28 Temmuz 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7
TAN — ı Şu Garip Dünyada : EEE ERA VEEE EEE ERAS UUEBE BETEBA O FEVEN LN Garip Bir i Yabancı, İstanbulda Boşanma | o Meler Görür? Davası > cm il GAMA İRİ vi Ü 1204 Istanbula, dünyanin en güzel, en eski medeniyetleri sinesinde R toplamış bir şehir görmek üzere gelen yabancı seyyahlar, gezdikleri ve gördükleri yerlerde neler görürler? Bu sualin cevabini bize, iki haftadanberi Istanbulda bulunan bir Amerikalı gazetecinin fotoğraf YY makinesinden aldığımız camlar veriyor. Bu meraklı gazeteci her yez diği yerde gözüne çarpan manzarayı tesbit etmiştir. Aşağıdaki resim se şudur; Müler) gl ler onun fotoğraf adesesinin tesbit ettiği fotoğraflardır. Bu resimleri kisa “ser me. gördükten sonra, kafasında bu manzaraların intıbalarile ayrılacak dın, kocasından), , YaDaNCININ Istanbul ve Türkiye hakkında ne fikirle döneceğini tah boşanmak © iste. | min edebiliriz. Mümlün olsa, Istanbulu imar edinceye kadar buraya Mi Yahanesburgta garip bir boşan- Kesbab'ın Tesis Etmek İstediği Nebha - Bidhan | ininde Hem Putperestlik, Hem Hırıstıyanlık | Brahma Samacın üçüncü deri eski münevver cemi- 1, Zasının teveccühünü kaybet- at buna mukabil halk taba- hi yy daldı. Kesbab'ın lider oldu- Mirası pelerde cemiyet hâlâ put- | tey, e? muhalif olmakla bers- Bist iet ve din merasimi daha > daha şamatalı bir mev- bep 78 başladı. Bununla bera- eygyvveti ve halkin ahlıyacağı Banda neşriyatı da arttı ve lan Pie Münakaşa sahasından ka- ii ve birer birer hakikat ol. Ma şladı. İlk hareket Brah- ,, Samac cemiyeti âzası ara- Cast'ı kaldırmak oldu. Ka- imanlı bir misyoner < bu teşekkülün umdeleri- hdp, in Hindistana yaymıya baş Mişiy, 5 Dİ, Madras ve Bombay şe- lar, de aynca merkezler açtı. Meleyi, , Münevverler Hindu an- İstey, 21 kökünden koparıldığını tarla den leri için, ve cemiyetin ie olmasına muarız olduk- ile ayrıldılar, Kesbab taraf- Tünek, beraber inkılâplarını yü- *e devam etti. B © Üçüncü lider Hindistanda Hasip e Şok göze çarpanve halka “A çe Pan simalardan biridir. O Büteyı, vii ruhiyatın anlamış, balı, ie. heyecanın, şamatanın Bezmi, #erindeki Kudretli tesirini Üirsay 8 ona göre hareket etmiş- “tiği, p Bakanı en çole'din alâkadar Di bi, “Sirin bu kurnaz'a y te. Dy ih ihdenna kadar gitmiş 2ing,, , #Yİnlere Hindistanın ma- olan ge kendi devrinde hâkim dujz, — #rden; yani Budizm, Hin- Dan, Pistiyanlık ve Müslü üye, Pir çok şeyler sokmuş İri, Sini bu dini âyin şarkılı, dalı az Yraklı, davullu ve zur- Prahy, Ylarla fade edilmiştir. Samacın yılık Fes- ite li Kalkütada meşhur- Yeni ,, bunlar insana dünyada Yap. 3 39Y olmadığını hatırl May, alkı elde etmek istiyen ber Yy, lara Ayni şeyi vermiye ça Bb b Romalı Jövenalin dediği tie, a İEY “temaşa ve ekmek,, (1) traşı, 2 Kesbab belki “ekmek,, herhan iğ PEK beceremedi. Fakat kabi, “temaşa, tarafım çok i vetle tanzim etti, dk İka içtimat inkılâpları | a değe, 1, 1X senelerinde dikka- , Bilhasşa İngiltereyi zi- in, ten sonra kadına erkek- Tp Mr bir mevki vermiye ka- plani Ve muvaffak oldu. Mek- Yiğen b Sayısı arttı, kızlar için Sünyg, <sseseleri açıldı. Bunlar Mal, © Silelerin bir arada yaşa haya İdem terbiyesi ve umum bi öğ İçİn yeni esasların tat- Ml e *sİNİ temin © için Bhe- v Yara ra ismindeki teşekkü- ün ,,, Birden fazla evlenmek Baray akımından da Brahma — | İng, Möatinde yasak olması, Dan şy inlarının açılması ve u- | in © girmesi bu devirde | va idi. Tabi Olarak bütün Miki yg eler Brahma — Samacı Sing, dü cemaatinden tamamen “baktım (ce z Eğl tesis etmek istediği yn ai Nebha — Bidhan, iş. lteti, S1 Bu bütün mânasiyle ie kaşa, YANİ, terkibi bir dindir. Gr ki ki meyi Mira lig kuvvetlenen başlıca e Fig Ye illetlerinden bi » Kesbab 1881'de ilân bir sürü misyoner. #inde kırmızı bir bay. tirme, “ün dünya dinlerini bir. YAZAN ni Halide Edip .... s..esee Muhtelif Hint dinlerinin rahiplerinin kıyafetleri rakla halka göründü. Kendisi gü- ya bu dinin peygamberi idi. Kir mızı bayrağın ortasında Nebha — Bidhan yanrılı olduğu gibi etrafın. da Hinduların alâmeti olan üç ça- tallı alâmet, Hiristiyanların hacı ve Müslümanların hilli resmedil- mişti. Evvelâ bu dinin esası bir Allaha inanmaktı, fakat yavaş ya- vaş Hinduların ilâhları birer bi- yer girmiye başladılar. Kesbab Polytheisme yeni bir çok Allaha tapmanın da Theism yani Allaha imanın bir şekli olduğunu iddia edecek kadar hokkabazlık gös- terdi. Yeni dinine ve cemaatine mokrat, bir ruh vermiş olmasına rağmen bu adamın tesiri kendi ha yatiyle katm © şekkülünü sadece kendi şahsina bağladı. | Hiç şüphe yok ki kuvvetli bir | şahsiyete bağlı olan herhangi ce. | reyan daha canlı, daha şamil olu- yor, fakat baştaki ortadan kalkar kalkmaz cereyan da fena buluyor. Çünkü insan fani, fikir bakidir, muayyen bir fikir yahut ideali ida me ettirebilmek için mutlak kuv- vetini ekseriyetten alan bir ekal - liyet teşekkülüne bağlıdır. Halbu- ki Kebab herşeyde kendi sözünü ilâhi bir emir gibi öne sürüyordu. “Ban mabudunuzum,, demiye ce- | saret edemiyen bu adam mabudun dünya yüzünde vekili gibi görün- | miye, yani kendisine vahiy geldi- | ğini iddiaya kadar vardı. Bir ta- i. Çünkü te- İBARTINDA : Hem de Müslümanlık Esasları Vardır kım muhakemesi çürük gençler biraz sonra ona ibadet etmiye baş ladı. Hülâsa içtimai inkılâplar (Kesbab) 8 tapınmak yanında ikinci dereceye indi. B u aralık Kesbab Kalküta ci. varında “Orman yurdu., is minde bir yere taraftarları ile çe kildi, orada büyük bir riyazetle, âdeta bir derviş hayatı yaşamıya başladı. Bu heyet yalnız toprak kupalarla su içer, kendi hizmetini her fert kendi görür, ayni za- mahda etraflarına da hizmet eder, yani yolları süpürür, köylerde kal- dırım yapardı. Bu teşekkülün bu dünyevi hizmet tarafını ben Gan- | di hareketine çok benzettim. Ben- zemiyen tarafı “Gandizm,, in hâlâ İtir içtimai bir şekilde devam etmesi. dir. Halbuki Kesbab taraftarları | pek çabuk ferdiyetçi olmuş, fer- din ruhi halâsını, cemaâtin hayı- rına tercih etmişti, “Orman Yur- du,, mensupları dört sınıfa ayrılır dı ki bunu da mütemadiyen Hin- du teşekküllerinde görüyoruz: 1 — Yogi (2), yani kendi iddia- larına nazaran Samedani kudretle temasta olanlar. 2 — Bakhta'lar, yani vecit için de yaşıyanlar; 3 — Ghani'ler, ya- ni ilim arıyanlar; 4 — Shebek'ler, yani insaniyetin faal hizmetkârla- rı, Gandizm hareketi mensupları en çok bu dördüncü sınıfla benzi- yenlerdir. | parayi safhalarla gösterilen İiçin, mahkeme heyeti, kadına şimdi. İlik boşanma talebinden vazgeçmesi İzemindeki mahzen katina saklanmış miş, fakat üç çocukları bulunduğu tavsiyesiide bulunmuştur. Reis müddet içinde bir çocuk sahil olursa, o zaman kocası ile çacukları müsavi olarak (paylaşabileceklerini söylemiştir. Kadın, buna razı olmuş, fakat aksi gibi bu sefer de ikiz çocuk doğurmuştur. Şimdi Bayan & Müler, yeniden bir çocuk daha doğuracık ve çocuklarının sayısı çift olduktan sonra kocasından ayrılacaktır. * 24 yıl mahzende yaşamış Belçikada Liej divanı harbi, ge çenlerde çok en- teresan bir dav, yı tetkik etmiş Bir Belçika as PE —df keri, Büyük Harp te Garp cephesinden asker kaçağı o- larak Liej'de bir ardakaşının evinin tır. Bu zemin odasında asker, hiçbir zaman dışarıya çıkmadan 24 sene ya şamıştır. Fakat bugünlerde asker ke- çağının arkadaşı olan ev sahibi müştür. Bu yüzden firari, mahzenin den çıkıp divanı harbe teslim olmya mecbür kalmıştır. Mahkeme, bu ada mın mahzende 24 sene yaşadığı ba- pis hayatını ceza olarak tanımış firariyi 2 sene daha hapse mahküm etmiştir. * Tedavisi pahalıya malolan Brahma — Samac hareke tinin ve onu takip eden cereyanın | kısaca umdelerini anlatırken bü- tün Hindistan tarihinde göze çar- pan bir hususiyeti burada tekrar edelim. Bu tarihin gidişinde biri- birini kovalıyan iki şey vardır. As- ker geçerken insan nasıl “sağ, sol, diye adim ahengini işi- tirse Hindistan tarihinde de insan devir devir “birleş, ayrıl, Maka- ratını duyar. Brahma — Samac 1824 ten 1884 e kadar birleşmiye doğru atılan büyük bir adımdı. Kesbab'ın en son devresinde, ve onun tesir yaptığı büyük bir Hin- du cereyanı birdenbire “ayrıl,, tür küsüne ayağını uydurdu. Bu ha- reketin adı Arya — Samaj'dır ve Hindu nasyonalistlerine çok tesir yapan bu cereyan ayni zamanda Hinduizm haricinde olan cemaat- lere, bilhassa İslâmiyete karşı şid detli bir hücuma geçti. Bugünkü Hindistandaki Hindu — Müslüman çarpışmalarında hâlâ ekseri hâkim olan bu cereyan ve teşekkülden de ayrıca bahsetmek o memleketi anlatmak istiyenler için lâzımdır. () Panement circens. “Ekmek ve sirk oyunları, demektir. (2) Yoğism, bugün İngiliz, Amerikan ve bir hayli Arap mütefekkir ve filerof geİ- menleri arasında modadır. Başlarındı Ge- rsleh Heard vardır. Tarla Yüzünden Adam Öldürü Bartın, (TAN) — Tereke Hatipler köyünde bir cinayet olmuştur. Ak- şam üstü, Yaşar Kalyoncu isminde biri evinden çıkıp sigara almış, dö-| nerken Hasan Uçarın evinden doğrü| gelen bir kurşun koltuğu altından gi | rip çıkmıştır. Yaşar derhal ölmüş tür. Hasan Uçar katil olmak zanniyle tutulmuş ve maktulle aralarında bir tarla meselesinden dolayı kin bulun duğu anlaşılmıştır. Hasan Uçar, hır- sız zannederek Yaşara silâh attığım söylemektedir. hastalık: Romatizma İngilterede son .amanlarda neş- “edilen bir ist ğe göre, Bü- rük Brilanyada her yıl veremden 70 bin kişi ölü yormuş. Verem- den sonraen çok tahribat yapin hastalık, kansermiş. Hastalara bü-| yük masraf kapısı açan ve üçüncü derecede tahribat - yapan hastalık ta romatizma olarak tesbit edilmiş. Bu istatistiğe göre, romatizma te- davisi için hastaların her yıl harca- dıkları para, 17 milyon Sterlini bu-| | luyormuş. * Kızına tokat atan baba İngiltereli Vil- yam Lores ismin de bir tüccar, ge- çenlerde o kızına bir tokat attığı için mahkemeye verilmiştir. o Bu na sebep şudur: Babası, kızına çok sevdiği erkek pantalonlarını giymesini yasak et- miş. Fâkat, o bunu, dinlememiş ve sokağa pantalonla çıkmakta devam etmiştir. Bunun için kız babasından bir tokat yemiş, kız da babasım mah kemeye vermiştir. Mahkeme, her iki tarafı dinledik- ten sonra babayı 4 gün hapse mah- küm etmiştir. * En büyük çek Amerikada bankalar, en orijinal çek çıkarmak için biribirleri arasında âdeta yarışmaktadırlar. En küçüğün den en büyüğüne kadar başlanmak ü zere çeklerin büyüklükleri muhtelif- tir.Fakat bazı bankacılar en uzun ve büyük çeki çıkarmakla rekor kırmış lardır. Con Rodney namında birinin rekor kırdığı çekin o uzunluğu üç metre, genişliği bir metre 20 santim miş. Rodney'in 25 kadar çıkardığı bu gibi çeklerini koleksiyoncular toplamışlardır. yabancı sokmasak ne iyi olur! 4 — Sokakta çeşmede ellerini yıkıyan bir adam
