24 Ağustos 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 6
TAN 24-8-939 'Molotof- Ribbentrop Teması Başladı — Akisler Sovyet - Alman Paktı - Fransa Ihtiyatlarını da Davet Ediyor (Baştaraı 1 incide) Polonyaya karşı girişilmiş olan ta- ahhütlerin Almanyayı hayati mahi- yetteki milli menfaatlerinin müda. i Polonya da Seferber Bir Hale Getiriliyor (Baştaran 1 incide) müteakip yapılan ateş taatisi esna- sında Almanlardan biri hafifçe ya. ralanmiştır. Neticede Almanlar ya- gazeteler, Moskovanın bugünlerde Almanyaya mühim miktarda benzin, petrol vesaire gönderdiğine dair ge. len haberleri tebarüz ettirmekte ve tir. Daladier, Polonya Büy le görüştükten sonra, di müdafan komitesinin saat 18.30 da İâasından hiç bir veçhile vazgeçire- miyeceğini İngiltere Büyük Elçisine hiç bir şüpheye mahal bırakmıya- cak surette bildirmiştir. Almanyanın bu mesaja karşı “İn- giltere tarafından Lehistana verilen teminatın Alman hayati menfaatleri üzerinde tesir etmiyeceği, tarzında mukabelede bulunduğu haber veril mektedir, Parlâmento Toplanıyor Tanacak ve tarihi hâdi: Tacaktır. Evvelâ Mister Chamberlain, © lâmentonun ansızm çağrılma: sebeplerini izah edecek, bu sebepler, © üzerinde meclisin en büyük hatiple- ri söz söyliyecek, daha sonra hükü. met, kendisine fevkalâde salâhiş © Ter veren kanun lâyihasının hemen © imüzükeresini ve ayni günde bütün Par- Muhalif ve muvafık bütün mat- buat, İngiltere hükümetinin ka. rarlarını ittifak İle tasvip etmekte © ve bütün memlekette hüküm sü-; tecelli | ettirmektedir. | ren birliği muhalif amele gazetesi Deyli Ho- * rald bütün İngilterenin her Alman tecavüzüne karşı sarsılmaz bir bir- lik ve kati bir azim dairesinde ha- rekete hazır olduğunu yazıyor. Muhalif liberallerin gazetesi “ Nevs Chronicle hükümetin yapı lecek herşeyi yapmış maktadır. Diğer gazetölöf de hükü- meti alkışlıyorlar. Gazetelerin Tefsirleri Mister Chamberlsin bügün müda- fan heyetine riyaset etmiş ve içtimaa muhalefet liderleri, İngilterenin A- olan abi- ““merika sefiri ve Kralın hususi kâtibi © İştirak etm r Londra gazeteleri, bugün İngiliz— Rus—Fransiz konuşmalarının akı. betinden de bahsediyorlar. Times gazetesi, İngiltere — Fransa ve Sov “yet Rusya arasında müzakereler y pılmakta olduğu sırada Almanya ile yaptığı müzakereler hakkında derin | “bir süküt muhafaza etmiş olduğun-| dan dolayı Sovyet Rusyayı mutedil bir Hsanla takbih etmektedir. Mea- 'mafih bu gazete, Sovyet Rusyanın vaktiyle diğer devletlerle de ademi tecavüz misakları akdetmiş olduğunu «hemmiyetle kaydeylemektedir. Acaba yeni misak bir Alman taar- yuzu vukuu takdirinde Rusyanın bi. © taraf kalacağını mı, yoksa bunun ak- sini mi natıktır?. “Times, diyor ki: “Bu bapta henüz © Bir şey söylenemez. Rusyanın sulh ne medar ola © dak müzakerelere b olması bu suale verilecek cevaba “lıdır. Misakın teferruatı malüm oldu ğu zaman itilâf ahkâmının bidayette zannolunduğu kadar vahim olmadığı “ri ümit etmek henüz mümkündür. Daily Telegraph, diyor ki: — “İngilterenin azimkâr davranması gerek Avrupa davası, gerek Britanya İmparatorluğu davası için esastır. İ patlaması Fran: olduğunu yaz. | V Yaptığı toplantıya riyaset etmiştir. Toplantıya Hariciye Nazırı Bonnet, Bahriye Nazırı Campinehi, Hava Na- sırı La Chambre, Başkumandan Ge. neral Gamelin, Hava kuvvetleri ku- mandanı General Vuillemin ve Do nanma kumandanı Pmiral Darlan ve bunların Kurmay reisleri iştirak et- miştir, Fakat (Paris'te sükünst hü- küm sürmektedir. Paris'te hasıl olan umumi kanaat, Sövyet Birliği harbe girmemek ve icap etti. ği zaman mutavassit rolü oynamıya hazır bulunmak üzere her iki taraf- tan da dost edinmiye uğraştı kezindedir. Paris - Midi, gazetesi, “Alman —| Sovyet ademi tecavüz paktının yeğâ. ne hakiki tehlikesi, bu “bomba., nın ile İngilterenin ma neviyatinı sarsmağa kâfi geleceğine İdalr Almanyada hasıl olabilecek olan kanaattir.,, diyor. Diğer gazeteler, Sovyet Rusya — Almanya ademi tecavüz paktının Al- manya tarafından umulan neticeleri) vermemesi ihtimalinden bahsetmek. tedir, 'Temps, diyor ki: “Bu hüdise Avrupa tarihinde gö- rülen siyasi tahavvüllerin en mü- himmi, akide değiştirmelerin en bek maza giren Al man hükümeti yeni bir vakia ihd etmiştir. rle aktedilen ademi teca- mahiyeti eşyaya mugu- nun Berl ri vereceği muhakkak rdeğilğir. hiren bu paktın mevcudiyeti komin- tem aleyhindeki paktın hükümsüz kalması, Nazi rejiminin bu akidele. tinin inkâr edilmesi ve Almanyanın Baltık devletlerine, Ukranyaya ve| Karadenize doğru muhtemel genişle- terkedilmesi mâna. mun etmektedir. Öyle tah- me plânlarının si faza! min edilebilir ki müşkül bir mevkide kalan Führer ihdas ettiği tehlikeden İuzaklaşmak için acele ediyor ve te- İ maşayı mahiyette diplomatik bir mu vaffakıyetle - rejiminin & zevahirini kurtararak kendine sevkülceyşi bir| ricat temin ediyor. “Tahlisiye Simidi, Havasın Berlin muhabiri ise vazi- yeti şu şekilde hulâsa ediyor: “Paktın ilânından mütevellit sür- prizin süksesi ancak 24 saat devam et miştir. Daha şimdiden ecnebi mömle ketlere tahsis edilen haberlerde Lon. dra ile Parisin bu vesikanın “tarihi şümulü,, nden şüphelenmelerinden şikâyet edilmektedir. Görünüşe göre, şeref ve haysiyeti- ni tehlikede gören Almanya bu paktı bir tahlisiye simidi addetmektedir. Bu geniş şeref ve haysiyet ameliye. sinin akislerinden korkulduğu görü- lüyor;,, Paris, 23 (A.A) — Hariciye Nazırı Bonnet Macaristanın Paris sefirini Romanya ; Romanya hükümeti Türkiye hükü. manya hükümeti manya hükümeti askeri tedbirlerini İde tamamlamış bulunuyor. Kral Ka- rol, nazırlarile istişarelere devam et- mektedir. deniliyor ki: Polonya hükümeti, bir harp takdi- rinde, Romanyanın vaziyetinin ne 0- Mabileceğini Bükreş hükümetinden is- timzaç etmiştir. Romanya verdiği cevapta, bu va- ildirmiştir. Romanyanın Londra elcisi Tile: mustur, mülâkat yapan Tilea hemen bu ak- sam Londraya hareket etmiştir. Yunanistan : Atina, 23 (A.A) — Harbiye Neza- reti tebliğ ediyor: Birinci seri ihtiyat subaylarının talim devresi nihayete ermiş ve dün File sidağili birini seri il i- z el ında a. |mesredilen bir £ebliğ'ile yeni bir serk isli Te ikti © yat süibaylarinmn bietrilmi olam tm- lim devresinden terhisi emredilmiş- tir. Yugoslavya : Sovyetler Birliği arasında aktedile- goslav efkârıumumiyesini / şiddetle alâkadar etmektedir. Gazeteler bu hususta birçok ajans haberlerile Av. rTüpa matbuatınm tefsirlerini neşret mektedirler. Bulgaristan : Sofva, 23 (A.A) — “Havas, Matbuat Alman - Sovyet paktını müsait hir şekilde karşılamaktadır. “Mir,, gazetesi birçok mlişterek menfaatleri olan iki büyük milletin lemektedir. İtalya : İtalyan — gazeteleri, Almanv cephe değiştirmesi yüzünden hisso - rin omağlübi; bahsetmektedir, Amerika : Bütün Dünyada Nasıl Karşılandı? meti ile daimi temas halindedir. Ro- alınabilecek bü- tün ihtiyati tedbirleri almıştır. Ro- Nevyork, 23 (A.A) — Association Press'e Bilkreşten gelen bir haberde ziyetin kati bir bitaraflık olacağını! .. bugün kral tarafından kabul olum-| Basvekil Kanileseo ile de uzun hir Belgrad, 23 (A.A) — Almanya ile | cek olan ademi tecavüz misakı Yu- | anlaşmasını tabii telâkki etmekte ve Bulgaristanın bu hâdiseyi sükünetle karşılaması lâzım geldiğini kaydey- İunan memnuniyetsizliği Made et- memekte ve mihverin diplomatik bir zafer kazandığından ve demokrasile- uğradıklarından Nevyork Taymis, diplomatik hezi- 3 — Hitlerin komintern aleyhin- deki misakı zaafa düşürmesi, ve Ja- ponyayı daha kuvvetli bir Sovyet Rusyanın ve takviye edilmiş bir Çin | mukavemetinin tehdidine maruz bi rakması hiç şüphesiz kendisine rek pahalıya mal olmuştur. Bazi âyan âzasına göre yakında | Almanya, Sovyetler Birliği arasında bir misak #ktedilmesi o Roosevelt'i kongreyi fevkalâde olarak içtima davet etmeğe sevkedecektir. Vaşington, 23 (A.A) — Roosevelt, Avrupa vaziyetinin vahameti dola yısile derhal o Vaşingtona dönmiye karar vermiştir. Yarın hükümet merkezinde bulunacaktır. Japonya : Resmi mahfiller, pek muhtemel o İlarak Alman - Sovyet paktınm ya rTattığ yeni vaziyet sebebile, fevkal de faaliyet göstermektedir. Harie ye Nazırı B. Arita, Polonya hüyük elçisini ve bilâhare Almanya büyük elçisini kabul etmiştir. Başvekil Hiranuma sabık başvekil Prens Konoye ile görüşmüştür. Hükümet namına söz söylemiye salâhiyettar zat, yabancı gazetecile- te, bugünlük hükümet için sarih bir / Bunu bildirmi: esiniz e BÜYAE Bu yeni vesikanın antikomintern paklı ile tezat teşkil etmemesi için Almanyanın lâzım gelen tedbirleri almış olduğunu sanıyoruz. Bazı gazeteler ezcümle “Hesi,, ve Nişinici,, bugünkü yazılarında bir İ Japon « Rus - Alman bloku ihtima- İlinden bahsetmektedir. Hacaristan : Budapeşte, 23 (A.A.) — Macar na-| efkür: olan Magyar sag gazetesi akdi derpiş edilen Al man - Sovyet ndemi tecavliz misaki hakkında, bu hususta gelen haberle- rin “hakiki bir diplomatik bomba, tesiri yaptığını yazmaktadır. Muhafazakâr gazetesi bu misakın dünyanın muvazenesini cezri bir şe- kilde değiştirdiğini kaydeylemekte- dir, Magyar Nemzeti gazetesi Berlinin artık Sovyetler Birliğine karşı Ja- ponyayı müdafaa edemiyeceğini yaz- maktadır. İsviçre : Bern, 23 (A.A) — “Stefani, Alman - Sovyet paktının hükümet mahfillerinde büyük bir hayret w yandırdığı ve bu anlaşmanın Avru-/ pa siyasetinin istikametini tayia MW susunda mfhim bir rel oynıyacağı nın bu mahfellerde saklanmadığı ya- dir. ralanan arkadaşlarile birlikte geri çekilmişlerdir. Dün Bratislavada iştirakiyle nümayiş vuku bulmuş v nümayişçiler Çekoslovakyahm taksi. | mi sırasında Lehistana verilen ara- zinin İadesini istemişlerdir. Almanyada mukim olan Fran. sızlar, Fransız zerine Almanyadan ayrılmakt İngiliz tebaası emir beklemekte. dirler, . Moskovadan gelen haberlere göre İteiliz askeri heyetine mensup ik Imuavin, vaziyet hakkında rapor ver. mek üzere Londraya dönmektedir- ler. İngiliz ve Fransız heyetinin geri dönmesi henüz kararlaştırılmamış. tır, Moskovanın vereceği izahat bek- lenmektedir. Cebelitarık Hazır Cebelitarık, tam şındadır. İngilterede icabında bütün şehir. lerin tem karanlık So ovyet - Alman Anlaşmasının Gaye ve Mânası (Baştaraı 1 inelde) fikir bildirmenin imkânsız bulundu. edilmesine; ve bunun içih “de tnhil- li inişte mişti, & karşı müşterek emniyet prensipin! takip ederek bütün dünyayı Alman- ya ve İtalyanın tecavüzlerini önle“ meğe teşvik etmişti. Ve nihayet Sovyet Rusya yarm İ- çin ve bugün için en büyük tehlikeyi nazizmin ve faşizmin kuyvvetlenme- sinde görüyordu. Sovyet Rusyaya göre mutlaka durdurulmalı, dünya sulh nü tehdit eden nazizme bir gem vw rulmalıydı. Böyle bildiğimiz içindi haberler bu ilk bayretimizi Gi. Sovyet Rusya, bu ademi çüncü bir devlete tecavüz ettiği tak dirde diğeri bu misaki feshedebilir." ; Bu madde bize misakın gayesini rı resmi bir tebliğde kaydedilmekte- | vazıh olarak göstermektedir. Alman- 40,000 kişinin! sefirinin talebi ü- hazırlık. haline getirilmiştir. Bütün kuvetler iş ba- çinde kalması i, çin her tarafa kati talimat verilmiş ve bütün hava dafii istasyonlar tak- viye olunmuştur. Paris, 23 3 (AA) — öten: Bütün e yaparak na- zizm ve İaşizmle mücadele etmesine; hariçte de nazizme düşman olan dev- | sında yapılan ilk mülâkat üç saatten letlerle ittifaklar aktedilmesine ka-| fazla sürmüştür. Bu akşam ziyafet- rar vermişti. Sovyet karara, tevfikan demokrasilerle sull cephesinde birleşmeğe teşe hükümeti bu bbüs et.| gidecektir. yet Rusya öledenberi nazizme mütecaviz | r ki, Sovyetlerin Almanlarla bir ade. mi tecavüz misakı skdetmek isteme. si evvelâ bizi hayrete düşürmüştü. Fakat yirmi dört saattenberi gelen gider- miş, vaziyet 03 gok tüvazzuh etmiştir. elen mütemmim malümattan tecavuz misakile Almanyanın tecavüzünü durdurmak gayesini takip etmekte dir. Çünkü anlaşmanın şartlarından biri de şudur: “İki taraftan biri ü- bu malların İtalyaya Kafkasyadan doğrudan doğruya yapılan ihracatı tamamladığını ehemmiyetle kaydet- mektedirler, Alman Ajansına Göre Danzig, 23 (AA)—D.N.B. A- jansı bildiriyor: Danzigteki Polonyalıların, Polon- yalı gümrük paüfetlişleri tarafından gizlice silâhlandırılmaları, Polonya. nın hudut civarında yaptıkları mü- him aşkeri hazırlıkları, hudut mın. takasındaki sivilleri geri almasi ve saire, Polonyanın Danzige karşı bir baskın hareketi yapmağa ve Garp devletlerini bir emrivâki karşısında bırakarak, onları taahhütlerini ifaya mecbur etmek istediği intibamı kuv vetlendirmektedir. Bu hareket tarzı, Ukrayhanın ve Vilnonun işgalindeki Polonyahlara has usulü hatırlatır. Berlin, 23 (A. A.) — Lufthansenin üç motörlü büyük D-Abhf tayyaresi bugün öğleden sonra Danzigten ha- reket ederek Berline gitmekte iken, sahilden 20 kilornetre açıkta ve 1500 metre yüksekten Baltık denizine u- Şarken, sahil bataryaları ve bir Po. lonya harp gemisi tayyareye ateş aç- miştır. Tayyarede dördü çocuk ol. mak Üzere 17 yolcu bulunuyordu. MOSKOVADA “ (Baştara: 1 incide) mentosunun toplanacağını bildirmek ile iktifa etmişlerdir. Bu yüzden Al man halkı, İngiltere ve Fransanın kati kararmdan haberdar değildir ler, el i va, 23 (A,A.) — Havas? Molotof Won. Ribbentrop - ara. ten sonra Alman Büyük Elçiliğinde ki suvareye İtalya Büyük Elçisi de Fakat Japon Büyük EL çisi suvareye gitmiyeceği gibi, Ven Ribbentropun muvasalatına tayyare meydanında da bulunmuyordu. Berlin, 23 (A-A.) — İyi malümat alan mahafilden öğrenildiğine göre bu akşam Meoskovada Alman Büyük Elçiliğindeki resmi kabulden sonra i| Von Ribentrop ile Sovyet devlet a- damları arasnda müzakerelere de. vam olunmuştur. Almanların İddiaları Fakat Alman siyasi mahafili, bu kararın Almanyayı korkutmıyacağı- nı anlatıyor ve Rusya ile yapılacak paktın büyük ehemmiyetinden bah- sediyorlar. Nitekim Almanyanın ya- ri resmi bir memba şu tebliği neş retmiştir. “Bazı Paris ve Londra mahtilleFinin Berlin - Moskova psktınn ehemmiyetini istisger etmek teşebbüsleri, Fransiz ve İn- #iliz zimamdarlarının hakiki düşünceleri gibi telâkki olunamaz. Pilhakika, iyi has ber ülan Berlin mahfillerinde tebarüz etti- rildiği gibi, Londra ve Puriz zimamdarlan rı, Alman - Sovyet münssebetlerindeki değişmenin bir manevra olmadığını, faket müstakbel Alman - Sovyet münasebetleri İ icin kati mahiyette tarihi ehemmiyetli biz hüdise teşkil eylediğini anlıyacak kadar renlizme maliktir, Berlinde kaydolunduğu vechile, Avru pa, bugün tarihin en mühim hâdiseles rinden birisi olarak telâkki edilecek bir ya Danzig vesilesile Polonyaya, veys | * kabul etmiştir. metin İngiliz - Fransız * Leh muka- İngiltere hükümeti; harp materya. Hi olacak bir çok maddelerin ihracını menetmiş, bu maddeleri taşıyan ve "Alman limanlarına gidecek olan ve hali hazırda yolda olan gemileri ge- “ri çevirmiştir. Fransa Tedbir Aldı Fransa hükümeti de her ihtimale “karşı her askeri tedbiri almıştır. M. “Duladier bu sabah, Fransanın Şimali * Afrika Başkumandanı General No.| çes ile görüşmüştür. Başvekâlet, bu akşam aşağıdaki tekliği neşretmistir. “Enternasyonal vaziyet dolayısile likümet, evvelce alınmış olan as. tedbirleri, bir kısım ihtiyat ef- mı daha silâh altına almak su- iyle tamamlamıya karar vermiş- Roma, 23 (A.A) — Fransa Büyük Elçisi akşam üzeri İtalya Hariciye Nazırı Kont Ciano ile görüşmüştür. Haber alındığına göre, Enternas. yonal vaziyet üzerinde cereyan eden bu mülâkat esnasında Fransa Bü- yük Elçisi “Fransanın hattı hareke. tini tasrih eylemiştir. * Kont Ciano İngiltere büyük elçisi- ni de kabul etmişt ilâkat 45 da. İkika sürmüştür. Fransız Hariciye Nazır! da İngiliz ve Polariya sefirlerile görüşmüştür. * Londra, 23 (A A) — Başvekil Chamberlain akşam üzeri nülli mü- dafan nazırı Chatfieldi kabul eyle- miştir, metini kırmağa kâfi gelmediğini, Herald beze İadihere ve Fransa |di Belindeki sefirini Varşovaya d tarafından gösterilen azmin, cihan emniyetini temin edebileceğini yazı- yor. Amerikanın iyi malümat almakta olan mahafili, aşağıdaki noktalara i- şaret etmektedirler: 1 — Büyük Britanyadan pek yük- sek bir fiyat istemiş olan Sovyetlerin Almanyayı Şarki Avrupada tamami- le serbest birakmak suretile bütün pazarlık kabiliyetlerini feda edebil meleri müşküldür. 2 — Almanyanın bütün bu mın- meleri İâzım geldiğini yazmaktadır. İngiliz Dominyonları : ———— Avustralya, Niyozelanda ve sai berler, hepsinin de Büyük Britany, ile beraber olduklarını anlatgıakta. dır. Belçikada : lere birgüna faydası olamaz. çağırılmamıştır. Gazeteler garp devletlerinin, gim- vet etmiş olan Polonyayı takliden siyasetlerini yeniden gözden geçir- petrolleri elde etmek için Romen ya İaarruz ettiği takdirde, bu mi. sakın hükmü kalmiyacaktır. Sovyet! nulmuştur. ir | a İ masına hizmet etmiştir: mıştır, 2 — Japonya, Almanyaya güvene- Brüksel, 23 (A.A) — Zabitlefe ve. | miyeceğini anlamıştır. silen izinler iptal edilmiştir. Bunun- İ tnkada yapacağı taafruzların Sovyet. | Ja beraber mezun efrat vazife başına Rusya düşmanı 1 olmadığı meydan; çıkmıştır, usyanın zaten Avrupadaki komşu- larına taarruz niyeti olmadığı İçin, anlaşmanın bu maddesi sırf Alman tecavüzünün önüne geçmek için ko- Bu ademi tecavüz misakı bundan İngiliz. dominyonlarından gelen ha- | mada birçok hakikatlerin aydınlan- 1 — Almanyanın antikomintern dâvasının bir oyun olduğu anlaş. 3 — Hitlerin komünizm ve Sovyet hödise karşında bulunmaktadır. Berlin ve Meskovanın siyasetlerini ananevi yola etmeleri keyliyetinin mânasını her- kes anlıyabilir. İyi haber alan Berlin mahfillerince bu ha» berin Alman efkârında husule (getirdiği memnuniyet ve heyecanlı sevine” de tebâ- rüz ettirilmekte ve bu hâdisenin Alman ve Rüs milletleri tarafından ânlaşılncak ve tasvip olunmeni: tarihi bir dönüm noktası teşkil eltiği kaydolunmaktadır. Nihayet şurası dı ri sürülmektedir ki, müzakerelerin inkişafı bilhassa niemnu- niyetbahş olmuştur ve bu da iki tarafın ve münasebetlerin devamlı mahiyeti ve müstakbel işbirliğini ilham edecek zih- hakkında bütün garantileri vermek t ir zaaf sebebi olacak. Ve zaten ayni maksatla hareket & den demokrasilerle Sovyetler arasın- Binaenaleyh Sovyet - Alman ade. | daki müzakerelerin daha süratle bit- mi tecavüz misakı Almanya için birİ mesini kolaylaştıracaktır.
