27 Haziran 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

21-6-938 Yeni Bir Tehlike Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL İ spanya Cümhuriyet hükümeti, ötedenberi, Frankistler elin. i açık şehirli bombardıman et- ten ve sivil halk ile harbetmek- çekinmiştir. Buna mukabil Fran- siler, cümhuriyetçilerin gözünü “dırmak ve cephe arkasında halkın İNineviyatını yıkarak harbi süratle anmak için açık şehirlere ve sivil Frankist tayyarelerin bu hare- lerine dair hemen her gün, bazan günde mükerrer defalar haberler yor ve bu yüzden, ölen, yaralanan nlara ait lislelerneşrolunuyor. riyetçileri değildirler. Bütün dün- efkâr umumiyesi, sivil halkın bu ilde imha edilmesinden. nefret ymakta ve buna karşı gelmek için birkaç defalar teşebbüsler yapıl. 15 bulunmaktadır. Hattâ papalık mın da General Franko nez- eki nüfuzunu bu yolda kullan- sı temin olunmuş ve en nihayet İn re hükümeti bitaraf mütehassıs. *dan müteşekkil bir heyetin bu mbardımanları tetkik ederek dün- efkâri umumiyesini aydınlatacak borlar yazmaları ve neşretmeleri İ- çalışmış ve muvaffak olmuştu. Bu teşebbüslerin vukuuna ve bü- 1 dünyanın bu bombardımanları İretle karşılamasına rağmen, Fr: ler hattı hareketlerini değiştir. diler, bilâkis sivil halkı gök yü- “nden yağan bombalarin kasıp ka- akxa devam ettiler, En nihayet İmhuriyet hükümetinin Frankistle- mukabele etmek lüzumunu his. iği anlaşılıyor, Dün birdenbire bütün Avrupa hü- et merkezlerini telâşa veren ha- lere göre İspanya hükümeti Pa- ve Londraya başvurtrak Frankist e mukabelede bulunmıya karar brdiğini, / fakat ha mukabeleeim ar etmiyerek Frankoya tayyarele- i göndererek onları “İspaiya hal kırıp geçirmiye yardım edenle de teşmil edileceğini bildirmiştir. Ortalığı heyecanlandıran en mü- nokta budur. İngilterenin resmi hafili bu haberi teyit etmemekle aber İngiltere hariciyesinin cüm. İyet İspanyasına, böyle bir mu- lenin çok büyük hir tehlike do- cağını, tehlikedeki büyüklüğün karşı gelmiye kifayet edeceğini tmış, Iransa hariciyesi de ayni nasihat vererek itidal tavsi- mak pek te güç değildir. Ytahkistler hesabına çalışan ya: tayyareler son zamanlarda rast İkleri İngiliz ve Fransız vapur. N batırmıya, yakalamıya başla. ar, hattâ bir İtalyan gazetesinin ışına göre, bu tayyarelerin bu İki haftası içinde batırdıkları ge 17 yi bulmuştur. İngilerede bu en bütün muhalefet hükümete * en şiddetli hamlelerde bulun- Yibi hükümet partisinin içinde * de harbe karışmamak azminde mduklarını göstermiş ve bu hâ- te karşı gelmek için kati bir T almak niyetinde olmadıkları. Söstermişlerdi. Gerçi İngilizler de, lar da bu son hâdiselerde İ- *n tayyarelerinin rolünü biliyor- İskat onlar bu silâhları da gene- Tankonun kumandası ve mesu- altında çalışan bir kuvvet sayı. Ş* bunları yabancı bir devlete ait etmiyorlar, Hanya hükümeti ise İtalyayı da hip ihe karşı vaziyet almış yaban KW devlet saymakta ve onun için ağ Almanyaya karşı harekete ca olduğunu hissettir. iy lir. İhtimal ki, Barselona bu Ne İngiltere ile Fransadan müza- | Jemiştir. pm değer bir nokta İngiltere .A, sa, gemilerine karşı vuku bu- Warruzlara karşı aşağı yukarı ses ları halde Almanya ile İ- bih edenler, yalnız İspanya cüm-! hatta bulunmuştur. HARİCİ TA İtalyan maslahatgüzarı açıkça de- miştir ki, İtalya hükümeti herhanbi bir hasmane harekete derhal hasma ne hareketle mukabele edecektir. Paris hükümeti Barselona hükü; «i tarafından yapılan teşebbüsün & nüne geçebileceği ve tehdidin de ye- rine getirilmiyeceği kanaatindedir. Gazeteler ne diyor? Paris, 26 (A.A.) u sabahki Pa ris gazeteleri, Frankistler tarafından sivil ahalinin bombardımannına kar şı mukabele bilmisilde bulunasağma dair Barselona hükümeti tarafından yapılmış olan tebliği mevzuubahset- mektedirler. Gazeteler, bu tebliğin B. Dod Diyor ki, "Hitler inu beyan etmiştir. Bu teşkilâtın işlerine 30 milyon do lar. tahsis edilmiştir. Cenubi Ame- rikenın her tarafında propaganda fa- aliyeti teksif edilmiştir. Naziler dün- yanın her noktasında Amerikan ti- caretini zaafa uğratmakta ve demok- fasilerin kendi aralarında teşriki me- Saide bulunmalarına mâni olmıya ça- luşmaktadırlar. olarak demiştir ki: 'Muahedeler shkâminin ihlâl edil rına rücu edilmiş olur. rma talya harbe karşı harp ile mukabele edeceklerini derhal (bildirmişler, İ- talyanın Paris maslahatgüzarı Fran. sa hariciyesine bunu açıkça anlat. mıştır, Doyçland hâdi; bardıman etmeleri de yeni bir hâdi- se vuku bulduğu takdirde ayni hat- ı hareketin takip tlunacağını göster» mektedir. Vaziyet İspanya o cümhuriyetinin kararına bağlıdır. İspanya eümhu- riyeti, İtalya veya Almanya toprak- larına veya gemilerine karşı bir ha- rekette bulunursa, İtalya ve Alman- ya zırhlı ve tayyarelerinin eümhuri- yet hükümetine karşı gelmeleri ve İspanya topraklarına ateş açmaları beklenir. O zaman İngiltere ile Fransa ne yapacak? Bir harekete geçerlerse harbin u- mumileşmesi işten değildir! 1 Bzerine Alman) zırhlılarının Almeria'yı hemen bime) Amerikada Nazi F aaliyeti Almanya Propaganda İçin 20 Milyen Dolar Harcıyor İle Mussolini Dünyaya Hâkim Olmak Emelini Beslemektedir.,, Vaşington, 26 (A.A.) — Amerikanın eski Berlin Sefiri B. Dod, Şimali ve Cenubi Amerikada Nazilerin yapmak- ta oldukları propaganda faaliyetinden bâhis olarak radyoda bir nutuk söylemiş ve 1936 senesindenberi 500 kişiyi ihtiva eden bir teşkilât vücude getirilmiş olduğu- N tetabuk etmektedir. muhtelif büyük devletlerde hasıl et- miş olduğu akisler hakkında tafstlât vermektelirler. Majurka bombalanacak Londradan Maten gazetesine bil- diriliyor: Barselonadaki kızıl makamatın bundan böyle ecnebi şehir veya li- manlarına taarruz etmenin mevzuu » | bahsalmıyacağını ancak Frankistle - re ait hareket üslerinin ve nilhassa Palma dö Majork'un bombardıman edileceğini tasrih etmeleri üzerine dün akşam vaziyetteki gerginlik ba İriz bir şekilde zail olmuştur. Bu iki nokta, Frankistlerin belli başlı deniz merkezlerindendir. Ayni zamanda ge neral Frankonun erzak ve mühimma tım en büyük kısmını geçirmekte olduğu Vinaroz, Kastellon, Malaga, Aljezira, Kadiks ve Söta şehirleri de bombardıman edilecektir.,, İtalya göz yummıyacak Ekselsiyor gazetesinde Marsel Pei, şöyle yazıyor: Polonyada neşredilmekte olan Res İto del Kardino İtalyanın Mejorkun İvsakanimnn adilmasina mienmaka edemiyeceğini tasrih etmektedir. 1 - talyan gazetesi , bu adanın taarru- za uğraması takdirinde İtalyanın ken disini taarruza uğramış addedeceğini yazmaktadır. Majork adası, faşist kartalların 15- tihkânmdır. Müdafaaya taarruza ve en şiddetli mukabele bilmisillerde bulunmağa âmadedir.,, Bayan Tabui, Övr gazetesinde ya- zıyor: “Italyanlar, gece Alikanta altmış - HABERLER SARAGOSSADA KANLI HADİSELER.. Italyan - Ispanyol Zabitleri Dövüşüyor.. Hükümetçilerin Hedefi, Frankist Tayyare Üslerini Bombardımandır Alikant, 26 (A.A.) — Dünkü bombardımanda 15 kişi ölmüş ve bir çoğu ağır olmak üzere 40 kişi yaralanmıştır. Elli kadar da bina yıkılmıştır. Paris, 26 (A.A.) — Açık İspanyol şehirlerinin bom- bardımanına nihayet verilmediği takdirde Farnkonun dostu olan memleketlere karşı mukabele bilmisilde bu- lunulacağı ihtimalinden bâhis olaak Fransanın Barselo- nadaki elçiliği nezdinde yapılan teşebbüsten haberdar olan Roma hükümeti, Paristeki maslahatgüzarı vasıta- sile Fransa Hariciye Nezaretine bir nota tevdi etmiş ve | Maslahatgüzar, Fransa Hariciye Nazırıyle yaptığı uzun bir mülâkat esnsında bu notanın şümulüne dair tasri- YEDİ HÜKÜMETÇİ İSPANYOL MİLİSİ NELER ANLATIYOR ? Madrit, 26 (A.A.) — Havas ajan muhabirinden: Frankistler ta- rafından esir edilmiş olan yedi milis neferi, cümhuriyetçilerin hatla rına gelmeğe muvaffak olmuşlar ve Saragos'da İtalyan ve Ispanyol zabitleri arasinda bir takım vahim hâdiselere şahit olmuş olduklarım söylemişlerdir. Avila'da da İspanyol ve ecnebi zabitleri arasında kan- lı bir takım mücadeleler olmuş ve bu mücadeleler ralar atılmıştır. Bu askerlerin beyanatı resmi mahafilin istihbaratına emmasında kumba- O A LL | panyol cümhuriyetine derhal muka - belede bulunmuşlardır.,, Meşru müdafaa : Umanite gazetesinde Peri, diyor ki: Ispanyol sefiri dö Azkart'ın Lord Helifaks'a bahsetmiş olduğu tedbir- ler, tamamile meşru müdafaa tedbir leridir. Hakikaten mevzuübahsolan hedefler, Frankistlerin Palma dö Majork ve Pollensa tayyare üsleri - dir. Harp haberle Barselona, 26 (A.A.) — Neşredi - len bir tebliğde cümhuriyetçilerin dün Püelba dö Valverde mıntakasın- İda La Müela'nın şimalindeki mevzi- leri işgal etmiş oldukları bildirilmek tedir. Alkora mıntakasında Frankistler, büyük bir şiddetle taarruz etmişler ve hükümetçileri Onda'yı tahliyeye mecbur etmişlerdir. Frankistlerin Villareal mıntakasındaki bütün ta - arruzları püskürtülmüştür. Dün sa - bah düşman tayyareleri Valansiya vilâyetinin sahil şehirlerini bomber dıman etmişler ve bir çok kişinin t6- lef olmasına sebebiyet vermişler » dir. , * Bilbao, 26 (A.A.) — Fransada bu- Tunmakta olan İspanyaya ait altın stoku hakkında Pariste cereyan et - mekte olan muhakemeyi mevzuu bah seden salâhiyettar mahafil, Franko hükümetinin Barselon lehinde verile cek herhangi bir hükmü katiyen ta- nımıyacağını ve icap ederse Lühey adalet divanına müracaat edeceğini tan fazla bomba atmak suretile Is - | tasrih eylemektedir. UZAK ŞARK Bir Beyanat 'Tokyo, 26 (A.A.) — Japonyanın B. Dod, bundan sonra Hitler ile) Şanghaydaki diplomasi mümessili Mussolininin dünyada hâkim olmak! B. Masayuki Tani, Japon gazetelerin- hususundaki niyet ve tasavvurlarını | izah ve teşrih etmiştir. Hatip, netice |lan neşriyat münasebetile şu beya - de Fransa aleyhinde yapılmakta o « natta bulunmuştur: “Çindeki ikametim esnasında Fran mesi takdirinde demokrasilerin şid-| sanın Çang-Kay-Şek'e yardım ötmiş detli bir boykotaj Yapmaları icap e-| olduğuna dair hiç bir şey işitme - der, aksi takdirde orta çağ zamanla-| dim. Bu gibi şaylaların nasıl mey - dan almış olduğunu bilmiyorum.,, İNGİLTERE Bir Tayyare Kazası Bir Bakışta Dünya Haberleri , AMERİKA Saatte 322 Km. Londra, 26 (A.A.) — Sorling ada-| Sitl, 26 (A.A) — San Diyegodan larından gelmekte ve 7 kişi getir - mekte olan bir tayyare, dün akşam Landend tayyare meydanına inerken Sit'e gitmiş olan 48 bombardıman tayyaresinden 4$ ü Vaşington gölü- ne inmişlerdir. Bu tayyareler, bu su- 3 ELE Atmaya Gelmez! Yazan: B. FELEK Şimdi “Argo, adını taktıkları halk lehçesinde (atmak) diye bir söz vardır, Bunun ne demek olduğunu izah için size gençliğime alt bir hatı- ra anlatmalıyım. Üsküdar idadisinin galiba üçüncü sınıfında idim, (O zaman liselerin a- dı idadi idi) Arkadaşlarımızdan bi- rini hoca derse kaldırdı, Ders hatı- rımda kaldığına göre galiba coğraf- İya idi. Çocuk tembel, hoca da dalgın olduğundan doğrusu bu m. alış İverişi pek neşeli gitmiyordu. Mual- lim şöyle bir şey sordu: — Bursada en çok ne yetişir? Delikanlının hatırına ipekböceği gülmedi. Arkasına dönüp gözüyle ar- kadaşlarına işmar ederek cevap hak İkında muavenet istedi. Ön sırada yi. ne onun gibi tembel bir arkadaşı şöy- le fısıldadı: — At ulan at! Beriki de atmaktan emir sigası e lan (at) 1 beygir mânasına alıp göğ- sünü gererek şu cevabı verdi, — Efendim en çok at yetişir. Ve katıldıktı gülmeden! İşte bilmeden atmanın fenalığı budur. Atmayı anladınız değil mi? Bunun bir başka mânası da yapa- muyacağı şeyi iddin etmektir ki; yine halk dilinde böylelerine: — Atma! Din kardeşiyiz! muka- belesinde bulunurlar. Bu iki nevi atmanın ikisi de falsodur, Çünkü er- geç dibi çıkar. Bir küçük fıkra vardır: Nişancılıktan bahsedilen bir mec liste birisi atmayı kurmuş ve anlat- mıya başlamış: — Samandırada bir gün nişan atı- yorlardı. Ali Çavuş vardır, eski ni- şancılardan, Yirmi beş adıma mete- lik koyup tabanca ile vurmak İste- di. Üç fişek attı. Tutturamadı. Arka- sından Kara Hüseyin çıktı, Eşkıya hik etmiş bir adamdı. Pireyi gözün” den vurur. Çekti nagantı üç fişek te 6 yaktı. © da vuramadı. Baktım ola- cak gibi değil, Ben atıldım. Babam- dan kalma bir Smitvesson vardı. O- nunla bir tane attım, Kısa düştü, İ- kinciyi attım, uzun düştü. Lâkin ti- şüncüyü iyice nişan aldım. Ya Allah dedim, tetiği çektim Bu sı İrada meelise o hidisenin ee reyan ettiği yerde bulunmuş birisi- nin girdiğini gören nişancı sözünü şöyle bitirir) Ben de vuramadım. İşte bu çeşit atmalardan birisi son defa Fransada yapılmış olan futbol dünya kupasında olmuş. Biliyorsunuz ki dünya futbol ku- pasının yarı finaline kalan dört ta. kım şunlardı: İtalya, Brezilya, Ma- caristan ve İsveç. Çekilen kur'ada Brezilya | İtalya- ya, İsveç, Macarlara düştü. Brezilya — İtalya maçı için Fran- sızlar Marsilyayı intihap etmişlerdi. İtalyanlar daha dünya kupası tur. nuvası başlamadan evvel Fransızla- İra karşı oynıyan İngiliz takımının yere çarpmıştır. Pilot; telef olmuş »İ retle Amerikalıların şimdiye kadar Oyununu gördükleri zaman gülmüş- tur. Yaralanan 4 yolcu Penzans hasta- | halesiz en büyük seferi yapmış olu-| nesine kaldırılmıştır. yapmış oldukları, grup halinde mer- yorlar. Diğer dört tayyare, hiçbir â- Tayyare yere indiği sırada kesif bir | rızaya uğramadan San Diyego'ya dön sis tayyare meydanını kaplamış bu-|müşlerdir. Bu tayyarelerin cevelân tunuyordu. DÜNYA HARBE HAZIRLANIYOR : Gelecek harpte devletler ri en çek korkutan gey #aarruzlarıdır. .vlet hava afan kuv- vetlerini artırıyor! Yuki nda İngilizlerin müthiş bir hava © destroyerini görüs yorsunuz. hava sürati saatte 290 ilâ, 322 kilometre- dir. RUMANYA Demirmuhafızlar Bükreş, 26 (AA) — Dün demir muhafızlar teşkilâtından 18 kişinin davasının iki celsesi aktedilmiştir. Evvelâ ithamname okunmuş, sonra şahitler dinlenmiştir. Davanın üç dört gün devam edeceği zannolunmak tadır. ALMANYA Göbelsin Nutku Danzig, 26 (A.A.) — Alman “pro- paganda nazırı Göbels, kültür haftası | İmünasebetile bu gün burada söyledi.! Ondan ötesi malüm. İler ve bu takımı büyük farkla yene ceklerini söylemişler ve bütün tur- nuvanın devammea © kendilerinin dünya kupasını kazanacağı hakkın. da kati kanaat beslemişler, Cenubi Amerikalı oyuncular İtalya ile olan maçlarını kazanıp finale gidecekle. rinden orada da kupayı alacakların. dan © kadar emin İmişler ki Marsil. yadaki müsabakanın akabinde ken- İ dilerini finalin oynanacağı Parise gö türecek trende maçtan evvel yerle- rini bile tatmuşlar. İşin tuhafı, bunu işiten İtalyan ta- kımının şefi kendilerine müracaat İedip hu yerlerin İtalya — Brezilya maçını kim kazanırsa ona sit olması şeklinde bir kombinezon teklif et- mişler. Brezilyalılar buna mukabil eğer İtalyanlar seyirci olark Parise gelmek ve final maçını görmek isti- yorlarsa bir çaresi bulunabileceği cevabını vermişler. İtalyanlar İği bir nutukta, Danzigde ikinci de- Brezilyalıları yendiler, Sonra da ge- fa olarak söz söylediğine işaret ede- rek, Almanya ile Danzigin hudut iti- barile ayrı bulunmalarına rağmen, dil, kültür ve sosyal zihniyet itibari-| litikada, fende ve le birliklerine işaret etmiştir. lip Pariste Macarları yenerek dün- ya kupasını kazandılar. Hayatın her safhâsında işte, po- sporda atmıya gelmez.