14 Temmuz 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan : M. SIFIR MAARİFTE : s İhtiras Kazanları Yer Liselere Yatılı Yer Kaynıyor (Benet), Damat Feridin sadarete irileceğini duyunca kendisine Şiz bale'tizi giaidin tebrik etmeliyim, ekselâns... Mademki ka bine değişecek ve gelecek kabine- ye siz riyaset edeceksiniz, şu hal de müttefiklerle iktidar mevkiine geçecek bir Başvekil sıfat ve salâ- hiyeti ile şimdiden bir müzakere Kapısı açabilirsiniz. Bu Avrupada «da yapılan birşeydir. Evet bu ciheti Padişah Haz. fetleri dâ arzu buyuruyorlar. Yal nız müttefiklere yapilacak resmi müracastten evvel bilhassa Gene- ral Harington Haztetleri ile gi, bir fikir teatisi lüzumunu hissedi- yoruz — Bu da güzel... Yalmız Çerkes Etem sizinle anlaşacak mı? Acaba tahmininiz gibi bir rol oynıyacak mı?. Bunu tetkik ettiniz mi? Bu ciheti çok düşündük. Yapıla- cak iyi bir propaganda ve biraz da zecr! tedbirlerle Yunanlıların iş- gali altında bulunan yerli ahalisi- nin Çerkes Etemin etrafında top- lanacağını muhakkak gibi görüyo- ruz: Mensuplarımızdan birini mu tavassıt olarak Çerkes Etemle gö- rüştürmek ve fikirlerini de almak istiyoruz. Çerkes Etemin bu tekli- fimizi derhal kabul edeceğine gerçi şüphe yoksa da bir defa görüşmek herhalde lâzım. Değil mi efendim. — Ben de bu ciheti söyliyecek- tim. Kimi göndereceksiniz?. — Bizim Zeki Beyi münasip gör- dük. Yalnız bu işte de sizin kıymet İi yardımlarınızı rica edeceğiz. — Zeki Beyin yanına bir zabit arkadaşımı katabilirim, Az xaman- da gidip gelmeleri içinde karada ve denizde vasıtalar da temin ede- biliri: — Çok teşekkür ederiz, Kapi- ten. Bir taraftan da görüştükleri- mizi, tarafınızdan bulunmuş bir proje gibi göstererek siyasi mü- messil nezdinde “şimdiden bir ze. min hâzırlarsanız çok iyi olur, O za mana kadar Çerkes Etemle de gö- rüşülüp anlaşılır. Sonra kabine de- r. Biz de teşebbüslerimize giri- Yemek salonunda da uzun gö- rüşmeler yaptılar. Yunanlılarla an laşma ve müşterek hareket esasla» rını bile hazırladılar. Tatlı hulya- lara daldılar, Damat Ferit, Benete Bir sulh hediyesi olarak Anadolu şimendiferlerinin oimtiyazını şim- diden takdim ediyordu. Artık her şeyi olmuş ve bitmiş sayıyordu. Kazanılacak muvaffakıyetler şere- fine şampanyalar patlıyor, etrafı- na neşeler saçıyordu. Son kadeh- İerini umumi Sulhün şerefine kal dırdilar ve sofradan kalktılar, O sirada Vahdettin de Seniye ile Çit Kasrna gelmişti. Saltanatının mukadderatına yeni bir cephe ver- miye çalışan eniştesiyle desiseleri- ne âlet olduğunu zannetti tin bulundukları #alonagirdi, Şampanyaların - tesirile mah- 'murlaşan ve resmiyeti ortadan kal dıran Damat, eski orta oyunların- da Ayvaz rolüne çıkan ihtiyar Er. meni gibi süzüldü, kırıttı ve dal- kavukluğa başladı: — Şevketlüm, dedi. Cenabı Hak ömrü afiyetinizi arttırsın. Gam ve kasavelinizi kaldırsın. Herşeyi gö- üştük Arzuyu şahanelerine güre her İşi hallettik. Büyük ve sadık dostu- muz bu işte de yardımların esir- gememekle hanedan ve saltanatı- nıza ve bilhassa zatı şahanenize kars beslediği : saygı ve sevgiyi gösterdi. Zeki kulunuzu yarın yöla çıkarıyoruz. Vahdettin güldü. Kapitene bü- yük iltifatlar gösterdi. Teşekkür e- derken sırtını okşadı, Görüşülen şeyleri verilen kararları biliyor- du. Seniye paravana arkasından herşeyi dinlemiş ve beş on dakik, da bir koşarak şevketlüsuna müj- delemişti. Fakat yapılacak işleri bir de Benetin ağzından dinlemek btemişti, Benet, çevirdiği entrikanın se- ünden ve biraz da aldığı şam- i Bene- | panyanın tesirinden bülbül gibi şaklamıya başladı. Halden ve is- tikbalden uzun uzun bahsetti, Da- mat Ferit te, yakın istikbalin göz- ler kamaştırıcı parlaklığından bah sederek Şevketlüsuna dualar etti. * Balta Limanındaki fesat yuva- sında Damat Ferit yâranına bol keseden yaldızlı nezaret koltukları dağıtırken Sait Molla da İngiliz kapılarını birer birer çalıyordu. En son olarak Mister Rayanın dairesi- ne gelmiş. onu yerinde bulamayın- ca çok uzun bir jurnalını yazıcılar dan (V) ye bırakmıştı. Şu sözleri Mâve etmişti: Çök mühimdir, Rica ederim, gelince vöriniz ve hürmötlerimi söyleyiniz. Molla bu jurnalında Çerkes Ete- min Yunanlılara iltihakı ile mey- dana gelen vaziyetten uzun uzadı- ya bahsediyordu. Bu ayrılığı ken- di görüşüne göre tahlil ve tefsir ile düşüncelerini anlatıyordu. Ve ni- hayet şunları»söylüyordu: “Hürriyet ve İtilâf ile Mutedil Hürriyet ve İtilâf Fırkasının başı- Da geçen gafiller millet ve memle- ket duygu ve düşüncesinden ziya- de siyasi hırs ve emellerini tatmin için yine entrika çevirmiye başla- dılar. Padişahı tazyik ve tacize başladılar. Bütün mahiyetleri siz- ce malüm ve her türlü siyasi fikir ve kanastlerden mahrum olan bü İki fırkanın adamları birleştiler ve | Damat Feridi de elde ederek başla rma geçirdiler | İtalyanlardan al- dıkları direktifle, el altından Çer- kes Etem ve Yunanlılarla bir an- laşma Yaparak İngilizlere karşı bir hâzırlıyorlar. Bü hareke- im için bana ettikleri tek- lifi kabul etmedim. İngilizlere kar şı beslediğim dostluğumü ve siyasi kanantlerimi — değiştirmiyec söyliyerek nefretle da dettim. Ki işler için Idığını inkâr kabul etmiyecek bir şekilde tesbit ettim, Mustafa (Pa- şa) fırka ve Kiraz Hamdi (Paşa) ile bizim menfaat ve hesabımıza te- masta devam etmektedir.,, (Devamı var) nt Kapriniden direktif Ayı - Kızı Tedavi Eden Doktor Söylüyor Evvelki gün “Ayı-Kız, sıfatile kendisinden bahsettiğimiz çocuk, 0- kuyucularımız arasında tahminimiz den çok büyük bir alâka uyandır. mıştır. Bizden telefonla, mektupla sorulan suallere cevap vermek mak sadile, dün “Bakırköy,. hastanesin: de yatan ve Guraba hastanesinde te-| davi gören bu çocuk hakkında, sual lerimize muhatap olan salâhiyettar | ve mütehassıs bir doktor; “— Ben, dedi, bahsettiğiniz ço- cuğu yakından tanırım. Çocuğu, has tanemize, Adana sıhhiye mi göndermiştir. Çocuk, filhakika ot yiyor, yalanı vor, saldırıyor, “hayvani, sanılabi- lecek daha bir takım hareketlerde bu İlunuyor. Fakat bu hareketler, çocü- İ ğun mütlaka bir âyı ininde üyümüş olduğuna delâlet etmez. Çünkü, ko- nulan teşhise göre, bu çocuk “idyo,, yani “budala,, dır. Ve ne yaptığını bilmiyen bütün “budala,, lar gibi garip garip hare- ketlerde bulunmaktadır. Hattâ ge çenlerde, profesör Mazhar Osman, bu çocuğu, gösterdiği garip ve gayri tabit ârâz dolayısile bir ders mevzun yapmış, bunun üzerindeki müşaha- de ve mütalealarını anlatmıştı. İdyo lar arasında, tıpkı birer hayvan gibi hareket edenler çoktur. Bunun se bebi de, dimağları karanlık ve kısır kalmış olan bu gibi hastaların, daha ziyade insiyaklarile hareket etmele- ridir,, demiştir. Parasız Talebe| Alınacak kullarına bü sene de leyli meccani talebe alınacaktır. Lise ve orta ©- kullara alınacek talebe imtihana tö- bi tutulacak, öğretmen okullarına # lınacaklar imtihan o edilmiyecekler- dir. Yalnız bunların bu yıl sınıfları- ni ikmalsiz olarak, pek iyi ve iyi de- recede geçmeleri lâzım gelmektedir. Lise ve orta okullara alınacak ba- zı meoccani talebe, 27 ağustos saat 13 € kadar müracğat edebilecekler, bun dan sonraki müracaatlar kabul edil miyeeektir.. İmtihanların yapılacağı yerler, vekâletçe tesbit edilmiştir. İs tanbulda,: imtihanlar, erkek ve kız pılacaktır. Balkan Talebe Birliği Merkezi İstanbulda olmak Üzere Balkan finiversitelileri urasında bir talebe birliği kurulacaktır. Birlik, Balkan talebeleri arasında ziyaret- ler, kitap teatileri ve konferanslar Süretile. kültür münasebetleri. tesis edecektir. Çocuk Bahçesi Açıldı Fathite Çarşambada 15 inci ilk o- kulun karşısında kurulan çocuk bah çesi, dün saat 1l de merasimle açıl- mıştır. Merasimde vilâyet, belediye, maarif erkâm bulunmuş, Fatih kay- makamı bir nutuk söylemiştir. * Trakyada kalkınma hareketle rine dair umumi müfettişlik tarafın. dan çekilen film, bu akşam saat 830 da Beyoğlu halkevi konferans salo- nımda gösterilecektir. Yarın akşam da ayni film Eminönü halkevinde gösterilecektir. * Gelecek hafta Polonya, Çekos- lovakya ve Mısırdan birer talebe grupu gelecektir. | Topel Çöktü İki Amele Altında Kaldı Dün Yenimahallede istasyon inşa- atında toprak çökmüş, amelelerden Rizeli Yusufla Taşköprülü Recep, çöküntü altında kalarak yaralan. mıslardır. Devlet Demiryolları Dokuzuncu Iş- letme idaresi, Sirkecideki lokanta bi- nasını yıklırmakta, bunun enkazı ile de Yenimahallede yeni bir istasyon binası yaptırmaktadır. Yaralananlardan ikisi de Ermeni İ hastanesine kaldırılmışlardır. # Dabagyunus mahallesinde otu- Tan marangoz Ahmedin on dört ya- sındaki oğlu Hamdi, şoför Hamza oğ la Lâtifin idaresindeki kamyona a lamak istemiş, muvaffak olamamış, düşmüş, ağır suretle yaralanmıştır. Lise ve orta okullarla öğretmen o- || Wiselerinde, Çatalca orta okulunda ya || Başvekil Açacak Başvekli 6. Bayar, Galatanmrayda açılacak 10 du ve sonuncu yeri! mah sergisille yakından alâkadar olma! | dir. G. Bayar, serginin her türlünok- | sanlarının tamamlanması İçin 103p © | den bütüm tedbirlerin retmiştir. Sergi Başvekii Celâl Bas. yar tarafından, açılacaktır. Başvekil, fazla meagut bulunduğu takdirde, bu vazifeyi İktsat Vekili Şakir Kese Bir yapacaktı Sergiye bütün amnayi mürseseldfi iştirak ktedir. Boş pavyon kal mamıştır, İktesat Vekili, Zonguldağa gitmeden Vekâlet müsteşarı Hüsnü Yamanlla, sergi kömiseri Malit Gü. leryüzl görüşmüş. İcap eden direk | tifleri vermiştir. Şehir bandosu Ga latasaray bahçesinde har gün çala- saktır. Radyo idaresi tarafından da bah. | #eye konulacak bir Mikrofonis bü- tüm aboneler ve hariç memleketlere devamlı surette neşriyat yapılacaktı Diğer yandan, İzmir fuarı işin ba- #1 görüşmelerde bulunmak Üzere, İz. mir tiemret odası umumi kâtibi Meh met Alİ gehrimize gelmiştir. Camdan | Adamın Galatasaray sergisinde hirinden sonra, nakli içla, camdan” adamın mümessili ile bir mukavele Imzmlanmıştır. İzmir fuarı MOTEFERRİK : Kuruçeşme Depoları Yaptırılıyor Kuruçeşme kömür depoların; şaalına yakında başlanacaktır. Kuru çeşmede ikisi büyük olmak üzere dört depo kurulacaktır. Vücude ge tirilecek olan teknik vasitalarla, kö- mür doldurup boşaltma işleri tat men .makineler tarafından cektir. İnssata yakında başlanması , ka- rarlaştırıldığı İçin, datlmnidik aşleri de hemen yapılacaktır. Bu sahadaki de- polar devlet tarafından satın alına- İ caktır Depolara civar olan evlerin de is- timlâk edileceği! anlaşılmaktadır. in- a: görüle- Otomobil Kazaları Orta Avrupa ve Balkanlarda sey- rü sefer. kazaları hakkında tetki- katta bulunmak üzere Milletler Ce- miyeti tarafından gönderilmiş olân profesör Mravlag, şehrimizde yap- tığı tetkiklerden sonra Ankaraya g miştir. Profesör, İstanbulda ka suzluk yüzünden ileri geldiği lemiştir. Profesöre göre, taksilere bi- rer tahograf âleti takmak suretile arın yol durmak lâzımdır. A Gümrük dairelerinde, bir kısım memurların 8 den 14 e kadar fasıla. sız, bir kısmının da 8.30 dan 12 ye ve 13 ten 15.30 a kadar çalışmaları takarrür etmiştir. Bu kararın tatbi- Fatih Çocuk Bahçesi E süratlerini murakabe altında bulun- | ze BELEDİYEDE : Ucuzluğa İtiraz Eden Müesseseler Eğlence, yerleri dinlenme ve yıkanma bu ay içinde yeniden w-| cuzluk yarplnıyacaktır. Bu gibi mü İessese sahiplerinin kira, artist, ça gıeı ve şarkıcılam verdikleri retlerin ps ği hakkında “yaptık- ları iddialar haklı görülmüştür. İyapıp, | belediyeye tasdik ( ettirme- miştir. Bugüne kadar altı bin mües- sesederi ancak 600 tanesinin tarifa- İleri ucuzlatılmış, ve tasdik edilmiş» İtir. Fenerbahçenin Plânı Fenerbahçe için o hazırlanmış İolan imar plânı derhal tat- bik mevkiine konulacaktır. Fener - den Kalamışa kadar 20 metre geniş- liğinde bir yol açılacak ve bir gazi- no, üç tenis sahası ve bir otel yapi- lacaktır. Gazino ve spor yerleri ve İotelin plânı ayrıca yapılacaktır. Mo- da deniz klübüne terkedilecek kıs- min imarı bu klübe bırakılmıştır. Çamlıcada Otel Çamlıcada turistler için bir otel yaptırılmasına karar verilmiştir. Çamlıcaya şimdiye kadar 10 bin ağaç, dikilmiştir. Bundan sonra her yıl biner fidan dikilmek suretile bu miktar yirmi beş bine çıkarılacak- tar, Kapalıçarşı le Misir çarşısının yollarının ve çatılarının tamir etti- rilmesi işi, bütçe darlığı dolayısile gelecek yıla bırakılmıştır. 4 2 Ağustosta limanımıza gele- cek Roma vapurile 350 Avustralya: lı, ve Markopulo vapurile 500 sey. yah gelecektir. 19 Mayısın tatil günleri arası- na alındığına dair olan kanunla, res- mi bavrâim günlerinin sonuncu gün leri ,eumaya -isabet, ettiği “takdirde; cumartesi günleri de daire ve mües- lerin kapalı kalması hakkındaki kanun dün vilâyete gönderilmiştir. #4 Oroguvaydan bir seyyah kafile- si e “şehrimizi gezmiş, dün de kine bugünden itibaren başlanacak- tır. * Balkanlar konferansına dün de Sirkecideki 9 arası demiryolları işletme müdür! edilmiştir. Konferansta rifelerin tesbitine başlanmıştır. # İş dairesi relsi Enis Behiç, An- aradan şehrimize gelmiş ve iş dal üçüncü bölge âmirliğinde meş- gul olmuştur. Reis Zonguldağa git- | miştir. # Muhafaza genel komutam gene ral Seyfi, şehrimize gelmiştir. Ko. mutan, muhafaza işleri üzerinde tef tişlerde bulunacaktır. uncu Fatih çocuk bahçe si dün sabah açıl. dı. Resimde bah- çeyi ve mütük söy liyen Fatih kay» makamı görülü- yor. Yalnız, bir çok yerler tarifelerini | elefon ve Telgrafla Balkan Antantı Erkânıharbiye Toplantısı Ankara, 13 (A.A) — Balkan tı devletleri erkânı harbiye b toplantısı bitmiş ve delegeler ” leketlerine dönmek üzere bu güf tanbula hareket eylemişlerdir. Heyetimiz de tüğreneral Yiğitgiden, yarbay Adil Egeli. bay Okdemir, binbaşı Kenan O" tan müteşekkil bulunmakta idi Rüştü Aras Geliyor Ankara, 13 (Tan muhabirinde! Hariciye Vekili Tevfik Rüştü İstanbula hareket etmiştir. Üstündağ Ankarada Ankara, 13 (Tan muhabirinden İstanbul valisi Muhiddin Üstün” yarın (bugün) temyiz mahke de muhakeme edilmek tiyere mize gelmişir. Muhakeme edil diğer suçlular da kendisine ref? etmektedirler. inleri İş Dairesi Tayi Ankara, 13 (Tan muhabirindesi İş dairesine merbut 15 bölge, 20 çıkarılmış ve mevcut memurlar sinda bazı nakil ve tayinler yap tır. Bildiriyorum: Ankara bölge âmirliğine İzmirden Ws Ulubay, İzmir bölge âmirliğine nadan Kemal 'Tilkieoğlu, Adana mirliğine Trabzondan Kemal Trabzon bölye Amirliğine genel mf den Sait Nall, Balıkesir Bölge Sri? İstanbul iş müfettişlerinden Enver rat, Samsun bölge Amirliğine iş müff lerinden Hulüsi, Tokat, Malatya Döl mirliğine Diyarbakırdan Muhsin EŞİ Diyarbakır bölme #mirliğine Mala İ Zültiker Tunador, İzmit bölge Grit genel merkesilen Celâl Dincer, Esi bölge Amirliğine Adana iş müfetti den Ekrem Özyaşar, liğine genel merkezden zik bölge ümürliğine İzmir iş milfet inden Necdet Bilgutay, tayin edilmleği Harici Tayinler Ankara, 13 (Tan muhabirinden) Hariciye tayinleri-kararnamesini di teşarı Süleymat” Saip; Hamburg bağ” #oloru Tullt Rauf, Pire baş konsolasul mil Mümtaz, Bern beşkitiM Nedim sel, Londra baş Konsalem İnayetiiak maal, Berlin konsoloru Selim, Kıbrıs | solu Ekrem, Burgaz konsolosu Asaf Mhe konsolosu Halil AH, Roma fkindi tbi Celâl, Tokyo ikinci köt Londra İkinci kâlbi Hasan, Konsolası Nüzhet Haşim, Kudüs m konsoleri Ahmet, Rodos muavin 1cu Cevit, Gürüleine muavin kopi Arit, Köstence munvin konsolosu Fi fa, Kıbrıs muavin kormolonu Ali Kızlı dra üçüncü kâtibi Gelip Mübarek, rid ikinel kâtibi Cemalettin. Peste kütibi Cevat Osrnan, Berlin kançilari hat Refik ve Celâl Hulüsi, Şam «anfi | Haydar; İskender, Paris elçiliği mı rndan Samim İzzet derecelerile 7 klolunmuşlardır. | Selânik konsoloru Reşat Hakkı Mİ İ konanlnshuğune, Londra baş konsol maiyelinde konsolos Mustafa Fehini dra başkâtipliğine, Berlin büyük. İf de Arif Hikmet Bern elçiliği ikinci e liğine, Bern elçiliğinde Abdulahat Tuğunda Musrmer Yücel Gümüleürö vin konsolosluğuna, Kudüs anil san Tunalı Tokyo büyük elçiliği kâtipliğina, gltıncı dereceden Rıf& Berlin elçiliği orta elçilik elçiliği müsteşarlığına, Salâhsdriı İ uransta vazife görmek üzere Madri, (Aslkası: Sayfa 8, sütun 14 Temmuz 1938 PERŞEMBE J3 inlay | Arabi: 1354 Cemariyülevvek: 15 İ Güneş: 440 — Öğle | İkindiz 16.19 — Akşam: | Yatsı: 2139 — İmsâk: Gün: 31 YURTTA HAVA VA Yeşilköy Meteoroloji istasyonun nan malâmata göre, hava yurdu gif cenup doğusu kısmında açvx, Teni ge caeli ve Akdeniz kı ger bölgelerdinde umumi mevzil yağışı geçmiş, rü nadoluda durgun, Akdeniz e DI, diğer bölgelerde umumiyetle # Hikametten orta kuvvette ei fi Dün İstanbulda hava ekseriyeti, # an şarkldeiii imali şarkit gal si e 14 te hava tar ay Sühunet en yüksel