7 Ağustos 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

2 7-8-988 uüN! İspanyada Dönüm Noktası Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL İspansada bugünlerde | vukubu- lan taarruzlar ve mukabil ta- arruzlar büyük bir ehemmiyeti ha İİzdir. Çünkü bunların neticesinde İharp ya son bulmak yolunu tutacak Yahut hiç olmazsa bir sene daha devam edecektir. Frankistlerin simdiki hedefi Sa- tuntu şehridir. Bu şehir Madrit ve Valensiyaya giden yollara hâkimdir, Prankistler bu şehri ele geçirdikle- Ni takdirde bu yollara hâkim olur. İlar, Madridin diğer İspanya vilâyet. a hâkimiyetlerini yapacak bir va. / #iyet alırlar. O zaman cumhuriyetçi. lerin mukavemeti Katalonyaya İn- | Misar edeceği için belki de Prankist. İer, bütün kuvvetlerini Katalonya; İ karşı sevkederler ve bu suretle za- İşrlerini tamamlarlar, Sazuntu şehri İw kıymeti haiz | duğu için, Frankistler burasını zap- İstmek için uğraşıyorlardı. Cumhu- İ iyet hükümeti, bu tazyikı hafiflet- hek ve şehrin sukutuna mani ol Mak için evvelâ Ebro nehri üzerin- İe taarruza geçti ve Frankistleri İ büskürttü, Sonra Teruele yakın bir Yerden ikinci bir taarruza geçti ve Prankistleri bu havaliye çekmek | btedi, ki taraf arasında muharebeler devam etmekte ve iki taraf «a muvaffak olduğunu söylemekte- Ür. Bu bakımdan hakiki netice hak hinda bir hüküm vermek imkân deniz elde edilmemiş ise de, cum- Muriyetçiler tarafından yapılan son Mukabil hareketlerin Sagıntuyu kur ırmağa yaradığı apaşiküârdi Bugün iki tarafın da Saguntu ü- #erinde kati bir karar verimş oldu. tu muhakkak sayılır. Yani eumhu- “iyetçiler, burasını her heye mal *lursa olsun kaybetmemek, Fran- Üstler de ayni yeri her neye mal e SENİ Ee DEÇTEMEK Menim Ürler, Cumhuriyetçiler Madrit ve Valensiyayı kurtarmak, Frankistler “© bu iki şehri mutlaka ele geçir. Mek için, Saguntu üzerinde bütün i Savvetlerini kullanacaklar ve elle- Yinden her geleni yapacaklardır. Şimdilik vaziy: cumhuriyetçi» t lehinde olduğu anlaşılıyor. Fran mun cumhuriyetçilere karşı iler en iki ordusu arasında Siera, Es- #den dağları gerilmekte ve bu yüz iki ordu arasında irtibat teessiis MWrp olduğu için Frankistler ilerle. İtmek hususunda güçlüğe uğramak “3, buna mukabil, ayni sebep yö. İ “inden cumhuriyetçiler © müdafı bolaylıkları bülmaktadır. Frankist. arazinin sarplığı ve ilerleme zor- ğu mukabilinde bol bol tayyare Ilaniyor ve cumhuriyet merkez” lerini, şehirlerini, köylerini mite. Madiyen bombardıman ediyorlar. Bu Va rağmen cumhuriyetçilerin o mu. ti kırılmamış olması, bilâkis tumhuriyetçilerin yeni mühim ha tketlere girişmeleri, şüphe yok ki yrete değer bir metanettir, Her şeye fağmen Frankistlerin Agfuntuyu zapt için var kuvvetleri. çarpışacakları muhakkaktır. Çüm- İi umdukları kati zaferin yolu bu. “ar, Fakat buna mukabil hükümet İsvvetleri de bu kati zafer imkân W baltalamak İçin her şeyi yapacak pukavemet gösterecektir. Çünkü Tankistlerin Saguntuyu zapta mu- "affakıyetleri takdirinde O Madridi afaa eden 100,000 cumhuy İtkeri en müşkül ve en ümitsiz Üiyete düşecek, Valensiya ergeç & Kuta mahküm olacak ve eumhuriye, Müdafaa işi Katalonyaya kalacak ”. Aksi fakdirde muharebenin bir İş daha uzaması mukabilinde cum Wriyet ordusu bir misli daha kuy. | Yetlenecek ve daha büyük işler ba- | ğa namzet olacaktır. : Vaziyet bu merkezde olduğu için bümüzdeki haftalar zarfında Ebre deri üzerinde, Teruel civarında ve Aguntu önlerinde mühim muhare- beler vuku bulacaktır. İspanyanın Pukadderatı bu muharebelerin ne- ticesine bağlıdır. *dememektedir. Arazi son derece| *e akılları durduracak metanet ve) | | | FRANSA Şarl Dünüi Öldü Paris “6TA'A” “Enstitü üzesın- dan olup birçok tarihi ve diplomatik eserlerin müellifi bulunan Şarl Dü- püi, 76 yasında olduğu halde vefat etmiştir. Liyonda Amele Grev Yaptı | Liyon, 6 YALA.) — Inşaat sansyli | amelesinden binlerce kişi, talepleri. | ni terviç ettirmek “için Imumi bir grev ilânına karar vermişlerdir. İNGİLTERE Hava Manevraları Londra, 6 (A:A;) — Hava işleri ne- zareti tarafından neşredilmiş olan bir tebliğde dün öğleden sonra In- gilterenin üzerinde başlamış olan 'a- va manevralarının, gece harekâtini mühim surette işkâl eden sis dola- yısiyle, bu sabah suat 8,30 da inkitaa uğramış olduğu bildirilmektedir. Bu manevralar, bugün, seat 14 te tekrar başlıyacaktır, Buna rağmen tasrrüz eden tarafın Layçester ve Londraya yakın olan birçok merkezleri, “bombardıman et- bardıman tayyarelerinin taarruzuna uğramış ve bu sırada Grit Risingion demiryolunun. bir kolu tahrip edil | miştir, Dük dö Kent Dalmaçyada Belgrad, 6 (A.A.) — Dük ve Dü- şeş dö Kent, dün akşam Dalmacya- ya gitmek üzere Naibi Hükümet | Prenses Olga'yı misafir bulundukla- ri Brodo şatosunu terketmişlerd Dük ve Düşes, birkaç gün Adriyatik Denizinde bir cevelan yapacaklar» dır. İTALYA Notrö Kararları Roma; 6 (A.A.) — Resmi ceride, bi? kararname neşretmiştir. Bu ka- rarname Boğazların rejimine müte- allik olan beynelmilel Montrö Kon- feransı mukarreratına İtalyanın iş- tirakini tasvip etmektedir. Bu karar- namenin ahkâmi 2 Mayıs 1038 târi- hinden itibaren makabline şamildir. Arazisi Çek hükümeti ile Südetler arasındaki müzakerelerde hakemlik yapacak olan Lord Runciman Prag'da Bir Bakışta Dünya Haberleri H göre, bugün rm protesto etmi, kunın Berlin tetkik seyahati cektir. FİLİSTİN Yeni Baskınlar Oldu Kudüs, 6 (Hususi) — Filistinin muhtelif yerlerinde birçok yeni hâ- «iseler vukubulmuş, Nablis — Ce- nin yolu üzerinde bir Yahudi öldürül MÜŞtür, Kudüste de buna benzer bir hâdise olmuş. çeteler bir Yahudi kö- ŞÜNe€ taarruz etmişlerdir. Çeteciler- den biri elinde bomba olduğu halde vurulmuştur. Yafa — Telaviv yolu üzerinde de tedhiş hâdisesi olmuştur. MACARİSTAN Herti- Hitler Mülâkatı Berlin. © (Hususi) — Her Hitler, Macar Nsibi “Amiral Hortiyi, Ami- rallık yatı olan Grille'de de ağırlıya- caktır, Amiral #orti, 22 Ağustos:a Almanyayı T€smen ziyaret edecektir. Maksat, Macaristan ile büyük kom- şusu arasındaki Münasebetleri ta) viyedir. TAN HARİCİ HABERLER 30 Çek Tayyaresi Lehistan üzerinden Uçtular LehistanBu Protesto Etti Tayyareler, Hudut İçerisine 14 Mil Kadar Sokulmuşlar Prağ, 6 (Hususi) -— Haber tayyaresinin kendi hududu üzerinde dolaştı- ğını ve hududun' içlerine 14 mil sokuldukla- ! bildirerek Çekoslovakya hükümetini Lord Runciman, buradaki temaslarma devam ediyor. Lordun istediği gibi muhaberede bu- lunması için ken vücude getirilmiştir. Prağ, 6 (A.A) — B. Beneş, saat 10 da Ameri- Amerikanın Prağ sefiri B miştir. Bu iki zat, kabul edilmişlerdir. B. Hüç Vilson, saat 15 te Berline hareket ede- âdiseyi verildiğine Lehistan hükümeti, 30 harp ştir. ine iki hususi telefon hattı | sefiri olup hâlen Çekoslovakyada bir icra etmekte olan B. Hüg Vilson ile Vilbür Karı kabul et - müteakiben B. Krofta tarafın. Almanya tahriklere müsamaha etmiyecek Berlin, 6 (A.A.) — Mütekait İngi- liz generallerinden Skoçyanın “İngi- liz Lejyonu,, reisi lan Hamilton, Hitleri ziyaret etmek için gitmiş ol- duğu © Berştesgaden'den Führer'in sahsi teyyeresi ile Berhine avdet et miştir. Ayni tayyare, kendisini bu- İgün öğleden sonra Londraya götüre- cektir. Tan Hamilton, Führer ile yapmış olduğu görüşmeler hakkında İngiliz zlmamdarlarına malümat ve izahat | vermeden evvel gazetecilere bu bap- ta beyanatta bulunmaktan imtina ct- miştir. Maamafih, Führer'in bir Av- | rupa harbinin önüne geçmek aizu- sunda bulunduğundan emin olduğu- nu söylemiştir. Prag, 6 (A.A) — Bu gece Prag” daki Alman ataşemiliteri Albay Tus- sen'in apartımanını soymak İçin bir teşebbüste bulunulmuştur. Albay Tussen, Prağda bulunmadı- ğından zabıta yalnız zorlama ve kır- ma teşebbüsünü meydana çıkarmak- tan başk bir şey yapamamıştır. Za- bıta memurları, hariç memleket im- | İ Almanya Hudutlarını Çelikten Çemberle Çeviriyor Berlin 6 (Deyli Eksprerin mu- habiri bildiriyor) — Ker Hitler; bütün Alman hududunu çeviren çelik çemberin eylül ortalarında bitmesini emretmiştir, Gerbi Al- manya hududundukl yasak böl- geleri gösteren kararnamelerden sonra şarki ve cenubi şarki hu- dudu ile Balık ve şimsl deniz sahillerindeki yasak edilen min- takalara “ait © kararmameler de neşrolunmuştur. Yasağa saygı göstermiyen yerliler ve yaban- cılar o cezaya pılacaklardır. Yabancı ataşemiliterler de bu mıntakalara — giremiyeceklerdir. Yastık bölgeler. Almanya Lehis- tan bududu üzerindeki Silezya- nın 16 nahiyesini, ve Almanya Çekoslovakya hududu. Üzerinde“ Ki 16 rahiyeyi ihtiva etmektedir. 80,000 İşçi bu yasak bölgelerde çalışmaktadırlar, aeserezeereresaseaserarearesseseresasereeseaeeeeree ...... Atatürkle Bulgar Kralı Arasında Ankara 8 (A.A.) — Selinik anlaşma, sının İmzası münasel Bulgar Boris ile Relslecumhur K. Atatürk 31 da aşağıdaki telgraflar teati olünm! EKSELANS KEMAL ATATÜRK; Reisicumhur Ankara Balkan milletine refahlı bir is bal temin eden Selânik anlaşmasının imzası münasebetiyle, başarılmasına ekselânsınızın en acul yardımı de- ri buyurmadığı bu tarihi eser için en kalbi tebriklerimi ve en hararet- li memnuniyet hislerimi ekselânsi- niza bildirmekle bahtiyarım Boris MAJESTE BORİS NI, Bulgar Kralı Sofya Selânik anlaşmasının imzası mü- nasebetiyle hana gönderdiğiniz nazik telgraftan dolayı Majestelerine ha- raretle teşekkür ederim. Başarılma- sında majestelerinin aldığı faal ve semereli hisseyi büyük memnuniyet- le tebariiz ettirerek, Balkan milletle» ri için bir refah ve muhadenet dev- an bu tarihi eser için majes- telerine en samimi tebriklerimi tak- tiyazına malik olan apartımanı gire memişlerdir. jön ederim. K. Atatürk ÇİN - JAPON HARBİ ÖNÜNDE JAPON - RUS İHTİLAFI : Spiker: “— Uzak Şark hakkındaki mutalâalarımın uğradığı kısa fasıla, yeni bir se, Japonyalı Jap ile Rusyah'orük arasında başlıyan bir müsme! dan ileri geliyor, lenmiştir. UKLAR OEM DIŞARI A AA ASAN A ileri vE DURAMAM j ukuun- PE —— ELE Neleri Dinletiyorlar ? Yazan: B. FELEK Ben müşkülpesent adam değilim. Küçük zevklere kanaat ederim. Hü- zamdan bir şarkı, bir hafif curcuna, güzel ve sakin bir taksim, terbiyeli bir caz falan. İşte benim musiki ih- Uyaçlarımı önler, Radyoda bunları kâh bulurum, Kâh bulamam. Bulamadığım zaman da “benim sevmediklerimden o baş- kaları hoşlanır,, diye kendimi tesel- Mi ederim, Ve böylece radyomuzla geçinir gideriz. Lâkin, insaf ile aramızda görüşe- Tm. Musiki tarafı ekil ve erbabının malümu olan İstanbul radyosunun haber ve havadis kısmı pek yavan. Dinlenir konferans, monoloğ, ti- yatro, piyes parçaları falan gibi Hiks şeylere gitmiyorum. Dünyada İnsan» ların ekmekten fazla aradığı şey “ havadis ve haber, dir. Bu da bi- zim radyoda hak getire. Hele saat iki tatiline uyarak ya- rımdan iki buçuğa çıkarılan gündüz neşriyatı âdeta bir sir gibi kimse- nin dinlemediği, işitemediği bir şey oldu. Âlem işinin başında iken, ya- hut öğleden sonra sıcakta uykusuna çekilmiş iken gidip radyoda eski plâk dinlemez. Orada edi- len Ânadolu ajansı bir numsra bül- tenini de öğrenmeyebilir. Zaten bir numarasından dört nu- marasına kadar bu bültenler baştan aşağı hepimi kadar eder hava- disle dolu değildir. Pek ender ola- rak verilen dahili haberlerde bazı İma bir şey demez. Bunlardan birimi dün gece Sant on birde radyo başında uyuklarken dinledim. Haber, Giresundaki | fın- İdık işlerine dairdi. Fındıkların kaç | rıldığına ve daha iyi yetiş ne gibi şeyler düşünül. —- tamamile hususi spes- ette bir haber. Belki bunu ehemmiyetle dinlemi yen beş, on, yirmi beş kişi bulu- nur, Lâkin bu radyo ile gece yarsı sıkı sıkıya verilecek haberler arasi- na girecek şey midir? Bu İşin ekonomik ehemmiyeti onun radyo havadisleri arasına gir- mesine sebep olur mu? Fındık hakkında bu malümatı ve- Fince, ceviz, üzüm, incir, İle alâk; İdar olanlar olabilir. Onları da tat- min etmeli, Lâtfe bertaraf. Rardoyda halka verilecek haberleri ciddi ve müte- hassıs bir el ile hazırlamak lâzım- dır, Bunlar Avrupada olduğu gibi dahili ve harici olarak tasnif edilmeli. Memleketin « günkü en mühim ha- Berleri ve yine cihanın en mühim harici havadisleri bu işlerden anla- yanlar tarafından hulâsa edildikten sonra halka verilmelidir. Anadolu ajansının harici servisle rinde bile gündelik gazetelere gir- miyen bir sürü haber vardır. Bun- ları da mahaza ajans verdi diye bize dinletmek pek faydalı bir şey de ğildir. Ne zaman olacağını bilmediğim radyo ıslahatı arasında bilhassa bu haber kısmının ıslahını diğer dün- ya memleketlerindeki emsaline ba- karak, gıpta hatla haset ile bekle- mekteyim, Bizde memleketin en büyük bir hadisesini Anadolu ajansı Ubülteni- ne girmediği için halk günü gününe öğrenemez de Arjantindeki bir asi- nin on seneye mahküm olduğunu bültende yazılı olduğu için dinler. Bu, sakat bir emdir değil mit Tuna Konferansı Bükreş, 6 (A.A.) — Pazartesi zü- nü beynelmilel Tuns komis; unun konferansı, Sinayada bir toy yapcaktır. Bu toplantıya bi ehemmiyet atfedilmektedir. Bu top- lantı esnasında Anşlus'dan sonra ye nileştirilmesi zarüret kesbetmiş olan Tuna rejiminin tecdidi meselesi tet- kk edilecektir. Fi