iki defa mütecavizleri affetmekle hayal sukutuna uğramaktan başka bir netice elde edememiştir. Almanya ile iki defa ittifak etmiş, ikisinde de al. datılmıştır. İki defada da harp onun arzusu hil, fina başlamıştır. Bu bakımdan “Mussolini,, nin yeni neşredilen “Nutuklar ve Vesikalar,, adlı ki- tabındaki su parça çok dikkate şayandır: Mussolini İngiltere tarafından Prağa gönderilen Lord Runciman'a şu mektubu göndermişti: “E. ğer Hitler üç buçuk milyon Çeki ilhak etmek is terse Avrupa heyecana düşmekte haklıdır. Fakat Hitlerin böyle bir fikri yoktur. Bu mektubu yazan size temin edebilir ki, kendisine böyle bir tek- lif yapılsa dahi, Hitler bunu reddeder. Führer yalnız Almanlarla meşguldür ve yalnız Alman- larla....., Hitler Duçeye böyle söylemişti. Böyle söylemiş, fakat başka türlü hareket etmiştir.,, Gaydanın makalesindeki bu hüküm bir karar ver- miye müsaittir zannederiz. . i. Jolmaz ama Garbi Felâket Önünde Birkaç Mülâhaza B. FELEK fet, ismi üstünde beşer ted. birini âciz bırakan bir belâ. dır. Lâkin bu o demek değildir ki âfete uğramakla her şey bitmiş ve kıyamet kopmuştur, Memleketimizin maalesef uğradi- İğı bu belâya uğrayan başka yerler de vardır. Onların böyle belâlara kat- şı aldıkları tedbirleri - Tecrübeli bi- ver usul - diye hemen mütalaaya haş- lamalıyız. Meselâ Korent zelzelesin- de Yunanistan bir istikraz aktedip zelzele havalisini yeni baştan İmar Jettirtti. Bizde de buna benzer bir şey İdüşünülebilir. Vakit geçirmeye gel. mez, Şimdiden başlıyalım ki vaktin- de hazir olsun. Bu bir! Sonra, zelze- lenin bütün fecayiini olanca kızıllığı çıplaklığile gazete > sahifelerine dökmekte fayda yoktur, elemin fnz- lası fütur getirir. Halbuki bizim fik | vazifemiz fütuşa düşmemektir. Onun çin böyle yürekler parçalayacak fa. tasvirlerinden vaz geçmeli ve bis nu bir nevi gazete hüneri telâkki et- memeliyiz. Bu da iki, Üçüncüsü; insan zaylatı rakamları. nı adam akıllı tetkik eylemeden, 768- mi ve şayanı İtimat menbaların nakil- İlerile kontrol etmeden gelişi güzel 12, Hele bunu hiç bir 28. man tahmine müstenit rakamlarla İs fadeye kalkışmamalıyız. Çünkü facia sırasındaki tahminler daima mübalâ- galıdır. Meselâ Erzincan nüfusunun j yüzde ellisi öldü diye ortaya kenular zincan vilâyetinin 170 bin nüfusunu esas olarak telefat |miktarını 85 bine çıkarıyor. Kimisi İyalnız Erzincan kazasının 66 bin nü. fasunu esas sayıp ölü miktarını 33bin. İbuluyor, k sabasının 18 nüfusunu düşü” nüp bu miktarı 9 hin olarak kaydedi. yor. Gerçi bunların en azı da bir fe- lâkettir. Lâkin, 85 bin ile 9 hin ara- sında yüzde doksan fark - olduğunu | unutmamalıyız. Binaenaleyh resmi kaynaklardan verilmiş raporlara müs tenit olmayan rakamları yazmaktah artik fariğ ola dthiş olan hakiki vaziyeti mübalâga ile sişirmek halkı dehşete düşürüyor. Faydası yok. Maneviyatı bozmak bakımından 28- tari da muhakkak. Bu da üç. küçüğü, büyüğü Anadolunun bazi havalisindeki su baskınını da müthiş bir felâket diye göstermenin de fay. dası yok. Acı zarar ve tahribat mu. | İhakkak, lâkin çok şükür Erzincan İzelzelesile kıyas edilecek derecede değil. Şüphesiz onlara da hükümetin ve milletin yardımı lâğim ama felâket © debiyatında mübalâgaya kendimizi kaptırmayalım, Bu da dört, , Yardım işi tam bir intizam ve Çar bukluk içinde gidiyor, diyemeyiz. Bu ani felâket, bizim yardım teşkilâtla- rımizi gafil ayladı galiba, Yılbaşı gecesi nilelere müracaat edip muü- venet İsteyen iyi kalpli ve fedakâr j gençlerin ellerinde aldıkları paralara mukabil verecek makbuzları yoktü. 7 Hâlâ mı merkezden sual? Bu da beğ. Daha sonra, iane cem'inde dikkat edilecek bir nokta: Halkın pisikoleji sini daima hesaba katmak, Bu gen gindir, bu fakirdir, bu orta halidir, bu memurdur, bu tüccardır gibi Dİ tasnif yaparak, müruvveti bayram ma. mazı kılar gibi birbirine bakarak F8- Yazan: ve yazmamalı nisbete kimisi bin Gerçi felâketin i 4 pılan taklit hareketi haline sokma imiş manzarası vermeme liyiz. Çünkü halk bu uğura kendini vermis, ciddi bir hahişle yardı. iş edinmiştir. Hariçten gazeller, senle. siyon yapar. Bu da altı! a sam kovada Tevkif Edilen Bir Kaç Alman : Kopenhag, 1 (A, A) — Pojitikeni güzetesinir. Tallin'den aldığı bir bağ bere göre Alman seyyahı olduklar£ nı iddia eden birkaç ecnebi Moskovs da tevkif edilmiştir. Ayni gazeteiğ. göre Gepeu teşkilâtı Finlanda m aldığı şekli üzerine mermuniyöiz / sizlik tezahürlerine sahne olan ningrad ve Murmansk ye na birçok memurlar a N Mos