28 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8

TAN 28-5-939 >. “ Münakalât , Ticaret VekâletleriBütçeleriKabulEdildi (Başı 1 inelde) © nihayet verilmesi ve bu mevzu ei- rafında lâzim gelen tedbirlerin alın- ması için Vekilden ricada bulundu. Rasih Kaplan, memleketin bi çök yerlerinde ticaretle uğraşan kim- selerin son iktisadi buliran dolayısile işsizliğe maruz kaldıklarını, bu yüz- den bazılarının iflâs ettiklerini, mal ların fiatına tesir eden mutavassıt- ların ortadan kaldırılmasını, tüccarın doğrudan doğruya fabrikalarla te| nesini, kömür satışında her sene vâki olan zorluklara bu se ne kat'i tedbir alınmasını istiyerek: “.- Kömür mübayaası her sene şu veya bu müessesenin emrine verildi. gi için halkın neler çektiğini biliyo- ruz. Kışın en büyük derdimiz bu kö- mür meselesidir. Paranız elinizde durur, kömür mazsınız, bin bir ülâtla karşılaşırımız” dedi. Pazarlıksız satış meselesi Durak Sekarya: — Pazarlıksız satışın diğer vilâ- yetlere de teşmilini gazetelerde oku- yunca büyük diyerek paza kredi İdiği gibi temin ememektedirler, Büyük banal ari usul ve merasi bu sandıkların yürütülem'yeceği an- Taşılmıştır. Küçük kredi için meslek | ve sanat teşekkülleri mıştır. Küçük kemmül ©der v re has bir 84 telâkki) Iemnuniyetle iddin edebi Türk sermayesi, Türk er ği de Türk zeküsi sigortacılık saha- sına da girmiş bulunmak! Sigor tacılık ihtisasını Türk şlerinin adedi gittikçe çoğa trik idaresinden b Afyon satışı ve müstahsil Ticaret rici ticaretten, konten ring meselelerinden, te avdet mevzutındah bahsetmiş turizm meselesi üzerinde de tevak” ederek bu husustaki Tı anlatmış, sonra gfyon mı mende tetkikat ikmal edilmiş oldu -İdemiryolları & Bundan her halde pek yakın bir za-|ps manda yüksek meclisin ta: zedileceğini tahmin etmektey itibarla müzakerenin lütfen tesriini rica ederim. Münakalât işleri Cümhuriyet o hükümetinin nakil mevzu ve siyasetine verdiği ehem - | miyet malümunuzdur. Yüksek bir i- deal le hareket edilerek milli ve beynelmilel münasebetlerde büyük İlet oynamağa namzet bulunan nak yat yol ve vasıtalarımızı kendi 7 li varlığımızdan yaratmıya koyulduk. Bu suretle milli demiryol şebekemi- zi tesis ettik. Nakliyat sahasında ta- rihi ve iktsıadi rolüm! tekrar müs- mir bir surette ifsya başlıyabilecek ete gelmiş bulunmaktayız. Münakalât maksadma Veklletlerin tefriki vaziyet değiş na yeni bir şekil aramak cektir. Bu hususta diğer bir düşüncemi!z de şudur; Sirkeci ile Haydarpı rasında geçen yolcular şahısları ve eşyaları için oldukça yüksek © ücret| vermektedir. Bunları makul bir ta - rifeye tâbi tutarak nakliyat feribo' ile temin edildiği takdirde hem halk istifade etmiş olacak ve hem de bu iş için yeni bir varidat menbai temin edilmiş bulunacaktır. “Alkışlar” Buğday nakliyatı Buğday kıymetinin rifenin dak dolayıs olduğundan icabede - Gön ekmiş vücut bulma anatlar projesi te- meriyet mevkiine geçerse orada mevzuu bahis mecburi birlik den İ; e olunabilir. D- dıkların istihlâk kredisi ile ise tefecilikle mevzuat ve faaliyetle- rile bu vazifeyi de henüz yapacak İ bir halde bulunmuyorlar Hazinenin ceman 1,200.000 lira - sının bağlı olduğu bu müesseseleri faydalı bir halde çalıştırabilmek için rm gelen tertibatı bir an evvel al k istiyoruz, Zirai kredi Zirai kredi, özerinde durduğu - muz en önemli len birisidir. Zi- ral kredinin, zirai istihsali güden ta- leplere hasredilmesi ve yeni ziraat bankası kanununun gösterdiği yola bir an evvel tem bir şekilde girilebil mesi için devamlı bir surette | sarfı mesaj etmekteyiz. Ziral kredilerin açılmasındaki dar a- Kooperatif hareketleri Kooperatif hareketleri toplu bir zirai sabada görülm'ş, iyi kö- ncak bu sahada tutulabilmişt Hali faaliyette bulunan tarım kre- di kooperatiflerinin adedi 938 senesi | ; sonunda 586 dır. Bu kooperatifler); 3847 köye yayılmış ve buradaki çift çilerden de 114 bin ortak kaydedil miştir. de beynelmilel mukave irak etmemiş olan devle itlerin bur” lerinin teminine çalışıli” ir. ti sıkışık ols” Ziraat Bankasi” önlatarı lindığmı, vaz n sahipl, dan yardım yapi şöyle demiştir: ağını azlığına göre icüz olması icap yu lahkik “ettirmek emelinde mak için emniyet, intizam, &i iken Divrikten maden nakliyatı işi- ehveniyet prensipleri , dahilinde te-| nin mill bir mevzu olarak tahakkuk kemmü! etmiş olmalıdır. Bu vazife. | etmesi üzerine bu maddeler lehine lerin memleketin ihtiyacına, devle-| Maliyetimiz! k dünunda tarife tin şerefine uygun bir surette yapıl | tatbik etmek zarureti hasıl oldu. masına nunla beraber geçen Tarife nakliyatı için bilvasıla geniş mal İlitiyaçi meğepımölei Uh edilmiştir. Han- önünde tutulacağını t istasyonlarda işlah e- Pazarlıksız satış Pazarlıksız satiş mecburiyetine da- İr bir kanunumuz vardır. Bu kanun geçen sene teşrinlevvelden itibaren Ankara, Istanbul, İzmir şehirlerinde mahdut mallar için tatbik mevkiine konulmuştur. Kanun bilhassa pazarlığın İlgasi i- le maktu fiyatla satış yapılması hük- mü şikâyet mevzuu ölmaktadır. Her şeyden evvel şu ciheti söylemek İste- rim ki, pazarlık gibi kökleşmiş bir “Bir arkadaş takas mallarmın # merikaya (o sevke ni söyle” lormal olarak Amerikaya # tılmakta olan bazı mallarımızı tsk# mevzuatı ve usullerile dolayısile W İtakas haklarmdan istifade et maksadile bideyeten başka memlf ketlere sevkedildikten sonra dolsr” baçlı yollardan geçerek yine Amefi" kaya ithal edildiği ileri sürülen idi alardandır. Bu iddizları haklı gö” al i iğ müşk i ıksız satışın aleyhinde ınbul, İzmir, Ankara gibi yerlerde bu yüzden esnaf tara- findan bütü zam yapıldı in emtiaya eli bunun da kon- trolden tamamen uzak bulunduğu- nu, pazarlıksız hakkile yüzden | Terek yeni bir kanunla yüzde satış Satış usulünün kaldırılmasını istedi. Iğdır pamuk kooperatifi Rasih Kaplan, 1 per ğinde vâki olan bir y suzluğu neticesinin ne olduğunu bu mıntakada halkın mutaza duğu yolundaki “den ibaret bulunduğunu sordu. Münakalât Vekilinin Nutku Ankara, 27 (Tan Muhabirind Büyük Millet Meclisi bugünkü top- lantısında Münakalât Vekâleti bütçe. sini müzükeresi yesem merryaraz talâalara 4 dır pamuk koo- dekikoduların nı nakalât vermiş ve “— Münakalât Vekâleti henüz Te gekkül etmek üzeredir, Vekâletin teş- teklifin Deniz» ömleri bu mü essesenin €sa$5 İyet unsurlarını tasrih etmektedir. Bu arla tekli- fin bu suretle kabul edilmiş olması muahharen gelecek kanunun kabul veya reddi üzerinde müessir olacağı” ni zannetm Maamafih şunu da taallük diye kadar yüksek heyetinizin Fakat son encü Umum yolcu ten; lebe, a ğimiz müsaadeler bü vağiye- tin en bâriz delilidir. Tatbik ettiği- miz usullerde memleketin yaptığı büyük hamleleri ve ihtiyaçları dat- ma gözönünde bulundurmaktayız. (Bravo sesleri). Hayvan nekliyatına gelince; Bu mevzulara azam! tenzili ve müsaa- deli ücretler tatbik edilmektedir. Nakliyat mütemadi bir inkişaf kaydetmektedir. Evvelki vaziyete gö- re nakliyat bir kaç misli artmıştır Deniz nakliyatı Deniz nakliyatında denizcilere yar- dım için icap eden tedbirleri tetkik edeceğiz. Ve bunların müessir olmala ri çarelerini arayacağız. Almanya- dan alınan vapurlara gelince müte ahhit şirketle görüşülmüş ve görü len noksanların ikmali taahhüt ett rülmtetir. Aram A ei zulara azmami dikkat dir göstermemiz ini halletmel ma nı çoktan gelmiştir. Avrupa hatla rımızla Anadolu şebekemiz arasında devamlı bir irtibat temla etmek lü- rumu mutlaktır. Filhakika İngiliz kredisinden bir miktar talsisat tef- rik edildi. Feribot işi iki kısımdır. Birisi harice sipariş edilecek vapur- lar diğeri de sahillerde yapılacak ya- naşma yataklarıdır: Bu son kısım için krediden istifa- de mümkün olmadığından tahsisatı kendi vasıtalarımızla temin etmek lâzımdır. Bu hususta e kayık nacak ve Nakleden : Şehâbettin Fuat onun vardı. Kendisini yemeğe davet ettim: dedim, Si gün ekmeği de ekmek vardır, zannı miz kalmamışt,, van baktı: “Bende var,, Dedi, bir parça ekmek getirdi. kesti ve gerisini aldı, götürdü. O kadar üzüldüm ki, ona böyle yapar mıydık? yen, Ne Di; Bunları dinlerken kalbim Dehşet! Demek beni de açlıktan Dem bir defa köyden gelebilseydi Yengem beni sevmez, benden ları anlatırken de gözlerinde şeyt yardı. Her halde bunları ba duyuyor. Fakat ne olursa olsun, faza edeceğim. Sözlerinden gü; rek ben seyahatimi anlatmıya bü an a “Seyahat ne kadar eğlenceli ve tatlı geçti bilsen, —dedim.— “Frenef”, “Volodka, beraber geldi. “Prenef,, bönim nişanlımdır. “Wolodka,, bile, .. da biribirimize veda Bu sırada dikkat ettim. Aleksandr ekmek yemi yor. Neden yemiyor? Süt dökmüş kedi gi meğe sürmiye cesaret edemiyord “Neden yemiyorsun?,, züne baktım. Yüzüme hayvan hay- Odasından kocaman Bize, incecik birer dilim tasavvur edemezsin. kendisine böyle munmele yapamazdık. acı acı müteessir olmamış gibi görüne- gibilerde ağabeyimin yü- “Baba, ederim? Bizim bu- 3 sandı, ekmekte Sahi? Alek uzatamıyordu. Pip ağzına tiki hir yutuşu var miyormuş — Anne: kadar üzüldüm, o Biz olsak, imitri ne ben, ki » gruplarına verdi-| Jâyi hası vagon kapakları, rıhtım ücretleri yarı datı bu inkişaf lüye hubu- £ nakliyatmda yardım etmeği şah- 8 yim. (Inşallah muvaffak sesleri) Ticaret Vekilinin Nutku Ticaret bütçesinin müzakeresi os- nasında ileri sürülen mütaleslara karşılık olarak Ticaret Vekili Cezmi Erçin izahat vermiş; o'da ezcümle de- miştir ki: “— Memleketimizde bankacılık tahsisen mill bankacılık, ticari ha- | yatımızla mütevaziyen İnkişat et mektedir. 1037 senesinde umumi evduat yekünu 88 mi olursunuz ruf mevdi uattan tefrik edildiği 934 senesinde 67 milyon olan tasarruf mevduatı 1937 de 96 milyon liraya, 1938 senesinde 108 milyon lir: sıl olmuştur. İkraz muameleleri ise, 1927 senesinde 92 milyon lira iken 938 senesinde 240 milyon Jirayı geç- miş bulunmaktadır. Küçük krediler meselesi Masraf ve riski fazla olan küçü kredi sahası büyük bankalern rnğ bet etmedikleri bir iştir. Bir çok mem leketlerde küçük kredi ihtiyacının teminine devlet yardım eder. Bizde vicdani bir borç telâkki etmekte-| “' de öyle olmuştur. Fakat bizde halk müameleleri yaptırılmak TEFRİKA No. 3 “Tonya, derhal işin farkına vardi; Yemene bak, “Feny: —dedi.— Şen de Alek- 9 alsana! dr müsaade almadan elini ekmeğe Aman Allah! Nasıl da yiyor! Nasıl ka- yor! Kimseye göstermeden ekmi ki... Ekmeğe güya hiç ehemmiyet ver- örünüyor; ve başka bahisler açıyor: yakında gelecek mi? — Pek yakında, nerdeyse... burkuluyor. öldürecek. Ah, an- © Biyor. ' — Demek, y. nefret eder. Bun- Bir parça da anl bir gülümseme Yengem anlatmaktan zevk (© sandrm ağzına ben neşemi muha- (| kip ediyor. Bu çok iğren: Göz işaretiyi şladım. çok yediğini bi ya kadar benimle Hattâ ederken beni öptü “Tonya, ark: rını bana çeviri aşılıy, ini ek- u. gözlerini lokmelardan ayırmıyor. sas ottim. Fakat, Gözlerini yarı kapıyarak ekmeği hapur hupur çiğ- akında gelecek hat ha alıver, bir daha, bir parça daha! AN giren lokmaları yiyecekiniş gibi ta- ç bir şey: Ağabeylme aciyorum. e, kendisine ekmeği bırakmasını ih- ansızın utandım. O zavallıcık ta lmiyor değil, Lâkin o kadar aç ki sof- Tanın üstünde ekmeği görünce tahammül wiemiyor.. Çok şükür, kalktı. Gidiyor. asından dik dik baktı. Sonra hazarla- di. Hâlâ bana bir şeyler söylemek is- ordu, hali çok berbatlaştı, Kendisine hiç bakmıyor: Üstü başı bit dolu Gözlerim hayretten açılmı tonin,, e bakıyor» sandıklarına | kısmen küçük kredi, kısmen de istih| maliteleri azaltmak, krediyi geni ldu p, olduğu kadar ucuz- | muyor N ısrar kündür. Kanunun k, Ödünç para verme kanununu #âdil eden bir kanunla, geçen sene me; danberi umumi faiz nisbetleri a- kredilende 12, sair kredi- 85 olarak tesbit edilmiş- yoldadır, yorlar. Ahiren ve Şirketlerin mürakabesi Şirketlerin mürakabesi mevzuun- da kanuni vazifemiz şirketlerin te- şebbüslerine, faaliyetlerine ve tasfi- yelerine müteallik muamelelerin ti. caret kanununun âmir bükümleri da- Pazarlık bu itiyadını iresinde cereyanını temine çalışmak- tar, Ticaret kanununun verdiği imkün- lar geniş değildir. ketlerin faaliyetleri ve tasfiye- leri üzerindeki mürakabe esash su- makta ve müeyyideleri za dır, Böyle bir mürakaha | Riştirmek bittabi Bravo sesleri). Jadi sermayeleri 2 baliğ olmuştur. kredi kooperatifi operat ortak 1 bir yun lâyihası ile bu ih- tiyacın karşılanmasına çalışacağız. Sigorla ihtiyacı Sigorta sanayii, memlektetin umü- mi iktısadiyatında mühim bir mev- ki işgal etmekte ve milli servet ve tasarrufun teşekkül, muhafaza, ida- re ve İstimali hususunda esaslı bir rol oynamaktadır, Halen memleketimizde hayat bran şında temin edilen sermaye yekün 20 milyon lirayı ve ayrılan riyazi ih- tiyatlar miktarı da 7 milyon lirayı geçmiş bulunmaktadır. Yangın sigor- talarında 1937 senesinde prim tahsi- satı 2400.00 Uraya, nakliyatta ise ayni sene 850.0 bin liraya vâsıl tadır, olma! tadır. dum. Aman Yarabbi, bir bu eksikti! Demek babam bitlenmişti de.. Artık meşeml dahn fazla muhafaza edemiyerek İsyan ettim; ve karşımdakinin suratına bağırdım: — Ne söylüyorsun?Imkâm yok, imkân yok! - Hay koca budala hay! İmkânı yok mu? Yalan mı? İnsan ayda bir hamam yüzü görürşe bitlenmez de ne olur? Anlıyorsun ya: Babun temizlikten bile iktısada kalkışıyor. Odasında bitler kaynaşıyor. Hep» si de fıstık gibi... Yerlerde, * sandalyelerin üstünde dolaşıyorlar. “Tamara,, ya babanın odusını yasak ettim... Kendi'bakumdan nefret ediyorum... z ey! Dünya bir araya gise onun yatağında yatmam! Antonin,, in odasında, yerde yatarım dal bam nasıl oldu da bu hale geldi? Ondan nefret edi- yorum. İçimde babama karşı kin duymıya başladım. cığım, elmâsım, şekerim: Senin yanın- da yatayım olmaz mı? Babamla beraber katiyen yatamam. ; Yengem gözlerini indirdi. Masaya bakmıya baş- ledi. Müsaade edecek mi ki? Nihayet cevap verdi: — Fakat bizim odada da yer yok Görüyorsun ki biz de balık istifi gibi üstüste yatıyoruz. — Ne ölur benim güzel yengeciğim, sizinle yata- yım. Yerde yatmıya razıyım, Bir köşeye nasıl olsa gırım. — Yatağını hazırla; fakat bizim odada yer bula- mazsın! Böyle söyliyerek tekrar babuma ait havadisler ver- miye başladı. Belki yirmi defedır ayni şeyleri tek- rar edip duruyordu: Babamın kendi oğluna bile em- niyeti yokmuş odasını kilitliyormuş, ilâh. — Ama kendisi de sanki rahat mı? dedi, ne gezer! Ü; ekmek cihetinden Çalıştığı fabrikadan kâfi orlar. Hattâ ih falan pek sikinhi çekmiyor tesi ekmek ve larını dolapta kokuncıya kadar bırak Aleksandr açlıktan geberdiği halde bir parçacık ol- itiyadı kolay kolay bunda müvsffakıyet müm- re bırakılmıştır. Kanunun emri Fakat belediyeler bu İşi başaramı kilâtı ile belediyelerin ba ayırdıkları memurları te itiyadın mağlöbu kanaat getirecek olursak bu takdir- de etiketli pazarlık usnlünü yaşat- maktansa kanunun bu hükmünü de Zirai kooperatiflerin tahsil edilmiş tiyat sermayeleri de 1.453.000 liraya Ziraat Bankasınca | yon liraya yakın ikrazatta bulu Zirai kredi kooperatiflerinin mev zuat ve tatbikatına esaslı bir Teviz- yona ihtiyaç vardır ve buna ait ha-|* aırlıklara başlamış bulunuyoruz. Satış kooperatifleri Satış kooperatifleri 937 de başlamaktadır. Umumiyetle sahil mıntakalarında üzere cemen 34 satış koope ratifimiz vardır. Bunların vücude ge- tirdikleri dört adet satış kooperatifi birliği faaliyettedir. İkoopertife koyduğu sermaye 2 mil- yon liraya, Ziraat Bankasının açtığı İkredi de 4 milyon liraya yaklaşmak: ökmek kabil ol vam, Ibtimam ve terecek bazı hâdiseler de olmami* değildir. (Bravo sesleri). Meclis, pazartesi günü toplanacaktır. saat 1 1 tatbiki belediyele- bü . İ Evvelki günkü Meclis müzaker” leri esnasmda Nafia Vekili Ali Fut İ Cebesoy temennilere cevap verirk hizmete | ezcümle demişti : kviye edildi,| “— Bu sene Yüksek Mühenğ atamaz ve | mektebi mevcudunu altı yüze çık#" olduğumuza | racağız. Sıvas - Erzurum hattı öNÜ müzdeki Cümburiyet bayramın” Erzuruma varmış bulunacaktır. B” hattın inşa masrafı evvelce 57 mi yon lira tahmin edilmiş, fakat © milyon lira sarfedilmiştir. Fakat b” nun sebebi güzergâhin fevkalâde # rızalı olmasıdır. Diyarbakırdan T ve İrana gidecek 181 kilometreli hattın 60 kilometresi bu sene bitir miş olacaktır. Bu hattın İrana gid, İletin kontrol teş- söküp tercih edilecektir. 740.000 liraya, ih- ine 15 milyon U Va bot ile geçerek hududa varacakti” Adapazarı - Bolu - Ankara hattıni inşasma başlanılacaktır.” Vekil bundan sonra şose ve kaf” yolları işlerinden bahsetmiş, İsta” bulla Gelibolu ve İstanbula Kırki#” reli arasmda doğrudan doğruya bire yol yapılması düşünüldüğünü söyle miş, su ve bataklık kurutma işleriöi anlatmıştır, Mü Hatay İş Anonim Şirketi - Antakya Anavatan tüccar ve fabrikatörler” İle derhal münasebete geçmek istiy? ruz. Şirketimizle İş yapmak istiy” firmaların Antakya Umum Müdür lüğümüze müracaatları riça olunur teşkilâtı İse Ortakların bu Ben beslemesem ağabeyin açlıktan ayıp gidecekti. Oğlunu aç bırakmasına sebep te hâlâ aylak gezmesi, bir iş bulamaması, Kerr disine Avrupe otelinde kapıcılık gibi bir şey buk muşlar: Sözde yarın işe başlıyacak.,, Boynumu uzatarak her kelimeyi gibi dinliyorum. Artık babama karşı hissettiğim 9€Y sun vermiyor. çoktat, kıkt ayrı ayrı yutar nefret değil... Çok mustaribim. Açlık adamcağızı De kadar değiştirmiş; tanınmıyacak hale getiriniş! Çok şükür ki fabrika yeniden işlemiye başladı da babam çalışabılıyor. Yoksa daha berbat olacaktı. Muhakkak bin kat beter olurdu. Zaten mektuplarından da 8m” laşılıyordu ya. Bize “gelin, diye yazıyordu; fakat #atırların srasından geldiğimizi istemediği pek ik anlaşılıyordu. Annem pek yakında gelecek. Hep bir arada baka bm nasil “Tonya, yerinden sıçradı. K: bile uzaktan hissediyorum. Zavallı limenği ii kak bi korkuaan çarpıyor. Kapi açıldı: Herhalde babaml,. Koştum, Kalbim göğsümü parçalıyacak gibi çar pıyor, çarpıyor... Babam içeri girdi. Beni görünce zayıf ve yorgu” çehresinde şefkate benziyen bir şeyler belirdi: — Demek sen geldin ha! Ya annen nerde? O * zamari gelecek? — Ben geldim baba. Tuhaf şey. Babama sarılıp öpmedim. Şimdiye K8” dar babamı öpmediğim hiç vâki olmamıştı. Elimi sıkarken bile kalbim endişe içinde kıvrandi- Bitli, bitli... Ondan iğreniyorum. O bana rikkatle, MÜ lâyemetle bakıyor. Sol gözünün üstündeki kuşlari çatılaı, Bu hiç hoşuma gi Hayır, hayır, katiyen inanmıyorum. Mahsus yorsun. rikkat, bu mülâyemet bep sahte... bir pintisin; Bitli bir pinti; Aleksandr açi kt ölüyor da dönüp bakmıyorsun,. Ağabeyimi acında öldürdüğün gibi yarın beni de öldürürsün. Biti bitlir., (Devamı Var)