17 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

İngiltere - İtalya Anlaşması Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL ngiltere — İtalya (anlaşması Partini deli dün akşam imzalanmıştır. Bu ö ari yazdığımız dakikaya kadar “şmanın resmi metni neşrolunma- m de esasen o nokta ile alâ- manı, çecâk değiliz. Çünkü anlaş- teşkil me daha mühim bir mokta tahlikeleei Anlaşmanın Akdenizdeki ne ri bertaraf edeceği söyleni-| at tehlikelerin en mühimmi| İngili layı tehdit edendir. Bu yolda kekiği €n çok endişeye düşüren sahili Spahyanın Avrupa ve Afrika Yanı Jihde, İspanya adalarında İtal- N nı deniz üsleri vücude getirmesi | a ez muvasalasını tehdit etme- ln Bu tehlikeyi bertaraf etmek | İtalyanın İspanyadan kâmilen e rami icap ediyordu. Bunun ne beli; > temin edilmiş olduğu henüz li değildir. Şiacağı şüphe götürmez. Nitekim nsanın da, İngiltere gibi İtalya ile istemesi bunu gösteriyor. m İngiliz — İtalyan anlaşma- » #ransa ile İtalya arasındaki bir- ia ihtilâf noktalarını halletmiş bu- İçgyaktadır. Bu yüzden Fransa ile e anlaşmasının daha kolay büya- 1381 umuluyor. Bu anlaşmalar karşısında Roma — tn Mihverinin vaziyetine gelince Gi, anin en salâhiyettar muharrir “yor Gayda hâlâ bu mihverin, İ- Ya siyasetine rehberlik eden pren- olduğunu söylüyor. iğ e kikat bu merkezde midir? de- Midir? Bunu ancak hâdiseler gös- ektir. rasında bu sütunlarda tahlil ediğimiz Bir mesele de Meksika A efinin yabancılara ait, petrol Pay Sika nellale *y X plkuyuları ve sanayini kuran ettirenlerin en bellibaşlı- Meler Amerikalılardır. İn- petrol ihtiyacı için en Yi Yerlerden a A, > kuyulardır. Meksika hükümeti gmlekette, siyasi, içtimai ve ik- Bap inkılâp başarmakta oldu- bu petrol membalarını mu- N #derek programını tatbik yo- bir adım dahı Mg isenin petrol sanayini ku- burada çalışan yerli işçileri Uğrattığı gibi, Meksika hükü. İSİN itibarını da altüst ettiğini i- kte ve bu yüzden, memle- *ajg, haricinde sermaye yatıranla- vag mad da sarsılmış olduğunu ilâ- Ma kediler, Me ika hükümeti ise, büyük ve iyii kiymet haiz milli bir endüs- uly “Oğrudan doğruya millet kon- W sig na koyduğunu, ve bu hakki pe anlatıyor ve bu yolda- ai da a ediyor. Sizi hükümeti Meksikaya gön- Kay'fi notada Meksikanın bu hak- iyim etmekle beraber alınan meşruiyetini tanımak iste- Ve Yabancılara sit mülkiyet aldırmanın musadereden tarzda yapıldığını anlat- t istemiştir. hükümeti İngiliz moktai bul etmemiş ve Meksika- “adi hürriyeti üzerinde israr ? nkü Meksika hüküme- bellibaşlı şiarı: Meksika Y ındır, düsturudür. Bu * ;>iyet Meksikanın bu yolda aç, Kadar sebat edeceğini göste- Ye # iki E Ee çiredi Fonsiye x, hvilleri Çekildi Me İAÇA A) İş y ikram p — Yüzde 3 faizli e Misir Ktedi Fonsiye 10 dünkü çekilişinde: 101, Li Mnegi ira Sp pi tahvillerinden 103.312 Raşa frank ikramiye ka- Anlaşmanın Avrupada da tesirleri! ıştır. Fakat! gre kuyularile alâkadar olan- | TAN İ HARİCİ HABERLER ww © |B.Daladye, Londraya PERON n Bütün Şefleri Tevkif Edildi Paris, 16 (A.A) — Tunus milli- yetperverlerinin istiklâle kavuşmak ve yeni bir kanunuesasi temin etmek icin giriştikleri mücadele, bu dilek- leri temsil eden “Düsturu cedit,, por üsinin hükümet kararile feshine s€- bep olduktan sonra, zabıta, partinin | bütün şubelerini kapatmış ve parti şeflerini tevkif etmiştir. Partiye alt binaların hepsi kapa- tılmış, askeri kuvvetler “Sus,, şehrin de, halkın önünden geçmiş ve Ma pastri şehrinin başlıca kapısına Fran siz bayrağını çekmiş, daha sonra ay- ni kuvvetler Mehdiye şehrinde her- kesin önünde belediyeye Fransız bay diki İr. Mİ Sami, 21 kişiye muhte- 1if hapis cezaları vermiştir. 47. kişi daha mahkömeye sevkolunmuştur. Parti şeflerinden Ayasi Hasuna ve “Milliyetçi Tunus,, gazetesinin eski müdürü Mehmet Buşara da mevkuf- lar arasındadır. Mevkuf milliyetçilerin sayısı 200 ti bulmuştur. Paris hükümeti, “Düs- turu cedit,, partisi aleyhinde alınan tedbirlerle Tunusa karşı yapılacak her çeşit ecnebi müdahalesini menet mek gayesini istihdsf etmektedir. Eenebilerin yaptıkları propagan- da yeni düstur hareketinin muhtelif temayülleri arasındaki rekabetlerden istifade ederek inkişaf etmiye başla" maştı. İNGİLTERE: | Avusturya Mültecileri Meselesi Cenevrede Londra. 16 (A A) — Tavmis gaze tesinin Milletler Cemiyeti nezdinde- ki muhabiri cemiyet genel sekreteri- nin, İngiliz hükümetinin isteği üze- rine Avusturya mültecileri mesele- sinin konseyin mayıs devresi prog- Tamına konulmasına karar verdiğini bildirmektedir. Deniz Hava Kuvvetleri Şefliği | Londra, 16 (A.A) — Vis amiral İSir Aleksandr Ramsay'ın deniz ha- va kuvvetleri servislerinin şefliğine tayin edildiği resmen bildirilmekte- dir. Vis amiral beşinci'deniz Lordu ünvanını haiz olucak ve deniz hava kuvvetlerinin kadro ve malzemesini kontrol edeceği gibi bunların tabiye hususunda kumandanlığını da deruh de edecektir. Sir Aleksandr Ramsay 56 yaşında» dır. 1919 senesinde Dük dö Konot'un kızı Prenses Patrisia ile evlenmiştir. YUGOSLAVYA: 104 gi Pvilerinden 429,654 | rey: Dahili Bir İstikraz Aktediliyor Belgrat, 16 (A.A) — Hükümet dört milyar dinarlık bir dahili istikraz ak- dine karar vermiştir. Bu paranın üç buçuk milyarı şi- mendifer ve yol inşaatile milli mü- dafna ihtiyaçlarına tahsis olunacak- Şi 1 Amerika, İngilterede | Manyatik Bir Hâdise Londra, 16 (A.A) — Bu sabah, çok kuvvetli bir manyatik hüdise A- merikada, Kanadada ve Büyük Bri- tanyada mühim meteorolojik teşet- tütleri mucip olmuştur. İngilterede bu teşettütler gece yarısına doğru hissolunmuş ve kendisini bilhassa telefon ve telgraf muhaberatında göstermiştir. Pusula ibreleri mühim aykırılık- lar kaydetmiş ve elekromanyatik ce- anlar telefon zillerini harekete muhaberati inki- getirmiş ve bütün dan ar hadise kutup fecri Bu manyatik gibi hâdiselerle müterafik olmustur. vekili Paris, 16 (Hususi) — Fransa Baş- . Daladyenin 27 nisanda Lon draya giderek Mister Chamberlain ve sair İngiliz ricali ile görüşeceği muhakkak sayılıyor. Henüz resmi be- yanat yapılmamış olmakla beraber | ziyaretin vuku bulacağından şüphe edilmemektedir. o Hariciye nazırı Bannet de Daladyeye refakat edecek tir. İngiltere sefirinin davetnameyi dün takdim ettiği anlaşılıyor. B. Bonnet dün, askeri ittifak şayi- alarını tekzip etmekle beraber Fran- sa ve İngiltere ordusu ve erkânıhar- biyeleri arasında şahsi teması ilerlet mek için ber şeyi yapacağını ilâve etmiştir. 7 Belçika Başvekili Pol - Eemil Jan- son dün öğleden sonra Parise gelmiş tir. Amele, şartları kabal etti Sanayi âlemindeki karışıklıklara artık'son bulmuş nazarile bakılıyor. Greveiler fabrikaları tahliye ediyor- lardı. Tahliyenin bu akşam tamam olması bekleniyor. Mesai nazırı, ye- Resmen Davet Edildi " Erkâmharbiyeler Arasında da Yeni Temaslar Yapılacak niden faaliyete © geçildiği takdirde Milli Müdafaaya lâzım olan teslihat işinin bozulacağım söylemiş ve amex leye teklif ettiği şartları kabul ettir- miştir. Salı günü umumi faaliyet tam nor mal bir tarzda başlıyacaktır Erkâmharbiyeler arasında Paris, 15 (A.A.) — Matin gazete- si Londradan aldığı aşağıdaki telgra- fı neşretmektedir: “Resmi mahfillerde İngiliz hükü- metinin Daladye ve Bonnet'yi 27 ni- sanda İngiliz ricali ile enternasyonsl vaziyetin muhtelif cepheleri hakkın- da görüşmek üzere resmen Londrayı ziyarete davet eylediği bildiriliyor. Fransız nazırları Londrada iki gün kalarak İngiliz Başvekili ve harici- ye nazırı ile birlikte iki hükümet a- Tasındeki müşterek politik, diploma- tik meseleleri, müdafaa meselesini tetkik fırsatını elde edeceklerdir. Görüşmeleri kısa bir müddet zarfında Fransız ve İngiliz erkânıbar biyeleri arasında yeni temasların ta- kip etmesi ihtimal dahilindedir. UZAK ŞARK: Çinliler, Bir Şehri Daha Muhasara Ettiler Nevyork, 16 (A.A) — Uzak Şark harbine dair alınan en son haberlere göre, Çin kuvvetleri, Sungay demir- yolu şebekesi şimalindeki İslen şeh- rini mubasara etmişlerdir. Bu kuv- vetler, şehre girmek üzeredir. Japon kaynakları, buna dair hiçbir malümat vermemekte, yalnız başk cephelerde bir Çin fırkasının bü; bir kısmını imha ettiklerini bildir- mektedir. 'Tökyodan verilen diğer bir habere göre, Başvekil Konoye Japon kabine sini takviye etmek kararındadır. Bun dan maksat; siyasi meselelerle ve harp veziyetiyle daha iyi ve daha sağlam bir surette meşgul olmaktır. Tokyo, 16, (A.A) — İngiltere'nin Tokyo sefiri Craignie Hariciye Nazı- rı Muavini Horinuşi'yi ziyaret etmiş- tir. Mülâkat iki saat sürmüştür. Zan- nedildiğine göre bu ziyaret esnasın- da yeni “Çin Cümhuriyetinin inkılâp hükümeti,, tarafından bugün zapte- dildiği bildirilen Şanghay Gümrük- leri meselesinden bahsedilmiştir. Japonya - Sovyet Rusya bildiriyor: Dış Bakanlığının salâhi- yettar memuru matbuata yaptığı be- rovski ve Blagovesçensk'deki Japon vazgeçilmesi hakkındaki A YUNANİSTAN : Valilere Çok Geniş Salâhiyetler Verildi Atina, 16 (A,A.) — Resmi gazete, idarede büyük bir ademi merkeziyet tesisi maksadile valilerin salâhiyeti- ni genişleten yeni kanun neşretmiş- tir. Bu tedbir hakkında, beyanatta bulunan başvekil B. Metaksas, yeni kanünün büyük faydasına İşaret et- #ikten sonra, bunun vatandaşların hu susl işlerinin bakanlıkların tavassu- tuna müracaat edilmeksizin doğru - dan doğruya ve çabuk bir surette va- iler tarafından görülmesine imkân vereceğini bildirmiş ve demiştir ki: | “— İdari ademi merkeziyet 1927 kanunuesasisinde derpiş edilmiştir. Fakat bu sözde kalmıştır. Valilere ve rilen salâhiyet, yeknesak bir tarzıhal istiyen ve buna binaen merkezin sa- lâbiyetine bağlı kalmakta devam e- decek olan umumi menfaate müteal- lik meselelere şamil değildir. KISA HABERLER # Hindistan Umumi Valisi dün Gandiyi kabul ederek umumi menfante müteallik meseleler üzerinde görüşmüştür. Yocasının kapatılmasına karar vermiştir, 4 Mısırda Süveyş civarında bir tren bir otebiisle çarpışmış 18 kişi ölmüştür. 15 de yanatta, Sovyetler Birliğinin Kaba-| ağı: yarelı vardır. 4 Romanya Bapvekilinin 19 Nizanda Le» konsolosluklarının o kapstılmasından | histona bir ziyaret yupacağı bildiriliyor. müracaatı | S———— ma reddettiğini teyit ve bu yüzden bu| takdirde Sovyet hükümetinin bun- şehirlerde ve doğu Siberyasındaki Ja|dan kendisini mesul addetmesi icap ponların emniyeti tehlikeye düştüğü | edeceğini ilâve eylemiştir. Çeknslovakyada dün uuml af ilân edildi. Siyas! mahkümlur ve bu arada bir kiz sım Südet Almanları tehliye edildi. Cürnhurrelsi Beres. söylediği bir nutukta ekalliz yetler işinin mutlak surette halledileceğini tekrar etti. Bu resimde, Çekoslovak Cüm-|€dilen bu kabul tabiidir. kurreisini, mesai odasında çalışırken gürü yaruz. Yeni Zırhlılar Inşası İçin Tahsisat Verildi Vaşington, 16 (A.A) — Ayan mec nun kabul ettiği deniz tahsisatına ait kanun Iâyihasını tasdik etmiştir. Lâ- yihada, babriye nezareti arzu ettiği takdirde 45 bin tonluk üç zırhlı inşa- sı için bir milyar 121 milyon dolar- dan bir milyar 153 milyon dolara ka dar tahsisat verilmesi derpiş edilmek tedir, Ercümen ayni zamanda iki tay- yare gemisinin tonajlarının artirıl - masını da tasdik etmiş ve muavin ge- milerin adedini 22 den 26 ya çıkar - miştir. . Londra, 16 (A.A) — Daily Teleg- raph gâzetesi Amerika ve Kanada- dan hava kuvvetleri için derpiş edi- len tayyare teslihatı hakkında şu sa- tırları yazıyor: “Yakında Amerikada toplanacak lisinin deniz encümeni parlâmento-|' ELE Bir Nevi Vakti Kerahat mi? (Yazan: B. FELEK)| Memur da bizim gibi insandır. Duygulari; infialleri, sevinç ve ke- deri, hattâ yerine göre (kapris) leri, yani titizlikleri vardır. Lâkin bunlar hiçbir zaman halkın ve çalıştığı essesenin menfaat ve vakarına do- kunmamalıdır, değil mi? Bir arkadaşım anlatıyor: Günlerden cumartesi. Bir tahsil şubesine gidip bina vergisi verecek. .Cumartesileri daireler saat bire ka- 'dar açıktır. Arkadaş, on ikiyi yirmi geçe oraya gidiyor, para yatıracağı- mı söylüyor. Tahsil müzekkeresi ke- sip eline veriyorlar: — Vezneye! diyorlar. Veznedar: — Almam! Vakit geçti, pazartesi gel! mukabelesinde bulunuyor. Hal- buki saat bire yirmi beş dakika var, Vergi sahibiz — Saat daha bir olmadı; ben pa- zartesi gelemem! Alınız rica ederim. diyor amma veznedar: — Ben hesaplarımı kapadım, bir daha açamam, diye inat ediyor. Hani kızmasınlar amma, veznedar. ların içinde anut olanları da az de- ğildir. Bu taş yüreklilik galiba bun- olan hava bakanlığı komitesi, Ameri- ka hava fabrikalarının çalışma usul lerini tetkik edecek olan hava bakan lığı komitesi, Amerika hava fabrika- larının çalışma usullerini tetkik ede cek olan teknik eksperlerden mürek keptir. Kanadanın yardımı da faydalı ola câktır. Zira, teslim edilen tayyare - leri iyi bir halde tutmak için İngil tereye Kanada ekipleri gönderilebi- lir, Esasen, Kanada ve diğer domin- yonlar, talim için İngiltereye zabitler göndermişlerdi. , B. Rüştü Aras Beyrutta Beyrut, 16 (A-A.) — Türkiye Ha- rieliye Vekili doktor Aras Mısırdan ların elinden çok mangır geçmesin” den ileri gı Uzatmıyalım, arka- daş, hakkını, vazifesini bilen takı- mından olduğu için, şubenin âmirine müracaat ediyor. O sırada orada bu- İunan bir müfettiş te işe karışıyor. Lâkin garip değil mi? Veznedara pa- rayı aldırmak kabil olmuyor. Buna mukabil mesai saati içinde vergi ver- meye gelmiş bir mükellefi de savmı- ya imkân bulunamadığından şubenin başka bir memuru parayı alıyor. İş bu kadarla bitse ya! Bu para başkası tarafından alınırken veznedar da: — Azizim! Allah emretse bu para- yı almazdım! diye hâlâ titizliğinde devam ediyor ve bu söz Üzerine, ©- rada bulunan vazife sahipleri kendi- sine parayı alması lüzumuna dair mil- tolea serdediyorlarsa da veznedara bunlar sivrisinek vızıltısı gibi geli- yor, | buraya gelmiştir. Kahire, 16 (A.A.) — rilirken Misir Hariciye nazırına şağıdaki telgrafı göndermiştir: “Mısırda bana ve memleketime gösterilen derin kabulden minnet ve İ şükranla topraklarınızdan ayrılıyo- rum. Majestenin alâka ve iltifatına teşekkür eder ve ibliğına vesatetini- zi rica ederim. Dostluğuna şahit olduğumuz Mi- sır milletine saadetler, refahlar di- lerim. Başvekile selâmlar ve hürmet- ler eder, sizi de selâmlarım.,, Mısır Hariciye nazırı, doktor Ara- sa aşağıdaki cevabı vermiştir! “Misir millet ve hükümetine gös- terilen teveccühe (teşekkürler ede- rim. Mısırlıların size gösterdiği mu- habbet ve tezahür büyük milletiniz "Tokyo, 16 (A.A) — Dömel Ajansı) * Lehistan hükümeti, iki Alman mason | cümhuriyet hükümetine derin dost» luğunun ufak bir tezahürüdür. Krahma asil duygularınızı iblâğ vazifemdir. Hissiyatınızdan reisim, arkadaşlarım mütehassis olacaklar Mısır, ziyaretinizi unutmıyacak bu, onun için tarihi bir gün kalacak ve sulh gayelerine ayni yürek © ve sadakatle bağlı milletimizin asırlık Şahsi tazimlerimi arzeder ve Mısırın kardeş Türkiyeye selâmlarının, rel- sicümhura âfiyet ve saadet temenni» lerinin iblâğını rica ederim.. Gazetelerin neşriyatı Kahire, 18 (A.A) — Mukattam ga- zetesi, Arasın matbuata beyanatını için Mısır — Türkiye münasebatının. takviyesi de lâzım geldiğini, Balkan Antantının yalnız Balkanlılara mün- hasır olmadığını ve Sâdâbât Paktının yor, Arasın Ticaret Nazırı İle de temas- Jarına işaret eden Mukattam, iki memleket ticaretinin inkişatını ve a- şağı cins Japon tütünleri yerine Misir da nefis Türk tütünlerinin tercihini temenni eyledikten sonra Arasa Mi- sırda gösterilen samimi kabulün 'Türk matbuatında uyandırdığı akisleri kaydediyor ve diyor ki: “Mısır için kerdeş Türkiyeye izhar Büyük inkılâp hareketile yüksek riciye Vekili Dr. Aras, Mısırdan ay- terken kendiliklerinden bir nevi “vakti kerahat,, tayin ettiklerini gös- termektedir. Öğleye beş on dakika kala bir dai- reye giderseniz: — Şimdi paydos olacak, öğleden sonra geliniz! derler, Israr ederseniz, sizi bekletir, öğleyin paydos olunea da tabii işinizi öğleden sonraya bi rakırlar, Bu, dediğim gibi birkısım işyarla. rımızda yerleşmiş bir aykırı itiyadın yer yer tezahürüdür. Devletin mesai saati diye ilân et- tiği müddet zarfında bütün memür- lar, memur oldukları bütün işleri yapmakla mükellef oldukları gibi, paydos olduğu zaman birkaç dakika- Tık işi kalmış olan memurun da elin. deki işi bitirmesi mantık ve aklı se- lim icabıdir. Dairelerimizde vaktinde işinin ba- fına gelmek meselesi devam jurnal- larile temin ediliyor. Lâkin, mesai dahilinde böyle paydosa yakın daireden çıkılmıyan, fakat işlere de — —— İmuhabbetlerini takviye edecektir. |hakılmıyan bir nevi bitaraf zaman devresi ihdas etmeye ne mevzuatı mız, he de rejimimizin faal ve ener- jik telâkkileri müsaade etmez. O - nun için bu ciheti devnir rüesasının ei önüne koymada fayda gör- ——————— —-—— HtiiğN mevzuu bahsederek sulhün takviyesi | meziyetlerini göstererek Şarkta ve garpte kendisine lâyık olan mevkii: ni alan büyük Türk milletine ve o- â nun Büyük Şefi Atatürke karşı hür- met ve muhabbet ve takdirini izhar © İda buna bir misal teşkil ettiğini ya-İ|için son ziyaret Mısıra bir vesile ver- miştir. Bazı hâdiselerin gevşettiği bu rabıtaları bu ziyaret takviye ile can landırmıştır. Eğer bu sene kralımız Türkiyeye giderse Türk milletinin muhabbetine © şahit olacağından eminiz. , Elehram gazetesi de Arasın ziya reti neticelerini de araştırarak Tür- kiyenin Şarkta ve Garpteki yüksek mevkiini tebarüz ettirmekte ve Mı. * sırın Türkiyeden büyük yardımlar görebileceğini ve ondan pek çok gey. Yyazıvor. gi leri iktibas edebileceğini a — — — v