25 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
di. Almanca bilen. hir z PENCEREMDEN Aferin Semiha Berksoy'a Yazan: M. Turhan TAN ir yıl önce, Almanya, Belçika, İngiltere, Fransa-ve İtalya ül- kelerinde küçük bir gezinti yapmış- tım, Lâyipzig'e de © uğramıştım. Bu büyük Alman şehrinde, umumi ser - gi münasebetiyle, oteller mutfakla - rına kadar dolmuştu, içinde barımı- lacak oda değil, üzerine baş konacak eşik bile yoktu. Açıkta kalan seyyah- lar ya şehirden uzaklaşıyorlar, yahut keselerinin ağızlarını açıp evlerden birer yatak temin ediyorlardı. Bizim kafile de ikinci şıkkı tercih edenler. den olduğu için ayrı ayrı yerlerde ya tıp kalkıyorduk. Nihayet ayrılmak ve bu sıkıntıdan kurtulmak saati gelip | çattı. Ben de, basit bir yatağını ba » na bizim parayla günde yedi buçuk liraya kiralamış ve sudan bir kah - valtı için de bir buçuk lira fiyat koy-| muş olan ev sahibime veda ed kağa fırlamayı cana minnet sayar - , ken ©, güle güle kolumdan tuttu, be- ni evden çıkararak geniş (caddenin dörtyol ağzın dar götürdü, orada - bir arkadaşın tercümanlığı ile ve heyecandan kı - zara bozara şu müjdeyi (kulağıma tatkız — Büyük hemşerimizin heykeli işte buraya dikilecek? Gafletimden veya cehlimden ken-| dimi tutamayıp sordum: — Kim bu hemşeriniz? O, bir kelimeye bir cihan sığdı - rabilmekten müftehir © oluyormuş gibi göğsü kabara kabara cevap ver- di — Wagner! Bir musiki üstadınm bi kete, bir ülkeye ve bir millete ne de- rin bir gurur temin ettiğini ömrüm- de ilk defa olarak o gün gördüm ve. İmrendim. memle- | Berlin stüdyosu dünkü progra - mına bir “Türk gecesi, ilâve etmiş - arkadaşımla © gecenin hazzını yaşamayı kararlaş- tırdık ve muayyen olan saatte rad-| ik sahaları haricinde kalan dükkân yomuzun düğmesine Berlin stüdye- | kiracıları tekrar bir istida ile bele- sunu getirdik, İspiker, bizi çok bek - | dyeye müracaat ederek dükkân sa- etmedi, İstanbul Konservatuvarın - | hiplerinden şikâyet etmişlerdir. Ki- dan mezün olup opera tahsili için Ber | Tacılar, istidelarında, mülk sahiple- line gönderilen Bayan Semiha Berk-| TİnİN, istimlâkten evvelki kira mik- tarına bugün beş misli zam yaptık- #oy'un yeni bir konserini dinleyece- ğimizi, bayan Saadetin de kendisine iştirak edeceğini söyledi ve arkasın- | dan kulağımıza ilâhi Batın göklerden yerlere akışını ve yerlerden göklere fırlayışma ma sey- rediyoruk, farkında değildik. Ben de, | arkadaşım da idrakimizi, hislerimizi mesteden esiri bir havanın zarif ve lâtif dalgaları arasında gaşyolup git- miştik, Bu bahtiyar dakikalar ne kadar sürdü, bilmiyorum. Spikerin heye - candan başkalaşmış olan sesile gaşy âleminden uyandık. Adamcağız, bü - yük bir hakikati bütün küreye yay- mak ister gibi telâşla bir şeyler ye bir şeyler söylüordu. Arkadaşım, Al- manca söylenen bu sözlerden aldığı hazdan beni de hissedar etmekte ge- cikmedi: * — İspiker, dedi, Semiha Berkso- yun pek yakın bir istikbalde çok seç- kin bir sanatkâr olacağını ve onunla yalnız Türkiyenin değil, bütün sanat dünyasının iftihar edeceğini müjde- Viyı Gözilmün önüne Lâyipzig'deki manzara geldi ve kulağımda bana Vagner'in dehasina kasideler okuyan kadının sesleri çınladı. Gurur duy - dum, iftihar duydum ve onu tahsil i- çin Berline göndermiş olan İstanbul belediyesini her türlü takdire lâyık buldum. Sular Müdürü Geldi teşkil eden ucuna ka-| çarkambadan itibi n nağmelerden, | * ) 7 ) samadani teranelerden halkolunmuş | sehiplerinin ceplerinde kaldığını, i- bir şelâle dökülmeğe başladı, Ses mi | car bedellerinin bu derece arttırıl - dinliyorduk, ahenk haline gelmiş sa. | masının mantıki bir sebebe istinat| etmediğini ileri sürerek belediyenin DANİ Şehre Yeniden 700 Bin Fidan Dikilecek Belediye fen heyeti, Floryanın a- Haçlandırılması için bir plân hazır- lamıştı. Bu plâna göre, vilâyet tara- fından bu saha dahilinde 30 bin fi- miştir. Son günlerde bü sa- an tetkikattan kısım aza- ibaret ulan bu fdan- ların yüzde doksan beş nisbetinde tut tuğu görülmüştür. Ağçlandırma plâ. nına göre daha bu sahada 60 bin fi- dan dikilecektir. Bunların mühim bir sipariş edil; İzmirden çam ve selvi ağaçlarıd dan hada yap mı akssy kısmı İzmire maktadı danla: önde am. gerekse cihetlerinin çlandırılması için yeni bir prog- ha yö temin | ükde. ardan başka Kartalda da bir fidanlık tesis etmiye karar verilmiş, şimdiden işe başlanmıbtır. Gelecek seneden itiba- ren Kartal fidanlığından da istifade dahilinde ye- niden 100 bine yakın fidan dikilebi- leceği anlaşı'mıştır. ——w BELEDİYEDE : Halk Ekmeği Sekiz Kuruşa Satılacak Belediye İktisat müşavere heyeti, ikinci nevi ucuz halk ekmeğinin 8 kuruştan çıkarılmasına karar ver- miştir. Vali Lütfi Kırdar geldikten sonra karar kendisir edilecektir. Vali, muvafık bulursa önümüzdeki n halk ekmeği başlanacaktır. ai nin çıkarılmasını Dükkân Kiraları Beş Misli Arttı Eminönü ve Balıkpazarında İstim- rını, bu semtlerdek! bina verileri, eski kiralara göre tesbit edildiğinden lınan fazla kiraların tamamile mülk bu ihtikâra mâni olmasını istemek- tedir. İstida İktisat müdürlüğüne ha- Yale edilmiştir. İktisat müdürlüğü tetkikat yaparak istimlâkten evvelki kira miktarlarile bugünkü kira mik- tarlarını mukayese eden rapor hazırlayıp Va reisine verecektir. Kiraların tenzili könuni mevzuata uydurulamadığı takdirde na vergileri, veni kiralara göre tes. | t edilmek suretile belediye hakkı-| KIŞI TAN HABER Kadro Ha Denizbank o Umum Müdürü Yusuf Ziya Erzin dün saat 11,30 treniyle Ankaradan şeh- rimlze gelmiştir. Umum Müdür saat 12,30 dn Denizhanka gele- rek akşam geç vakte kadar meşgul olmuş müdür muavin- lerinden ve kısım şeflerinden | burada bulunmadığı müddet | zarfinda geçen İşler üzerinde izahat almıştır. Yusuf Ziya Erzin Denizban- kın Hazirana kadar olan üç ay- Nik muvakkat kadrosunu Vekâ- | İete tasdik ettirerek getirmiş- tir. Dünde yazdığımız gibi kadroda bir değişiklik yoktur. Denizbankta mevzuu bahsolan ıslahat 939 mali yılında tatbi- ka konacak ve o zamana kadar etrafı tetkikler © yapıldıktan sonra yeni bir kadro hazırlana- caktır. Denizbankın idare kad- Dm bnde Yeni Bir | İşler Biraz Daha Santralize Edilerek 200 Bin Lira Tasarruf Olunacak | zırlanacak rosunda; İşlerin biraz daha san- tralize edilmesi suretiyle 200 bin lira kadar bir tasarruf ya- pılabileceği © anlaşılmaktadır. Denizbankta Mafye ve İktisat Vekâleti tahkik mevzum olarak ele alınan me- üzerinde — tetkiklerine devam ediyorlar. Teftiş heyeti dün de bankacılık şubesine ait tetkiklerle meşgul olmuştur, Diğer taraftan İktisat Vekâ- leti müşaviri Mazhar Nedimin riyasetindeki rları tetkik komisyonu ve Vekâlet fen he- yeti reisi Ahdürrahimin riya- set ettiği kazanları tetkik teşekkül eden mütehassıs ko- misyon tetkiklerini son safha- ya getirmişlerdir. Komisyonlar 8 üzdeki hafta içinde İşleri- ni bitirerek raporlarını Vekâle- te vereceklerdir. müfettişleri seleler va icin MÜTEFERRİK $ a Eski İngiliz Sefiri Gitti Eski İngiliz sefiri Sir Perst Loren ve refikasr Romanya bandıralı Tran- silvanya vapurile dün Pireye hare- ket etmiştir. eski elçi rıhtimda yeni İngiliz sefiri, sefaret erkâm. kordip- lomatik tarafından teşyi edilmiştir. Sir Persi Loren Yunanistanda bir) Yele “ertir ettiketemmaspa ya. ni vazifesine başlamak zere Roma- ya gidecektir. Sünger Kralı da Gitti Bir müddettenberi memleketimiz. de bulunan sünger kralı Kuremetis| dün Berline gitmiştir. Kuremetis, | Bodrum ve Marmariste tetkikatta bulunmuş ve İstanbulda süngereilik şirketile temaslar yapmıştır. Abidin Özmen Şehrimizde Üçi incü mıntaka umumi müfettişi in Özmen, bir kaç gün kalmak üzere şehrimize gelmiştir. Abidin Öz men dün vilâyete giderek vali mua- vini Hüdai Karatabanı ziyaret etmiş. tir. Matbuat Müşavirliği İmtihanı Münhal bulunan İstanbul Matbuat müşavirliği için açılan imtihan dün hitam bulmuştar. “İmtihan evrakr, tetkik edilmek Gzere Matbuat U- mum müdürlüğüne gönderilmiştir. Müsabaka imtihanına valnız dört ki- | | nın ziyama meydan verilmiyecektir, şi girmiştir. | Hakkının elinden başka türlü kı POLİSTE : Kocasının Şerrinden Kendini Sokağa Attı Dün Şehremininde bir sarhoşun karısını dövmek İstemesi üzerine ka- dmın korku ile kendisini pencereden sokağa atması ve sağ bacağınm kı- rılması ile neticelenen bir vaka ol. muştur. o Uzunyusuf mahallesinde Tekke sokağında oturan balıkçı Hak» kı,.dün. evina sarhoş, olarak. gelmiş. karısı Adilevi dövmiye ve bitime tehdit etmiye başlam: » Bir ar: | lamıyacağını anlıyan kadıncağız pen- cereyi açtığı gibi kendisini sokağa atmış ve bacağı kırılmıştır. Bu sıra- da yetişen polisler Adileyi Gureba haştanesine kaldıtmışlar, sarhoşu yâ- kalayarak tahkikata başlamışlardır. Yangın Başlangıçları Pangaltıda Bay Sungar sokağında İstiryadis, Taksimde Recepmaşa cad- desinde Bronyan apartmanları ile Mithatpaşa caddesinde Muhittinin ve Pangaltı Süleyman Nazi? sokağın- da Mimar Vedadın evinde yangın başlangıcı olmuş ise de ateş büyü- meden söndürülmüştür Eroin Bulundu Üsküdarda Çeşme sokağına Rıza- va âit 10 numaralı evde yapılan bir aramada 22 paket eroin bulunmuş tur, Suçlu eroinlerla beraber asl beşinci ceza mahkemesine verilmi tir, iş Vali ve belediye reisi Lütfi Kır. darla beraber Ankaraya giden Bele- diye Sular idaresi müdürü Yusuf Zi- ya dün İstanbula dönmüştür. Yusu? Ziya, İstanbulun su ihtiyacı hakkın- da Vali ile birlikte alâkadar makam- lara izahst vermiştir. * Taksimdeki asri helânın inşaatı- nı üzerine alan müteahhit hazırlıkla” nı ikmal etmiş ve dünden itibaren inşamta başlamıştır. & İZMİRDEKİ KIZILAY BALOSUNDA : İzmir Kızılay Kurumunun senelik balosu çok neşeli geçmiştir. Yukarıki resimd. baloda bulunanlardan bir grupu Gililerei 3 ağ zeredir. Kalpazanlar, Osmanoğ'u Ha- İ vermiştir. Ziyafet meslekdaşlar ara. ER Beş Şehirde Kaipazanlık Yapıyorlarmış İzmir, 24 (TAN) — İzmir, Manisa, Menemen, Çanakkale, ve İstanbulda faaliyette bulunan Kalpazan şebeke- si hakkındaki tahkikat bitirilmek ü-| san, &pnesi 70-yaşında Ewin&, Ahmet oğlu Mustafa, Abdürrabman oğlu Tevfik, Recep oğlu Halim, Mustafa oğlu Mehmet, Selim oğlu Halim, Ti- mur oğlu Abdürrah'nan ve Hüseyin oğlu İbrahimdir. Vaktile börekçilik yapan bu yedi arkadaş müştereken ttikleri firın- da kolayca zengin olmak çarelerini düşünmüşler ve kalpazanlığa karar vermişlerdir. Bidayette piyasadan birer kuruşluk toplayarak-bunları ©-| ritmiye ve ellişer kuruşluğu tahvil) etmiye çalışmışlar, muvaffak olama- yınca lehim ve kalay ile para tak- lidine başlamışlardır. İlk günlerde bu paraları sürmekte güçlük çekmemişler, teşkilâtı. tevsi kararile fırını kapamışlar ve Tahtalı- mescitte 141 numaralı evi kiralaya- rak burasını imalâthane ittihaz ey-| lemişlerdir. Aralarından zaman za- man bir kaçı ayrılarak Manisa, Me- nemen ve Çanakkalede darbettikleri Paraları sürmiye koyulmuşlar. Bun- Tardan biri Çanakkalede yakalanmış, diğeri de Erzurum vapurile İstanbu- la çıkarken tutulmuştur. Kalpazan şebekesinin e darphane- sını meydana çıkaran zabıta, kendi- lerini tam fasliyet halinde iken ya- kalamıştır. Suçlular adliyede yap- tıklarımı itiraf etmişler, şimdiye ka- dar 160 adet elli kuruşluk bastıkla- rını, hattâ teşkilâtı daha da genişle- terek İstanbula geleceklerini, ora- Üstüste 2 Sene Kalan Talebeler 5 — Muallim mektebinin i - kinci sınıfında iki sene üstüs- 4e kalan oğlumu nasıl okuta- bilirim? C — Oğlu tahsil di sınıfının im uz resmi mekteplerde Lise birinci tihanlarına giremez, yal 4 liselerden ve orta mektep lerden birisinde okuyabilir veyahut huşust ders alarak sınıf arkadaşları orta mek bitirdikten bir sene son ra dışardan orta mektebi bitirme im- tihanına girer, Muvaffak olursa lise sınıflarını etkrar resmi mekteplerde takip edebilir. Başka bir imkân yok- tur, vam det vız husu $ — Acaibi sebaiâlem neler - dir ve bunlar nerelerdedir? Biraz malümat verebilir mi- siniz? C — Bunlar Mısırdaki ehramlar, Babilin asma bahçeleri, Efezusdaki Diyana mabedi, Olimpostaki Zeus heykeli, Rodostaki büyük heykel, Ha- likarnassosdaki Kariye kralı Mau - soleus'un mezarı ve İskenderiye fe - neridir. Bu yedi acaip şeyden bugün h mevcut olanlar yalnız Mısırdaki eh- ramlardır. Diğerlerinden bazılarının da ankazı mevcuttur. Ehramlardan en büyüğü 25 milyofi metre mikâbı hacminde ve 150 metre yüksekliğin- deki Kheops'un ehramıdır. Babilin asma bahçeleri Fırat neh- ri kenarındaki Buhtunnasır sarayının birbiri üzerine sıralanmış yedi kat bahçeleridir. Diyana mabedi Efesus (Ayasluk) şehrinde yapılmıştı. Milâttan evvel 262 senesinde Glotlar tarafından şe- hir zaptolunduğu zaman yıkılmıştır. da ev aradıklarını söylemişlerdir. Kalpazanların söylediklerinden çok daha fazla para bastıktrı ve bunları piyasaya sürdükleri anlaşılmaktadır. ÜNİVERSİTEDE : Talebe Birliği İçin Hazırlıklar Yeniden kurulmasına karur veri- len yüksek tahsil talebe birliği ni- zamnamesini tesbit etmek üzere ça- lışmalara devam edilmektedir. Üni- versite Dekanlar meclisi pazartesi günü Rektörün riyasetinde toplana- an nizamnameyi gözden Mecidiyeköyünde Stadyom Galatasaray klübü Mecidiyeköyü civarında yeni bir stadyom inşa et- miye karar vermiştir. Klüp stadın eşifname plânım hazırlıyarak bele- diye fen heyetine vermiştir. Fen he- yeti plânı muvafık görürse yakında burada inşaata tar, Adliyecilere Verilen Ziyafet istifa eden Baro reisi Hasan Hay. ri Tan, dün akşam Tokatliyan sa - lonlarında hâkim, müddetumumi ve avukatlara hususi bir çay ziyafeti srnda tesanüt ve Samimi bağların kuyvetlendirilmesi için verilmiştir. 90 Yangın Musluğu Kondu Belediye Sular idare muntazam bir plân dairesinde şehrin muhtelif setotlerinde yangın musluklarını kıs» men değiştirmekte, kısmen de yeni- den musluklar koymak suretile adet- lerini çoğaltmaktadır. Son zamanlar. da yalniz Üsküdar ve Kadıköy cihe- tinde yeniden 90 yangın musluğu ko- nulmuştur. Otomobil Plâkaları Kara motörlü nakil vasrtalarına âit plâkaların değiştirilmes ne de yam edilmektedir. Şimdiye kadar 700 husus, 800 taksi, 150 otobüs, 611 kamyon ve kmyonetin plâkmu değiş- tirilmiştir, Zeüs heykeli Olimpostaki mabet için meşhur Yunanlı sanatkâr Pidins tarafından ve fildişinden yapılmış - tur, Maori sene neymet, mabedi olan Hellosu göste Lin mlli bir heykeltraş Yapmış - r. Milâttan evvel 260 ıncı senede yerine dikilmiş ve 60 sene sonra müt- hiş bir zelzelede devrilmiştir. Halkiarnassos'daki mezar milât - tan evvel dördüncü asırda Mausole - '4s İçin, karısı Artemis tarafından ya- pılmıştır. İskenderiye feneri milâttan ev - vel 13 üneü asırda Batlamyos tara - fından yaptırılmıştır. Fenerin en üst runeş vordu katındaki pencereler arkasında ge- celeri ateş ve meşaleler yakılırdı. ——— ————- — Bir Çocuk Tramvay Altında Kaldı Yedikule ile Sirkeci arasında vat- man Tevfiğin idaresindeki tramvay arabası Yedikuleden Samatyaya doğ- rü gelirken Samatyada Hacıkadın caddesinde oturan Avninin oğlu 9 yaşında Nejada çarpmıştır. Derhal tramvayın altına giden çocuk biraz sonra çıkarıldığı zaman sağ ayağının ezilmiş olduğu görülmüş, Cerrahpaşa hastanesine kaldırılmıştır. o Vatman Tevfik yakalanmış, tahkikata başlan- mıştır. TAKVİM ve HAVA 25 Şubat 1939 CUMARTESİ Subat 12 n m 08 l Muharrem 6 | Günes 8,42 — Öğle: İ İkindi: 1538 — Aksam İ Yatsı: 1994 — İmetk Yurtta Hava Vaziyeti Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan alıs nan malâmata göre, hava yurdun Orta ve Cenubt Anadolu ile Cenubi o Anadolunun Şark kısımlarında kapalı ve yağışlı, Trakya, Ege bölgeleriyle Cenubi Anado- lünun Garp kısımlarında bulutlu, diğer yerlerde kapalı geçmiş, rüzgürlar Şimali İstikametten orta kuvvette, Ege denizin- de kuvvetlice esmiştir. Dün İstanbulda rüzgâr Şimalden $ — 7 metre hızla esmiştir. Saat 14 te hava tazyiki 761,7 milimetre idi. Sübunat en yüküsk 718 ve en düşük 5,0 santigrat olarak kuy- dedilmiştir. geçmiş,
