13 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Bir Sahtekârlık Etrafında Dedikodular ! F. R. ATAY Sah günkü Parti Grupu toplantı- #i hakkında dün neşrettiğimiz, tebliğ, Ekrem König sahtekârliği hâdisesi -| pin, adli tahkikat safhasını tenvir et miştir. Mabaadını mahkemede takip edeceğiz. Malümdur ki İspanya iç harbi, £- ki senedenberi, her türlü silâh kaçak çılığını, beynelmilel maceraperestler için, büyük ve kârlı bir ticaret hâline sokmuştur. Bu ticaretle uğraşanlar arasında, Ekrem Köniz adlı bir Tür- kün de bulunmakta olduğu işte bu sahtekârlık vakası ile meydana çık - miştır, Ekrem König'in rolü, Ameri- kaya tayyare siparişi verebilmek i - çin resmi bir vesika tasni etmek, bu işte, küçük de olsa, maatteess bir hükümet memürunu kendisine| #uç ortağı edinmektir. Hâdise Anka- rada haber alınır alınmaz. cümhuri- yet hükümetinin mesul makamı, me- seleyi hem Parti Grupuna izah etmiş, hem de derhal adliyeye tevdi etmiş - tir. Adliyeniiz çok evvel tahkikatmı bitirmiştir. Ekrem Köniğ'in suç orta- ğı mevkuftur; kendisinin teslimi de Fransa hükümetinden © istenmiştir. Fransa hükümeti müsbet menfi he - nüz hiç hir cevap vermediği için, sah | tekârlık hâdisesi de ne mahkemeye, he de matbüunta intikal etmemişti. Fakat ayni hâdiseye bir iki gaze-! temizin verdiği şümüle ve çirkin is- kandal manzarasına bakınız. Bir hamlede ne kadar haysiyet ve şeref. lerle birden oynanmıştır. Meselede bazı mebusların alâkası varmiş: ya- lan! Ekrem Könik İstanbula gelmek| üzere iken, Ankarada yüksek ve mü him mevki işgal eden bir zata hemen | müstear isimli bir pasaport uydurt « muş ve İstanbula koşarak Ekrem Kö niği geri döndürtmüş: yalan! Güm - rük idaresinde tahkikat ni hâdiseyi basit ve âdi bir sahteki ık hâdisesi olmaktan çıkarmak retini güden her iymâ, her haber, her rivayet, yalan! Acaba bir iskandalla cümhuriyet hükümeti şahsiyetleri « nin daha yakından alâkası olduğunu zorlamaktaki maksat ne idi? Dündenberi ekseri İstanbul arka alleri sormakta ve mesleki müşterek şerefimiz hesabına, teessürlerini gös- termektedirler. Kanunlar o matbuatı ber türlü yolsuzlukla mücadele et - mekte serbest bırakıyor. Kanun hari &i hiç bir müdahale hükümetten bek- lenemez. Milli Şef İsmet İnönü'nün hür matbuat hakkındaki telâkkisi ile ber türlü yolsuzluğa karşı mücadele zihniyetini eskidenberi biliriz. Keza misallerile sabit olmuştur ki herhan- gi bir rezaleti saklamak, herhangi bir cürme veya mücrime müsamaha et- mek, herhangi bir hâdise hakkında halka izahat vermekten © çekinmek cümhuriyet hükümetlerinin âdeti de gildir. Hak ve hakikate hizmet etmek is İne çarparak düşürmüş, Muhittin ba daşlarımız da bizimle beraber bu su-| ç, Şirk etihayriye Yeni Vapur Yaptırıyor Şirketi Hayriye, dün saat 14.30 da de bir umumi heyet toplantısı yap- mıştır. Toplantıda, elde mevcut üç araba vapuru ihtiyaca kâfi gelmedi- ği için bir dördüncüsünün yapılması yolunda idare meclisi tarafından he- yeti umumiyeye bir teklif yapılmış ve bu teklif tasvip edilerek idare mec lisine salâhiyet verilmiştir. Şirket, vapurun inşaatı için. beş senede öden mek üzere milli bankalardan i raz yapacaktır. Yeni yapılacak vapur, 40 - 50 ©- tomobil | taştyabilecek (büyüklükte olacaktır. Şirketi Hayriye bununla dördüncü vapurunu da kendi tez - gâhlarında kurmuş bulunacaktır. Va- purun İnşasına hemen başlanacaktır. — e POLİSTE : 168 Parça Esrar şirketin Fermenecilerdeki merkezin- | YERLİ Gümrük başmüdürlüğü Ha - taydan memleketimize ithal edi. len yaş meyvaların ambalâğların- dan şüphe ederek tahkikmta baş lamıştır, Yeni Hatay devleti ku rulduktan © sonra hükümetimiz Hataydan Türkiyeye gelecek ve Hatay resmi makamları tarafin » dan verilmiş menşe şahadetna- meli malların gümrük İ | yüzde doksan dokuz Bu sebeple iki aydanberi mem « leketimize Hataydan © külliyetli miktarda mühtelif çeşit mal gel- diği gibi son zamanlarda bilhassa meyva ithalâtı artmıştır, Gümrük memurları son gelen bir parti yaş meyvaya tetkik eder ken bu ambalâjlar üzerinde Su- resmini indirmişti, Bulundu Unkapanında oturan Safiye ile şeriki Alinin esrar sattıklarını haber alan zabıta evde yaptıkları arama- da 168 parça kaynamış esrar bul-| muştur. Yapılan tahkikat neticesin- de AN ile Safiyenin esrarları ayni mahallede oturan Osman ile anne- si Elmastan aldıkları anlaşılmış cümlesi de yakalanarak mahkemeye | verilmişlerdir. i Beyoğlunda oturan eroln satıcı | larından Halimin üzerinde yapılan | ı maştır, Otomobil Kazaları Vatman oRemzinin idaresindeki! J Pangalt Muhittinin hes 21 numar en * med. | ağından yar: k Vahanm ideresindeki 783 nu- maralı otomobil Cümhuriyet cad-| desinden geçerken Halil isminde bi- risine çarparak yaralamıştır. *k Şoför Yaşar tarafından idare olunan 1891 numaralı otomobil ile 283 numaralı tramvay arasında bir| arpışma olmuş #ikisi de hasara uğ ramıştır. Yedi Kumarbaz Yakalandı Tophanede Muzafferin kahvesin- de kumar oynadıkları görülen Sa hin, Şaban, Süleyman, İbrahim, Ze- ki, Ali ve Tevfik suç üstünde yakalanmıştır. Masa üs tündeki 38 lira müsadere edilmiş ve suçluların yedisi de müddelumumli- "adli yedi kumarbaz) riye damgası görmüşler ve malla- rı sahiplerine teslim elmiyerek tahkikata girişmişlerdir. Anlaşıldığına timizin yalnız. mallara tahsis re; hüküme- Hatay menşeli etti fevkalâde | gümrük cepheden muamele Gümrlikler idaresi ayrıca Hatay mallarına şahadet- name veren dairelerden de sor - muştur, Diğer taraftan bu mesc- | le üzerine Hataydan gelen mal ların Hatayın ihraç kabiliyetine uygun olup olmadığının da tetki- | kine İüizum görülmüiştür, Tahkikat bugünlerde edilecek ve hakiki vaziyet anla- gıldıktan sonra icap eden kanuni BE Hatay Menşeile Gelen Suriye Malları Suriyeli Tüccarlar Hataya Verdiğimiz Fevkalâde Gümrük Tenzilâtından İstifade Etmek İstemişler tenzilâtından yürütülmektedir; yapılacaktır. pıuvazaa yoluyla Suriyeliler de istifadeye kallamıştardır. Mesele henüz tahkikat safha- sında olduğu için kat'i bir hü - küm verilememekle beraher Su- | riyeli tüccarların Hataylı tüccar- larla anlaşarak malların Hataya göndermeleri ve oradan da Hatay menşe şahadetnamesile memleke- timize sokmaları ihtimali üzerin- de durulmakta ve tahkikat ta bu » keyfiyeti ikmal GÜMRÜKLERDE : Borsada Kote Olan Dövizlerin Fiyatları Orijinal fatura ve menşe şahadet- Şehirde otobüs servi aramada 7 gram eroin bulunmuştur. namelerinde yazılı ecnebi paraların | ne almıya karar vermiş bulunan be- Halim ve suç ortağı olduğu anlsşı-|Türk parasına çevrilmesi İşi Özeri-| lediye, bu mevzu etrafında etütlere an arkadaşı Süleyman da yakalan-ine yeni bir tebligat yapılmıştır. Şu-| devam etmektedir. Belediye bu hu- |batın bidayetinden sonuna kadar na) susta intihap edilecek en modern 6to- BELEDİYEDE Belediye Otobüs Siparişine Başlıyor rini üzeri- zarı itibara alınması lâzim gelen ge-| büs tipini aramaktadır.Bunun için be rek Borsada kote olan ve gerek -| jediye, İtalya, Almanya ve #e olmıyan dövizlerin vasat rı slâkadarlara bildirilmiştir. en m e y 24 Kişi Kazandı Gümrük memuru olmak istiyen Hse mezunları arasında açılan mü -; sabaka imtihanına 40 kişi iştirak et- miş ve burilardan 24 & kazanmıştır. Kazananlar yer açıldıkça tayin edi- leceklerdir. Fransız Sefiri Ankaradan arhatsız olarok şehri-| mize gelen eski Fransız set'ri B. Pon so Fransız Pastör hastehanesinde tedavi altındadır. Bir afla kadar daha hastahanede Kalacaktır #* Almanyanın eski Ankora sefi- Hi B. Nadonni dün Berlinden şehri » mize gelmiştir. Burada birkaç gün kaldıktan sonra Ankaraya gidecektir. | © | memleketi rek katalogi 4 Ruhse cümenine Vi dan izahat İn fiyatlar | sedaki elçiliklerimiz. vasıtasile bu deki büyük otomobil ve | yilte- r islümiş ire muessöse- tnameleri tobüsçülerin müracaat: tetkik edilmiş ve belediye daimi en-| erilmistir. vaziyeti, almıştır. £ lerin böyle bir işe girişmek isteyip istemediklerini sormuştur. Belediyenin alâkadar Şubesi de ay! nen alınacak otobüsler için bir şart- name hazırlamaktadır. yms olan o mea Vali Lütfi Kırdar, Dü Konservatuvcra Gitti Vali ve Belediye Rel i dar dün Konservatuv. essesenin tedrisat miktarı hakında müdür Yusuf Ziya talebe vatuvara mit bütçe ile maşgıl olmuş-| tur. Oradan ayrılan Belediye Ret Ikihci Nevi Ekmek Için Tetkikler Belediye yeril bir Ikinci nevi ek - mek tipi çıkarttırmek için etütlere devam etmektedir. Hazırlanan çeş - niye göre, ilk ekmek dün pişirtilerek belediyeye getirilmiş ve belediye ik- tısat m avir heyeti tarafından tet- kik edilmiştir. Bu gün son bir nümu- ne daha pişirtilerek tetkik edilecek ve netice belediye daimi encimenine bildirilecektir. Belediye dalmi encü- meni yeni ikinci nevi ekmek tipini beğenirse fırınlar bu çaşniye göre f- kinel nevi ekmek çıkarmıya yacak'ardır. Yel çeşni yüzde otuz rsır unundan, yüzde yetmiş de sert buğday unundan ibaret olacaktır başlı — DENİZ VE LİMANDA: Karşı Tedbir Alınıyor Ereğli Hmanındaki gemi işlerinin dırılması için armatörler alâkalı kamlara tekrar müracaat etmiş - lerdir. Diğer taraftan Deniz Ticaret mü dürlüğü de Karadeniz Hmanlarının | İson vaziyetleri hakkında Vekölete gönderilmek üzere bir rapor hazir - lamaktadır. Öğrendiğimize göre Ve- İkâlet Karadenirdeki vapur kazaları- İni önlemek için yakında mümkün o- Jan bütün tedbirleri alacaktır. Sümer Bank Hariçten Çimento Getirtiyor Yerli çimento fabrikalarının ver- dikleri randımanla memlekstin çi mento ihtiyacının temin edilemiye - ceği anlaşıldığından ihtiyaç nisbetin hakkı, bir kanunla Sümetrbanka verilmiştir. Bu münssebetle bütün-resmi dairelere seselerin bir senelik çimento ihtiyaçs| ları sofulmuştur. Hususi eşhas” “ve| de hariçten çimiento ithali İ ler Akademi müessesata alt ihtiyaçlar da tahmini olarak tesbit edilecek ve bu suretle memleketin senelik çimento ihtiyacı tayin edildikten sonra bu ihtiyacın bir kısmı yerli fabrikslarımız tara- fından, bir kismi da haricten getir tilmek süretile temin edilecektir. a lile doğrudan doğruya Güzel Sanat- deki düri heyetine mü racant edilmesi lâzım geldiği, Dahi- liye Vekâletinden tebliğ edilmiştir, Erzurum Velisi Fransaya Gidiyor Errurum valisi Haşim, dün An - karıdan şehrimize gelmiştir. Haşim 13-1. 193 << DAA NG EVAD Yeni Vapurların İsimleri Dün yeni gelen ve gelmeki€ olan vapirlardan bazılarının isimlerini ve manalarını izah etmiştik. Bugün de diğerleri" ni yazıyoruz. ETRÜSK - TIRHAN: Kembriçin eski tarihi tösk, Tyrhanlen ve Tursel adlarının nasıl doğup nerelere yayık diğını vakıalara mutabık olarak nak” letmektedir. Bunların hepsi Anadol kavimleri olduğuna göre adların » gel * mektedir, Asıl şayanı dikkat nokt& her üçünün aynı kavim oldukları v8 üç şekilde söylenmiş olan adlarının büyük Türk adından çıktığıdır. Bü üç adı büyük Türk adına bağlamak kadar doğru ve mantıki bir şey ola * mza. Etrüsk devrindeki oTerkyin (Targuln) adını Ramada da tanıyo * ruz. Suriye Etilerinde ve Felestinde Tarh'lı adlara tesadüf ediyoruz. Şimdi Diyarbakır ile Urfa arasın da yaşayan Tirkân aşireti ayni devir krallarından birinin adını taşıyor. Bu has adların hepsi Türkçe Tur ve Doy'dan gelmektedir. Güneş Dil Teorisine göre Tür ve Dor kelimeleri kuvvet ve kudretin, yüksekliğin ve parlaklığın takarrür etmiş veya ta- karrur etmiş sabit bir kuvvet ve kud ret demektir. SUR: Bu kelime de su anlamından üre- miştir. Su hayat dağıttığı için onun la aziz olan her şeye hitap edildiği zamanlar vardır. SUR Radloff'a göre şu manalari köklerini orada aramak veri 1 — Falihayır; Uygur. 2 — Şerare, Kıvılcım, Teleğt yevekin; Kütahya We ATYÜN dmranul ge Ermenak, Dinar ve Keskind& kader, Konya Elbistanda (oyunda uğur v€ şans) anlamları verir. Sür şekli le Yakutçada enerjik kuvvet ve iradenin insan (ruhunun gövdelenmesi, herşeyin en yüksek de Fecesi, inssnın ve hayvanın canı hülâ sa kuvvet anlamındadır (Pekarski &- 2403) Başka Türk Tehçelerinde de Sür ruh, insan ve hayvanın hayat kudreti manasına gelir. Maddi hayatta b8 kelime Yakutçanın Sügür şekli e suyun cereyanına, ileri atılmağa v€ bir şeye inhimake tahsis edilmiş br lunuyor. Yine Yakutlar suyun se8 Şi” kararak akmasına bir istikamete doğ ; belediye fen heyetine gitmiş ve imar | bürosunda moşgul olmuşturLütfi Kır dar, burada şehir mütehassıs Pros- tun hazırlamış “olduğu. tefetrüatÜz teyen bir memleket gazeteciliği için liğe teslim olunmuşlardır. daha başka nimet bekliyebilir mi - Motörün İçerisinde , saz li Mer derek. Asctk bu basura bie gn) Kömürden Zehirlenmiş Kasımpaşada ve Deniz teciler müstesna ve imtiyazlı bir sı - ÜNİVERSİTEDE * Rektörün İkinci Çayı Üniversite Rektörü Cemil Büsel, ru harekete sorula diyorlar, (Pekar” ki S. 2368) Garp lehçemizdek! sürgü, sürgün sürek, sürmek, sürümek, sormak İd tetkikat yapmak üzere Fransaya git- mektedir. Yol Vergisi Vermiyenler oturan nıf teşkil edemeyiz. | Fakat bir türlü mesleğimizin için | den atamadığımız bu ıskandal tüccar | lığı hastalığım kendimiz tedavi ede-! lim. Ve düşünelim ki biz, gazeteciler devlet işlerinde dürüstlüğü, temizlik ve meşrüluk davasnı titizlikle güt - mekte haklı olduğumuz kadar, va - tandaşlarımızın namus, haysiyet ve şereflerine kurşı da son derece dik - katli olmak mecburiyetindeyiz, Kaldı ki gazetelerimizin hemen hepsinin Millet Meclisinde birer me- bus başmuharrirleri yahut emekdaş- lari var: Meselâ Ekrem König hâdi- sesinin ha mahiyetini, onlar, bir telefon mikâlemesi ile İstanbula i - rah edebilirlerdi. Fakat öyle görünü yor ki etrafı kirletmiyen, umumi me rakı tahrik etmiyen bu tafsilât, her- kesi ayni derecede tatmin etmiyecek- ti. Hülüsn ne taraftan bökılsa, âdi bir sahtekârliğa verilmek istenen yay - garalı mahiyetin, umumi menfaat ve mesleğin şerefi bakımından hiç de yerinde olmadığına kolayca hllkmo- tunabilir. Ne diyelim, inşallah bun - dnn sonra başkalarının haysiyet ve şeref hakkının hiç olmazsa bizim hir riyet hakkımız kadar mahfuz olmak lâzımgeldiğini düşünerek hareket © Banka ait havuzlarda çalışın maran goz ustası İbrahim, dün çalıştığı mo törün kamarasında ölü olarak bu- r, Yapılan muayenesi ne- #cesinde İbrahimin kömürden zehir lendiğine ihtimal verilmekle beri ber ölüm şüpheli görülmüş ve ceset dün akşam da Fen fakültesi son sınıf talebesi şerefine bir çay ziyafeti ver- miştir. Fen fakültesi talebelerile be- raber, dekan, profesör ve doçentleri de bulunmuşlardır. i günü saat Sden9a kadar Gardenbarda hukuk fakülte almıştır. ratmdan morga kaldırılmıştır. 1 — Şirketi Hayriyenin sinin tanışma çayı verilecektir. âbideler içi Heykeller in Maarif Vekâ İplân üzerinde mesgul olmuş, alika- dar mimar ve mühendislerden ti hat Vilâyetlerde Yapılacak Vilâyetlerde mahalli fdareler ta ptırıİnenk heykel ve enirİrm tetk İ Nakden ve yahut bedenen yol mü- İ kellefiyetini eda etmiyenler hakkın- da kaymakamlıklardaki fen memur- ları tarafından Jisteler hazırlanacak tır, Bu Histeler sit oldukları kayma- İ kamlıklara verilecek, Kaymakâmla - ikinden geçtikten sonra vall- kana- | ye gönderilecektir. Günün esimleri umumi heyet toplantısında bulunanlar. 2 — Rektörün, Fen Fakültesi talebesine verdiği çay için) kelimelerini de bunlara ilâve # debiliriz. Şu halde Sür kelimesind? sur aslından alınmış hayır, berekete yümün, can anlamları bulunduğu gr bi yine su aslından alınmış kudret # nerji ve sürat anlamları da vardır. mi TAKVİM ve HAVA cikânun b CUMA Gün: 31 Kasım R 1 ine ay Arat 1397 Zilkade: 23 Güner 1,25 — Öğle: İkindi: 1448 — Akşam: Yetm: 10,38 — İmer Yurtta Hava Vaziyeti Yeşliköy Meteoroloji istasyonundan sli- Yurtta Doğu ve Vzelerinde ka” evde umumi vet” le bulutlu geçmiş, rüzririnr Karadeniz kıyıları De Trakya bilgesinde Cenubi Şarki Anadoluda Şimali, diğer bölselerde umumiyetle Şarki istikametten hafif cl4- rak esmiştir. İstanbulda hava bulutlu gür Cerubu Gerbiden saniyede 1 — 3 metre hızla esmiştir. te hava *az- yiki 763,5 milimetre 441. Sühunet en vük- sek 11,4 ve en düğük 20 grat olarak kaydedilmiştir. nan malümata #öre, hs Orta Anadolu e Trakyo iş rüz-