17 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Bursalı Mustafa Rolünü Iyi Oynuyorum Areas Ahmet Beyle bana Alekonun kapısını açan kız, evvelce elde ettiğimiz Araksi idi. Bu şeytan kız, sessiz bir iki a- dım ile geriledi Etrafını gözledi. Sonra döndü, bize sokuldu ve fısıl dadı: — Paket, gramofon etajerinin üs- tünde... Bir rüzgâr hızı fle döndü, birin- ci kata çıkan merdivenlerde kay- boldu. İki dakika sonra evin ikinci katında, oldukça muntazam bir sa- londa Aleko ile karşı karşıya idik. Ahmet Bey, Alekoyu bana şöyle ta Battı: — Mösyö Aleko.. İngilizlerin ya nında büyük bir memurdur. Türk leri çok sever. Merhametli bir zat tir. Kardeşinizi kurtarmak için bu gün bana söz verdiğini size müjde Jediğim zat işte budur. Sonra beni Alekoya takdim et- t: — Arkadaşım Bursalı Mustafa, Bursada Kapalıçarşıda helvacı... Takdimden sonft biribirimizin el lerini sıktık. Karşılıklı kanapelere oturduk. Aleko biraz sarhoş idi. Çıktığı salona bitişik odadan kâdın ve erkek sesleri geliyordu. Aleko /kanapeye uzanmış ellerini uğuştu- rarak beni dikkatle dinliyordu. Gözlerini bana dikmiş, bütün ha- reketlerimi dikkatle tetkik ve ta- kip ediyordu. B" bu oyunda Bursalı Mus- tafa rolünü temsil ediyor. dum. Bir taşralının bütün safiyet ve çekingenliğini takınmışlım. A- Fasıra tereddütlü gözlerimi salonun muhtelif eşyaları üzerinde gezdi- Terek yanayakıla anlatıyordum: — Kardeşim Hasan cahil, ne bil- sin? Ne de olsa İstanbulun acemisi, Bursadan getirdiği birkaç parça malı satmak için Üsküdara geçmiş. İskele başındaki kayıkçılar kahve- sinde oturup hemşerilerle konuşur- ken İtalyan polisleri gelip üzerini aramışlar. Bir altı patlar bulmuş- lar. O gün bugün on gündür mah- pus. Ne olursa senden olur çorba- cım. Ne edersen et. Kardeşimi kur tar, Bana teslim et. Sana tatlı ca- nım helâl olsun. Aleko gülüyordu. Ahmet Bey be ni teselli ve teskine çalışıyordu. Mösyö Alekonun herhalde kardeşi- mi kurlaracağını temin ediyordu. Artik, gündüz Aleko #le Ahmet B. &rasında Alekoya verilmesi karar- laştırılan iki yöz liranın verilmesi sırası gelmişti, Koynumda, Bulga- ristanda yapılmış sahte elli firalık lardan dört tanesi hazırdı. Yeleği- min iç cebindeki eski bir para cüz danından itina ile ufak ve sarı bir muşamba paket çıkardım, bunu çözdüm. İçindeki dört ellilik bank- notu Alekoya uzatarak: — Al çorbacım, dedim. Varım yoğum şu iki yüz kayme, aksütü gibi dünyada ahrette de he Ml olsun sana.. Keşke olsaydı da daha fazlasını verseydim... Aman beni kardeşime kavuştur, gözünü seveyim, ayaklarının turabı ola- yım, çorbacım. Roma çök iyi ve pek ciddi oynamıştım. Hele uzattığım dört ellilik, Alekonun bütün tered- düt ve şüphelerini silip süpürmüş- tü, Banknotları, bakmıya lüzum görmeden cüzdanına yerleştirdi. Yazan: M. SIFIR Yavaş yavaş ayağa kalktı. Ve şey tani bir tebessümle bana: — Sen merak etme Mustafa E- fendi dedi. Yarın ilk işim seni kar deşine kâvuşturmak olacaktır. Biz de ister istemez ayağa kalk- tık. Her ikimiz de Alekonun ar tık mülâkata nihayet vermesini bek liyorduk, Biribirimize: “şimdi ne yapacağız?" yollu bakışlar fırlatı- yorduk. Vaziyet çok müşkül ve tehlikeli idi. O anda Alekodan ayrılmak bü tün plânlarımızı altüst edecekti. Te şebbüslerimiz suya düşecekti. Derhal çevik bir hareketle Ale- koya sokuldum. Tuttuğum etlerini sıkarak, hüzünlü bir eda ve gam- hı bir sada ile — Aman çorbacım, dedim. Gali- ba yanlış anladım. Hele şu sözü. nü bir daha tekrarla: Şimdi vücu- düme inme İnecek. Beni kardeşime kavuşturmazsan İtalyanların elin- de bali nice olur?. Kardeşimi ba- na kavuşturmanı istiyorum. Şaka- Yı birak ta doğru konuş. Saf tavırlarım, sözlerim Aleko- num pek hoşuna gitmişti. Gülmek ten katılıyordu Ahmet Beyde vaziyeti kuvvetlendirmek için gü- lüyor. Hem de şöyle diyordu; — Aman Mösyö Aleko, Bursalı Mustafa pek şen ve çok tuhaf sözlü bir adamdır. Hele onu rakı sofra- sında bir görsen bayılırsın. Aleko hâlâ gülüyor, çırpınıyor, tepiniyordu. Bu esnada bitişik oda- Ban yarı açılan kapı aralığından bir kaç kadın ve erkek başı uzandı. Birkaç gift göz salondaki man- zâraya takılıp kaldı, Alekonun de- vam eden kahkahaları bu başların sahiplerinde herhalde bir merak hissi uyandırmış olacak ki kapı ya- vaş yavaş ardına kadar açıldı. Oyu- nun yeni açılan perdesinde ikinci derecede rol alacak olan karşı ta- raf artistleri de sahneye girdiler. Bunlar üç kadın ile iki erkekti. Erkeklerden biri Başçavuş (Vods) diğeri de gazete müharriri (Karnik) idi. Aleko yarım yamalak İngiliz cesile ne için güldüğünü başçavu- Şa anlatırken Ahmet Bey ile arsız- hığı ele aldık, işret masasının ku- rulu bulunduğu odaya geçiverdik. Aleko hâlâ gülüyor ve anlatıyor- du, Aldığı dört ellilikten elbette hiç bahsetmiyordu. (Devâma var) MÜTEFERRİK : Türkkuşu Kamyplarına Gidecek Talebe Türkkuşu tolebeleile yüksek tahsile devam ©- kampında hazır bulunacaklardır. Bu yıl yazılmış olan 9 uncu sınıf talebe leri, fazla müracaattan dolayı gele- cek sene alınacaklardır. Geçen sene C brövesi kazanmış olan eski talebelerden lise 10, 11 in- el sınıfında okuyanlara yüksek tahsi le devam edenler bu yıl Inönü kam- pına değil, Ankarada Motörlü Tay- yare kampına götürüleceklerdir. C brövesi alıp hâlen lisenin 9 uncu sı- nufında bulunanlar İnönü kampına götürülecek ve ayrı bir kursta Türk kuşu şubelerinde muallimlik yapa- bilecek derecede yetiştirileceklerdir. Bunların içinde temayüz edenler ve istiyenler Türkkuşuna © öğretmen namzedi olarak alınacaktır. Geçen sene C brövesi almış olup ta, bu yıl gerek motörlü kampa ge- rek İnönü kampına gidecek telebe- ler bu sene tekrar sıhhi muayeneye tâbi tutulacaklardır. 4 Balkanlarda hersene tertip o- Inan Otomobil Rally'sine iştirak et- mek üzere, Türkiye Turing klübüne teklif yapılmıştır. Bu Rally Yunan Turing klübü tarafından tertip olun- maktadır. X Almanyada yaptırılan gemile- rimizin ilki ve Müdanya hattında ça- lişacak olan Trak vapuru bugün Kiel den hareket edecek ve Mayısın ilk haftasında İyimanımıza gelecektir, Kapıcılar Esnaf oöemiyetinin | yapacağı toplantı ekseriyet olmadı- ğından geri kalmıştır. * Avcilar ve atıcılar birliğinin kongresi, Gün ekseriyet vönümiğundmar nisahım otuzuna birakılmıştır. Kon- greden sonra birlik büyük bir sürek avı tertip edecektir. Bu kış muhte lif sürek avlarında birçok zararlı hay yan avlanmıştır. Birliğin daha geniş himayesi için avcılığın teşkilâtlandı- rüması hükümetin de yardımı lü- zumlu görülmektedir. Bükreşte bir Alman lisesine men sup 40 kişilik bir talebe grupu pro- fesörlerile birlikte şehrimize gelmiş lerdir. Talebeler müzeleri o ziya- ret etmişlerdir. Senjorj lisesinde mi- Jsafir bulunan Alman talebeleri bu- gün memleketlerine döneceklerdir. Balkan Murahhasları Gitti Balkan Antantı Ekonomi ve Mat- buat Konseylerine iştirak eden dost devletler murahbaslarından son ka- file dün metaleketlerine avdet etmiş- lerdir, Balkan murahhssları istasyonda İTürk meslektaşları ve konsey Türk İmurahhas heyeti âzası tarafından çok samimi bir şekilde uğurlanmıştır Misafirlerimiz, memleketimizden ay- nlırken, gördükleri nezaket ve iyi kabulden dolayı son derece müteşek- İkir kaldıklarını söylemişlerdir. TAN YERLİ HABERLER İ MAARİFTE: Pariste Türk Dilinden Imtihan Verilebilecek Genel Direktörlüğü| Paristeki siyasal bilgiler okulunda! yeni kararları dün Istanbul şubesine | okuyan Türk talebesi meklep idare-jde, profesör Löopold - Lövy'nin e- bildirmiştir. Bu yıl Türkkuşuna Ya” |sine müracaat ederek, dünya üzerin-| serlerinden mürekkep bir sergi açıl- zılmış olan Wiselerin 10, 11 inci srufİde 70 milyon insan tarafından ko-| mıştır. nuşulan türkçenin, “imtihan mevzuu m8 alınmasını istemişlerdir. Mektep idaresi Türk talebelerinin İbu talebini kabul etmiştir. Bundan İsonra siyans politik adını taşıyan bu mektepte “türkçe” den imtihan Ve- İren Fransız talebelerine, başka bir İyabancı dil bilmelerine lüzum olmak İsizn diploma verilecektir. Fransız siyasal bilgiler okulunda türkçenin mecburi o diller arasına konması mühim bir hâdise teşkil et- mektedir. Bu mektebin siyasi ve m li şubelerini takip eden Fransız ta- lebeleri için imtihan vermek üzere seçilmesi mecburi olan diller şun - lardır: İngilizce, almanca, ispanyol- ca, İtalyanca, rusça ve arapça. Şim- di ilâve olarak türkçemiz de mecburi dersler arâsına ahınmiştır. Bu mühim hâdise hakkında ken - disini gören bir muharririmize İstan bul hukuk fakültesi âmme hukuku ordinaryüs Fransız profesörü Kro- zâ şunları söylemiştir: — Peris sosyal bilgiler okulu dün yaca maruf bir mekteptir ve Türk- lerden orasını bitirmiş bir çok pro- fesörler ve büyük idare adamlarınız vardır. Hâlâ da orada, nazarı dikkati celbeden Kalabalık ve kıymetli Türk gençleri, okumaktadır. Türkçenin © rada mecburt dil olarak kabul edil miş olması, Türk inkılâbının ve yeni Türkiyenin dünyada bıraktığı büyük sempati ve alâkaya canlı bir işaret- tir. Tahsile giden talebemiz Dün, liselerimizin bu seneki mezun larından mürekkep otuz kişilik bir talebe grupu muhtelif yüksek tahsil ya hareket etmişlerdir. Bunlar; Mal tepe lisesinden Nuri, Orhan, Ömer, Etem, Talât, Ali Sinan, Salâhattin, İsrail, Samet, Ahmet, Tahsin, Va - hit, Mahmut, Burhan; Kuleli lisesin- den Ali, Mehmet, Sabri, Sami, İz- zet, Tevfik; Bursa lisesinden Muzaf- fer, Şinasi; Deniz lisesinden Cemil, Fikret, Galip, Fuat, Seyfi, Nurettin fen ve sanattan Nijat ve Abdurrah - mandır, Talebelerimiz Almanyada fabrika- lar, deniz, hava, harita, fen ve Sanat şubelerinde tahsil edeceklerdir. Hukuk Fakültesi imtihanları Hukuk Fakültesinde © profesör ve talebelerin huzurunda her sınıfta yazılı yoklama için kura çekilmiş ve birinci sınıfa esasiye hukuku, ikinci sınıfa ceza hukuku, üçüncü ve son sınıfa da hukuk felsefesi dersleri çı mekteplerine gitmek üzere Almanya | "AKADEMİDE: i Profesör Levy ' Dün Bir Resim i Sergisi Açtı Dün, Güzel Sanatlar Akademisin- Bu münasebetle Akademide, bir den talebeler bir temmuzda İnönü | canhı dil” terden biri olarak ptogra-| toplantı yapılmış “we profesör Lövy modern resmin esaslarından ve tek- niğinden bahseden bir konferans vermiştir. Toplantıyı Akademi müdürü Bur. han Toprak açmış ve ezcümle şun- İları söylemiştir; — Geçen ders senesi sonunda İvâdettiğimiz ressam L&opold-Löv; nin sergisini nihayet tahakkuk et- tirebildik. 49 tablo ile 40 parça de- sen ve gravürden terekküp eden bu sergiyi meydana getirmek zor, uzun ve yorucu bir işti, Çünkü bu eserle- rin mühim bir kısmı hususi kollek- siyonlara satılmış eserlerdi. Sahiple- rinden bunları Türkiyeye getirmek üzere altı aylık bir zaman (için al- mak kolay değildi. Profesörün de hüsnüniyeti ve gayreti sayesinde bu- na muvaffak olduk. Burada bilmü- nasebe Akademide bir gravür ve İlitografya atölyesinin tesis edildiği- İni ve bunu profesöre borçlu olduğu- muzu kaydetmeliyim. | Profesörün bize verdiği en kıy- metli şey tedrisatımızda yaptiğı in- kılâptır.Yani modern resmi Akademi ye sokmasıdır. Bu sanat tarihinde bir hâdisedir.,, Burhan Toprağın sözlerinden son- ra profesör Löopold - Lövy, #ami- mi bir müsahabe yaparak resme baş ladığı sıralarda Fransada hüküm sü- ren sanat cereyanlarına ve bir ham- le yapmak istiyen modern sanatın karşılaştığı güçlüklere işaret etmiş ve kuvvetlerini esaslı hakikatlerden aldıklarını söylediği bir yeni sanat- kârlar grüpunün'en tehlikeli ve en kestirme ifade şekillerini tercih et- tiklerini anlatmıştır. Bundan sonra davetliler sergiyi gezmişlerdir. Sergide teşhir edilen yağlı boya tablolar umumiyetle modern resmin şsheserleri telâkki olunabilecek kıy- metlere peyzaj ve portreleri, bilhas- sa bü tarzın tekniği ve esasları hak- kında çok güzel ve etraflı bir fikir verebilecek gravür ve desenleri ihti- va etmektedir. Bunların arasında| profesörün 1927 de yaptığı karısının | portresi, 1928 de yatpığı Aix'de ken- di bahçesi ve 1935 te yaptığı “Çam- lıkta yol,, peyzajları ile en son eserle ri olan Istanbula ve Boğaziçine ait peyzajları ile iki portresi göze çarp- maktadır. — — ——— eylül devresi imtihanına kalacaklar» dır * Karagümrükte yeni yapılacak ilkokulun temel atma merasimi yarın yapılacaktır. İ mıştır. Talebeler 23 mayısta yukar- daki derslerden yazılı olarak yokla ma edilecekler ve şayet elenirlerce diğer derslerden sözlü olarak imei. | hana devam edeceklerdir. Elemede 4 Muallimlerin birikmiş kıdem zamlarının verilmesine dünden itiba- ren başlamimıştır 4 Hazirandan itibaren uzlık ve ya bancı okullarının teftiş kadrolan ge jkazanamıyanlar doğrudan — doğruya | nişletilecektir AKADEMİDE AÇILAN SERGİ : Profesör Lövy'nin açtığı sergiden bir tablo, profesör Lövy ve Akademi Müdürü Bürhan Toprak. 17-4-938 Ankaradan İ Telefon ve Telgrafla Subayların Evlenme Çağları İçin Bir Kanun Ankara, 16 (Tan muhabirinden) — Mili Müdafan Vekâleti, subay” ların evlenme ( çağları hakkında yeni bir kanun projesi hazırlamış» tır, Şimdiye kadar 25 yaşını ren subay ve askeri memurların evlenmelerine müsaade edilmek- te, daha kücük yaştakilere bü Mmüşaade verilmemekte idi. Yeni harırlanan kanun proje sine göre, subay ve askeri memur- © ların eylenmelerinde bu yaş kaydı | kaldırılmaktadır. Yeni projeye | göre, teğmen rütbesinde en az iki | sene kalmış subaylar evlenebile- ceklerdir. Para Değiştirme Gişeleri Ankara, 16 (Tan muhabirinden) — hükümet, memleketimize gelecek ya bancıların sarfedecekleri paraları ko laylıkla değiştirebilmeleri için, şim- dilik İstanbul ve İzmir yolcu salon- larırda birer para değiştirme gişesi açmaya karsr vermiştir. Gişeler Cüm huriyet Merkez Bankası veya bu ban kanın tevkil edeceği diğer bankalar tarafından açılacaktır. Tedavüle Çıkarılan Banknotlar Ankara, 16 (A.A) Aldığımız malümata göre Türkiye Cümhuriye- ti Merkez Bankasında 15 ikinciteş - rin 1937 (arihindenberi tedricen te- tavüle çıkarılmaya başlanan yeni harfli banknotlardan 15 nisan 1938 tarihine kadar Beş Liralıklardan 22.999.895, Elli Liralıklardan $ mil yon 656.000, Yüz Liralıklardan 11 milyon 98.000. Ceman 37.747.893 Mi- va-ledavüle çıkarılmış ve mukabilin- de eski harfli hanknotlardan ayni miktar yöni 37717:005 Jira tedavül « den kaldırılmıştır, Yeni Yıl Bütçesi RİNE hc e i Büyük Millet Meclisi bütçe encümeni 938 mali senesi bütçesi Üzerinde tet- kiklerine başlamıştır. Yakında bu tet- kikler bitirilecektir. Moskov Elçimiz Ankarada Ankara. '6 (Tan muhabirinden) — Moskovs büyük elçimiz Hüseyin Rar gıp mezunen Ankaraya geldi. a ALANY/ "A: Bir Bataklık Kurutuluyor Alanya, (TAN) — Oba bataklığının kurutulması için içebaylık bir komi- te teşkil etmiş ve filen de işe başla” almıştır. Küçükgöl sularının bir kısmı deni- ze akıtılmakta, bir kısmı da kurutul maktadır. Kurutulan yerlerden sahip siz olanları köylüye dağıtılacaktır. İpekböcekçiliği Mektebi Alanya, (TAN) — Halkımızın dört“ te üçü ipekçilikle meşgul olmakta i“ se de, görülen terakki pratik çalışma larla elde olunmuştur. Antalya vali- liğinden gelen bir telgrafta, Alanye” da ipekböcekçiliği mektebi açılacağı bildirilmiştir. Bina temin olunmuğ ilkmektep mezunlarından talebe kay” dına baslanılmıstır. TAKVİM ve HAVA 17 Nisan 1938 PAZAR 4 üncü ay Gün: 30 Kanım: 180 Arabi (037 Rumi: 1354 Seter; W Nisan: 4 Güneş: 5,19 — Öğle ni | İkindi: 15.59 Aksam: ınsı İ Yatsı: 20.20 — İmei 3m i. işeme drii YURTTA HAVA VAZİYETİ Yurdun Doğu Anadolu bölgesinde b bulutlu, Cenubun Doğu kısmında ve Kar” deniz kıyılarında çok bulutlu ve sevi yağışlı, diğer yerlerde kapalı ve yaf” geçmiş, rüzgârlar Trakya, Koeseti ve K£ radenizin Garp kıyılarında Şimali, ES“ Garbi, diğer yerlerde Cenubi istiramet" Trakva, Maymarada kuvvetler esmisti” Dün İstanbulâz hava kapah, yeğı! “ *azla rüzgürli deçmiş. rüzgâr saniyede 9 li metre hızla esmiştir. Saat 14 te çi metre 757,3 milimetre idi. Hararet e : 10,2 ve en az 7,6 santikrat alarak Kay” Üİ ditmistir, P