13 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

"| TR a ne . g ' “ © © $ o Fransada Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL aladye kabinesi Fransız Parlâ- Y mentosunun dünkü celsesinde ÜYük bir ekseriyet kazandı ve faa- ete girişti. Hükümetin programi ii bugünkü ihtiyaçlarını an- ri Pransanın en mühim me- ole i Milli müdafaadır. Bunun böyle e gayet sarihtir. Çünkü Fran- 5 in hududunda Almanya var, İtal- iç Var ve şimdi de İspanya var. Bu i Edu sağlamlamak ve korumak ii Pransanın büyük teşebbüslerde hu nası, büyük fedakârlıklar kat aMâsı lâzım. Daladye de bunu ya- gan maliyeyi kurtaracağını, mil e gp Kinmayı temin edeceğini anlat- « Bunun neticesi olarak yeni kabine Yük bir. ekseriyet kazanmış ve Sansada buranın o devamına karşı Selmiytiz. Pakat bu ekseriyet sağlam ve sabit mağ Çünkü Daladyenin taraftar- meclisteki ekseriyet karşısımda #aman bozulmıya, her zaman düş re malhıkömdur. Belki de bugün Da *dyenin ekseriyet kazanmasına saik an âmil, onun şahsiyeti ve milli Müdafan işlerini lâyık olduğu ehem- yürütmesidir. Bu da Fransa Mamma bir kazançtır, Çünkü Fran- hiç olmazsa milli müdafaayı Sağlamak hususunda Fransa efkârı Umumiyesinin ihtilâf etmediğini apa- i gösteriyor. “sak Şarkta : zak Şarkta Çin ile Japon ara sında devam eden muharebe bambaşka bir mahiyet aldı. Çinliler Brâzi karanmıya, hattâ Nankin ile o- Da bitişik yerleri geri almaktan, Şang hayı tehdit etmekten bahse başladı- * Yakın zamana kadar Çinlilerin | ricat ettikleri, ve hep yenildik- Böz önüne getirilirse bu tahav- ka arsında hayret etmemek müm din) değildir. Fakat Çin—Japon har- . en nihayet böyle neticeler ve- ötedenberi söylüyoruz. Çün- 4 Çin kolay kolay yutulur bir mem- e ket değildir. ele Çin halkı ara it a NİN elik. eerexanı kuyvet Miyan imkânı da zail olmuştur. bii mkü Çin ise, hayatında hiç bir hi, PU derece birleşmemiş ve hiç vakit harici düşmana karşı bu de- * mukavemet göstermek hissiyle ket etmemiştir, Geçenlerde bir İngiliz gazetesi, Ja De koçunun Çin çamurlarına boy- lay 781 sapladığını, ve bu boymuz. “1, cıkaramıyacak hale geldiğini söy tmişti, Galiba isabet etmiş. ra: Me hükümeti bugün yeni Par- lâmentoyu mutat merasimle a 1 Ve Başvekil Mehmet Mahmut Pa Kralın nutkunu okudu. © ç Yeni kabine Mısıra birçok şerler nay mektedir. Kabine Mesir. halkı. taz AYN seviyesini yükseltmek, “dey Polka kıran hastalıklarla müem- hiç Stinek, verileri daha âdilâne “ j, Şekilde tevzi ederek hükümetin İni yükseltmek istiyor. Bütün bunlar Misr halkının en dgpimi ve en âcil ihtiyaçları arasın. rağ Hükümet bunları başarmıya Na olursa, şüphe yok ki, Mısır içki tarafından sevilir ve her türlü Vide mazhar olur. Fakat bütün bu işler büyük Ceda- #lıklara ve büyük masraflara bağ- haç; Cünkü Misvr halkını karan yerli | talıklar, ancak uzun milli bir mü- | £ölele ile ortadan kalkacak mahiyet- ir. Bütün memleket halkı hükü- Yardım ederse, zengin, fakir her ki hükümetle birlikte harekete im- Sw bulursa bu hastalıkların kökü kı- i Vr. Bu umumi yardım ancak halkın Ydınlanması ile mümkündür. mana beraber hükümetin hüs- Miyeile hareket ederek bu işleri mi ya muvaffak olmasını sami- Yetle temenni ederiz. Mısır Başvekilinin Hariciye Vekilimiz Şerefine Ziyafeti - | Kahire, 12 (A.A) — Rüştü Aras | ün sant 14 de hayvanat bahçesi” ud. miştir. Saat 17 de Yugoslav Ne İlerce dolara yükselen ihtilâstan suç- Bir İngiliz Gaz Londra, 12 (A.A.) — Deyli He- rald gazetesi, bir hususi muhabirinin imzasile aşağıdaki satırları yazıyor: B. Şuşnig'in, Berhtesgaden mülâ- katı hakkındaki gizli dosyası sami- mi dostu B. Zernatto tarafından Lon draya getirilmiştir. Bu dosya B. Hit- lerin mahrem mektuplarını ve diğer birçok vesikalar ihtiva etmektedir. Bunlar arasında bulunan bazı vesi- kalar Alman - Italyan münasebetle- rini hususi bir şekilde aydınlatıyor. Meselâ yüksek bir Alman memuru tarafından imza edilmiş olan bir ve- sikada, Tirol nazilerine şimdilik her türlü propagandadan sakınılması bil dirilmekte ve fâkat Avusturyanın Al manya tarafından ilhakından sonra yeni talimat verileceği ilâve edil - mektedir. B. Hitler'in dosyada mevcut 4 mektubundan bir tanesi bilhassa en- teresandır. Avusturya hâdiselerinden önce yazılmış bulunan bu mektup kurtuluş saatinin yakın olduğunu bil diriyor. Mektupta Südetlerin vaziye- ti Alman müdahalesini istilzam etti- ği hale teallük etmek üzere Avustur ya ve Çekoslovakya haritasından bahsedilmektedir. Bir de dosyada Fon Papen'in ta- limatiyle yazılmış ve bütün doğu Avrupasile Macaristan ve Balkanlar- da endüstriyel nüfuza dair olarak şimdiye kadar elde edilen neticeyi de gösteren bir plönı muhtevi vesi- kalar mevcuttur. Avustaryanın Eski Harbiye Nazırı İntihar Etti Viyana, 12 (A.A) — Yarı resmi bir membadan bildiriliyor: Sabık federal Avusturya ordusun- ner, evinde intihar etmiştir. Fevka- lâde mahkeme âzası sıfatiyle gene ral Zehner, 1934 temmuzu hâdisele- yalist hakkında idam kararı vermiş. AMERİKA: Yeni Deniz İnşaatı İçin Hazırlıklar Taymis gazetesinin Vaşington muha- ki kanun Jâyihası bu hafta zarfında âyan meclisine tevdi edilecektir. Zan yon dolar kıymetinde inşaat yapıl ması derpiş” edilmektedir. Bu mik- tasdik edilen kanun lâyihasında gös terilen miktardan takriben 140 mil- yon fazladır. Mezkür gazeteye göre 35 bin ton- luk kruvazörlerin yerine 45 bin ton- luk üç kruvazör inşası ve iki tayya- re gemisinin bacımlarının 15 den yirmi bin tona çıkarılması için lâyi- hada tadilât yapılması istenilecektir. Muhtelis Amerikan Maliyecisi Mahküm Oldu Nevyork, 12 (A.A) — Yüz bin- lu Amerikalı maliyeci Rişard Vin- tey dün sabah Nevyork Temyiz mah kemesine çıkmıştır. Maliyeci on seneye kadar yükse- lebilecek hapis cezasına mahküm ol- muştur, Bu müddetin kat? olarak ne olacağlı, suçlu mahpus bulundu- ğu esnada sonradan tespit edilecek- tir. Vaşington, 1214-4.) — B. Rozvelt simdiki iş buhranını önlemke üzere önümüzdeki on'beş ay içinde beş milyar dolar sarfetmek niyetindedir. ———— Çayda Balkan mümessillerinden başka kordiplomatik ve Mısır nazır- ları ve ecnebi ve yerli mümtsz şa- hislar hazır bulunmuştur. Başvekil Semiramiste Rüştü Aras şerefine büyük bir ziyafet vermiş ve iliğinde şerefine verilen çaya gr rini müteakip birçok nasyonal - s0s- Nevyork, 12 (A.A.) — Nevyork birine göre, deniz inşaatı hakkında- nolunduğuna göre lâyihada 1260 mil tar mümessiller meclisi ö şiyafeti parlak bir suvare takip et- E*ç vavkte kadar kalmıştır. (| miştir. HARİCİ etesinin Tşaati Şuşniğin Gizli Dosyası Londraya Kaçırılabildi Gizli dosyaları kaçıran Guido Zernetto ti. Generalin irtiharının bu sebep- ten olup olmadığı daha malüm değil dir. Macaristanda Endişeler Budapöğte; 12 TA'A'1— Havas a-| propagandasının artması İş mahfel. lerinde büy'ük bir endişe döğurmüş- tur. Iktisadi hayatın her safhasında Yahudiler için nisbet tayin eden ka- nun dolayısile marttan beri başlıca eshamm kıymetleri yüzde kirk ka- dar düşmüştür. Belediye merlisinin dünkü içtima- Kral Faruk Parlâmentoyu Bir Nutukla Açtı Kahire, 12 (Hususi) — Eral Fa- ruk, bugün Misir parlâmendosunu açtı. Kraliçe Feride ile kralın valide- si kraliçe Nazlı da merasime iştirak etmişlerdi. Küşat nutkunu kral na- mına Mehmet Mahmut Paşa oku- muş ve İngiltere ile Misir münsse- betlerinin çok İyi inkişaf ettiğini ve iki memleket arasındaki ittifak m ahedesinin tam anlaşma dairesinde tatbik olunduğunu söylemiş, daha sonra Roma konuşmalarından bahset miş ve Mısırın bu konuşmalara işti- rak ettiğini, müzakereler başladığı samimiyet havavst içinde sona varır- sa sulhü sağlamlıyan bir âmil olaca- ğını ilâve etmiştir. Başvekil, bükü- metin dahili siyasetinden bahseder- mek için herşeyin yapılacağını, fakir sınıfların maruz kaldığı yerli hasta- | Uklarla mücadele edileceğini, işsizli- ğe karşı tedbir alınacağını, yarı as- keri teşekküllere müsaade edilmiye- ceğini, vergilerin adilâne bir suret- te tevzii için harekete geçileceğini anlatmıştır, Diğer taraftan Mısır hükümeti, ha riçten ithal edilen pamuklu mensu- cat ile pamuk ipliklerine karşı olan vergileri ağırlaştırmıştır. Bu hareket ingiltere, Hindistan, Japonya ve A- merika ithalâtını tadit edecektir. Mi sır hüktimetinin aldığı resim yüzde yüz arttırılmıştır. MEKSİKA: İngiltere, Malların İadesini İstiyor Londra, 12 (A.A.) — Hariciye ne- zareti, petrol kumpanyalarına ait emlâkin müsaderesini Meksika hü- kümeti nezdinde protesto eden nota- İvi neşretmiştir. Notada ezcümle deniyor kiz ında hiristiyan - milli partisinden “Büyük Britanya hükümeti şu Andre Sillerik, milli iktisadiyatın | neticeye varmaktadır ki, Meksika muvazenesini tehdit'eden Yahiıdi ser | hükümetinin bu istimlâkin hakiki sa- mayelerinin uzaklaşması keyfiyetini protesto etmiştir. —— e KISA HABERLER # Arnavutluk Adliye Nazırı Orlora is-İdir. Bu İstimlâk yarı kapalı bir mü- tüfe etmitsir. Başvekil vekâlet edecektir. XX Dünyanın en yüksek hasas ve artisi Şubyapen dün Pariste ölmüştür. k Tunus ve Sus'du dün yine buz kar-| kumpanyalarına mallarının iadesin- gazalıklar olmuş, fakut sükünet inde edil. miştir. ROMANYADA MÜHİM BİR ALTIN KAÇAKÇILIĞI “ ikini Meksika petrol kaynaklarını daimi olarak devletin idaresi altında bulundurmak gibi münhasıran siya- st bir düşünce olarak izah ötmekte- sadereden başka bir şey değildir. Bi- naenaleyh İngiliz hükümeti petrol den başka bir sureti hal göremiyor.,, > ken halkın yaşayış seviyesini yükselt |. Moskova, 12 (A.A) — Tas Asm | bildiriyor: | 11 Nisan öğü metre Sovyet toprakları üzerinde uŞ- İ| muşlardır. Birkaç dakika sonra Man- guriden gelen Iki Japon tayyaresi bunlara iltihak etmiş ve derhal kal- | kan Sovyet ave Japon tayyarelerini geri İ pon tayyaresi hududun Iki kilemet- rs içerisinde yere Inmiye mecbur Kal mıştır. Tevkif edilen tayyare be m törlü madeni bir avcı tayyareaidir. | #iet. tayyarenin koredeki Japon or» | dusunun avsi tayyaraleri müfrezesine mensup olduğunu bildirmiştir. Ciddi bir tahkikat açılmıştır. Hari- elye Bakanlığı nezdinde prateste et- miye Tokyo Böyük Elçisini memur | etmiştir. FİLİSTİN : Hayfada yine birçok bombalar patladı Kudüs, 12 (A.A.) — Tethişçiler, kalabalık merkezlerden uzak — kasa- balara hücum etmekte berdevamdır- lar. Taberiye yakınında kâin Turan» da birçok evleri yağma etmişler, bir polis memurunu dağa kaldırmışlar ve birçok ağaçları kökünden söküp atmışlardır. Hayfada birçok bombalar atmış- lar, üç Arabı yaralamışlardır. Kudüs, 12 (A.A.) — Dün akşam Hayfada bomba ile yaralanan üç A- rap da ölmüş ve bu suretle dünkü tethiş kurbanlarının adedi altıya çık maştar, || deten daha tehlikelidir. Adamin ba- (Yazan: B. FELEK) Methetmek nekadar ince bir sanat ise zemmetmek, aleyhte bulunmak ondan da nazik bir hünerdir. Methedenlerin maruz kaldıkları en büyük tehlike dalkavuk derekesi- ne düşmek ve aleyhte bulunanların da uğrıyacakları varta müfteri vazi- yetine girmektir. Buçün divan edebiyatını tetkik e- derken kıymetli ve eski şairlerimi- zin padişahlar ve vezirler hakkında yazdıkları methiye ve kasideleri sa- de sanayli lâfziye bakımından kıy- metlendirip fikir aramadığımızı se- bebi de budur. Eğer adamcağızların || yazdıkları bu methiyeleri tefsire kalk i sak şairleri dalkavukluktan güç kur- tarırız. Aleyhte bulunmıya gelince; omad- || şını belâya sokabilir. Maraf ve ateşi o | dilli Nef'inin, yaşadığı saltanat dev- rinin ricali aleyhinde hieviyeler yaz- ması yüzünden boğdurulduğunu her- kes bilir, Bu dediğim tehlikeler olmasa dai her şeyin zârafet peyda ettiği bu de-. virde birinin aleyhinde bulunmanın. da hemen hemen bir edebi çeşit sayıs' labilecek kadar inceleşmiş bir sana&i olduğunu görmemek kabil değildir. Birinin hakkında ağız dolusu kü- für edeni işitenler, belki de tecavüze uğrıyanın hemen lehine ve küfür €-| denin aleyhine dönerler. Onun içimi zeki bir adam, yüzde yüz muvaffak! olmak istediği zem hareketlerinde! çok dikkatli ve müvazeneli hareket! eder. Bunların içinde birini bilirim ki; kimsenin aleyhinde bir tek lâf eb- mez. Lâkin meselâ bu adama: — Falanı nasıl bilirsin? sanız elini ağzına götürüp (sus!) işa reti verdikten sonra şöyle havaya ha“ — fif bir tokat atar ve bu hareketle: > — Sormasan daha iyi! Demek is ter. İ Bnmum yerine madde tavin ederek, Taksim Komisyonu Londra; “12 (A.A. Y— Filistinin taksimi işi ile meşgul olacak yeni In- gizil komisyonu 21 Nisanda Londra- dan Filistine hareket edecektir. Bu komisyonun vazifesi, birinci komis- yonun raporu mücibince Filistinin hudutlarını tesbit eylemektir. BREZİLYA: Bir Kargaşalıkta 30 Çocuk Öldü. 100de Yaralı Var Sao Paulo - Brezilya, 12 (A.A.) — masında otuz çocuk ölmüş ve yüz ta- nesi de yaralanmıştır. Seyircilerden birinin ortada bir sebep olmadan “yangın var,, diye ba- Kırması Üzerine halk arasında bir panik olmuş ve herkes sokağa çık- mak üzere kapılara hücum etmiştir. Jik Türk Demiri Ankara, 12 (Tan muhabirinden) — Maden "Tetkik ve Arama Enstitüsü, hir müddettenberi Divriğide yaptığı Romen diplomalarından Buzdagen ve eski Adliye Nazırı Konstantin Yeni ki Londra, Batiy Sieteh gazetesi varıyor) Rumanya diplomatı Alexarde Burdagen'in ölümü esrarengiz bir hikâye teşkil eğiyor. raştırmalardan sov bu adâmi İstieYap etmis, fakat isticvabı müteakip evinde ölü olarak bulunmuştur. Eski Adliye Naziri ile hdiselerin sebebi 400,000 İngiliz Irasma Yaran altın kaçakçılığı yapılmasıdır. Kucakçılık Müdisesinin meydana çıkması Titülesko'nün en yakın dostlarındandı ve baabs, Kral Karol'ün menfa hayatı yaşa dığı sırada, Niyabet Meclisi zorndandı. AMB Rumanya zabıtası aylarca devam” eden a- Bila kişi ise mevkuf bulunmaktadır. Bu Üzerine evinde iü bulünin Bazdapen, araştırmalarda omüsbet neticelere varmıştır, Divriğiden nümüne olarak getirilen ilk demir cevheri, bugün Bir sinema kapılarındaki İtişme es- | düm nız nekadar hünerli olı ? rez ahlülki şekeveteie © EM lemek istediğinin kulağına gidecek yini ile söyler, bir hareket olmaz amma, yeli kahbeliğin yanında & İyesiz bir mertlik olur. Ben de iri biyeye tercih ederim. o adama bir fenalık isnat etseydi daha hafif olurdu . değil mi? LAkiş kurnazlık, incelik ve daha doğrasm|. kahbelik oradadır ki; işi böyle karan * lıkta bırakıp bütün fena ihtimallere; yol açarak zemminde daha tesirli, da ha zehirli olur. Daha iyisi şadur ki aleyhinde söylenen adam berikini görüp de: z dünyanın yeminlerini eder: — Çocuklarımın ölüsünü öpeyim; eğer senin hakkında bir tek söz söy- ledimse! Der. Doğrudur. Lâkin keşke söylese idi. t Böyle süküti zemlerden biri de şöyledir. Meselâ sorarsınız: a — Falanı dün bir otomobilde gör- — Evet, bendeniz de gördüm. — Demek serveti müsait? — Vallahi bendenizin bildiğim ay- lğndan başka geliri yoktur, amma Ve mikroplu bir tebessüm, İşte di. ger bir torpilleme budur. a v Bunlar hergün tesadüf ettiğimiz hünerli ve sanatlı aleyhte bulunma (| ların birer tipidir. Ve bana sorarım. Mert olan adam kötülüğünü söy- Yüzüne karşı veya şekilde madde ta. Gerçi bu pek terbiyeli öteki terbi- mertliği ter. Zorla değil yat burada Enstitüde küçük bir elektrik * fırınında eritilmiş ve ilk Türk demi-| Karilerimizden emekli v ri küçük mikyasta elde 'edilmiştir. | ye: 1 kâtip Lütfi. Mütehassıslar, neticenin çok iyi ol-| Sorduğunuz Sualler SE duğunu söylüyorlar. Yine mütehâs- İrımizın sısların ifadesine göre, Devriğide ediyor. Reali i takriben 15 milyon ton kadar demir | diği cevaplar kâfi deg ae ay, bulunmaktadır. Ik demir cevherinin kimyevi üsüllerle yapılan tasfiyesin den'sonra, elde edilen saf demirin, fının synini “taşıdığı hendisi i i Hadi davetlilere mi > dünyanın en iyi demir madeni olan hekime al — Isveç demirlerinin A külitesi evsa- | boylu izahat vermiştir. anlaşılmıştır. | leketimizin her tarafında Maden tetkik ve arama Enstitüsü bü | ramaktadır. Bir tecrübelerini davet ettiği gazetecile- | programına koymuştur. rin huzurunda yapmıştır. Tecrübeler | da yurt için den sonra, Enstitü reisi maden mü-İticeler elde maarif tasala. gelen şeyleri ihtiva başında ar, B. EF. lar hakkında eği eğ Enstitü, mem k maden a- | 1smını da arama « Çok yakın. | çok faydalı edilecektir. Hüsbet ne