25 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

MA By ö — * PENCEREMDEN Aferin Semiha Berksoy'a Yazan: M. Turhan TAN Bir yıl önce, Almanya, Belçika, İngiltere, Fransa-ve İtalya ül- kelerinde küçük bir gezinti yapmış- tım, Lâyipzig'e de — uğramıştım. Bu büyük Alman şehrinde, umumi ser - gi münasebetiyle, oteller mutfakla - “rına kadar dolmuştu, içinde barını- Jacak oda değil, üzerine baş konacak eşik bile yoktu. Açıkta kalan seyyah- lar ya şehirden uzaklaşıyorlar, yahut keselerinin ağızlarını açıp evlerden birer yatak temin ediyorlardı. Bizim kafile de ikinci şıkkı tercih edenler- den olduğu için ayrı ayrı yerlerde ya tıp kalkıyorduk. Nihayet ayrılmak ve bu sıkıntıdan kurtulmak saati gelip çattı. Ben de, basit bir yatağını ba - na bizim parayla günde yedi buçuk liraya kiralamış ve sudan bir kah - valtı için de bir buçuk lira fiyat koy- muş olan ev sahibime veda edip so - kağa fırlamayı cana minnet sayar - * ken o, güle güle kolumdan tuttu, be- ni evden çıkararak geniş — caddenin dörtyol ağzın teşkil eden ucuna ka- dar götürdü, orada - bir arkadaşın tercümanlığı ile ve heyecandan kı - zara bozara şu müjdeyi — kulağıma tatkı: — Büyük hemşetrimizin heykeli işte buraya dikilecek? Gafleti veya dimi tutamayıp sordum: — Kim bu hemşeriniz? O, bir kelimeye bir cihan sığdı - rabilmekten müftehir — oluyormuş gibi göğsü kabara kabara cevap ver- di: d hit . ken- — Wagner! Bir iki ü bir kete, bir ülkeye ve bir millete ne de- rin bir gurur temin ettiğini ömrüm- de ilk defa olarak o gün gördüm ve.. İmrendim. XAY L BELEDİYEDE : Ğ Vali, muvafık bulursa Şehre Yı ende 7100 Bin Fidan Dikilecek Belediye fen heyeti, Floryanın a- ğaçlandırılması için bir plân hazır- lamıştı. Bu plâna göre, vilâvet tara- fından bu saha dahilinde 30 bin fi- dan dikilmiştir. Son günlerde bu sa- hada yapılan tetkikattan kısmı aza- mı akasyadan ibaret ulan bu fidan- ların yüzde doksan beş nisbetinde tut tuğu görülmüştür. Ağdçlandırma plâ- nına göre daha bu sahada 60 bin fi- dan dikilecektir. Bunların mühim bir kısmı İzmire sipariş edilmiş bulun- maktadır. İzmirden göliderilecek fi- danlar çam ve selvi ağaçlarıdır. Vilâyet, gerek Floryanın. gerekse Selimiye ve Kâğılhane cihetlerinin ağaçlandırılması için yeni bir prog- ram hazırlamıştır. Bu programa gö- re vilâyetin fidan ihtiyacını temin etmek maksadile Beykoz, Büyükde- re ye Göztepedeki fidanlıklardan başka Kartalda da bir fidanlık tesis etmiye karar verilmiş, şimdiden işe başlanmıbtır. Gelecek seneden itiba- ren Kartal fidanlığından da istifade edileceğinden vilâyet dahilinde ye- niden 100 bine yakın fidan dikilebi- leceği anlaşılmıştır. Halk Ekmeği Sekiz Kuruşa Satılacak Belediye İktısat müşavere heyeti, ikinci nevi ucuz halk ekmeğinin 8 kuruştan çıkarılmasına karar ver- miştir. Vali Lütfi Kırdar geldikten sonra karar kendisine arzedilecektir. önümüzdeki TAN Denizbankta Yeni Bir Kadro Hazırlanacak Denizbank Umum Müdürü Yusuf Ziya Erzin dün - saat 11,30 treniyle Ankaradan şeh- rimize gelmiştir. Umum Müdür saat 12,30 da Denizbanka gele- rek akşam geç vakte kadar meşgul olmuş müdür muavin- lerinden ve kısım şeflerinden burada bulunmadığı müddet zarfında geçen — İşler üzerinde izahat almıştır. Yusuf Ziya Erzin Denizban- kın Hazirana kadar olan üç ay- lık muvakkat kadrosunu Vekâ- lete, tasdik ettirerek getirmiş- tir. Dün de yazdığımız gibi kadroda bir değişiklik yoktur. Denizbankta mevzuu | ıslahat 939 mali yılında tatbi- ka konacak ve o zamana kadar etraflı tetkikler — y hah VAek İşler Biraz Daha Santralize Edilerek 200 Bin Lira Tasarruf Olunacak rosunda; işlerin biraz daha san- tralize edilmesi suretiyle 200 bin lira kadar bir tasarruf ya- pılabileceği anlaşılmaktadır. Denizbankta Maliye ve İktısat Vekâleti —müfettişleri — tahkik mevzuu olarak ele alınan me- seleler Üüzerinde tetkiklerine devam ediyorlar. Teftiş heyeti dün de bankacılık şubesine ait tetkiklerle meşgul olmuştur. Diğer taraftan İktısat Vekâ- leti müşaviri Mazhar Nedimin riyasetindeki — vapurları tetkik komisyonu ve Vekâlet fen he- yeti reisi Ahbdürrahimin riya- set ettiği kazanları tetkik için teşekkül eden mütehassıs ko- misyon tetkiklerini son safha- ya getirmişlerdir. Komisyonlar önümüzdeki hafta içinde işleri- sonra yeni bir kadro hazırlana- caktır. Denizbankın İdare kad- ni bitirerek raporlarını Vekâle- te vereceklerdir. MÜTEFERRİK : Eski İngiliz Sefiri Gitti Eski İngiliz sefiri Sir Persi Loren ve refikast Romanya bandıralı Tran- U Berlin stüdyosu dünkü progra - mına bir “Türk gecesi,, ilâve etmiş - i.Almanca-bilan bir. arkadaşımla | © gecenin hazzını yaşamayı kararlaş- tırdık ve muayyen olan saatte rad- yomuzun düğmesine Berlin stüdyo- sunu getirdik, İspiker, bizi çok bek - letmedi, İstanbul Konservatuvarın - dan mezun olup opera tahsili için Ber line gönderilen Bayan Semiha Berk- ıı_ıy’u.ıı yeni bir konserini dinleyece- ğimizi, bayan Saadetin de kendisine iştirak edeceğini söyledi ve arkasın- dan kulağımıza ilâhi nağmelerden, samadani teranelerden halkolunmuş bir şelâle dökülmeğe başladı, Ses mi dinliyorduk, ahenk haline gelmiş sa- natın göklerden yerlere akışını — ve yerlerden göklere fırlayışını mı sey- rediyoruk, farkında değildik. Ben de rkadaşım da id kimizi, hisl 4 mesteden esiri bir havanın _lâtif dalgaları arasında ıı;;:ı:: dv: çarkambadan itibaren halk ekmeği- nin çıkarılmasına başlanacaktır. lâk sahaları haricinde kalan dükkân kiracıları tekrar bir istida ile bele- diyeye müracaat ederek dükkân sa- hiplerinden şikâyet etmişlerdir. Ki- racılar, istidalarında, mülk sahiple- rinin, istimlâkten evyelki kira mik- tarına bugün beş misli zam yaptık- eski kiralara göre tesbit edildiğinden alınan fazla kiraların tamamile mülk sahiplerinin ceplerinde kaldığını, i- car bedellerinin bu derece arttırıl - masının mantıki bir sebebe istinat etmediğini ileri sürerek belediyenin bu ihtikâra mâni olmasını istemek- tedir. İstida İktısat müdürlüğüne ha- vale edilmiştir. Dükkân Kiraları Beş Misli Arttı Eminönü ve Balıkpazarında istim- arını, bu semtlerdeki bina vergileri, İktısat müdürlüğü tetkikat yaparak istimlâkten evvelki kira miktarlarile bugünkü kira mik- miştik, Bu bahtiyar dakikalar ne kadar sürdü, bilmiyorum. Spikerin heye - candan başkalaşmış olan sesile gaşy âleminden uyandık. Adamcağız, bü - yük bir hakikati bütün küreye yay- mak ister gibi telâşla bir şeyler ve tarlarını mukayese eden bir Trapor hazırlayıp Vali ve belediye reisine verecektir. Kiraların tenzili kanuni mevzuata uydurulamadığı takdirde bina vergileri, yeni kiralara Bgöre tes- bit edilmek suretile belediye hakkı- nın ziyama meydan verilmiyecektir. silvanya vapürile dün Pireye hare- ket etmiştir. eski elçi rıhtımda yeni İngiliz sefiri, sefaret erkânı, kordip- lomatik tarafından teşyi edilmiştir. Sir Persi Loren Yunanistanda bir detirahat- b ni vazifesine başlamak üzere Roma- ya gidecektir. Sünger Kralı da Gitti Bir müddettenberi memleketimiz- de bulunan sünger kralı Kuremetis dün Berline gitmiştir. Kuremetis, Bodrum ve Marmariste tetkikatta bulunmuş ve İstanbulda süngercilik şirketile temaslar yapmıştır. Abidin Özmen Şehrimizde Üçüncü mıntaka umumi müfettişi Abidin Özmen, bir kaç gün kalmak üzere şehrimize gelmiştir. Abidin Öz men dün vilâyete giderek vali mua- vini Hüdai Karatabanı ziyaret etmiş- tir. Matbuat Müşavirliği İmtihanı Münhal bulunan İstanbul Matbuat müşavirliği için açılan imtihan dün hıtam bulmuştur. “İmtıhan evrakı, tetkik edilmek üzere Matbuat U- mum müdürlüğüne gönderilmiştir. Müsabaka imtihanına valnız dört ki- şİ girmiştir. gonra ye- POLİSTE : Kocasının Şerrinden Kendini Sokağa Attı Dün Şehremininde bir sarhoşun karısını dövmek istemesi üzerine ka- dının korku ile kendisini pencereden sokağa atması ve sağ bacağının kı- rılması ile neticelenen bir vaka ol- muştur. —Uzunyusuf mahallesinde Tekke sokağında oturan balıkçı Hak- karısı Adileyi dövmiye ve o!ğîüm!e tehdit etmiye başlamıştır. Bir aralık Hakkının elinden başka türlü kurtu- lamıyacağını anlıyan kadıncağız pen- cereyi açtığı gibi kendisini sokağa atmış ve bacağı kırilmıştır. Bu sıra- da yetişen polisler Adileyi Gureba hastanesine kaldıfmışlar, sarhoşu ya- kalayarak tahkikata başlamışlardır. Yangın Başlangıçları Pangaltıda Bay Sungar sokağında İstiryadis, Taksimde Receppaşa cad- desinde Bronyan apartmanları ile Mithatpaşa caddesinde Muhittınin ve Pangaltı Süleyman Nazi” sokağın- da Mimar Vedadın evinde yangın başlangıcı olmuş ise de ateş büyü- meden söndürülmüştür Ercin Bulundu Üsküdarda Çeşme sokağında Rıza- va ait 10 numaralı evde yapılan bir 'aramada 22 paket eroin bulunmuş- tur. Suçlu eroinlerle beraber asliye beşinci ceza mahk ine verilmiş- tir. bir şeyler söylüordu. Arkad Ş Al- manca söylenen bu sözlerden aldığı hazdan beni de hissed ge- cikmedi: — * — İspiker, dedi, Semiha Berkso- yun pek yakın bir istikbalde çok seç- kin bir sanatkâr olacağını ve onunla yalnız Türkiyenin değil, bütün sanat dünyasının iftihar edeceğini müjde- liyor! Gözümün önüne Lâyipzig'deki geldi ve kulağımda bana Vagner'in dehasına kasideler okuyan kadının sesleri çınladı. Gurur duy - dum, iftihar duydum ve onu tahsil i- çin Berline göndermiş olan İstanbul belediyesini her türlü takdire lâyık buldum, SY Sular Müdürü Geldi Vali ve belediye reisi Lütfi Kır- darla beraber Ankaraya giden Bele- diye Sular idaresi müdürü Yusuf Zi- ya dün İstanbula dönmüştür. Yusuf Ziya, İstanbulun su ihtiyacı hakkın- da Vali ile birlikte alâkadar makam- lara izahat vermiştir. * Taksimdeki asri helânın inşaatı- nı üzerine alan müteahhit hazırlıkla- rını ikmal etmiş ve dünden itibaren inşaata başlamıştır. İZMİRDEKİ KIZILAY BALOSUNDA : İzmir Kızılay Kurumunun senelik balosu çok neşeli geçmiştir. Yukarıki resimde, baloda bulunanlardan bir grupu görüyoruz Haai Beş Şehirde Kalpazanlık Yapıyorlarmış İzmir, 24 (TAN) —- İzmir, Manisa, Menemen, Çanakkale, ve İstanbulda faaliyette bulunan 'kalpazan şebeke- si hakkındaki tahkikat bitirilmek ü- zeredir. Kalpazanlar, Osmanoğlu Ha- san, annesi 70 yaşında Ewine, Ahmet oğlu Mustafa, Abdürrahman oğlu Tevfik, Recep oğlu Halim, Mustafa oğlu Mehmet, Selim oğlu Halim, Ti- mur oğlu Abdürrahman ve Hüseyin oğlu İbrahimdir. Vaktile börekçilik yapan bu yedi arkadaş müştereken işlettikleri fırm- da kolayca zengin olmak çarelerini düşünmüşler ve kalpazanlığa karar vermişlerdir. Bidayette piyasadan birer kuruşluk toplayarak bunları e- ritmiye ve ellişer kuruşluğa tahvil etmiye çalışmışlar, muvaffak olama- yınca lehim ve kalay ile para tak- lidine başlamışlardır. İlk günlerde bu paraları sürmekte güçlük çekmemişler, teşkilâtı tevsi kararile fırını kapamışlar ve Tahtalı- mescitte 141 numaralı evi kiralaya- rak burasını imalâthane ittihaz ey- lemişlerdir. Aralarından zaman za- man bir kaçı ayrılarak Manisa, Me- nemen ve Çanakkalede darbettikleri paraları sürmiye koyulmuşlar. Bun- lardan biri Çanakkalede yakalanmış, diğeri de Erzurum' vapurile İstanbu- la çıkarken tutulmuştur. Kalpazan şebekesinin darphane- sını meydana çıkaran zabıta, kendi- lerini tam faaliyet halinde iken ya- kalamıştır. Suçlular adliyede yap- tıklarını itiraf etmişler, şimdiye ka- dar 160 adet elli kuruşluk bastıkla- rını, hattâ teşkilâtı daha da genişle- terek İstanbula geleceklerini, ora- da ev aradıklarını — söylemişlerdir. Kalpazanların söylediklerinden çok daha fazla para bastıklrı ve bunları 25 -2-939 SUAL CEVAP? Üstüste 2 Sene Kalan Talebeler S — Muallim mektebinin i - kinci sınıfında iki sene üstüs- te kalan oğlumu nasıl okuta- bilirim? C — Oğlunuz resmi mekteplerde tahsiline devam edemez. Lise birinci sınıfının imtihanlarına giremez, yal- nız hususi liselerden ve orta mektep lerden birisinde okuyabilir veyahut hususi ders alarak sınıf arkadaşları orta mektebi bitirdikten bir sene son ra dışardan orta mektebi bitirme im- tihanına girer, Muvaffak olursa lise sınıflarını etkrar resmi mekteplerde takip edebilir. Başka bir imkân yok- tur. v S — Acaibi sebaiâlem neler - dir ve bunlar nerelerdedir? Biraz malümat verebilir mi- siniz? C — Bunlar Mısırdaki ehramlar, Babilin asma bahçeleri, Efezusdaki Diyana mabedi, Olimpostaki Zeus heykeli, Rodostaki büyük heykel, Ha- likarnassosdaki Kariye kralı Mau - soleus'un mezarı ve İskenderiye fe - neridir. Bu yedi acaip şeyden bugün hâlâ mevcut olanlar yalnız Mısırdaki eh- ramlardır. Diğerlerinden bazılarının da ankazı mevcuttur. Ehramlardan en büyüğü 25 milyoü metre mikâbı hacminde ve 150 metre yüksekliğin- deki Kheops'un ehramıdır. Babilin asma bahçeleri Fırat neh- ri kenarındaki Buhtunnasır sarayının birbiri üzerine sıralanmış yedi kat bahçeleridir. Diyana mabedi Efesus (Ayasluk) şehrinde yapılmıştı. Milâttan evvel 262 senesinde Glotlar tarafından şe- hir zaptolunduğu zaman yıkılmıştır. Zeus heykeli Olimpostaki mabet için meşhur Yunanlı sanatkâr Fidias tarafından ve fildişinden yapılmış - tır. piyasaya sürdükleri anlaşılmaktadır. ae CA ÜNİVERSİTEDE : Talebe Birliği İçin Hazırlıklar Yeniden kurulmasına karar veri- len yüksek tahsil talebe birliği ni- zamnamesini tesbit etmek üzere ça- lışmalara devam edilmektedir. Üni- versite Dekanlar meclisi pazartesi günü Rektörün riyasetinde toplana- rak hazırlanan nizamnameyi gözden geçirecektir. lşdir ' Mecidiyeköyünde Stadyom Galatasaray klübü Mecidiyeköyü civarında yeni bir stadyom inşa ©t- miye karar vermiştir. Klüp stadın keşifname plânını hazırlıyarak bele- diye fen heyetine vermiştir. Fen he- yeti plânı muvafık görürse yakında burada inşaata başlanacaktır. Adliyecilere Verilen Ziyafet Istifa eden Baro reisi Hasan Hay- ri Tan, dün akşam 'Tokatliyan sa - lonlarında hâkim, müddeilumumi ve lara hususi bir çay ziyafeti lekei avukat! ) NN vene Heykek--guneş mabedi olan Heliosu gösteriyordu. Lindos isimli bir 'hâykeltraş yapmiş - tır. Milâttan evvel 260 ıncı senede yerine dikilmiş ve 60 sene sonra müt- hiş bir zelzelede devrilmiştir. Halkiarnassos'daki mezar milât - tan evvel dördüncü asırda Mausole - us için, karıst Artemis tarafından ya- pılmıştır. İskenderiye feneri milâttan ev - vel 13 üncü asırda Batlamyos tara - fından yaptırılmıştır. Fenerin en üst katındaki pencereler arkasında ge- celeri ateş ve meşaleler yakılırdı. Bir Çocuk Tramvay Altında Kaldı Yedikule ile Sirkeci arasında vat- man Tevfiğin idaresindeki tramvay arabası Yedikuleden Samatyaya doğ- ru gelirken Samatyada Hacıkadın oturan Âvninin oğlu 9 yaşında Nejada çarpmıştır. Derhal tramvayın altına giden çocuk biraz sonra çıkarıldığı sağ ayağı ezilmiş olduğu görülmüş, Cerrahpaşa hastanesine kaldırılmıştır. Vatman Tevfik yakalanmış, tahkikata başlan- mıştir. TAKVİM ve HAVA vermiştir. Ziyafet Hat sında tesanüt ve samimi bağların kuyvetlendirilmesi için verilmiştir. 90 Yangın Musluğu Kondu Belediye Sular idaresi, muntazam bir plân dairesinde şehrin muhtelif semtlerinde yangın muzluklarını kıs- men değiştirmekte, kısmen de yeni- den musluklar koymak süretile adet- lerini çoğaltmaktadır. Son zamanlar- da yalniz Üsküdar ve Kadıköy cihe- tinde yeniden 90 yangın musluğu ko- nulmuştur. Otomobil Plâkaları _Karfı Motörlü nakil vaşıtalarına ait plâkaların değiştirilmes ne de- (vam edilmektedir. Şimdiye kadar ZOO hüsust, 800 taksi, 150 otobüs, 611 | ü:îmy?n ve kmyonet?n plâkastı değiş- 25 Şubat 1939 CUMARTESİ 2 inciay — Gün 28 — Kasım: 110 Arabi: 1358 Rumf: 1355 Muharrem 6 Şubat 12 Güneş: 6442 — Öğle: 12,27 İkindi: 15,88 — Akşam 17,54 Yatsıt 19,24 — İmsâk 5,06 Yurtta Hava Vaziyeti Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan alı- nan malümata göre, hava yurdun Orta v& Cenubt Anadolu ile Cenubi Anadolunun Şark kısımlarında kapalı ve yağışlı, Trakya, Ege bölgeleriyle Cenubi Anado- lünüun Garp kısımlarında bulutlu, — diğer yerlerde kapalı geçmiş, rüzgârlar Şimali '|istikametten orta kuvvette, Ege denizin- de kuvvetlice esmiştir, Dün İstanbulda hava kapalı geçmiş, rüzgâr Şimalden saniyede 5 — T metre hızla esmiştir. Saat 14 te hava tazyiki 761,7 milimetre idi. Sühunet en yüksek 7,8 ve en düşük 5,0 santigrat olarak kay- dedilmiştir.