19 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

19-2.939 BUGÜN Suriyede Buhran Yazan; Ömer Rıza DOĞRUL amdan gelen haberlere gör“ Cemil Mardam hükümeti, Su- riye Cümhurrelsine istifasını ver miş ve iktidar mevkiinden çek'imiş- tir, Esasen Cemil Mardam kabine sinin İstifası, aylardanberi beklen - mekteydi, Çünkü Fransanın, Suriye östiklâ- lini tanımamağa ve Suriyeye istik- lâl veren muahedeyi tasdik etme - meğe karar vermesinden sonra Ce- mil Mardam gibi Suriye milliyetçi" liğini temsil eden kütle şefine, iki yıktan birini seçmek düşer. Ya ikti- dar mevkiinden çekilerek yeni bir istiklâl mücadelesine başlamak, ya” hut iktidar mevkiinde kalarak bu maksat için çalışmak, Anlaşılan Ce- mil Mardayı Bey, (son bir kaç âY zarlında bu ikinci şıkkı tecrübe et- miş, fakat iktidar mevkiinde kaldı- Ül müddetçe mandater makamat ile| şalışma beraberliği yaparak emri vakii kabul etmek vaziyetinde kal- miş, nihayet birinci şıkka karar ve rerek istifa etmiştir. Hakikatte Suriye hükümeti ile Fransa mandası birbirine (o küskün vaziyet nimışlar, bu yüzden iki te talın beraber çalışmasına (imkân mıştı, İki taraftan birinin di- gerine inkiyat etmesi icap ediyordu. Ya Fransanın manda makamatı, Su- riyenin yalnız müdafaa işiyle meş Kul olacak ve Suriyenin dahili İş lerine karışmıyacak, yahut Suriye- nin bütün mukadderatını eline ala- caktı, Fransız mandası (o makamatı ikinci şıkkı tercih ediyor ve Suriye üzerindeki hâkimiyetlerini takviye etmek istiyorlardı. Bunun neticesi olarak Suriyede bir buhranın baş - göstermesi beklenmekteydi. Suriyelilerin tam istiklâle kavuş mayı bekledikleri sırada, mandanın Yalnız devamiyle değil, üstelik tak- viye edilmesi ile ( karşılaşmaları, şüphe yok ki, derin bir inkisarı ha- yale sebep olacak ve bu hayal İnki- “Primine veni biz, pen Fransanın Suriye istiklâlını ta ması, urun bir mücadelenin netice- bir çok hanımanların sönmesine se bep olan bu mücadele, sürü kayıtlarla beraber (o Suriyenin istiklâlini tanıyan muahedeyi intaç *tmiş, Sutiye halkı da yeni hayata kavuşmağa hazırlanmıştı, Munhede- siydi, Şöyle böyle yirmi sene süren ve bir çok kanların dökülmesine, nihayet bir İngiliz Alman Ticareti ağ İngiliz Nazırı Müzakerelere Başlamak Üzere Mühim Bir Heyetle Birlikte Berline Gidiyorlar Londra, 18 (A.A) — Gelecek ay İngiltere ile Almanya arasında baş- uyacak olan ticaret görüşmeleri ev- velce bildirildiğinden çok daha ge - niş bir sahayı ihata edecektir. İki İngiliz nazırı — ticaret Nazın B. Stanley ile dış ticaret perlâmente Nazırı B. Hutson — İngiliz sanayi federasyonunun mühim bir heyetiy- le hemen hemen ayni zamanda Ber- line gideceklerdir. Nazırların ve heyetin hareketimden evvel dış ba kanlık ekonomi şefi B. — Asbton Gwatkin, zemini tetkik ve ihzar et- mek üzere Berlin'e hareket edecek- tir. Bu suretle İngiliz hükümetinin iki memleket arasındaki ticaret mü- nasebetlerini mümkün olan en geniş ve en devamlı bir şekilde hallet- mek niyetinde olduğu arılaşılmakta- dır. Almanya Rumanyadan petrol alıyor Londra, 18 (A.A) — Financil Times gazetesinin muhabiri yazıyor: Halen Rumanyada bulunan Al man heyeti, petrol sahalarının keş- fi ve işletilmesi hakkı mukabilinde Alman imalât ve istihsalâtı müba - delesi için bir anlaşma müzakere et- mektedir. Yeni kuyulardan çıkarı - lacak petrol Almanyaya sevkedile - cek ve kıymetin yüzde 20 si Alman- ya tarafından döviz olarak tesviye / edilecektir. EL me | KG na iz ârid Kapandı $. Karahisar, 18 (A.A) — Dün - denberi devam eden kar yağışı s0- nunda kasabaya 20 santim, Eğribel mıntakasına da bir metre kırk san- #m kar düşmüştür. Bu yüzden Ka- rahisar - Giresun yolu kapanmış - tır. emer een hin 1939 senesinde tatbik mevkiine konması mukarrer olduğu için, Su - tiye halkı, kendi büyük meselelerile Meşrul olmak ve istikbalini sağlam- mak anının hulülüne inanıyordu. Fransa hükümeti, takip ettiği hat ti hareketiyle bütün bu (o ümitleri Yıkmış, ve Suriyeyi yeniden kanlı hidiselere sahne yapacak bir vazi - Yet ihdas etmiştir. Bundan böyle Suriyeden nümâ Pişler, tezahürler, hasmane hareket- er ve faaliyetler belki de isyanlar kında sık sık haberler alacağı: Mx süphe götürmez, Bütün bu hareketler ve faaliyet - Je silâh kuvvetiyle bastırılacağı İP husumet devri başlıyacak ve Fransa dost ve müttefik bir Suriye ile değil, hasım ve düşman bir Su * "Ye İle karşılaşacaktır. i elki Fransanın Suriyede ( takip “HİZİ bu hatı hareket, o onunla Araplık âlemi arasındaki dostluğu imelinden sarsacak ve onun daha ozka sahalarda dn memnuniyetsiz: İklerle karşılanmasına sebep ola * caktır, Suriye milliyetçileri temsil eden *mil Mardamın istifasından sonra Acaba Suriye milliyetçilerinin lideri *lan Cümhurreisi Hâşimül'atasi de İçin Suriye ile Fransa arasında yeni, Yeni Papa Seçimi 28 Şubatta Başlıyacak Roma, 18 (Hususi) — Yeni Ps- payı seçmek için her gün inzivaya çekilecek olan kardinaller 28 şubat - Filistin Konferansı Devam Arazi ve Muhaceret Konuşmalara Fasıla İstiklâl Meselesi kuu muhtemeldir. Fakat Araplar teşrli bir meclisi katlandıkları fedakârlıklarla müte- nasip görmemektedirlir. * Kral Georges Irak Başvekili Nuri Saidi kabul etmiştir. Yahudiler arasında ihtilâf çıktı Kudüs, 18 (A.A) —Dr. Weiz- mann'ın siyasetine müzahir olan mutedil Yahudi elemanlarile müfrit ssğ cenaha mensup siyonist TÖVİZ- yonistler partisi arasındaki (ihtilâf, Filistin Yahudilerinin emniyeti için vücude getirilen müdafaa sermaye si teşekkülü meselesi dolayısile hât bir safhaya girmiştir. Rövizyonistler, Filistin Yahudile- rinin menfaatlerini temamile temsil etmiyen bu teşekkülden sistematik bir şekildee uzaklaştırıldıklarım İd- dia etmektedirler. Bunlar, pek menfi “Müdafaa sermayesi” o teşekkülü- nün binasına karşı tecavüzlerde-bü- İunulmuştur. Yahudilerin ekseriyet. le Doktor Weizmann'a müzaheret et- melerine rağmen Londrada bir kon- ferans aktedileceği haberi üzerine müfrit elemanların nüfuzu fazlalaş- mağa başlamıştır. Siyonist teşekkülünün icra reisi Ben Zevi'ye göre, Londra konferan- #ının hitamında yapılması muhtemel olan İntihabat neticesinde milli Ya- hudi meclisinde ve milli Yahudi kon- seyindeki parti mümessilleri arasın- da değişiklikler olacaktır. te bugün neşrettiği bir kararname İle 18 yaşından aşağı gençlere da - tan itibaren çalışmağa başlayacak - lardır. Halihazırda Romada 52 kar - dinal bulunmaktadır. Diğer kardi - naller de geldikten sonra 62 kardinal toplanacak ve Papayı seçmeğe çalı - şacaklardır. Henüz muvasalat etmi- yen kardinaller yoldadır. İ Belgrad, 18(A. A) — Papa 11 inci İPie'nin ölümü münasebetiyle Bel - gradın katolik kilisesinde bir âyin yapılmıştır. Naip prens Paul ile baş vekil ve dahiliye nazırı Çvetkoviç ve daha bazı nazırlar âyinde hazir bu - lunmuşlardır. Papanın mümessili Et- tore Felice, Rumanyanın Belgrat el- çisi Cadere, Fransa, Almanya, İtal 5 ya, Bulgaristan, Yunanistan, Türki. ye, Arnavutluk ve Polonya elçilerile Mısırın maslahatgüzari da merasim de hanır bulunmuşlardır. ——— Mussolininin Evi Süfa cdccek mi? Yani Suriye eskisi Sİbi bir müstemleke manzarası ala- Sak mı? Dünya Sulh Konferansı Toplandı Londra, 18 (A.A) — Dünya sulh İeransı bugün Londrada açık Mastır, Celsenin başımda, Mareşal Çan - *Y - Şek'ten gelen ve Çine yaptığı Yardımdan dolayı konferansa teşek” kür eden ve Çinin mücadeleye de - Yam etmek hususundaki azmini te- Yİt €yliyen bir mektup okunmuştur. Civarında Şüpheli Bir Adam Yakalandı Lozan, 18 (AA. a len haberlere göre, 'Duçenin ikamet- gâhının önünde bulunan polis nokta memuru harekât sörünen bir şabısti iyetini pi etmesini istemiş ve bu ihtar üze- rine bu şahıs da rüververle iki el ateş ederek polis surette yaralamıştır. memurlar öylenildiğine Söy! yerinde değildir. müyazenesi © Romadan ge-| Alman kültürüne ve Alman adalet : SÜ alise'eöre yaşintnlari Mzün, gel -İdiğı bir makalede İtalyanın Yemene diğini anlatarak on birinci asırda gi. |silâh' sattığını teyit ederek Yemenin kendisine şüpheli düğü gibi Almanların imtiyazlarını |aldığı silâhlar bedelini peşin ödedi - an hüviyetini is-| canlandırmak istediğini söylemiştir. ğini ve bunun alelâde bir ticaret işi * memurunu ağır) Kültürünü tam hürriyet içinde ya - Yetişen diğer | satmak, kâfi derecede Alman mekte| İtalyan anlaşmasına sadık kalmayı, yakalamışlardır. |bi açmak ve zabıta — tazyiklerinden tercih ettiğini söylemektedir. nazaran, failin akıl| Kurtulmak istediklerini hükümete müracaat ederek bildirmişlerdir. Ceza azami olarak 24 sopadır. * Mısır ve Filistinde bir teftiş seya- hati yapan İngiltere Erkânharbiye Reisi hord Gort seyahatini tamam- yola çıkmıştır. Çek Orduları Erkânıharbiye Reisi İstifa Eti Prag 18 (Hususi) — Geçen eylül buhranı sırasında Çekoslovakya or- duları başkumandanlığına tayin olu- nan ve halihazırda Çek ordusu er - kânıharbiye reisi olan general Kreç-| yare fabrikarinda da 500 amele grev | 49) Yapuru Borkum adası açıklarında su/e çi vazifesinden istifa etmiştir. İstifanın sıhhi sebeblerden ileri geldiği anlaşılıyor. * 'Çekoslovakyadaki Almanların W- deri Kundt bugün söylediği bir nu - TAN- SON HABER Etrafında Londra, 18 (Hususi) — Filistin konferansı çalışmalarına devam etmek. tedir. Bugün Araplar, müstakil bir Filistin devleti vücuda getirmek me selesini konuştuları fakat bu konuşmalara, muhaceret ve arazi mesele- lerini hal için fasıla verilmiştir. Bu meselelerin hallinden sonra istiklâl bahâine avdet edilecektir. Pazartesi günü Yahudi muhacereti bahsi gö- Araplarla Yahudiler arasında resmi konuşmalar olacağı hakkındaki haberler yanlıştır. Yalnız iki taraf arasında gayri resmi konuşmalar vu- bir hareket tarzı ittihazedildiği kast Ediyor Meselelerinin Halli İçin Verildi, Bundan Sonra Konuşulacak rüşülecek daha sonra İngilizlerle Yahudiler müzakereler yapacaktır. Filistinde ihtilâlcilerin faaliyete devamları İngilizler üzerinde fen tesir yaptığı için bunlar Filistinin istiklâlini pek tanımak İstememekte ve Filistinde teşrii bir meclis tesisi ile iktifa etmeyi düşünmektedirler. Harp Ihtimaline Karşı Hazırlık Londra, 18 (Hususi) — pariş ettiği tayyarelerden başi da tahmil teslim edilmek şarti; Amerika Ayan encümeni, Fran. saya #atılan tayyareler işine ait tah Bunda Fransaya yapılan satışın A diriliyor, “| Fransaya tayyare satılması hak - yak cezası verilmesi hususunda di-| kındaki itirazlar semeresiz kalmış ve vanıharpleri mezun oo okılmaktadır.| Reiscümhur, hükümetin bu şekilde tayyare satışına salâhiyettar olduğu- nu bildirmiştir. Havas Ajansının Tokyodan bildir. ğine göre, Roma, Berlin ve Tokyo hükümetleri mümessilleri aylardan- di, elgratta ruhani âyin yapıldı |lâmiş ve İngiltereye dönmek üzere | beri üç taraflı bir askeri anlaşma için metin üzerinde mutabık kalmışlar - dır. Bununla beraber Japonya, imza- da mütereddidtir. Senato bütçe ko - misyonu bir saatten fazla süren giz- li bir celse yapmıştır. Bu celsede an- tikomintern paktın takviyesi işi gö- rüşülmüştür. Londrada, Mili Müdafaa hesabına işleyen dört fabrikada 2300 smele grev yapmıştır. Bir ihtilâf neticesi Clyde unsuru üzerindeki diğer bir fabrikada 500 amele, Hullde bir tay ilân etmişlerdir. Diğer şehirlerde de bazı fabrikaların ameleleri bu gre- ve iştirak etmişlerdir. İtalya da Yemene silâh satıyor tukta Çekoslovakyadaki Almanların) o Roma, 18 (Hususi) — Sinyor Gey. da Jurnale İtalya gazetesinde yaz - , Jolduğunu anlatmakta ve İtalyanın Litvanyadaki Almanlar, Alman | Yemende mümtaz bir vaziyet temini için uğraşmadığını, bilâkis İngiliz - * Giornale d'İtalia, Bayan Roose - Yemen de silâhlanıyor vetlerini biran evvel tensik etmek maksadıyle Amerikaya si- kikatın, ilk raporunu neşretmiştir. merikan ordusu için verilen sipariş- a mutazarrır etmiyeceği ve sukut len “Douglas, tipindeki tayyarenin Kudüs, 18 (A.A.) — Resmi ga7e-| orduya ait sırları ihtiva etiği bil İ$EEIEK Okuyucuların Merakı Yazan: B. FELEK B” muharririn, hele benim gibi hergün yazan bir gazetecinin en kıymetli varı - şüphe © götürmez ki - okuyucularıdır. Eğer işini ve ken dini biliyorsa, aklı başında bir mu - barrir okuyucularını kırmak şöyle dursun, mümkün olduğu kadar onla- rın suyuna gider ki sattığı malın alı- «ısı eksilmesin. Çünkü - söz aramız- da - okuyucu denilen bu meta çok hassas, çok alıngandır. - Türkçesini sölemiyeyim-çok kaprislidir. Bir mu- barrire iyidir der, Senelerce ona bağ- lanır. Amma o muharrir belki aşağı- hik bir şeydir. Beride hakikaten bir değerlisine de ya kızar, ya küser. Yarlarını sevimsiz bulur ve okumaz. Onun için biz karilerimizi daima iyi tutmaya çalışırız. Eh! Allah var! Nasıl inkâr edelim? Onlar da bizi »- rasıra takdir ve teşvik ederler. Böy- lece geçinir gideriz. Ve o bence en bahtiyar muharrir, fikirleri, okuyu - cularının fikrine sık sık uyan adam- İngiliz Kralı tarafından kabul edilen Irak Başvekili Wii Si dır. Ben de haddim olmayarak bilhas > sa bu noktaya pek ehemmiyet veri « rim. Hattâ arasıra kendi kendime s0- rarımz —Acabha! Bizimkilerin hoşuna git- miyecek bir şey mi yazdım ki; yine bir iki gündür mektup kesildi. Diye dertleşirim, ve bir iki gün sonra mu- tal mektuplar başlayınca tasam ge- çer. Yapılıyor Şimdi bu satırları (o okuduktan Sonra size bir sır açacağım. Seneler varki bu sütunda yazıyo- rum, İyi yazıyorum, fena yazıyo « rum. Orasını belki yazı ömrümüzün uzunluğu, kısalığı ve okuyucularım» zın rağbet veya kayıtsızlığı tayin © debilir, Yukarıda söylediğim gibi okuym- cularımdan da hemen her gün birkaç mektup alırım. Bunların içinde yaz- dıklarımı umumi olarak takdir lüt - funda bulunanlâr #7 olmadığı gibi Yarılarımı tenkit edenler de vardır, Lâkin, bu tenkitler arasında fi - kirlerime, mütalealarıma ilişeni, pek azdır. Ve bunlar ekseri kadınlardır. Hattâ beş altı sene evvel bana arka arkaya bir kaç defa yazan ve halâ hüviyeti meçhulüm olan bir (O kadın skuyucumun mektupları vardır ki birer şaheserdir. Amma okuyucula : rımın ekserisi yazdığım yazılarda ya bir imlâ yanlışını, ya bir tertip seh - vini veya yerinde bulmadığı bir ta < biri ve hattâ bazan “yokuştan aşağı koşarak çıktım,, tarzında bariz ifade şaşkınlıklarını parmaklarına dolar - inr ve nazarı dikkatimi celbe çalışır. lar. Fransa hükümeti, hava kuv- ka Çekoslovakya ve Hollandaya yle tayyare siparişleri vermiştir. - iveltin totaliter devletlerin mütear - rız politikaları devam ettiği takdir. de bir harbin muhtemel olduğu hak kındaki beyanatını ele alarak, “Mu- sademeyi imkânsız hele koyacak o - lan şey, büyük milletlerin fakir ve tehdit altındaki milletlerin haklı is- tekleri karşısında itilâfgirizlikleri o- ee Kusurumu düzeltmiye matuf olan Paris, 18 Ülususi) — Bugün Pran.|bu hareketlere müteşekkir olduğuma sada yeni bir torpltobot denize indi. |$ĞPhe etmezsiniz. Çünkü bu mek. rilmiştir. Sürati 37, belki de daha |'uplar yazılarımın pirinç ayıklar gibi fazla olacaktır. Yeni torpitobot biz |dikkatle okunduğuna delâlet ettiği nema laiE a Gibi karlin, tercih ettiği bir muharrir yi de sulak tefek de olsa kusur görme | mek istediğini gösterir, hoş bir Alman Devlet Bankası | adeği: Böyle olmakla lele Müdürü Gizlice i i; i , r tiyor ki; meselâ vicdanların en has- Nevyorka Gitmiş sas tellerine hitap ettiğimi sanarak Nevyork, 18 (A.A) — Alman Dev- | yazdığım bir bend hakkında karile. let Bankası müdürü Von Strsuss, |rimden ya tasvip, ya reddeden, yahut müstear bir İsimle Nevyorkta ika-| başka bir zaviyeden fikrimi ve yazı: met etmektedir. Von Sirauss'un bu-| mı tahlil eden mektuplar gelsin. Yak radaki maliyecilerle her gün yaptığı | nız imlâ ve ifade düşüklükleri üzeri. mülâkatlar dolayısile endişe izhar ©-| ne aldığım ihtarlar doğrusu beni tat, | | dilmektedir. min etmiyor, ; KE mi a Bekliyorum: ; KISA HABERLER İsunasaa ——...e 1925 tonilâtoluk Pinlândiyerın — (Tau- Bu yanlış ve sakat kelimelerle, bu bozuk harçla vücuda getirdiğim bu eser güzel mi? Ortaya attığım fikir nteresan mı? Bunü öğrenmek . İnlmağı başlamıştır. Birçok tahlisiye ge-| yorum. yi di İ mileri hen m - ötü muştur, çen vapuru Kurlarmağa Kef| Şyi kötü bie fikrin eereyamna ka. © Dahiliye seferberlik müdürü birinci |PIlMIŞ olan yazıcı onu karline anla: sube şefi Celâi Vekâlet hususi kölem mü- |tabilmek için çok defa kelimeleri omükane tayin eömimi.. Übattü bazan mutad sarf ve nahiv kal. iye let yasal er 0 ü be ei RMA 2 “ i e zorlamıya mecbur olur. O - mama mipem ça ların pir İNU bü taşkınlıklarından doluyı ma « mebran emare zur görmelidir, ne özür götürmeyiz © Sovyet Halk Komiserleri Heyet Re- |bilir misiniz? Bütün bu aykırılıklara isi Molotof, Fransanın Moskova Büyük İrağmen vel, ie Elçisi Nagsiri kabul ederek Kendisile uzun | hakikat, yarım ii va bir mülâkatta bulunmuştur. » lir Dir dimağ yemişi ortaya atamamış İse o zaman beyhu- de kırıp döktüğü ve israf ettiği har - © Eski Yugoslav Başvekili Stoysdino- viç, Ayan âzalığından vazgeçmiş, mebus- cın hesabi sorulur. Yoksa yazımın ru hunu birakip da satırlarını, kelime. tukta kelmeğe karar vermiştir. © Yüroslav mebusan, öyan meclisinin leri ve harflerini incelemek muhar. rirle fikir akrabalığı teessiis etmedi- daimi encümenleri teşekkül etmişlerdir. ğini anlatmaktan başka bir şey ifa © Cebelitarık umum! valisinin Pas ziyareti münasebetile gelmiş olan İrgil; de etmez. Bu da muharriri üzer, filosu üssüne dönmek üzere hareket et- miştir.