20 Haziran 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
PENCEREMDEN Balaklava Muharebesi Yazan: M. Turhan TAN Me da kapris gibi bir şeydir. Kolay kolay tahlil edilemez, bir çırpıda makul sebeplere bağlana. | maz. İşte Balaklava muharebesine a. it bir resim bularak edip dostumuz| Aka Gündüze müracaat eden okuyu-! cumuzun merakı da o cümledendir.| Çünkü tarih ile yakından alâkası ol. duğunu anladığımız o okuyucu Ba - laklava o muharebesinin - askeri e - hemmyietine rağmen - büyük bir harp devresi içinde bir halka olmak - | tan ileri gitmediğini elbette bilir, Öy- leyken merakına mağlüp olarak Ba. laklava hikâyesini bir de gazete sü. tununda okumak ister. Dedik ya, kap- ris! Sayın Bay Aka Gündüz, Ankara. ya azimeti sırasında ve gider ayak bir vaziyette aldığı resmi bana devret tğinden Balaklavayı anlatmak vazi. fesini de benim yüklenmekliğim lâ. zım geldi: Malüm ilduğu üzere Çarlık Rusyasile Osmanlı imparatorluğu arasında yüz gösteren bir siyasi ihtilâf 1854 yılın. da İngiltere . Fransa - Türkiye mü - sellesiyle Rusya arasında bir harp| açılmasına sebep olmuştu, O yıl eylü. Tün on dördüncü günü 30 bin Fran- siz, yirmi bin İngiliz ve 7 bin Türk askerinden mürekkep bir ordu - dört parça nakliye gemisine doldurulmuş olduğu halde Srvastopol limanının şimalindeki Cupartoria mevkiine ya. naştı' ve oraya çıkarıldı. Ruslar Na - himof ve Kornilof adlı amirallerinin, Todtleben adlı mahir bir askerin ida. resi altında mükemmel bir müdafa, hattı hazırlamışlardı, prens Mençi - kof haşkumandandı. Müttefik orduya mareşal Seni Ar-| no ile lort Reglan kumanda ediyor - lardı. (20) eylülde ilk büyük harp ol. du. General Bosgüet kumandasmda- ki Fransızlar - yarlardan tırmanıp, derelerden geçip - Ruslara hücum et- ti ve bu hücumun açtığı yoldan ge- neral Kanroberle D” ourellein fırka. ları ilerleyerek Alma yaylâsına var. dı. İngilizler, kendilerine gösterilen | yerlere güçlükle ve geç gelebilmiş - lerdi. 25 teşrinlevvelde Ruslar Balakla. vaya bir baskın yaptılar, Burası bir limandır. Sıvastopolun dokuz kilo - metre cenubundadır, Karadeniz sa. hilindedir. Baskın sırasında liman. Osmanlı askerleri tarafından müha. faza olunuyor ve bu askere de Rüs - tem paşa adlı bir zat kumanda edi - yordu. Sivastopol harplerine iştirak eden Türk askerinin pek az olduğu-| nu yukarıda kaydetmiştik. Balakla - vadaki frka mevcudu da mevkiin ge. iğine ve ehemmiyetine göre ger- çekten azdı. Bununla beraber Türk - ler, Rusların bire beş ve belki alt nisbetinde bir kuvvetle hemi de an- sızm » yaptıkları hücumu kendileri. ne yakışan şekilde, karşıladılar mert- çe dövüşmeğe koyuldular, bir yan - dan da Fransızlardan ve İngilizler - den yardım istediler, Bu yardım gelinceye kadar Türk. ler ilk hatları tahliye etmişler ve ge- rideki hatlarda Ruslarla boğaz boğa. za gelmişlerdi. İşte bu sırada kont. de Cardigan'ın kumandasında bulu - nan İngiliz hafif süvari livası yetişti ve Rusların üzerine atıldı. Ruslar, bir çok ölü vererek ele geçirdikleri ileri hatları muhafaza için son dere. ce fedakür davrandıklarından Car digan livası .kumandanından $on ne. ferine kadar - öldü ve Ruslar bu faci- ayı tarihe kaydettikten sonra - Fran. sızların da imdada yetişmeleri yü - zünden - ricat etti, Türkler, Balaklavada İngilizler - den gördükleri yardımı İnkermann'. da ödemekte gecikmediler ve Rusla- rın yine.baskın suretile.o mintakada yaptıkları tazyık altında bunalan İn. giliz fırkasını kurtardılar. Türklere general Bosguet'nin kumandasındaki zühaf askerleri de yoldaşlık etmişler ve İnkermannda Rusların İngilizle - ve galip olmasını önlemişlerdi. Balaklava muharebesinin kayde değer başka bir hususiyeti yoktur. Nitekim Fransizen Lârusia da o mu. harebenin ehemmiyeti Cardigan liva. sının tamamiyle erimesinden ibaret Nafıa 2 Milyon Lira Verecek İstanbulun İmarı İçin Ayrılan Tahsisat Artıyor Belediye imsr mar plânının tatbiki iç ne zarfında yapılacak işler hakkın. da hazırladığı program, Nafıa Ve- kâletince tâdil edilmiştir. Programa hazaran belediye, imar için her s6- ne üç milyon lira koymak suretiyle beş sene zarfında 15 milyon liralık iş yapacak ve bununla muayyen ba. zı caddeler açacaktı. Nafa Vekületince, plânda yapilan tadilât şöyle olmuştur: Belediye bu beş sene zarfında (- mar için bütçesinden senevi 3 mil- yon lira değil, 2 milyon lira tahsis edecek, bu suretle baş sene zarfın. da, belediye bütçesinden imar İşle. rine sarfedilecek para 10 milyon li. ra olacaktır, Bundan gaye de belediyenin, di- ğer beledi vazifelerini hakkile yap. ması ve İmar etmek gâyesiyle şeh- rin bir tarafını yaparken, diğer ta- rafın ihmaline meydan vermemesi. dir. İ Buna mukabil hükümetin arzusu. | na tevfikan İstanbulun daha çabuk imar edilebilmesi için Nafıa Vekâ. leti bütçesinden de her sene 2 mil- yon lira sarfedilecek ve böylelikle beş snelik imar plânı 15 milyon lir ile değil, 20 milyon Jira ile tatbik edilecektir. Diğer türeften da belediye, htikü. metin bu kıymetli 'yardımile her se- ne bütçesine kalacak olan bu bir! milyon lira ile de diğer beledi. vazi- felerini, imar plâniyle hemahenk| olmak üzere ifa etmek imkânını bul. muş olacaktır. Yeni Yolcu Salonu Yeni Galata yölcü salonunda âçi. lacak gazino ve lokantanın ne şe. kilde yapılması lâzım geldiğine dair | limanlar umum müdürlüğünce tet- kikat yaptırılmaktadır. Yoleu selo- nunun Cümhuriyet bayramına ka. dar ikmal edilmesi, boyalarının bi. tirilmesi için çalışılmaktadır. Fırtına Zarar Yapmadı Evvelki gece muhtelif fasılalarla devam eden yağmur ve fırtına li. manda ehemmiyetli bir hasar yap- mamıştır. Pazar tatili dolayısile kü. çük merakip bağlı ve demirli bu- lunduklarından zarara uğramamış- lardır. Karadeniz ve Akâenizden geç vakite kadar hiç bir kaza bildi. rilmemiştir. MÜTEFERRİK: Gafenko Bugün Geliyor Romanya Hariciye Nazırı Gafenko, bugün Daçya vapurile Pireden şeh- rimize gelecektir. Vapur sast 12 — Hariciye nazırının bu defaki seya - heti tamamen hususi mahiyette ol- duğundan Vali Lâtfi Kırdar tarafın. dan karşılanacak ve iki gün çehri - mizde kalarak şehri gezecektir. Bu arada Fenere giderek Ortodoks pat“ riğini de ziyaret edecektir. | Çorapçılar Toplanıyor Ipek kadın çorapları yapan fabri- katörler yarın sanayi birliğinde bir toplantı yapacaklardır. Fabrikatör « ler, ipek çoraplar hakkında Alman mütehassısın vermiş olduğu raporun bazı noktalarına itiraz etmektedirler, Toplantıda bu itiraz noktaları tesbit edilecek ve vekâlete arzetmek için aralarından bir heyet seçerek Ankâ- raya göndereceklerdir. Sergi Hazırlıkları Bugün sanayi birliğinde yerli mal- lar sergisinin ihzari komitesi topla- Bacaktır. Toplantıda sergide istihdam edileceklerin kadroları da görüşüle- olarak gösterilmektedir. cektir. İmin B. 13 arasında limanda bulunacaktır. ; Nitekim edi açılması fikri Izmirde şüpheli bir şekilde karşılanmıştır. İzmirin muh- telif gazeteleri, bu mevzua büşmaka- keler tahsis ederek bu fikrin aleyhin- de bulunmuşlar ve bunun, seneler- denberi İzmirin, üzerinde titizlikle çalıştığı bir mevzu olduğunu yazmiş- lardır, Dün, bu hususta kendisile görüşen bir muharririmize vali ve belediye| reisi Dr. Lütfi Kırdar, şu böyanatta bulunmuştur. “ Göşen gün Yalovsaa bir arka" 940 senesi için Istanbulda kurmasını im fuar ve eköpozisyon et-|| rafında bir kaç kelime söylemiştim. Istanbulda senelik fuarlar açılması fikrinin bir kaç senedenberi ayni mevzu üzerinde meşgul olan Izmirde endişelere ve suitefehhümlere sebe- biyet verdiğini gördüm. Evvlâ şunu kaydedelim, Bu mese- le, ilk defa ve benim tarafımdan or- taya atılmış değildir. Istanbulun re- fah ve inkişafını düşünmek ve tahak- kuk ettirmek vazifesini üzerlerine al- rmş olanların ötedenberi meşgul ol- dukları meselelerden biri de Istan - bul şehrini turistik bir şehir haline getirmek fikri olmuştur. Istanbulun emsalsiz tablat zengin-| İzife başındakilere bu arzuyu vermiş- tir. Cemil paşanın faaliyetlerinde, E- ayin Yıldız sarayı teşebbüsün- de, Yerli mallar sergilerinde, 8on senelerin festiv :ertiplerinde © hep bu maksadı görüyoruz. Yalnız yapi- lan bu teşebbüs ve tecrübelerin mak- sadı teminde geniş ve kalkındırıcı €- salar vermediği malümdur. Fakat 4-| lınan bu neticeler maksad: tahakkuk İettirmek için daha isabetli yollar a- raştırılmasına bir mâni teşkil etmez. Henüz bir araştırma devresindeyiz. ni mülâkatta munhasıran fuar üzerinde durmuş değilim. Tak-| simde yapılacak sergi ve spor Sara-! KARİLERİMİZİN SUALLERİNİ S — Devlet Meteoroloji Umum Müdürlüğünün istasyonları İİ Bir de Kandilli İl cut. Meteoroloji istasyonları hava hakkında muntazam raporlar veri yorlar, Kandilli rasathanesi | ver- miyor. Bir defa Meteoroloji ne de. mektir, rasathane ne (demektir, bunlar ne işler görürler? C —Meteoroloji | istasyonları, hava tebeddülâtını tesbit ve her - gün muntazam raporlar vermekle mükelleftirler. Bu iş daha ziyade daşmızın suallerine cevap verirken, likleri, âbideleri pek trmii olarak va- İl var. rasalhanesi mev - » Evvelki gün Ankarada İngiliz takımı ile Ankaragücü arasındaki futbol müsabakasında; Başvekilimizle İngiliz ve Sovyet Büyük Elçileri müsabakaları takip ediyo.lar.. İzmirlileri Telâşlandirür verişli kapalı bir yer düşünürken de İstanbulda açılması düşünülen enter- nasyonal fuar, Izmir için zararlı olur | mu? Bir kere fuar zamanları o şekilde intihap olunur ki, yekdiğerine teda- hül ettirilmez. Sonra yalnız İzmir fu- arı için bir seyahat küllerini göze dıranlar, ondan evvel veya sonra ku- rulacak diğer bir fuarı da pek az bir marraf farlrila görehilerekleriri “dil Zorluk Çıkarılıyor Almanyadan ihracatçı tüe- carlarımıza gönderilen | birer | sirkülerde haziranın on ikisin « den itibaren Almanyaya ihraç e- dilecek her nevi hububat ve za- hirenin münhasıran Alman va. purlarına yüklenerek gönderil - mesi ve aksi inkdirde gönderile- cek malların navlunları ödenm yeceği bildirilmiştir. Almanyaya satılan malların Alman vapurlarma y iklenince- | ye kadar ardiye, anbar, depo | masrafları ile beraber ve ber is- tenilen zamanda Alman vapur- | larının bulunmaması malların bekletilmesini, fiyatların tebed. | dülü ve mal bedellerinin de geç Karar Vali “İzmire Zararlı Bir RakipOlmıyacağız,,Diyor Istanbulda enternasyonal bir fuar | yinm inşasında da, bu tarz İşlere el-Jlen seyyahlar, gerek dahili turistler için bilâkis daha cazip olacağı, bin- |8yni fikirlerden mülhem oluyordum. | netice daha fazla hareket getireceği düşünülebilir. Faraza, Türkiyede ter- tip olunan seyahatleri gözönünde tu- talım. Yalnız Peşteyi ve Napoliyi görmek İçin seyahat masrafına katls- nacaklar pek azdır. Onun için tertip | olunacak seyahatler dalma bir seri görülecek yerleri ihtiva ederse o va- kit daha fazla seyyah celbeder. Bu- nunla beraber İzmirin slâkalı salâ - hiyet sahiplerile bu meseleyi iyi kom bine-ötmek için tabintile © görüşees- ğim. Bu teşebbüsün 1dülü eüüüg: pi” bi İzmire zarar vereceği neticesine varırsam sarfı nazar odecöğim. Et- rafına zarar verecek bir rakip sıfati- le ortaya çıkmıya taraftar değ Hususile ben bizzat İzmirle çok al kalıyım ve İzmirlileri çok severi Bim İşçi Balyoz Altında Öldü Dün Kısıklı nahiyesine bağlı U- zunçayır mevkiinde bir kaza olmuş, bir işçi arkadaşının elinden fırlıyan tir. Ölen Adem isminde bir gençtir. Ve hayli zamandanberi buradaki taşocağında çalışmaktadır. Dün A. elindeki balyoz birdenbire. sapın. dan kurtulup, Ademin sol böğrüne çarpmıştır. Darbenin tesiriyle der- lan Adem, hastaneye kaldı. rılmak istenmişse de, yolda ölmüş- tür, “Vaka etrafında volis tahkikat yapmaktadır. ödenmesi gibi zorluklar. tevlit ettiği ileri (o sürülerek "Ticaret Vekâletinin bu meseleye el koy ması istenmektedir. CEVAPLIYORUZ e a ihtisas işidir. Bu istasyonlar, umu- mi hava vaziyetini ve bu arada yağmur, suhunet, rüzgâr gibi şey- eri tetkik ve tesbit ederler. Rasat- hanenin mesaisi ise tamamen ilmi mahiyettedir. Yıldızlar, sy ve gü- neş tutulmaları gibi sema haritası. mı alâkadar eden mevzularla me. sahaj arztyeye, mıknasiyeti mese - lelerine ve bilhassa güneş manzu. mesi tahavvülâtına ve bu manzu. meyi teşkil eden yıldızların hare - ketlerine ait tetkikler rasthanenin nk gre Gümrük Satış Müdürlüğü Gümrükler bâşmüdürlüğü satış müdürlüğüne Islâhiye gümrük mü- idürü Cevat tayin edilmiştir. BURADA CEVAP alâkadar olduğu mevzülardır. Yâni Meteoroloji bir ihtisas, rasatane ise ilim müessesesidir. Her ikisinin de büyük ehemmyeti vardır. Ve bir birlerinden tamamen ayrı müesse. selerdir, Hattâ, devlet Meteoroloji Umum Müdürlüğü ( Başvekâlete, Rasathane müdürlüğü ise Maarif Vekâletine merbuttur. Meteorolo - ji hava tebeddülütini ölçmek de - mektir. Rasathane (Observation) ise hava tebeddülâlını tetkik (mü. şahede) eden müesseseye denir, 9 kiloluk balyoz altında can vermiş- | dem, arkadaşı Ömerle beraber bir | taş delmeğe çalışırlarken Ömerin | DAHİLİ HABERLER Hapishane Binası İçin Emir Geldi En. Geç Bir. Ay İçinde Yıkılma İşine Başlanacak İstanbulun imar plânı © yüksek tesdike iktiran ettiği için yeni adli- ye sarayının yapılacağı yerdeki ha. pishane binasının yıkılması lâzım geliyordu. Nafın Vekâleti dün 1s- tanbul nafıa müdürlüğüne yeni sa- rayın kurulacağı yerdeki hapishane binasının derhal yıktırılmasını em. retmiştir. Nafıa müdürü, dün öğle. İden sonra adliyeye gelerek iki sa. at kadar müddelumum! Hikmet O- matla görüşmüş ve yıkılma işi hak. kında konuşmuştur. Bir kaç güne kadar yıkılma işi ilân edilecek ve bir ay sonra ihalesi yapılarak, he“ men işe başlanacaktır. Belediye ye. ni adliye binasının Divanyolu cep. hesindeki binaların da derhal istim. lâklerini bitirecektir. İnşaata sonbaharda ( başlanacak tır. Binanın plânımı, eski plânı ha. zırlıyan mimar Asım hazırlıyacak- tır. BELEDİYEDE ; Tramvay ve Elektriğin Devri Tramvay, Elektrik ve Tünel idare- lerinin ihzari mahiyette olmak üze- re dünden itibaren devrü teslim mu- smelesine başlanmıştır. Bu işle be- lediye fen heyeti müşaviri Mustafa Hulki ile umüru hukukiye müdürü Hasan Ferit meşgul olmaktadırlar. i olarak bir takım gana” tır. Bu arada Nafia Vekâ- leti memurları olan Ticaret dairesi müdürü Cevat, teftiş dairesi mura- kıplarından Salâhattin, hukuk müşa- viri Tahir, teftiş ve murakebe heye- ti şefi Abdülkadir, tetkik dairesi şe- fi Emin Süzen, şebeke müdürü Edip, müdür muavini Süruri, müdür Kad- ri vazifelerine döneceklerinden bu vazifeler boşalacaktır. Yapılan hesaplara göre, Elektrik i- daresi geçen kânunusaniden şimdiye kadar 2.230.000 lira hasılat temin et- miştir. Tramvayın da geçen seneki hasılatma göre yüzde 10 nisbetinde bir fazlalık müşahede edilmiştir. Elektrik işletmesinin Silâhtarağa- da yaptırmakta olduğu yeni tesisat, eylüle kadar bitecektir. O vakit Si- lâhtarağa fabrikasının günlük elek- trik istihsali miktarı 50 bin kilovat kadar olacaktır. Et Meselesi Dahiliye Vekâleti, Istanbulun et meselesile de alâkadar olmaktadır. Bunun için vekâlet bu hususta bele" diyeden mufassal malâmat istemiştir; Bu işlerde rol oynıyan bazı şahtsların vaziyetleri de tetkik edilecektir. TAKVİM ve HAVA 20 Haziran 1939 SALI Gün: 30 #naay Hızır: 46 Arabi: 1358 Cem, evvel 3 Güneş: 428 — Öğle İkindi: 16.16 — Akşam: Yata: 2148 — İmsük: Hava Vaziyeti Yeşilköy meteoroloji istasyonundan alı” man malümata göre, yurtis hava cenubif şarki Anadolu ve Ege bölgelerinde bü” tutlu, diğer bölgelerde umumiyetle ço” bulutlu ve mevzii yağışlı geçmiş, rüzgâr” lar Karadeniz kıyıları ile Trakya ve B£* bölgelerinde şimal, diğer bölgelerde gaf” Bİ istikametten orta kuvvette esmiştir. Dün İstanbulda hava çok bulutlu ve cüsi yağışlı geçmis, rüzgür grntan saniyeli? İ3 - 3 metre hizla esmiştir. Saat 14 te DE” İ va izayikı 10111 milibar idi. Sühunet ©” yüksek 24,5 ve en düşük 18.0 santigrat ©“ İnrak kavdeditmistir.
