20 Temmuz 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 6

YENİ SPOR KANUNUNUN TAM METNİ Umumi hükümler Madde 1 — Yurttaşın fizik ve mo- ral kabiliyetlerinin ulusal ve inkı- lâpçı amaçlara göre gelişimini sağ- layan oyun, jimnastik ve spor faali- yetlerini sevk ve idare etmek mak- şadile Başvekâlete bağlı ve hükmi şahsiyeti haiz bir Beden terbiyesi genel direktörlüğü kurulmuştur. Madde 2 — Genel direktörlüğün merkezi (Ankara) dır. Genel direktörlük mülhak bütçe ile idare olunur. Hesap, musmelât ve sarfiyatı Muhasebel Umumiye Ka » nunu hükümlerine ve Artırma Ek- siltme ve ihale kanunu hükümlerine tâbi değildir. Genel direktörlüğün varidat ve! masraf hesapları taallük ettiği mali | senenin hitamından itibaren en geç | bir sene İçinde 'divani muhasebatın | tetkikine arzolunur. Madde 3 — Genel direktörlük ar- Sıulusal spor temas ve münasebetle- rinde merci olan resmi bir teşekkül. dür. Madde 4 — Gençler için klüplere görmek ve boş zamanlarında beden terbiyesine devam etmek mecbuti- dir. Hangi yaştaki vatandaşların ne kadar müddetle ve hangi mevsim - Jerde spor mükellefiyeti altında bu- İunacakları ve ne gibi devair ve mü l esseselerde beden hareketlerinin tat biki lâzım geleceği Icra Vekilleri He yetince tayin olunur. gelerin başkanıdır. Beden terbiyesi da kaymakamların, nahiyelerde na- hiye müdürlerinin, belediye teşkilâ- yeti, nahiye müdürünün reisliği al - tında belediye reisi yoksa merkez muhtarı, nahiye merkez okulu baş - öğretmeni ve kaymakamın seçeceği sporda bilgili veya ilgili iki zattan ierekküp eder. J | Köy istişare heyeti vazifesi köy|| ihtiyar heyetine verilmiştir. Madde 18 — Vilâyet, kaza, nahi- ye istişare heyetlerinin vazife ve sar lâhiyetleri nizamname ile tayin olu- nur. Nevyork ta 1940 Olimpiyatlarına Talip Oldu Nevyork, 18 (A.A) — Jaâpon- yönen olimpiyat oyunlarını ter. tip etmekten vazgeçmesi üzeri. || ne Neryork şehri olimpiyat o İl yunlarına talip olmuştur. Nev- || york şehri, olimpiyat oyunlarını önümüzdeki yıl açılacak olan dünya sergisi sahasında tertip etmeği düşünmektedir. Dilnya sergisi organisayon ko- mitesi reisi Grawer Whalen'i resmen söylediğine göre, enter- nasyonal ( olimpiyat komitesi ile bu hususta derhal teşebbüs- |! lere girişilmiştir. Büdce ve varidat Madde 19 — Beden terbiyesi ge - nel direktörlüğünün ve ona bağlı teş- Kilâtın gelirleri: A) Umumı bütçeden ayrılacak tab- sisat, B) Vilâyet hususi idare bütçele - rine bir sene evvelki nakdi tahsilât yekünlarının yüzde ikisi nisbetinde konulacak tahsisat; C) Geliri elli bin liradan fazla 0- lan belediyelerin “bir sene evvelki tahsilât yekünlarının yüzde dördü. (| Di Her nevi spor müsabakaları ve | müsamereler hâsilatile diğer çeşitli! gelirler, l E) Teberrülerdir. i (B) ve (C) fıkralarındaki gelirler- den yüzde sekseni münhasıran ma - | İ hallin beden terbiyesi saha ve tesis- lerinin vücude getirilmesic, geri ka- lan yüzde yirmisi de yine maha'lin diğer beden terbiyesi teşkilâtı ve| faaliyetlerine ve gerekli spor malze- mesi tedariki masraflarına, Genel di- | rektörlüğün direktiflerine göre tab- sis olunur, vekil veya Icra Vekilleri Heyeti ta- rafından fes'h veya tadil olunabilir. Vilâyet teşkilâtı Madde 10 — Her vilâyet bir be- den terbiyesi bölgesidir. Valiler böl- işleri vilâytlerde valilerin, kazalar. ti olan köylerde belediye reislermin | ve diğer köylerde muhtarların idare ve mesuliyeti altındadır. Radyodan Şikâyetler | cüme etmek mecburiyetinde ka- | ruri ve kârlı oluyor. Velhsil bu Vatandaşla Mülâkat Devam Ediyor Radyodan şikâyet moda oldu. Bunu.okuyucularımızdan R, Tu- taş ta farkederek diyor kit . “— Gazetelerin halk sütunla- rında radyodan şikâyetler, bel- ki mürettipleri bile üsandir- mıştır, Fakat radyo idaresinin nazarına bir türlü çarpmamış- tır.,, ve sonra şöyle devam edi- yor: “— Tepebaşından naklen aca- | Yip bir müzik, müteakiben yaz & hammüle elvermiyen ve ekteri hatiplik ve talâkat bakımından pek zayıf kihiseler tarafından ilmi, edebi, terbiyevi ve sair | konferanslar duyulur. Daha son- ra, şöyle mindere veya koltu- a uzanıp ta musikimizi dinliye- lim dersek, büsbütün sukutu hayale uğrarız. Radyodan yük- selen Mahmudiye, Aziziye şar- kılarını genç yavrularımıza ter- İyoruz ki, radyo, zevkten, huzur- dan, ihtiyaçtan ziyade azap olu- yor. Bir an geliyor ki, tarihe ka- rışmıya başlıyan gramofona, ne- | redesin üstadım, gel şu radyo- ya musiki zevkini zerk eyle, di- ye avaz edesimiz geliyor. Stüde yo orkestrası yerine Bükreş ve- ya Peşte muziğini dinlemek z2- | programın halkı memnun etme- diği o kadar aşikâr ki, tanıdığım Merkez teşkilâtı ve merkez | piyesi ve spor işlerile meşgul olmak istişare heyeti üzere valilerin mesuliyeti altında Madde 5 — Beden terbiyesi genel | bölge beden terbiyesi direktörü ile direktörlüğü merkezde bir genel di- | o bölgede tatbik edilmekte olan spor rektör ile sekreterden, federasyon - | nevilerinin alâkadar federasyonlarla Madde 1i — Bölgelerde beden ter- | çelerini tasdike salâhiyettar makam. lar tarafından resen konulur. ! lar heyetlerinden ve teftiş, hesap, | mütenazır olarak, her biri için vali- sağlık ve (saha ve tesirler) dairele- rinden ve (neşriyat ve propaganda) Umuhaberat, muamelât ve sair), (si- cil ve lisans) ve (müze ve kütüpha- ne) şubelerinden teşekkül eder, Genel direktörlük lüzumu kadar | lâyetlerde beden terbiy: yeri ye yemem m mur we müstahdem kullanır. Madde 6 — Beden terbiyesi ge nel direktörü Başvekil tarafından intihap ve Cümhurrelsinin tasdiki | ile tayin olunur. Genel direktör bu kanunun hükümleri dairesinde ku - rulan teşekküllerin mercii ve âmiri olup bu teşekküllerin çalışmaların» dan mesuldür. Genel sekreter ile daire relsleri, İcderasyonlar başkanları ve şubeler mnüdürleri genel direktör tarafından intihap ve Başvekil tarafından tayin olunurlar. Diğer memurlar ve müs- | #âhdemler doğrudan doğruya genel direktör tarafından intihap ve tayin | olunurlar. | Madde 7 — Bir veya daha fazla spor nevileri, teknik ve idare bakı - “mından birer federasyona bağlanır. Federasyonların adedi beden terbi - yesi genel direktörünün (istişare he- yeti) nin de mütalcasını almak su- Tetile yapacağı teklif üzerine Baş- vekil tarafındari tesbit olunur. Madde 8 — Merkez İstişare heyeti beden terbiyesi genel direktörünün relaliği altında memlekette spor bil- gisi ve ihtisası ile tanınmış olanlar arasından Başvekil tarafından seçi- ecek beş zat ile Kültür, Milli Müda- | faa, Dahiliye ve Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâletlerinden intihap o- umacak birer mümessilden terekküp eder, Kendilerini alâkalandıran işle- rin müzakeresine ilgili diğer Vekâ - letlerin de birer mümessili bulundu- rulur. Madde 9 — Merkez istişare heye- binin vazifeleri: A) Genel direktörlükçe Kazırlanan yülık bütçeyi tetkik etmek: B) Genel direktörlükçe hazırla- nan yıllık çalışma programını tetkik ve tasdik etmek, C) Teşkilâtı ilgilendiren tslimat- nameleri hazırlamak, D) Federaşsyonların kurulması ve | meşgul olacakları spor şubeleri hak- | kında mütalen beyan etmek, E) Genel direktörlükçe kendisine hsvale edilen bütün işler hakkında mütalea beyan etmektir. B ve C bentlerinde yazılı işler hakkında merkez istişare heyetinin vereceği karar katidir. Ancak gönel direktörlüğün talebi veya görülecek lüzum üzerine bu kararlar ya Baş- nel direktörlüğünün tasdik edeceği ler bulunur. nin seçeceği ve beden terbiyesi ge- birer ajandan terekküp eden heyet Madde 12 — Lüzum görülecek vi- çesi genel ve istişare heyetinin tetkikinden ge- çirildikten sonra Başvekli ti işlerile biyesi direktörü ve aa zumu kadar memur bulun Klüpler, gruplar Madde 13 — Gençlerin beden ter biyesi ve sporu bu kanun ile kurur lacak ve bu kanun hükümlerine in- tibak ettirilecek olan klüpler ve grup lar vasıtasile yaptırılır. Mektep, ve kışla dışında elli ve daha çok beden terbiyesi mükelle - fiyeti çağında yurttaş bulunan köy, kasaba, şehir ve münferit mahaller- de klüp, elliden az yerlerde spor grupları kurulur. Beden terbiyesi mükellefiyeti ça - ğında yurttaş sayısı beş yüzden fa7- la olan kasaba ve şehirlerde her klü- be beş yüzden fazla ve iki yüzden noksan düşmemek şartile kasaba ve şehir klüpleri tesis olunabilir. Bu klüplerin ve grupların imkân ve lüzumuna göre tesisi ve klüple - rin bu kanun hükümlerine göre, tev hidi, tefriki ve feshi genel direktör- lüğün göstereceği lüzum Üzerine İcra Vekilleri Heyetince kararlaştırılır. Madde 14 — Halkevleri kendi mensuplarına ve arzu edenlere ka - palı veya açık salonlarda beden ter - biyesi genel direktörlüğü ile müşte- rek olarak tertip edilecek proğram- lara göre jimnastik, iskrim, güreş, yürüyüş, salon oyunları ve milli ra- kıslar gibi beden terbiyesi hareket - leri yaptırılabilir. Vilâyetler istişare heyetleri Madde 15 — Vilâyet istişare he- yeti valilerin riyasetinde bölge be- den terbiyesi direktörü, kültür di « rektörü, mahalli askeri kumandanı veya vekil edeceği zat, sıhhat müdü- rü, umumi meclisçe her yıl içinde se- çilecek bir daimi encümen azası, be- lediye reisi ve merkezdeki lise veya orta okul beden terbiyesi öğretmeni ve vilâyet merkezinde sporda bilgisi ve ihtisası İle tanınmış vali tarafın- dan seçilecek 2: 4 zattan terekküp eder. Madde 16 — Kaza istişare heyeti kaymakamın. reisliği altında maarif memuru, askerlik şubesi reisi, bele - diye reisi, hükümet doktoru, okul beden terbiyesi öğretmeni, kazada spor bilgisi ve ihtisası ile tanınmış kaymakam tarfından seçilecek birer zattan terekküp eder. Madde 17 — Nahiye istişare he - İbeden terbiyesi ve spor talimleri İ murakabesine tabidir. rumlar kendi İden terbiyesi direktörlüğün teklifi ve istişare hes | göre jimnastik salonu, spor alanı, | yüzme havuzu ve saire gibi tesisleri yapmağa ve uzman beden terbiyesi | Öğretmeni veya antrenörü tutmağa ceza evlerinde Adliye Vekâl kullarda Maarif Vekâleti ve Maarif Vekâletine bağlı olmıyan okul ve “İkâletler tarafından beden terbiyesi de beden terbiyesi islerile meşgul ol Mahalli idare ve belediyeler büt çelerinde mecburi hizmetler faslına bu tahsisatı koymazlarsa büt- | evinde radyosu bulunan sekiz, | on arkadaş, İstanbul radyosunu açmamıya külliyen ahdetmişler. | dir, çünkü hizardırlar, “Tepebaşı bahçesinin karı şık müziğinden feragatle, dans ve klâsik parçalar çalınsa, kon- feranslar tabiidir ki hepimizi tenvir eden ihtiyaçlardır. Fakat bunlârin şerefi yazana ait olsun da, şöyle hatipçe bir kimse tara- fından söylense, eski musikimi- Köy bütçelerine vilâyet umumi meclisi kararile münasip nisbette bir spor tahsisatı valiler tarafından | koydurulur. Madde 20 — Genel direktörlük büt direktörlükçe hazırlanır fından | pimizin anlıyarak dinliyeceği - miz halis türkçe şarkılara ver- sek: Dünya havadisleri en lü- zumlu bahis olarak kabul edil se de bir miktar mufassallaştı. rilsa, velhâsil halkı, dehşetli su- retie rahatsız eden şu bayat pro gram değiştirilse, olmaz mı? “Halk, devlete karşı mecbur olduğu aidatı verdikten sonra, | doğru dürüst bir program iste- | mekte, hattâ bunun için ayak di- remekte haksız mı? Radyo ida- resinin bu boşluğu anlaması icap etmez , hadi meşgul ir olmadı, halkın şikâyetleri de mi, ç Lai j etk Haller © lem Madde 22 — Beden terbiyesi işleri | yapmak maksadile açılacak mektep, kışlalarda Milli Müdafaa Vekâleti. | salon ve enstitüler genel direktörlü- gün müsaadesine ve devlet kontro - Vo Jüne tab'dir. namelerine göre tanzim edilir. Bun n gelir ve masrafları ve hesap w-| sulleri genel direktörlüğün teftiş ve Madde 21 — Memur ve İşçi sayı! sı beş yüzden fazla olan müesseslef, fabrikalar, ticaret evleri ve sair ku- memur ve işçilerine be- || yapıtrmak için genel yetinin kararı üzerine Icra Vekilleri || Heyeti tarafından verilecek karara | müesseselerde merbut oldukları V6-| hı teşekküllere kanun ve nizamların verdiği hak ve muafiyetten istifade İ edebilmeleri için bu kanun ve nizâm ların hükümlerine uymaları şarttır. Madde 26 — Bu kanunun - tatbik şekilleri bir nizamname ile tesbit olu nur, Muvakkat madde 1 — Beden ter- biyesi genel direktörlüğünün ilk se- nesi teşkilât kadrosu, verilecek tah- genel direktörlüğünce tesbit edile - cek esaslar dairesinde tanzim ve ta- kip olunur. Bu maksatla işbu ilgili vekâletler mak üzere birer beden terbiyesi di - rektörlüğü kurulur. Madde 23 — Bulundukları mer- kezin beden terbiyesi âmirlerinin vesikalarıni taşıyan ve en az beş ki- | rarile tesbit olunur. şilik bir grup halinde spor hareket-| Muvakkat madde 2 — Bin dokuz lerine veya müsabakalarına katıl -| yüz otuz sekiz mali senesi hususi i- mak üzere seyahat eden sporcular | dare ve beled'yelerin beden terbi- devlet nakil yasıtalarında mer'itari- | yesi ve spor İşleri için bütçelerine feler üzerinden yüzde elli tenzilâtlı |koydukları tahsisat yüzde iki ve ücretle seyahat ederler. yüzde dört kaydına tâbi olmadan Madde 24 — Beden terbiyesi ge - İaynen verilir. nel direktörlüğünün bütçesi müsait Muvakkat madde 3 — (Türk Spor olduğu zanian gerek beden terbiye - | Kurumu) nun bütün mallari, hulsuk si genel direktörlüğü teşkilâtma ve | ve vecibeleri beden terbiyesi genel gerek orduya ve Maarif Vekületine | direktörlülüne intikal eder, sisata göre İcra Vekilleri Heyeti ka- | lüzümü olan yüksek vasih beden| Bu kurumda elyevm çalışmakta terbiyesi ve spor. öğretmenleri ile İolan memur ve müstahdemler terci- antrenör ve, monitörler yetiştirmek | han yeni teşekküle alınırlar. Alınmı- ve beden terbiyesi ve sporun sıhhi yanlara beher hizmet senesi mukabi- ve teknik Kavaldini tesbit ve sporcu | inde bir 8; ü ıylık hesabile tazminat ların sıhhi kontrolleri işini tanzim | pilir. : Sil etmek Üzere Ankarada bir (Beden! Madde 27 — Bu kanun neşri tari- Terbiyesi Yüksek Enstitüsü) kurula- | hinden itibaren muteberdir. caktır, & Madde28 -— Bu kanunun hüküm. Madde 25 — Hususi teşebbüslerle |lerini icraya Icra Vekilleri Heyeti memurdur. 7/1/1938 Hoşkadem Kalfa Mahmut Yesari Yazan : > O nun, konaktaki mevkli, Ha nimefendinin mevkiinden daha üstündü. Paşa, Hoşkadem kalfayı, Trablusta Redif binbaşı sı iken,.bir Sudanlıdan evlâtlık ©- larak almış, büyütmüştü. Hoşkadem, uzun seneler paşa - nın hizmetinde bulunduktan son- ra, büyük konakta, kendisine ay- nlan, dairede rahat-bir ömür sür- miye başlamıştı. Hoşkadem kalfa, sokağa çık - maktan hoşlanmazdı. Boğazına düş kün olduğu için, günde beş övün yemek yer, ve gevşeklik bastı - rınca mindere uzanir uyku kes - #irirdi. Hiç hareket etmemek, tı kabasâ yiyip uyumak onu, gün geç tikçe şişmanlatıyor, yerinden kı mıldanamıyacak bir hale getiri- yotdu. Ara sira göğsü tıkanir gi rinde idi.Hoşkadem kalfa hastalığı” bi oluyor, baygınlıklar geçiriyor - du. Paşanın doktoru; ona, az ye - mek yemesini, ve: yetneklerden sonra, biraz bahçede, yahut evin içinde dolaşmasını tavsiye etmiş ti. e çeye çil Bir çeyrek, yarım saat hava alıyordu. Bu, gezintilerden şikâyet etmekle beraber, gizli gizli sevinmekte idi. Çünkü harem bahçesinde do laşırken, bazan ara kapı açılıyor, selâmlık bahçesi görünüyordu. Selâmlik bahçesinde, paşanın yaverleri, emirberleri geziniyor » lardı. Hoşkadem kalfa, Paşanın per de çavuşu Mehmet ağayı pek beğe hiyordu. Mehmet ağa, uzun boylu, geniş omuzlu bir adamdı. Sırma gi bi parlıyan palabıyıklarını bura - rak öyle erkekçe bir dolaşışı vardı ki, Hoşkadem kalfanın ona bakar- ken yüreğinin yağları eriyordu. Bir gün, bahçede gezerken, ko- luna yaslandığı halayık: — Kalfacığım, dedi. Mehmet a- ğa, mülâzim olmuş, duydun mu? Hoşkadem kalfanın kalbi titremiş- | tiz acaba Bunların, genel direktörlüğe bağ- | lde miş? Diye kuşkulandı; kayıtsız bir sesle sordu: — Hangi Mehmet ağa imiş 0? — Perde çavuşu Mehmet ağa... Genç balayık, dilite dudaklarını ıslatıyordu: — Hani, sarı sırma btyıklı, as - lan gibi çavuş, Hoşkadem kalfa, genç halayığın, Mehmet ağaya neden alâka göster- diğini anlamıştı; kaşların çattı, gözlerini devirerek kızı payladı. — Gözün selâmlık bahçelerinde Mi senin, aşifte! Bi erkeklerinin bı Yıkları sarı zn, siyah mü, onlara mı bakıyorsun? i Genç halayık, korkudan sinmiş- — Yok kalfacığım, gözüm niye selâmlık bahçesinde olsun? Sizinle harem bahçesinde dolâşırken, ara kapı, bir iki kere açıldı da gözüm kaydı, öyle gördüm. Hoşkadem kalfa, tekrar azarladı: — Sus yellöz.: Ben de seninle be raber dolaşıyorum, neden ben gör- müyorum, Aklın orada olmasâ, gö zün kayar mı? ve girdikleri zaman, Hoşka- dem kalfa, hemen kendi dı- iresine çıkmadı; dinlenmek buha- nesile alt katta, kahve ocağına gir- di, mindere kuruldu. Odasına ka - 4 rna? panıp otürduğu için, konağın; 9 içindeki, ne de dışındaki dedikodi” lardan haberi yoktu. Kahve ocağında, kalfalar, hal#” yıklar, hep Mehmet ağayı konuşü” yorlardı? Hoşkadem kalfa, hep #4 yıtsız görünerek dinledi. Mel Ağanın, paşanın iltimasile mülâzım olduğunu, zabitlik esvabının, on# pek yaraştığını, yakında, dışarıY gideceğini öğrendi. Hoşkadem kalfa, Mehmet ağay* zabitlik esvabile görebilmek için 99. nıyor, onun dışarıya gideceğine üzülüyordu. Paşaya yalvarsa, met ağayi İstanbulda, mutlaka # hıkoyarlardı. Fakat Hoşkadem #3” #a, nasıl bir vesile, bahane ile bW” nu paşaya açardı? Onun dairesi, harem bahçesi İZ” ileri sürerek konağın sokak dairelerinden birine yerleşti: Pe” cereden ayrılmıyor, Mehmet aff” Bin yolunu gözetliyordu. We * bi gün, Mehmet ağayı, Mülâzım. Tormasile gördü, baygınlıklar ge” çirdi; kendi “nazarının değmesi, den bile korkarak uzun bir “Maş 11 A Marya -einçlan — Mehmet ağanın dışarıya gitme yaklaşıyordu; — bir gün, gelin h#” nım, Hoşkadem kalfanın odasi” misafir gitmişti. Gelin hanım, #” ka olsun, diye kalfaya takılmak İ”* tedi: — Kalfacığım, Mehmet ağı” varır mısın? s Hoşkadem kalfa, bu, hiç bekle” mediği söz karşısında o kadar $ şırmıştı ki, gelin hanim, onun Zâfını hemen keşfediyerdi; ve # zün arkasını bırakmadı; — Paşafendi, Mehmet Ağayı Bİ çin mülâzım yaptırdı, biliyor sun? Seni, ona vermek için... Höşkademi kalfa, bir şey #9” yemiyor, kekeliyordu: — Tövbet,. Bu da nereden gif” ti7.. Tövbel,, Gelin hanım, sesini yayaşlatarıK anlatıyordu. : — Paşafendi, karar vermiş sisi evlendirecek... Arma, Mehmet, anin dışarı gitmesi lâzımınış” şar gidince rütbesi daha pek evvel mülâzım olacakmış! ONU liyor, şimdilik sana açmıyor pe de, gizliden duydum. 2 Hoşkadem kalfa, briaz gelir gibi olmuştu: bi — Ayol, ben kocakarı oldunu yaştan sonra telduvak takınıf “pi Yum hiç? Beni maskara m edt” siniz? Paşafendinin de işi YOK! # — Sen, ihtiyar misun kALfasığ” Otuz yedisinde var mısın? : Çoktan kırkını aşmış olan kadem kalfa, oturduğu kö e durmiya, genç gözükmiye çar” yordü; ii Öküz altay bu sene BESİ get gim. Bugünden sonra, konakl$” go” kadem kalfanın Mehmet ağâ lenmesi, dallanıp budaklanı” suz bir dedikodu halini ald. Höütiden kalfa, bütü” ie lenenlere inaniyordu Fig dikodular, Mehmet sünni kz na da gitmiş miydi, burası e Fakat Mehmet ağanın. Ps ; a0 teğini öpüp arkadaşlari!e şârak gittiği gün, konak'aki Her