3 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

——— 3.1.1939 BUGÜN İspanya Yine Ehemmiyet Kazandı spanya meselesi yeniden büyük İ Avrupa devletlerini o meşgul *tmeğe başlıyan beynelmilel bir me- sele oldu. Orta Avrupada harp tehlikesi baş- ladığı zaman İspanya ikinci plâna düşmüş, hattâ unutulur gibi olmuş- u. Fakat İtalya Fransaya karşı taar- Füza geçince ve ortaya bir takım ye-| ni iddialar çıkınca İspanya meselesi | yeniden ön safa geçti. Fransa ile İtalyanın arasım açan! #panya meselesidi Çünkü Fransa hükümeti İngilterenin tavsiyesile İ- talya ile anlaşmak Üzere mrizakereye giriştiği xaman, Franko tarafında bu- lunan gönüllülerin tamamen çekil Wesini şart koştu. İtalya bu şartı ka- bul etmiyerek Fransaya istediğini zorla kabul ettirmek için İspanyada General Franko'nun muvaffakıye! temine karar verdi. İki ay evvel; İs- Panyadan çekilen 10 bin yaralı İtal- Yan askerine mukabil, geçen ay Na- poliden İspanyaya tekrar 10 bin ye- ni asker gönderdi. İtalya ve Alman- Yaya dönmüş bulunan tayyare pilot- ları tekrar İspanyada vazifeleri başı- na koştular, General Franko dört İtalyan firka- sının yardımiyle Ebre cephesinde ye- »İ ve şiddetli bir taarruza geçti, Maksat İspanyanın Fransa ile te Masımı temin eden Katalonyayı or- tadan kaldırmak, sonra Valansiyn ü- zerine yürüyerek bu şehri almak, ve hükümetçileri teslime mecbar et- mekti, Fakat bu taarruz muvaffak olmadı. Kanlı çarpışmalara rağmen İtalyan ve Franko askerleri on kilo- metreden fazla ilerliyemediler, Cüm- huriyetçilerin müdafaa kuvvetleri bir defa daha Franko kavvetlerini durdurdular, ve kolay kolav mağlüp edilemiyeceklerini ispat ettiler. Mamafih Mussolini heniz nevmit değildir. İngiliz Başvekilinin Romayı ziyaret tarihi olan 11 kânunusaniye kadar General Franko'ntin bir mu- zafferiyet temin etmesi için elinden gelen yöre idir. Ve General Fran-. ko'nun galibiyeti İtalvanm Akdenize hâkim olması demektir. İngiltere, şimdiye kadar İspanya harbine karsı likayıt kalıyordu. Çüm- kü hangi taraf galip gelirse gelsin, ergec galip tarafı para ile satın ala- Yak İspanyaya hâkim olmak müm- kündür zannediyordu. Fazla olarak Filistinde Dört Arap Lideri Tevkif Edildi Londra, 2 (Hdsusi) — Filistinde âsi Arap çeteleri ile İngiliz kuvvet- leri arasındaki müsademeler devam etmektedir. Bugün de Filistinde Iki müsademe olmuş, bu müsademeler neticesinde bir Arap ölmüştür. İngiliz makamları dört Arap İlde- rini tevkif etmişlerdir. Bir İngiliz zabıta âmiri öldürüldü Kudüs, 2 (A.A.) — İngiliz zabıta- sı erkünindan Sanders, Kudüsün şi- malindeki büyük yolda otomobili bir | geçitte tevekkuf etmiş olduğu sırada atılan bir kurşunla öldürülmüştür. Maverayı Erden Başvekili Londraya gidiyor Şam, 2 (A.A.) — Yuvarlak masa konferansına iştirak etınek üzere Lon draya gitmekte olan Maverayı Erden Başvekili Tevfik Paşa Bbülhüda Şa- ma gelmiştir. Mumaileyh Londrada diğer Arap memleketleri tarafından Berlin, 2(A.A) — Yeni senenin başında siyasi vaziyeti gözden geçi- ren Lokal Anzelger gazetesi bilhas- sa şöyle yazmaktadır: “1938 senesinin bize neler hazır- ladığını bilmiyoruz, fakat bizim he- nüz İstiyecek (şeylerimiz vardır ve müstemlekeler de bu meyandadır., Almanya ağır kruvazörler yaptırıyor Berlin, 2 (A.A) — Havas Ajansı- nin muhabiri bildiriyor: Seharnhorst zırhlısı 7 sonkânunda Bu gemilerin üçü inşa veya teslih e- dilmektedir. İngiliz gazetelerinin mütalâaları Londra, 2 (A.A.) — Nikbinane si- yasetine sadık olan Daily Express gazetesi, Almanyanın bahri mutale- batını ehemmiyetsiz telâkki etmekte- dir. Bu gazete, Almanyanın miktarı- nı arttırmakta olduğu hafif tonajlı tabtelbahir filosunun İngiltereyi en- dişeye düşürmesi lâzım gelen bir si- lâh olmadığı mütaleasındadır. Ru gazete diyor ki: Almanların1939Yılındada İstiyecekleri Varmış hizmete girecektir. İngiliz Amirallık makamının mümessilleri ile Alman makamları arasında Berlinde yapılan görüşmeler esnasında Almanların ez- cümle ağır kruvazörler meselesini ortaya attıkları söylenmektedir. Berlin hükümetinin iddiasına gö- re Sovyetler Birliği halihazırda bu müdafaa edilen teze benzer bir tezi ileri süreceğini, fakat bundan evvel bir İngiliz - Maverayı Erden muahe- desi aktetmek üzere müzakerelere girişeceğini De etmiştir. Rumanya Kralının Yılbaşı Nutku Bükreş, 2 (A.A) — Dün yılbaşı münasebetile kral sarayında bir nu- tuk söyliyen Başvekil Cristea, Bal - kan misakının esaslı rolü, Macaris- tanla olan münasebatın wslahı ve Tu- na nehrindeki seyrisefain rejimi hak- kında Fransız ve İngilizlerle yapıl mış olan itilâflar üzerinde ısrar et- miştir. Dahili siyasetten bahseden Başve- kil, serbest mesleklerde çalışan ekal- İiyetlere mensup kimselerin bilhas- sa yahudilerin pek fazla olduğunu be yan ve yahudi muhacereti meselesi- nin halledilmesi lüzumuna işaret et- bu noktaya cevap ve- rerek milli vahdet temini müdafaanın tarsin! ta lunmuş ve şöyle demiştir; “1939 senesinin bir sulh senesi ole- cağını ümit ediyoruz. Fakat ne ka- dar fazla kuvvetli ve kendimizi mü- ve milli inde bu - tipte yedi gemi inşa etmektedir. Bu hal, İngiliz - Alman deniz itilâfı mu- cibince Almanyaya yni tipte beş ge- mi inşa etmek hakkını vermektedir. “Hitler, bize açık denizlerde mey- dan okumuyor. Almanya !le aktedil- miş olan deniz itilâfı, esas itibarile meriyet mevkiinde kalmış demektir. News Chronicle gazetesi, Alman- yanın tahtelbahir filosunun harp ha- Tinde İngilterenin oAkdenizdeki mü- nakalâtını daha #Wli olarak konirol etmekten başka bir şeye yarıyımıya- cağımı beyandan sonra şöyle demek- tedir: “Almanlar, tahtelbahir #lolarını Chamberlain'in Roma Seyahati İngiliz Başvekili Papa İle İspanya İşini Görüşecek Londra 2 (Hususi) — Chamberlai- İdilmiş olması dolayisiyle - İtalyada nin 4 gün devam edecek olan Roma | büyük bir memnuniyet uyandırmış - seyahati hakkındaki program neşre-| tır. dilmiştir, Fakat programda bu #€ya-| Segre cephesinde Segre ve Ebre hatte görüşülecek meselelere hiç te-| nehirlerinin taşmış olması bu mınta mas edilmemektedir. kadaki âsi kuvvetlerin faaliyetini tah Chamberlain'in bilhassa İspanyol | dit etmiş, Cümhuriyetçiler lehine bir meselenin halline ehemmiyet vere-| vaziyet husule getirmiştir. Segre mın ceği burada herkesce malümdur. Bi | takas j itibarla Başvekilin Papaya #SEKESİ. edilmektedir. at düştüğü takdirde Cham - berlain'in Papaya bu meseleden bah- arruzda mühim bir istinat noktası kazandırmış bulunmaktadır. Bu şeh rin zaptı çok güç olmuş, Âsi kuvvet- arttırmak hakkına maliktirler ve on- ların talepleri İngiltere ile akdetmiş oldukları deniz itilâflarını hiç bir veçhile tadil etmemektedir, fakat ye- ni Alman tahtelbahirlerinin tesir ve faaliyet dairelerini arttırmağa matuf her türlü tedbiri kabulden imtina et- mek te bizim bakkımızdır.,, Harp tayyaresi yarışı Vaşington, 2 (A.A.) — Harbiye ne- zaretinin eksperleri tarafından hazır- lanan istatistiklere göre, Almaya i- le İtalyada bulunan tayyarelerin mik tarı Münih anlaşması imza edildiği zaman Fransa ve İngilterede bulunan tayyarelerin miktarıdan altı kere da- ha çoktur, Eksperler sonteşrin ayı içinde Al manyanın binden fazla tayyare insa ettiğini ve bu ay zarfında İngiltere- nin ancak 250 tayyare yapabildiğini iddia etmektedirler. Amerika da ayda vasati 350, İtal. ya da 200, Fransa da İtalyadan daha az tayyare Inşa edilmektedir. Japonya Yeni Bir İstikraz Yaptı Londra, 2 (Hususi) — Japonya bu gün beş milyon sterlingiik milf #stik raz tahvilleri çıkarmıştır. Bu istikraz Çin - Japon harbi mas raflarını karşılamak için sarfedile- cektir. Japon Maliye nazırı, vâki olan be- yanatında demiştir ki; Japonlar bu yakınlarda harp te kâlüfünün azalacağına intizar etme- melidirler. Van Çing Vayın sıfatları nezedildi Çek'in ve partisinin arzuları hilâfına bir beyanname neşrederek Japonla- rın serdettiği şartları sulh müzake - relerine girişmek için mülâyim bul- duğunu bildiren Van Çing Vay, da- Üç Yıldız! X Kar Yazan: B. FELEK er sene ilk karda (ondan bahsetmek üdettir. Kar, dünyada yakışık alan şeyle rin hiçbir zaman sırıtmadığını gös teren en güzel misaldir. Bir ressam kış manzarası yapar” ken karı unutamaz. Noel kartlarının. hangisinde kar yoktur? Noel vitrinleirnin hangisinde kar taklidi pamuklar görmeyiz? Kar belki soğuktur ama güzeldir. Çünkü yağacağı zamanı, düşeceği toprağı, süsliyeceği peyzajı ve eri - veceği zamanı bilir. Soğuklar içinde kar belki yegâne güzeldir. Nasrattin Hocanın karla pekme- zi karıştırıp helva yapışı, karı mu- hitinden' uzaklaştırdığı için muvaf- fak olmamış bir teşebbüstür. Kar, beyazlığın semboludur; bes yazlık, temizliğin ifadesi olduğu gi- bi. Ben bu seneki kadar vaktinde yağan kar hatırlamıyorum. Yılbaşi-. le kuşbaşı beraber geldiler ve kiş. başını haber verdiler. # Ne hamiyetli adam! # Olmuş vak'adır: İnanım İ Dün tramvayda gazeteye geliyo: rum, Arka sahanlıktayız. Birisinin. Giritli olduğunu şivesinden belli iki kişi bindi. 4 Dışarı bir memlekete mal gön dermek üzerine konuşuyorlar. : Şivesinden Giritli olduğunu zan- nettiğim adam İtalyada bir Yahudi nin oraya ihracat yapan Türklerin İtalyanca bilmemelerinden istifade” ederek mallarını nasıl otuz beşe alıp. memur olduğu İtalyan müessesesine elliye sattığım ve İki fatura tanzim ederek aradaki farkı dercep ettiğini ve sonunda Yahudiden nasıl intikam, aldığını büyük bir neş'e ile şöyle anlatıyor; j — Yakaladım Yahudiyi, çektim. bir kenara: “Bana bak! Sen kâr e Lükin boğd vatandaşları Gözümün önünde boğuntuya lerine tahammill edemem. Aldandık- larını gördükçe ciğerim sızlıyor. sap ettim, Sen bu işte en az üç dört bin lira kazandın. Eğer baha 500 hasıl olup olmayacağına göre demok dafanya ne kadar fazla kadir olursak bu emniyetimiz o derece fazla olur. Biz milli vakarımızı muhafaza et- rin pencerelerinden mukavemet gös termişlerdir. Eenebi gönüllüleri kontrol komis- rasilerle diktatörlükler arasında bir yaklaşma siyaseti takip. edebilecek veya etmiyecektir. ha Kantona gitmiş olmakla parti di- siplinine aykırı hareket etmiş oldu- ğu ileri sürülerek Çang Kay Şek'in partisinden tardedilmiştir. Van Çing Vay'in bütün sıfat, salâ- hiyet ve memuriyetleri de nezedilmiş tir, Chamberlain'in Astinat ettiği muha-| mek şartile bir istiklâl siyaseti takip fazakârlar, hükümetçilere bolşevik | etmek istiyoruz Komşularımızla sulh mazarile bakıyor ve Avrupayı Bol-| kajinde yaşıyarak, ittifaklarımızı mu sevizmi getirmesi ihtimalini düsüne- | hataya ederek ve dostlarımızı seve- Tek, Cümhuriyetetlerin muvaffak ol- | .k herkes ile İyi münasebetler daal- masını istemiyorlardı. sin çalışacağız. Fakat hukukumuzu Fakat simdi vaziyet değişmistir. | da çok büyük azim ile müdafaa ede- Hükâmetçiler de hükümeti ellerinde | ceğiz. tutanlar, müfrit sollar değildir .Bilâ- kis liberal cümhuriyeteilerdir. Ko- Mmünistler ve anarşistler arkaya çe- kilmişlerdir. Binaenaleyh hükfmet- *ilerin galehesinde İngilterenin tah- min ettiği tehlike kalmamıştır. Son- Berlin, 2 (A.A.) — Romadan alı. Ta da İtalyanın İspanyayı ele £eçİr- İnan haberlere göre Alman iktisat mek İstediği artık İngiltere nazarım-İnazırı B. Funk, halihazırda ikamet da da tahakkuk etmistir. etmekte olduğu cenubi İtalyadan av Bu vaziyet hasıl olunca, İngiliz |detinde bu ayın 7, 8, 9 unda Roma- Pasvekili İsnanya meselesinin su ve-|da kalacaktır. Ya hu sekilde, ve harbin İtalvan 78- National Zeitung, bu münasebet İsi sededilemiyecek bir sulh volile İle yapılması derpiş edilen görüşme halledilmesi lüzumuna kani olmuş-İlerin bilhassa Roma — Berlin siys- > si mihveri ile yekdiğerine sıkı bir Onun intndir ki, Roma mülikatın- | surette bağlı olan iki memleketin ik da Mweenlini ile yanacağı mülâkatta | gisadiyatt arasında mesai birliği vü- *n riyada bi mesele Üzerinde dura- | cude getirilmesi ve bunların imkişa- sak, ve fepanva harbini halle çalışa İfa mazhar edilmesi hakkında cere- caktır, Büsündükleri plân, iki tara İyan edeceğini yazmaktadır. Ün dn ietiklilini tanimak, harbe bir B. Funk'un ziyareti resmen İtal- tibayet vermektir. yan korporasyonlar nazırı Santini - Fakat hu plân kehili tafhik midir? İnin Berlin seyahatine tekabül ede- *»anyollar ikive hölünmele razı © | cektir. tor mmdır? Rin belli değidir. Me 19 Paket Eroin Bulundu okka olan şudur ki, 1909 yalı daj ça minde bir şotörün şüphe yhraman İspanyol milletini cephe-| sine cebi arandığında bir paket ©- ide hulmustur. Ve İspanya toprak” | on bulunmuştur. Suçlu ifadesinde larında külü kan dökülmektedir.“ Geceki Yangın Gece saat tam 24 de Mercanda Ki- *t hanında bir kutucu dükkânda Alman İktisat Nazırı Romaya Gidiyor aldığını söylemiş ve Hamit yakalan- mış, o da eroinleri Hafız Ragıp is- minde birisinden aldığını söylemiş- tir. Hafız Ragıbın Beyazıttak: evin- Yangın z .i yan-| de yapılan aramada 19 paket eroin- dün Sn müz. Mein erin yapma mahal ve ngaldan sıçrayan çık- Aakğakınsa . e tır. b z anlaslmaktadır. ” i tekin, fizikçi Malik talim ve terbi v ie adi göze; daş e am İK tayin pa hal e 9 di yonu Cümhuriyetçi İspanyada hiç ec * Cümhuriyetçiler bütün mebi gönüllü kalmadığını, bütün ec-) | Tlentsin, 2 (A.A) — Tientsin t- gönüllüleri çıkardılar nebi gönüllülerin pasaportlarını kon | caret odası reisi Uang - Çulin geçen Londra 2 (Hususi) — Barselon âsi| trol komisyonuna vize ettirmek için | 28 ilkkânunda Fransız imtiyaz mın- kuvvetler tarafından dün (yeniden Valânsiyada tahşit edilmiş bulunduk | takasında katledilmistir. bombardıman edilmiş ve şehirde BİK) yarı bildirilmektedir. Yalmz Madrid çok hasar vukun gelmiştir. Frankist| ge hastahanede tedavi altında bulu KISA HABERLER Arksra, 3 (TAN rmuhabrinden) — İx- lerin Taragona eyaletine ayak bas - nan 9 ecnebi gönüllü bulunduğu ko- cephe ve garnizonlarında Yap- | drat Vekâletinde “Türkiye İsveç ticaret tıkları haber verilmektedir. misyonun bütün hükümetçi İspanya teftişler neticesinde anlaşılmış. | anlaşması müzakerelerine Başlanmıştır. Lİ Asi kuvvetlerin ilerlemekte olma-| sehir, İsrı - bu zaferlerin oradaki İtalyan tığı fırkaları tarafından temin ve elde e-|tır. Generol Mirkoviczin | İzmir, 2 (TAN muhabirinden) — Yı başi piyangosunun 500 bin liralık büylik ikramiyesi tesviyeci Salih İle bog meker Ukranyada Diyet arkadaşına, 200 bin liralik İkramiyesi de Ölümündeki Esrar | İntihabı Yapılmıyacak |“ verme elenir. Varşova, 2 (A.A.) — Mirkoviez'in| OUngvar,2 (A.A) — Volosin hükü. | Paris — B. Bonnet, geceleyin Alpler. Polonya » Sovyet Rusya hududu ci- | metinin Karpatlaraltı Rütenyasınn | yer, <geve istasyonuna Etmiştir. Orada birkaç gün istirahat edecektir. yarında vukuagelen ölümü münase- | Çekoslovak devletinin çerçevesi i- 8 betile gâzeteler, yapılan tahkikata pa il İniş 4 plebi. | (Londra, — Elizabeth'in har surette zaran mumasleyhin intihar etmiş ol- ve ii n eme md ed a emaye ağ duğuna dair olan ilk baberin yanlış sit mahiyetinde olmak üzere,yakında | tedir. olduğunu yazmaktadırlar, yapılması mukarrer olan diyet inti. | © Zannolunduğuna göre, general Mir babatını desbetayiş olduğu, halle ve- | lek Grülaleü eiverındın geçmekte alan kovlez, esrarengiz bir surette Paris- | rilmektedir. > bir trenin vazonlarından biri çözülerek te ortadan kaybolan general Kutle- Bilhan, — Santander eyaletinde kâin İlira vermezsen seni çalıştığın miles- İseseye haher veririm. Koğdururum. Dedim, Önce biraz direndi. Sonrad: pazarlığa başladı ve nihayet 500 5. rayı suladı, yakasını bıraktım. Ne hamiyetli adamlar vari, * Neden değişmem? Bir hafta, on gün oluyor, O) cularmdan bir zattan şu mektubu aldım: 4 “Okuyucu merakı bu ya, muhar. Firlerden gazetelerden konuşuyor » duk. Sıra size geldi, Güzel İstanbul. ağzını en velüt ve en zeki bir şeki | de kullanan (estağfirullâh!) Felek için şöyle düşündük: Bizim gazetelerde en çok rastla- dığimız şey, renk değiştirmek ve| muharrir ayartmaktır. Sormak ayıp olmasın, sizin ceridenin kaç defa se- | hibi, kaç defa baş ve son muharrin. leri yer alıp verdikleri halde siz ye. Tini yurdunu bırakmıyan eski türbe. dralar gibi ayni yerdesiniz. Dedimaf | Okuyucu merakı. Siz nasıl oluyor da bu gelip geçen başlar ve sonlarla an | laşıp kalıyorsunuz? i Bir sır değilse, üç beş okuyucu | muzun İsteğini yerine getireceğinizi | umuyoruz. Saygılar, i Okuyucumun isteğini verine ge. tirmek için biraz geciktim. Özür di. lerim, i Efendim! Evvelâ bir Bu tedbirin ittihaz edilmesinin se- | Yeİİ metre yüksekliğinde bir sırttan aşa- pov'un dostu idi ve onun ortadan kay | bebi, Vol pe k # Yüvarlanmıştır. Yedi kişi ölmüş, yirmi bolmasında âmil olaları tanımakta|, © mine karşı husume kişi yaralanmıştır. tinl izhar ederek İntihabata iştirak (9 A hususunda istical gösteren halkın ru. | vesineten. — Levazım yetti general wer. Yeni Talim ve Terbiye | pi haletinin tahlili üzerine elde aa MM edil- | makineler iştirasına 33300 dolar tahsis Heyeti ları Ankara, 2 (TAN Muhabirinden) — |* Olun gayri müsait neticedir. | gilceğini beyan etmiştir Maarif o umumi O müfettişlerinden # Bratislava, — Merkezi Pragda bulunan Kadri Yörükoğlu, Reşat Nuri Gün-| Londra, 2 (Hususi) — Eski Maça, |Pu9üsl ve umumi müstehdemin cemiyeti. ristan Başvekili Kont Betlen vaki o- gayri kanun! faaliyeti hakkinda tahkikat lan beyanatında Ukranya meselesine | er#sira başlanmıştır. temas etmiş ve demiştir ki; ii — Eğer Almaya, ya devleti iddiasma kalkıyorsa ve böyle yeni bir devlet kurulmasını iş- tiyorsa bunun pek teslikeli bir oyun Dünkü Meclis Müzakereleri Ankara 2 (Tan muhabirinden, — Dünkü Meclis toplantısında Maarif ve İktısat vekâletlerindeki değişiklik hakkındaki Riyaseti cümhur tezkere- si okunmuş ve ruzmamedeki diğer maddeler müzakere edilmiştir. Varşova, — Lodz mahkemesi, eski Kur yeni bir Ukran- | generetlerinden İvan Englit adındaki ada mi, dilenciliği meslek ittihaz etmiş ol - duğundan dolayı dört ay ağır hizmetlere mahküm, etmiştir. Engilt Litvanyanın Kar ya eyaleti asilsadelerinden olup vak ile nin liga, ermval ve emlâki misadem ve). fıkra nakle. bir Mevleviye sor 2 deyim: Bir Bektaşi, muş: — Tarikatinizde ne yaparsınız? — Allah der; döneriz. Ya siz? — Biz Allah der, daruruz. Demiş, Bu bir; İkincisi; ben gazetenin malı de - m. gazete benim malımdır, - Üçüncüsü: Tahmininiz gibi ben ge lip gidenlerle değil, gelip gidenler benimle anlaşırlar, (Bu sözlerimden gazetenin sahibi | olduğum man, : da atam mahası çıkarılmıyacağını Dahası