8 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

pe 8-5-1938 BUGÜN) Çekoslovakya Meselesi Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Bin, yarın vuku bulması bek- lenen bir o teşebbüs nihayet yapıldı ve İngilterenin Prag se- İ Çekoslovakya hükümetine mü- Meaat ederek Südet Almanlar me- selesi Çekoslovakya emniyetini Ve bütünlüğünü temin eden şekilde Balli için tedbir alınmasını rica elti, Pransanın Prag sefiri tarafından da W Yolda bir teşebbüs vuku bulduğu Anlaşılıyor. Diğer taraftan İngiltere hih sefiri Almanya bariciyesini bu bbüsten haberdar etmiş ve İn- Bİlterenin Südetler meselesinin barı- W sağlamlıyacak tarzda halline ta- | Mftar olduğunu bildirmiştir. Bu suretle Çekoslovakyadaki * Al- Manların meselesi günün ilk safındı meseleler | arasında o mevkiini Mak istediklerini, bu yüzden ancak 5, ve Avrupa emniyetinin bu Mesele yüzünden bozulup bozulmıya Sağını anlatacak bir vaziyet tahad- düs etmiştir. Çekoslovukyadaki Südetlerin lide- "i, Almanların bir ekalliyet değil, biz millet olduklarını, ve böyle tanın Mak istediklerini, bu yüzden ancak muhtariyet ve Çeklerle tam mü Mavat ihraz etmekle tatmin edilebi-! eklerini açıkça söyledi. | Çekoslovakya hükümeti ise tam| Muhtariyeti müzakere esası olarak bul etmiyeceğini | hissettirmişti. Acaba İngiltere ile Fransanın teşeb- Üsü iki tarafı uzlaştıracak müzake- ** ve anlaşmayı mu takip otti? Mese- enin bir müddettenberi görüşülmek İ ve Pragın Londra ve Paris ile te- Mas etmekte olduğu malümdu. Bu İtmaslar İngiltere ile Fransayı tat- Min edecek biz netice vermiş bulunu Yorsa, © zaman Çekoslovakyanın! Yalnız Fransız müzahereti ile değil, Moskova, 7 (A.A) — Havas Ajansı nin muhabiri bildiriyor: Beynelmilel Sendika Federasyo- nunun umumi meclisi 17 den 21 Ma- yısa kadar Oslo'da toplanacaktır. Ruüznamedeki mühim maddeler- den birini Sovyet sendikalarının en- ternasyonale iltihakı meselesi teşkil etmektedir. Resmi rakamlara naza- ran bü sendikaların 22 buçuk milyo- na yakın yani bütün işçilerin yüzde 82 si nisbetinde âzası vardır. Sovyetler Birliği sendikaları Mer. kez Meclisinin son © toplantısında Şvernik sendikaların enternasyonale ilhaki meselesini mevzuu bahsetmiş- tir. 1 — Beynelmilel sendika federas- yonu faaliyetini arttıracak, harp ve faşizme açtığı mücadelede bütün propaganda ve tahrik vasıtalarını kullanacaktır. 2 — Almanya, İtalya, Japonya gi-| - er bi mütecaviz devletlere karşı işçi “Zecri tedbirler, ittihaz edecekler. dir. Bu tedbirler mütecaviz memle- ketlerin gemilerini yüklemekten im tina edilmesi, mütecavizlerin silâh- lanması ve teçhizi İcin çalışan müne seselerde grev yapılması gibi hare ketlerden ibaret olacaktır, 3 — Ispanya ve Çine fiili yardım, 4 — Sendikaların o birleşmediği memleketlerde bunların birleşmesi - ne yardım edilecektir. 5 — Tek amele ve halk cephesi #vni zamanda İngiliz müzaheretini nmuış bir halde Südetlerle müza- ye girişebilecektir. Belki bu müzakereler iyi bir neti- “*-verir ve Avrupayı çok dikenli ve $ok tehlikeli bir buhrandan kurta- Pe, I Avam Kamarasında sik sık mü. ngiltere hükümeti tarafından gikaşa olunduğu bu sırada bir kaç yada, inhilâl eden dairelerde me- ia, “esimi yapılmakta ve bu seçim- muhalefet partisi - Bi teke, kazanmakta. w sene İçinde hâdise üç defa rTrilr etmiş ve muhalefet parti- bunu efkârı umumiyenin hükü- a, siyaseti aleyhine (o döndüğüne Nİ isaret saymışlardır. Bu feri seçimler İslington, İpswik, ği tig lhamda ve en sonuncusu Liş- ti de Yapılmış ve hükümet namze - hn bu seçim savaşlarında kay Mi, işlerdir. Muhalefet partileri hü metin uğradığı bu kayıplar karşı- İngiltere efkârı umumiyesini iden yoklamak, yani umumi se - Yapmak lâzımgeldiğini ileri sür ir, Pen “im, Buna mukabil hükümet mahafili İk, “ünlerit vakaların bir esas teş - eyy, iyeceğini, hükümet büyük bir Ye hg, Programını tatbike giriştiği d, ç tün milli kaynakları bu uğur Mide, ta seferber ettiği bu sırada ye Naz. DİF Umumi seçim yapmanın si olduğunu iddia ediyor. A Partisinin bu son feri seçi- Sahması, ayni meselenin yeni- Sıkmasına ve münakaşa edilme “sile teşkil edecektir. in, — Ghtoniehle gazetesi son feri iğ, Yapılmadan bir gün evvel yaz , oekalede gn sözleri söylüyor - den le hamzedinin Lişfild intihap Masa ekseriyet kazanarak mu- irların namzedini mağlüp et si e nokrasiye ve Milletler Cemi Mia met siyasetinin memleket - v Z 3 ii ng görmediğini isbat ede- kt, likâmete bir darbe indire « bir kaç cümle hile iki taraf a- ln ey fikir ayrılığının ne derece çi duğunu göstermiye kifayet HARİCİ Harbe Ve Faşizme Karşı Sovyet Sendikaları Tedbirler Alıyor “Federasyon Bu Hususta Giriştiği Mücadelede Bütün Propaganda Vasıtalarını Kullanacaktır,, İ İreket ettiklerini birkaç kere söyle - mevcut olan memleketlerde bu cep- heye müzaheret edilecektir. Sovyet sendikalarının merkez mec lisi beynelmilel sosyalist federasyo- nunun fevkalâde bir kongreye da vet edilmesini arzu etmektedir. Bu kongrenin bundan sonra biri Sovyet olmak üzere üç reisi buluna- caktır, Beynelmilel sosyalist federasyonu nun stetüsü mucibince hisselerin sendika mensuplarının adediyle mü- tenasip olması lâzım geldiği için Sov yetler tarafından verilen aidat beş milyon Fransız frangını tecavüz ede- cektir. * Amerikada Nazi faaliyeti Neyork, 7 (A.A) — Long - is - land'da kain “Siegfried Yaphank” nazi kampınm şeflerinden altı kişi- nin tevkif edilmesi üzerine Cermano Amerikan bund öemiyeti zeisi Fritz Kuha nazi kampının gayesi A- merikada bir Alman bloku teşkil et- mek olduğunu beyan etmiştir. Diğer cihetten nazilerin Nevyork devletinin kanunlarına muhalif ha - yen Amerika harp malü yeti reisi Ray Monahan açtığı mü - cadelenin daha başlangıcında bulun- duğunu ve Nevyork devletinde fa - aliyette bulunan daha on İki nazi kampile mücadele etmeğe devam edeceğini bildirmiştir. İNGİLTERE: yi Arkadaş Karakterimizin Şiarıdır !, Blakpool, 7 (A.A) — Beynelmilği takip olunan harici siyase. Rotari klüpleri konferansı münase - betiyle bir nutuk söyliyen sabık Ha- riciye Nazırı Samuel Hoare, demiştir ki: “İyi. arkadaşlik karak irin e, arıdır. Biz fena bir düşman “öldük; Nefret etmeyi bilmiyoruz, Kin bağlı- yamayız. Bununla beraber çok mü- samahakârlık ve nikbinlik göster dik. Bizim tekrer silâhlanmamızın daha evvel başlaması icap ederdi. Et rafımızdaki memleketlerle iyi kom- şuluk münasebetleri idame etmek İs- tiyoruz. İngilterenin hakiki harici BELÇİKA: Faşist Partisi, Van Zeland'ın İstifasını İstiyor ! Brüksel, 7 (A.A) — Belçika Faşist HABERLER RUMANYA: Ottaviano Goga Eski Başvekil Goga Öldü Bükreş, 7 (Hususi) — Eski Baş - vekil Ost; © Gogu öğleden biraz sonra Ciucea şatosunda vefat etmiş- tir. Goğa 57 yaşındadır. Yahudi düş- manlığı ve nezistliğe temayülü ile maruftu. Geçen ilkkânunun sonla - rında Başvekilliğe gelmiş ve şubatın başlarında kral tarafından âzlolun - muştur. Demirmuhafızların Şefi Vatana Hıyanet Suçlusu Bükreş, 7 (A.A.) — Dün akşam bu- rada aşağıdaki resmi tebliğ çıkarıl- miştar: “ 2 nci kolordu askeri müddetumu miliğinin araştırma, isticvap ve bu- lunan evrakın tetkiki neticesinde askeri mahkeme huzurunda eski de- UZAK ŞARK: Çinlilerin Yeni Bir Taarruzu Bekleniyor Nevyork, 7 (Hususi) — Uzak Şark san gelen haberlere göre askeri ha- reketler yeniden canlanmıştır. Çin - liler Pekin — Hankov hattı üzerin- den 30 mil ilerlemişlerdir. Bu nok- ta Tientsin — Pukov hattından iki yüz mil mesafededir. Şiddetli yağmur Şantungdaki mu harebeleri durdurmuştur. Çinlilerin Japon topçuluğunun iş göremiyecek hale gelmesi üzerine umumi bir ta- arruzu beklenmektedir. Röyter muhabirinin bildirdiğine göre, Şantungun cenubunda müha - rebe, Tançeng mıntakasında devam etmektedir. Gerek Çinliler gerek Ja ponlar, bu mintakaya asker sevket- mekte ve tahşidat yapmaktadır Taierşvang cephesinde halef nis - bi bir sükün- vardır. Burada ilk Çin ve Japon hatları arasındaki yüz met ludur. Japonlar şimdi de' Hayçav'dan Lunghay şebekesine doğru hareket İ ettiklerini bildiriyorlar, Japonya hariciye nazırı Hirota bu gün iki nutuk söylemiş ve ikisinde de Japonyanın Almanya ve Italya ile dost olduğunu ve üçünün anti - komintern paktına bağlı olduklarını ve bunun Çine münhasır olmıyarak beynelmilel mahiyeti haiz olduğunu söylemiştir. Tiençinde yarı komünist bir idare kurulmuş Pekin, 7 (A.A) — Pekin Taymis gazetesi, Pekin — Hankov ve Tien- çin — Pukov demiryolları arasın « daki mıntakada yarıkomünist bir i- darenin teşekkül ekmiş bulunduğu - mir.muhafız.şefi Korneliu Zelea Kod reanu aleyhine, devletin emniyetini alâkadar eden vesikalar tutmak su- retiyle vatana hiyanet cürmiyle bir dava açılmıştır. Partisi reisi eski Başvekil Van Ze- land ile Maliye Nazırı Deman'ın mu- hakeme altına alınmasını istiyen bir hitabe serdetmiştir. Bu takrirde eski Başvekil ile eski Mülye-Nazımnın.. meclis tarafından kendilerine veriler, gönij s#ramyoce yalan yanlış ekonomik ve mali vald- gizledikleri beyan edilmektedir. şudui “Yaşamak ve diğerlerinin yaşama siyaseti din ve ideoloji harplerinden daima uzak kalmıştır. Ve parolası Başvekilimizin Atina seyahati münasebetile Yunanistana giden gazeteciler, karşilanıyorlar ve samimi bir hüsnilkabul görüyorlar. Bu resimde, Türk TÜRK GAZETECİLERİ SELÂNİKT: sına mâni olmamak.. Herkes kendi leriyle uğraşmalıdır., lerine ait bir intiba tesbit ediyor. ri suiistimal ettikleri ve memleketi ken lerle aldattıkları ve koza Milli Ban- | .ntakasında ame tarama hare - kanın hakiki vaziyetini memleketten | **9 neticesinde Arap çetecilerinin iş| verecek olanlara 200 Ingiliz Yirası gazetecilerinin Selânikteki zi; FİLİSTİN: Bir Arap Çetecisi Daha Öldürüldü Kudüs, 7 (Hususi) — Zazıta ve as Tİ kuvvetlerin iştirakile Hebron en meşhurlarindan olan İsa Battat'ın yaralandığı ve gece yarısından son- ra öldüğü anlaşılıyor. Filistin hükâ- meti bu adamın kellesini getirecek veya tevkifine yarıyacak malümat mükâfat vadetmiştir. her tarafta büyük bir sevgi ile ret» nu yazmaktadır. Şimuli Çinde Japon “kuvvetleri ta- rafından başlıca o münakele yolla - rmın işgal edilmiş bulunduğu mın - takada takriben on beş bin Çinli ko- münist asker ve yirmi bin de gayri muntazam Çin gönüllüleri hareket- te bulunmaktadır. Pekin civarında tahaşşüt etmiş olan Japon al kuvvetler de on iki bin kişi tahmin edilmektedir. | Buradaki kuvvetlerin kırk bine çı karıldığı ve binsenaleyh Çinlilerin Pekine karp bir taarruzda buluna - bilecekleri haberleri tekzip edilmek tedir. siki... İSPANYA: (25 Günlü Italyan Zayiatı 3000 den Fazladır Londra, 7 (Hususi) — Ispanyadan gelen en son haberlere göre, İspanya harp cephelerinde, bilhassa Akdeniz mıntakasında harp birdenbire şiddet İlenmiştir. Dün çok şiddetli muhare- beler olmuştur. Fskat, neticede cep helerde mühim bir değişiklik olma- dığı bildirilmektedir. Asi kaynakla- rı Teruelden Akdenize kadar cephe- nin birçok noktalarında 10 kilemet- re kadar ilerlediklerini bildiriyor. Romadan resmen bildirildiğine gö re, 9 Marttan 3 Nisana kadar, İs panyadaki İtalyan kuvvetlerinin za-| yiatı 3000 den fazladır. Yaralıların 600 ü çok tehlikelidir. İngiliz gemilerinin taarruza uğradıkları doğru.. Londra, 7 (A.A) — Hali hazırda Barselonda bulunan Stanbrook, Ma- ilsea, Hasve Clintonli imlerindeki dört İngiliz gemisinin kaptanları | Loyd Jorja bir telgraf çekerek 4 Ma yısta Avam Kamarasında beyanatta bulunarak Barselondaki hava bam- bardımanlarının İngiliz gemilerine tevcih edilmemiş olduğunu iddia e- den Butler'in bu sözlerini etmişlerdir. Kaptanlar maruz dıkları bombardımandan dolayı | şi- kâyet ve İngiliz hükümetini ciddi te- tedirler. yelik mesafe, baştan başa ölü ile do-| protesto | yan Afet, bugünlerde Cen kal. | tetkik seyahatine gidecek şebbüslerde bulunmuıya davet etmek Başv ; ELE Ucuzluk — Dayanılmaz Kuvvet (Yazan: B. FELEK) Bir Bektaşi fıkrası bilirim, güzel şeydir: Bir gün Eyüp Sultanda hacet pen ceresinin civarında dolaşan bir Bek taşi dervişi yaşlı başlı bir zatın ek lerini açıp niyazda bulunduğunu gö rür ve tesadüfen: — Aman Yarabbi, lütfuna dım. Bana şu reisliği ihsan eyl diğini işitir, sokulup: — Efendi Hazretleri, ne reisliği istiyorsımuz? Diye sorar. oAllahla kendi arasına bir üçüncü şahsın gir- diğini gören duacı hiddetle: — Ne vazifen senin?! Mukabele- sinde bulunursa da böyle feveranla- ra boş vermiye alışmış olan Bektaşi cevaben: Kızmayınız erenler! Sizin iy sordum. Eğer ne reisliği inizi söylemezseniz ucuza da- yanamaz tulumba relsi Yapar. Öm- rünüz oldukça koşmaktan ananız ağ- lar! Der. Bektaşinin söylediği ucuza daya- namamak, hepimizin zâfımızdır. Bundan on on iki sene kadar ey- vel bir gün Parisin büyük bulvarla- rında aylak aylak gezerken, büyük ağaçların artırdığı akşam loşluğun- da ve geniş yayakaldırımı üzerin - de bir toplantı gördüm. Herifin bi- ri bir iskemlenin üstüne çıkmış beş İranga bir mlirekkepli kalem bir de kol saati satıyordu. Sokuldum. Bak tum herkes aliyor. Ve herif ara sıra: — Rica ederim, burada açmayı - mz. Polis görmesin! diye bir de afi kesiyor. Cebimde bir mürekkepli kalemim, kolumda da saatim varken beş İrangin ucuzluğuna dayanama- İdim. Beş frangı sulayıp kalemle sa- ati aldım. Vekit geç olduğundan ote- le dönüp kutuları açtım. Mürekkep- li kalem denilen şey siyaha boyan - mış tahtadan bir kalem sapı idi. Sa- at te çocukların oynadıkları teneke oyuncak, Anladım ki; dolandırıldık. Lâkin iş işten geçti. Bu vakayı hatı ra defterimde “bugün birinci defa olarak dolandırıldım,, diye yazmış tam, Uzatmıyalım, İnsan ucuza daya - namiyor, pâzar yerlerinde sade ihti- yacmı (emine gelmiş olanlar değil ucuz bir şey almıya koşanlar da var dır. Bu mülâhazayı nereye tatbik eder- sek oraya hücum artar, Dün gazetelerde Şirketi Hayriye » nin bir ilânını gördüm. Şirket Boğaz. da oturanlara yazlık ve üç aylık kar neler yapmış yüzde 40-50 ucuz olan bu karnelerle omüddeti zarfında günde beş defa bile seyahat edilebi. liyormuş. Yani seyahat adedile mu- kayyet bir şey değil, Doğrusu hoşu- ma gitti, Boğaziçinin candamarı şir ketin elinde ve şirketin hayatı Bo- ğazdadır. O sebeple bu milli müesse semizin böyle ucuzluk tedbirleri al masını yerinde buldum. Göreceksi- »iz ki, bunun büyük faydası olacak ve Boğazda hareket artacak, Fransanın kalkınma çareleri ara. sında yeni kabine bir turizm kartla rı ihdas etmistir. 30 frank fiyatın- da olan bu kartları alanlar memle - ket nakil vasıtalırmda ve « galiba - benzin fiyatlarında tenzilâta hak ka- zanıyorlar, Güzel bir usul. Çünkü 40 milyondan fazla nüfusu olan Fran. sada yüzde beş kişi bu kartı satın alsa iki milyon kart yani 60 milyon frank eder. Hiç yoktan az bir para değil. Buna mukabil 30 frank verip tenzilât kartı alanlar, tensilâttan is. tifnde cixinler diye her fırsatta ge, yahat edip dahili turizm hareketini artıracaklardır. Bu kart münasebe tile dahili turizm hareketine bir mil yon adam ilâve edilirse büyük bir hacim tutar, Bizde turizm teşkilâtı yapılırken bu gibi noktaların da ihmal edilme. mesini şayanı temenni bulürüm. Nerede hareket orada bereket, Ve nerede ucuzluk orada hareket! Profesör Âfet Cenevreye Gidiyor Ankara, 7 (TAN) — Profesör pe. evreye bir tir, Şehri; B. Fuat A; ekilimizi getiren tı radan şehrimize gel Maliye Vekili Maliye Vekili mizde ğrah, dün renle Anka - miştir,