1 Eylül 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

ea ——— 1.9939 BUGÜN Son Karara Doğru Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL ngiltere ile Almanya arasında açılan son muhabereler henüz mihayet bulmamıştır. Fakat bu mu - haberelerin müsbet bir neticeye var. ması ihtimali de zâafa uğramakta - dır. Sebebi, bu muhaberelere vâkıf olan Lehistanın, daha kati kararlar vermek ihtiyacını hissetmesi ve kırk Yaşına kadar eli silâh tutan bütün sınıfları silâh altma © çağırmasıdır. Almanyanın Slovakyayı işgal etme. si, Lehistan hududuna kuvvetlerini mütemadiyen yığması ve tehdit edi- €i vaziyetini ileri götürmesi, Lehis - tanı daha şiddetli tedbirler almağa Sevketmiştir. Lehistan, bu askeri tedbirleri aldığı sirada İngiltere ile Almanya arasmda geçen muhabere. lerin mealine vâkıf olduğu İçin, bu muhaberelerden kendi hesabına hiç bir hayır ummadığına hükmetmek mümkündür. Fakat askeri | tedbirlerini teşdit #denler yalnız Lehliler değildir İn - &ilizler de, Fransızlar da ayni şekil. de hareket etmiş bulunuyorlar. İn- Kiltere, bütün hava, deniz ve kara kuvvetlerini seferber hale koymağa vermiş, büyük şehirlerin tah- liyesine başlamış, elhasıl her ihtima- Ve karşı en son tedbirleri almışlardır. Fransa da ayni şekilde hareket et - miş, o da bütün kuvvetlerini her ih. #male karşı azami derecede hazırla. muştır, Almanya da, İtalya da bu husus. ta geri kalmamış bulunuyorlar, Al - Manya; memleketinin bütün müda - İansı ile alâkadar her Oemri verecek ve her kanunu çıkaracak bir müdafaa meclisi kurmuş, ve bu mec- lise en yilksek salâhiyeti vermiştir. İtalya, Metrepol İtalyadaki kuv- Vetlerini ikiye ayırmış ve bunlardan birinin kumandasma İtalya veliah - (m diğerine mareşal , Garazyaniyi ME rana . Elhasıl, harbö “takaddüni te. mütareke devresi, harbe doğru dört. nala gidiş vasfı ile temayüz etmek - tedir, Sulh teşebbüsüne ve sulh muha. relerine gelince, bütün bunlar, zi karanlık içinde beliren bir ışık Sizgisinden farksızdır. Bu ışık çizgi Sinden bir sabah doğacağını uman - lar bulunduysa da, geçen her gün bu midi babte'amaktadır. Fakat bu ısık SİZgisi heniz sönmemiştir. Belki de #erginliğin âzami dereceye vardığı anda bu ışık çizgisi, Avrupaya sulhe doğru rehberlik edecek © derecede kuvvetlenir, Her tarafın dövüşmeğe azmetmiş Sİbi görünmesi ve bu azmini tebarüz *ttirecek tarzda her tedhiri mukabil tedbir ile karşılaması şüphe yok ki, hayırlı hir alâmet değildir. e Çünkü tikeri hazırlık ve askeri tedbir Yarışı O nihayet bir çarpışmayı ko. laylaştırır. Fakat çarpışmanın sebe- biyet vereceği felâket de, en fazla bu sirada düşünülür ve yine bu s1. Tada çarpışmanın neticesi her vakii- ten fazla hesap edilir. Bu düşünce ve bu hesap ise sulh lehinde hesap edi. lecek miller arasındadır. Son kararın hâlâ verilmemiş ol . Ması da bu yüzdendir. Son kararı tâcil edecek hâdiseler Yukubuluyor ve vehamet müzminle. iyor. Fakat, sulh lehindeki incecik “ik çizgisi hâlâ sönmemiştir. Belki de kolay kolay sönmiyecektir. > m Rus - Alman Paktı Tasdik Edildi Moskova, 31 (Hususi) — Sovyet Birliği parlâmentosu bu akşamki toplantısında geçen çarşamba günü zalanan ve derhaltatbik mevkiine konulan ademi tecavüz * paktını itti. fak ilç tsdik etmiştir. Yüksek Sovyeti teşkil eden iki Meclis, askerlik kanununu prersip İtibarile kabul etmiş ve hu kanunun kati metnini yazmak üzere 39 âzadan mürekkep bir komisyon seçmiştir. Kahire, 31 (A.A) — General Vey. Band, bugün öğleden sonra ves MalımızılhraçlçinVasıtaYok Avrupa- Türkiye Arasında Kara Yolculuğu Cenup Yoluna Münhasır Kaldı Dün sabahki Semplon ekspresi bir buçuk saat konvansiyonel de dört saat teahhurla gelmişlerdir, Bu gecikmelerin sebebi şudur: Po. lonya - Almanya hududunun kapan. ması Üzerine şimal demiryol muva- salası kesilmiş ve yolcular Semplon ekspresine geçebilmek için Viyana. ya gelmek mecburiyetinde kalmışlar. dır, Seyahatin cenup yoluna inhisar etmesi bü vaziyeti doğurmuştur. Dün sabah da Almanyada tahsilde bulunan talebemizden otuzu şehrimi- ze gelmişlerdir. 200 kadar talebemiz de bir harp ihtimalini gözönünde bu- lundurarak Bulgaristanda geçmek istemediklerinden Belgrat, Selânik hattı üzerinden geçmeği tercih et» mişlerdir. Bu vaziyet hem 48 saat gecikmeği, hem de seyahat masraf. larının artmasını mucip olmaktadır. Dün sabahki Semplonla talebele- rimizden başka Oslodaki parlâmen- tolar konferansına iştirak eden me. buslarımızdan Fazıl Ahmet Aykaç İ- le Avrupada seyahatte bulunan Üni- versite Rektörü Cemil Bilsel, İktısat fakültesi dekanı profesör Ömer Ce- lâl Sarç, hukuk profesörlerinden Charles Grozat ve profesör Mazhar Osman da şehrimize dönmüşlerdir. Bunlardan Fazıl Ahmetten gayrisi, son vaziyet üzerine seyahatlerini ya- nda bırakarak memlekete dönmiye mecbur olmuşlardır. alya, Almanya, Fransa ve Polon- ya hudutlarının kapanması tren yol cularının son İstasyon olarak Peş- tede ki ına sebep olmaktadır Semplon ve Konvansiyonel ”Katarla- çı Viyana “üzerinden wKalefşimali Frm. muyasala temin edebil. mişlerdir. Posta nâkliyas-da bu hat üzerinden temin olunmaktadır. Selâniğe gelen talebelerimiz lânik, 31 (A.A) —Dün akşam Almanyanın muhtelif şehirlerinden Selâniğe 70 kadar talebe gelmiştir. Bu sabah İstanbula mütevceciher hareket etmişlerdir. Bu akşam 120 talebe daha beklemek tedir. Onların da hepsinin Almanya. dan gelecekleri öğrenilmiştir. « Gemilerimizde tertibat Akdenize sefere çıkacak olan bü. 77— Hükümetimizin Bir Kararı — Bazı Maddelerin İhracı Yasak Oldu Ankara, 31 (A.A) — İthalât v- mumi tarifesinin 685 numarasında yazılı olan mayi madeni mahrukat ve madeni yağlarla benzol ve tet- raetil dö plomun gerek gümrük- tün ticaret gemilerimizin bava hü- cumlarına karşı korunma ( tertibatı almaları ve yolcuları için maske te- min etmeleri için verilen kararın bu günden itibaren tatbikine başlana- caktır. Hava ve deniz nakliyatı Diğer taraftan hava seferleri mu- tat intizamını kaybetmiş idi. Fakat dün Almanyadan bir tayyare gelmiş- tir. Fakat deniz nakliyatı tamamile inkıtaa uğramış bulunmaktadır. Diğer devletler de vaziyetin vaha- meti karşısında mütemadiyen tedbir. ler almakta oldukları ve gemilerini seferden alıkoydukları cihetle başka yabancı vapurlar da gelmemektedir. Bu itibarla Umanımızdaki hareketsiz lik devam etmektedir. Halen limanı. mızda bir Alman, bir İsveç ve bir de Sovyet vapurundan başka gemi yoktur. Sovyet vapuru dün akşama doğru ve boş olduğu halde Akdeniz. den gelmiştir. Alman şileb! de Ka- radenizden gelmiştir. Diğer taraftan Tekirdağında vazi- yete intizar eden iki İngiliz vapurile | Ahırkapıda bekliyen diğer bir İngi.. Wiz vapuru dün aldıkları emir üzeri- re yollarına devam ederek Akdenize gitmişlerdir. tk Yolcu vapuru olarak Rumen posta purlariNdlm“başka hiçbir vapur iş- lememektedir. Her zaman limanımıza muntazam seferler yapan Fransiz ve İtalyan yol. cu vapurları son hafta içinde hiç gel- memişlerdir. Geçen sal akşamı gel. mesi icap eden İtalyan bandrslı Ro- di vapurile dört gün evvel llmanımı- za gelecek olan Fransız bandralı Te. ofli Gotye vapurları limanımıza gel- memişlerdir. Bu vaziyet, deniz yolculuğunu dur. lenmiş, gerekse gümrüklenmemiş olsun Türkiyeden ihraç transit ve harice aktarması Heyeti Vekile karariyle menedilmiştir. durmuştur. Son on gün İçinde Av. rupa limanları için tek bilet satılmış değildir. Memleketimizdeki yabancılar Her akşam Semplon ekspresi ile şehrimizden memleketlerine dönen ecnebilerin adedi artmaktadır. AL man boşkonsolosluğu, Anadolunun muhtelif yerlerinde bulunan Alman- ları derhal İstanbula gelmiye davet etmiştir. Fransız jenera! konsolosluğu da, Fransada silâh altına çağırılan sefer. berliğe tâbi efrattan İstanbulda bu. lunanları davet etmiştir. Bunlar der- şark ordusunda vazife slacaklardır. İ İngiliz konsolosluğu da şehrimizde bulunan sevke tâbi İngilizleri davet İetmiştir. Amerikan tebaası grupler halinde İ memleketimizden ayrılmaktadırlar. Piyasa vaziyeti Piyasalarımızda durgunluk devam etmektedir. İhracat mallarımız için yeni tslepler gelmiş ise de nakliye vasıtası olr #ından taleplere ce. İvep-verilememektedir. Almanya, İ. talya, İsveç, Norveç, Danimarka, Mal ta, İngiltere için bazı mallar istenil- miştir. Sovyet Rusya ticaret mümes. silliği de azami iki ay içinde teslim şartile yapak satın almak için tek. lifler yapmıştır. Dün limanımıza ge len Sovyet vapuru eskiden alınmış yapakları yüklemiye başlamıştır. Al man bandıralı vapurlardan Varnaya gitmiş olan iki gemideki Türkiyeye çıkarılacak malların Türk vapurları. na aktarma edilerek limanımıza geti. rilmesi için henüz hiçbir teşebbüs ya pılrhamıştır. Diğer taraftan gerginliğin neticesi bankalar hergünkü mutat iskonto hal Suriyeden sevkedilerek Fransız | L | iR muamelelerini kesmiş vaziyettedir. ler. Bir çok tüccarların ellerinde bu- Tunan bonoları kırdıramadıkları için büyük zorluklarla karşılaşmışlar ve alivre satışlar müterhadiyen durmuş- tur. Elindeki malı sevkedemiyen tüc. carın, bu yüzden katlanmak mecbu. riyetinde kaldığı masrafların artma- sı maliyet fiyatını, satış fiyatının üs. tüne çıllaracak raddeye vasıl olmuş- tur. Tekirdağında teslim şartile bazı spekülütörler, çuvallıolarak bir kilo- su 4.35 kuruştan 60 bin kile kuş ye- mi almışlarsa da ihraç edecek vasıta bulamamışlardır. Zahire borsasında yalnız Toprak ofis tarafından bir mik tar buğday satılmıştır. İhracatın iki üç uy kadar bile te- vakkuf etmesi piyasalarımız için en- dişe verecek bir vaziyet tevlit etmi. yeceği yapılan tetkiklerden anlaşıl. mıştır. Yalniz işlerin durmasından dolâyı bazı malların fiyatlarında düş künlük olabileceği tahmin edilmek- tedir. Anadoludaki ihracatlık malla. rın mühim bir kısmı yerinde depo e- j dilmektedir. İ Bundan başka tahviller de sarsın- İti geçirmektedir. Geçen sene 19 lira 75 kuruş olan ve bir hafta evvel 19 lira 35 kuruya inen Ergani tahvilleri 19 liraya kadar düşmüştür. Tahvil, sahiplerindeki endişeler zall olmamış tır. Cari gümrük muameliti son buh randan evvelki siparişlere taallük et. İtiği halde bunda da nisbi bir azlık! İ göze çarpmakta ve bu da artmak is. lidadı göstermektedir. | İzmirdeki Almanlar buraya geliyorlar Izmir, 31 (TAN) — Piyasada dur. İ gunluk devam ediyor. Tüccar hiçbir İyere mal göndermiyor. ? İ Burada bulunan İngiliz vapurları, yeni bir işara kader İzmirde kalmak emrini almışlardır. Bu itibarla bu vapurlara yüklenerek Livorpoia gön. derilecek mallarımızın da ihracı ge- ri kalmıştır. Alman sefarethanesinin verdiği e. mir üzerine şehrimizde bulunan Al. an tebaası kadın ve çocuklar bugün İstanbula hareket ettiler. | HÂDİSELERİN © Londra, Hitlerle cereyan eden muhaberatı Var- şovaya bildirmiştir. Bu müzakerede Danzig ve Koridor meselelerinin halli için Polonya ile Al- manyanın karşı karşıya müzakereye girmeleri ihtimalini göstermektedir. Bunun üzerine Polon- ya hükümeti umumi seferberlik ilânına lüzum görmüş, fakat bunun Almanya tarafından bir tahrik telâkki edilmesinden çekinerek bazı sınıf- ları daha silâh altına çağırdığını ilân etmiştir. * * zannedilmektedir. * tevlit etmiştir. * Almanyada, son anlaşma icabı olarak, Londra ile cere- yen eden muhabereyi Moskovaya bildirmiş ve bunun üzerine Sovyet hükümeti derhal Polonya hududunda #skeri tertibat almak lüzumunu hissetmiştir, Geçen gün Hitlerin mesajını Lonaraya götüren Hendersonun tayyaresinden ikide Alman çık- mış ve bunların hüviyeti ifşa edilmemişti. Dün de Londraya bir Alman tayyaresi inmiş, içindeki yolcularını birakarak akşam üstü dönmüştür. Bu yolcuların da hüviyeti gizli tutulmaktadır. Bu adamların Alman hariciyesine mensup oldukları Berlinde dolaşan bir rivayete göre harp başlar başla. maz Alman hükümeti, israfın önüne geçmek için, ev. isrde yemek pişirilmesini menedecek, ve halka umumi yerlerde yemek verilecektir. Erzak ve ekmek vesika. larının tevzii de halk arasında büyük bir hoşnutsuzluk Amanya ite Ingiltere arasında muhaberatın sü- ratle bir neticeye raptı için Alman Hariciye Na- YÜZ zın Fon Ribbentrop'un yakında Londraya git- mesi muhtemeldir. miştir. Eoma Chamberi lini anlaşma plânını renin içyüzü şudur: sas etmiştir. Fakat Hitler Palonya ile müzakereye, veyahut arala. rına bir mutavassıt Londra mahafili bu müzakerelerin hiç bir netice ver- miyeceğine kanidir ve çok bedbindir. Askeri hazırlık. larına ehemmiyetle Fransa, İngiltere, Almanya ve Polonya hemen tama. men seferber bir halde bulundukları halde İtalya şim. diye kadar ancak ordusunun dörtte birini seferber et- bildirildiğine göre Mussolini, Hitlerle arasındaki muhabereyi Berlinle mütema- di telefon muhaverssi ile takip etmektedir. Bu büs âkim kaldığı takdirde Mussolininin yeni bir anlaş. ma teklifi ile ortaya çıkacağı bildirilmektedir. Musso. solini Ciano ile daimi müzakere halindedir. teklifini Ciano bizzat Berline götürecektir. Hiülerle Chamherlain arasında cereyan eden müzake. Hitler, İngiltereye şarkta serbest bırakılmak şartiyle garp devletlerine garanti vermeyi teklif etmiş, ve bu teklifinde samimi olduğunu göstermek İçin de Dani. marka, Holanda, Belçika ve İsviçreye tecavüz etmiye- <cegi hakkında teminat vermiştir. Teklifte Danzig ve Poionyarlan maada diğer meseleler hakkında da şart. Jar ileri sürülmektedir. İngiltere verdiği velâ Danziş meselesini Polonya ile başbaşa ve sulh yo- Tu ile halletmesi lâzım geldiğini, Almanyanın ileri sür- düğü bütün meseleleri münakaşaya hazır bulunduğu. nn, fakat her şeyden evvel Almanyanın vereceği söze ve beynelmilel taahhütlere riayet edeceği hakkında bir kanaat vermesi ieabettiğini bildirmiştir. İngiltere bir dünva konferansına şiddetle taraftar olduğunu ih- T * folduğu gibi e Galiba ....22 Yüzük Arıyor? Yazan: B. FELEK b İngilterenin Berlin sefiri Sör Newil Henderson'un Berlin i- le Londra arasında tayyare ile yilip gelmesine dayandı. Kuvvetle riva yet edildiğine göre Almanya İngil - tere ile anlaşmak (istiyormuş. Ne güzel fikir! Biraz geç kalmış unma zararı yok! Bifteğin bayatı yumuşak iyasi fikirlerin bayat da mülâyim olur. İş herhalde bir kaç gün daha böyle Her Hitlerin İngiltereye, İngi)- terenin Her Hitlere cevap hazırla - maları ile geçecek. Alman gazetelerinin hepsi İngil. tere ile bir anlaşma fikrini hararetle müdafaa etmektedirler. Ismarlama makaleler her ne ka- dar ısmarlama elbise gibi güzel ol « masa da ısmarlayanın zevkini gös - termesi yüzünden hayli kıymetlidir. İngilterede de Almanya ile an. laşma fikri var. O halde ne duruyor. lar? Anlaşsınlar da dünyayı endişe. ye düşüren şu muharebe korkusu or- tadan kalksa, Hani adamın birisi bakkala git mişe — Un var mı? Diye sormuş: — Var. Cevabını almış; — Yağ? — O da var, — Şeker? — O da var. — Öyle ise ne dutuyorsun, he - rif? Helva yapıp yesene! Diye çı kışmış! Mademki; İngiltere ile anlaşma arzusu vâr, İngilizler de bunu isti -. yorlar, O halde duruyorsun be a. dam? Anlaşsana! Hani tramvayda, vaptırda, veya, | kahvede rastgelsem kendisine böyle. ce söyleyeceğim. Ama içerlermiş Zaten mübateğin içerlemediği”za » man yok ki! Ama kazm ayağı öyle değil! Nasıl bakkalın helva yapması. na mâni olan bir sebep varsa Alman - İngiliz anlaşmasına da mâni olân bir nokta var. İngilizler; — Hele Polonya ile nasıl anlaşa. cağını ve bu anlaşmada ne metod kullanacağını bana bir göster de, on. dan sonra görüşelim! Diyor, Bütün iş burada, Eğer © şimdiye kadar tatbik ettiği hacamat âletlerile korkutmak usulünü terketmezse sa - nırım ki; karı taraf görüşmedense dövüşmeyi tercih edecektir. Nitekim” Polonya Slovakyanın Alman ordusu tarafından işgaline bir karşılık ola. rak yeniden bir kaç sınıfı silâh allı. na almıştır. Paristen çocukları ve işi olm - yanları çıkarıyorlar. İngilizler de müdafaa tertibatı tam olarak almış bulunuyorlar. Bütün bu vaziyet ortasında Al « manya müzakereye girişmek İstiyor. Karanlık bir ahırda vaktiyle Nas - rettin Hoca yüzüğünü < düşürmüş. Şöyle araştırmış. Tabii karanlıkta bulamamış. Çıkıp sokak kapısının ö- nünde araştırmıya başlamış. Komşuları sormuşlar: teşeb- tesbit etmiş bulunmaktadır. Mus. Ve sulh * cevapta ev- girmesine razı olmamıştır. devam etmesinin sebebi budur. — Hoca ne arıyorsun? — Ahırda yüzüğümü © düşürdüm de onu arıyorum. — Yahu! Sen kacırdın mı? Ahir. da düşen yüzük sokak kapısı önünde aranır mi? — Ne diyorsunuz azizim? Karan. hık ahırda yüzük görünür mü? Işıklı yerde arıyorum. Demiş. Hocanın bu hareketi Polonya ta- rafında kaybettiği müzakere fırsa. tını İngilterede arayan Alman poli - tikasının tam benzeri değil midir? — m Londra Elçimiz Bugün Ankaradan Geliyor Ankara, 31 (TAN) *— Londra Bü- yük elçisi Doktor Rüştü Aras İstan. bulu hareket etti, Bir iki gün orada kaldıktan sonra Londraya gidecek. tir, —— Evlât Katili Kadının Cezası Affedildi Ankara, 31 (TAN) — boğarak öldürmek suçundan eğir has pise mahküm Mehmet kızı Elifenin hastalığı dolayısile cezasının bakiyesi Çocuğunu