6 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

Gi 10 Fransız Kabinesi Tehlikede Mali Projeler Görüşülürken Bazı Mebuslar "Kahrolsun Yahudiler,, Diye Bağırdılar Paris, 5 (Hususi) — Başvekil B. Blum, bu akşam meclisle karşılaşmış- tır. Fakat meclis son derece heye- Canlandığı için celse tatil olunmuş, ve daha sonra yeniden toplanmıştır. Reis Heryo, müteaddit defalar mü-|( dahaleye mecbur kalmış ve sağ cenah mebusları “Kahrolsun Yahudiler, diye bağırmışlardır. Dahiliye nazırı B. Blum'a “Yahudiler herhalde ah- maklardan iyidir.., cevabını vermiş tir. Bu sözler üzerine mebuslardan Bröten Jhuel, hükümet özasının ©- turduğu sıralara doğru hücum etmiş ve B. Heryo celseyi tatil eylemiştir. Birkaç dakika salonda büyük bir kar Dün Şe , Ekonomi Konseyinin toplantısında bulunacak Romen murahhasları gaşalık hüküm sürmüştür. (Başı 1 ncide) Vr BAR TAN Balkan Ekonomi Konseyi Romen Heyeti Azaları hrimize Geldiler nomi Heyeti Reisi Bay Tahakoviç (BAŞMAKALEDEN MABAT) Bir Facia Kahramanı (Başı 1 incide) dikal cereyanlardan yakındır. Zaten harpler ve buhranlar her tarafta bir sükünet've durgunluk ihtiyacı ya- 64-938 İspanya Silâh İstiyor! (Başı 1 incide) ratnıştır. Fakat yeni ifrat cereyanlarıda fren tanımadılar. O kadar meydan 0- kurca teçavüzlere atıldılar ki bütün demokrasi âlemi silâha sarılmak ve bir mukavemet hazırlamak ihtiyacı- ni duydu. ünün birinde Almanya, bas- kın şeklinde Avusturyayı is- tilâ etti. Ahlâki ve siyasi bakımdan | ne düşünürsek düşünelim, Avustur- yanın istilâsı şekil itibarile güzel tertip edilmiş bir eserdir. Avrupanın bir harp sebebi diye titriyerek bek- lediği Bir hâdise, mızıka gürültüsü| ve kora sadaları arasında olmuş bit- miştir. Almanya büyük bir sahne| muvaffakıyeti kazanmıştır. İnsanlar; gayesine muvaffakıyetle varan her kuvvet karşısında ezeldenberi saygı nu İnkâra cesaret eyliyememektedir. Cümhuriyet hükümeti şurasını kat'i surette bildirecek vaziyettedir ki, asi-| lerin son zamanlarda Aragon cephe- İerindeki muvaffakıyetleri ancak son | zamanlarda İtalya ve Almanya tara-| fından yapılan mübim miktarda &- olmuştur.,, İspanya kabinesinde Londra, 5 (Hususi — İspanyadan| gelen en son haberlere göre, reisi.| cümhur B. Azana Başvekil B. Neg- rin'i kabinesinde değişiklik yapmnıya memur etmiştir. Öğrenildiğine göre B. Negrin yine Başvekâlette kalacak, Harbiye nazır- lığını da üzerine alacaktır. Milli müdafaa Nazım İridalecio Proeto Devlet Nazırı olacaktır. Yeni kabineye sosyalist bir teşek- dam ve malzeme yardımları ile kabil/ Ademi Müdahale Siy: seti Protesto Edildi Frankist kaynaklardan verile$i berlere göre, 9 — 30 Mart & Cümhuriyet kuvvetlerinden 8 le altı liva imha veya hezimete! çar olmuş, Frankistler 7500 gömmüşlerdir. Alınan esirlerin © sı 198 bindir. Ayni zamarida, 64 top, 235 mil yöz, 400 hafif mitralyöz 1487 © 12 milyonluk mühimmat, 57 yon, 17 otomobil, 29 tank zeptet lerdir. Ayni kaynaklar, Lerida eyal malinde Nogera nehrinin m kıyetle geçildiğini, ve Tor dün akşam zaptedilmiş olduğunu! diriyorlar. ! Londrada çıkan Deyli Telegrt zetesi Franco'cuların oBarselo doğru süratle ilerlemeleri yüzü Cümhuriyet hükümetinin Ba: dan tekrar Valensiyaya dönmek duymuşlardır. giropulos riyaset etmektedir. İdün kendisiyle görüşen bir muharri- zumunu hissettiğini bildiriyor. Mecliste bu derece gürültüler kop masına rağmen, kanun lâyihalarının Tü kadar ekseriyetle kabul edileceği Yugoslav ekonomi heyeti de bu-| gün şehrimize gelmiş olacaktır. mütaleası İleri sürülmektedir. Radi- kal sosyalistlerle müstakil sosyalist- lerden birçoklarının müstenkif kal » maları muhtemeldir. © dir. Ekonomide bugün 80 milyarlık l i a e aaa eğ Bütçe açığı karşısında B. Blum, celsenin açılmasından sonra söz söylemiş ve herşeyden ev- vel şu noktaları anlatmıştır: Matbuat heyetleri Matbuat konseyine iştirak edecek olan Romen heyeti yarın saat ii de vapurla gelecektir. Bu heyet milli komite ikinci reisi Livni Naska, Üni- versul gazetesi namına Nikola Basar- ya, Romen Matbuat Cemiyeti Reisi Konstanten Gongapol, Kuretnictul gazetesi namına Jon Dimitresko, Ra- dor Ajansından Vladimir Yonesko'- rimize şunları söylemiştir; “— Balkan Ekonomik Konseyinin altıncı toplantısını yapmak üzere gel! dik, Senede bir bu toplantıyı Yapa- rız. Ben şahsım itibariyle Balkanla- rın bugünkü vaziyetine nazaran ya- ratılmış olan Balkan Antantını için- de bulunduğumuz zamana uygun bir politika birliği telâkki ederim. Bu te- lâkki içinde Balkan politika birliği. ne müvazi gitnek üzere dört memle- Bununla beraber eski, dar Prus. ya ruhunu tanıyanlar merakla bek- kül olan umumi iş birliği ile anarşist bir teşekkül olan milli iş konfederas yonunun mümessilleri iştirak edecek “Açık devam etmektedir, vazi- yet, 1932 dekinin aynidir. Hazine, bu | dan mürekkeptir. sene, 40 milyar frank masrafa ve 10| Yugoslav Matbuat heyeti bu sabah lyar #rank ödemelere karşı koy. |ekspresle gelecektir. Yugoslav heyeti mak mecburiyetindedir. Bunları kar | Milli komite reisi ve Avala Ajansı şılıyabilmek için hazinenin önünde | Müdürü Yovanoviç, Ançelkoviç, Bli- İüzumu kader geniş gelir kaynakla. |Râiloviç Svetovski, Kuhar, Kotiç, ler naliğir. » Merkez Matbuat Bürosu Şefi Tuko- viç ve Matbuat Bürosu Umumi Kâti- Halbuki, ekonomi, müvazenesiz- bi D “ln meli öl | Yunan Matbuat heyetide yarın e ilm Sarya nek bale | anlaş selmiş olacaktir” Hiyet maktadır. Memleketten harice kaçan | matbuat idaresinin ecnebi z gazeteler veyahut memleket dahilinde sakla- | bürosu şefi Seteriyadis, Atina Ajansı nan sermayeler, gerek hazine üzerin Direktörü Vekiorellis : de, gerek husus ekoriömmli “üzerinde | marrirleri Mieliği melek Ee yokluğunu hissettirmektedir. rekkeptir. YA Nihayet, mali ve ekonomik vaziyet, | Ekonomi Konseyini açacak olan enternasyonal vaziyete de bağlı bu- İŞükrü Saracoğlu bu sabah Ankara- Yanmaktadır. Fransayı masraflara İdan şehrimize gelecektir. Fevkalâde girmiye ve bir milli müdafaa istikra- |bir vaziyet hâsıl olduğu takdirde zı hazırlamıya mecbur eden keyfi- | Matbuat Umum Müdürü Naci Kıcı- yet, enternasyonal buhran olmuştur, | man Dahiliye Vekili adına Matbuat 11 Mart hâdissei, sermayeleri korkut. | Konseyini açacaktır. muş ve Avrupadan Amerikaya ge-| Matbuat Konseyine iştirak edecek niş bir para akını başlamıştır. Ya- Jolan Türk heyetinden Matbuat U- 'bancı meilekâtlerden istikraz etmek mum Müdürü Naci Kıcıman, Ajans “Umum Müdürü Muvaffak Menemen- cioğlu dün sabah Ankaradan şehri. mize gelmişlerdir; Ekönemi Konseyine iştirak edecek 'Türk heyeti âzasından İktisat Vekâ- Jeti nakliyat işleri umum müdürü Â- yet Altuğ, Denizbank meclisi idare- sinden Sedat Ankaradan şehrimize gelmişlerdir. Komitede armatörleri Bay Sedet temsil edecektir, Romen heyeti reisinin gazetemize beyanatı Dün şehrimize gelen Romen Eko- veyahut yabancı memleketlerden ev- »welce yaptığımız. iştikrazları tecdit eylemek imkânsızdır. Enternasyonal vaziyet üzerinde ısrar eden B. Blum bu mevzua ait şunları söylemiştir: Her şeye rağmen sulh * — Biz, Fransayı Avrupayı sulh içinde tutmak için elimizden gelen herşeyi yapacağız. Fransa, sulh İs temekte tamamile müttefiktir. Bizim herhangi bir tecavüz hareketinde bu | lunmamızdan korkacak dünyada hiç ketin iktisadi anlaşmalarla biribiri- ne bağlanmasını tabii addederim. Bu, sade mütekabil menfaatlerin muhafs zası noktasından değil, fakat bilhas- sa dört memleketin -iktısadi kalkın- ması ve refahının temini bakımından da lüzumlu birşeydir. Evvelki toplan tılarımızda dört memleket murahhas larının biribirini tanımasını temin etmekle beraber tatbiki lâzım gelen programın inkişafma hizmet edecek esasları hazırlamıştık. Bu sefer de programımızın inkişafını temin ede- cek çareleri cidâlyetle aramıya de- vari edeceğiz. Dostum ve meslektas şım Hasan Saka'nın, Yunan ve Y. goslav heyeti : murahhâsasının hissi- yatını yakından tanırım. Bu itibarla toplantımızın hayırlı neticelerini ala» cağımız hakkındaki fikir ve kanaa- tim büyüktür. İstanbulda Türk delegasyonunun bize gösterdiği hüsmü kabulden dola- yı çok müteşekkirim. Bunu çalış malarımızın müsbet neticelere vara-| cağı hakkında uğurlu bir işaret ola- rak kabul etmek mümkündür, lediler;: Acaba Almanlar bu muvaf- fakıyetten sonra gaf yapmaktan ken- dilerini alacaklar mı? Hayır, kendilerini alamadılar. Şuş- niğe yapılan muameleler baştan aşa- | cektir. in gaftır. General Aranda kumandasındaki Almanlar propaganda için milyon. | Frankist kuvvetler, denize doğru yap lar sarfediyorlar, Ecnebi memleket. | tıkları ileri hareketine devam etmiş- lerinde gazeteler satın alıyorlar, ken- |Jerdir. di görüş şekillerini yaymak için el. | Akdeniz sahillerince uzanan bü- lerinden geleni yapıyorlar. Bütün | tün yollar, Frankistlerin çok şiddetli bunlardan müksat, ernebiler üzerin. |10? ateşleri altındadır. Hali hazırda de kendi lehlerine intıbalar uyandır. | Katalonyanın İspanyanın Conubu ile gelde. bütün rabıtası kesilmiştir. Şöyle bir manzaranın harici âlem | Eğer Cümhuriyetçiler, çok Mmües Üzerinde yapacağı tesiri düşününüz; | sir, bir mukabil taarruz yapmazlarsa Almanlar, Avusturyayı istilâ ettik- | Frankistlerin, birkaç gün içinde de- ten sonra Şüşniği arıyorlar. Kendi. | nize kavuşmaları ümidi kuvvetlidir. sine, kalesini sonuna kadar müda-| Salamankadan alınan bir habere faa eden bir düşman kumandan edi- | göre, Katalonya — Fransa bududu len muamele ediyorlar. Saygı göste- | üzerinde dolaşan Frankist tayyarele- riyorlar, gönlünü alıyorlar... İ Almanlar bunu yapsalardı hakikt |maniyle karşılanmıştır. lerdir, Yeni kabine büyük bir ihtimelle bugün öğleden sonra teşekkül ede-| ri, Fransiz hava toplarının bombardı| Guadelhara cephesinde Hükümet kıtaları, dün Guadeli cephesinde tekrar taarruza geçmi ve yeni yeni muvaffakıyetler elöfj mişlerdir. Cümhuriyetçi kuvvetler, mikti rının azlığına ve Frankist tayy: topçu kuvvetlerinin şiddetli bor dımınlarına rağmen kilometrel mesafe katetmişler, ve Frankistiğ müdafaa hatlarını ve Val dö Laj İ işgal etmişlerdir. | Madridin dünkü bombardıman irasında, bir mermi, bir temsil sında bir tiyatroda infilâk etmi$i seyircilerden altı kişinin ölüm | bazılarının da yaralanmalarına s8 olmuştur. Londra, 5 (A.A) — Hud harp geğil İsinin Barselonadan bir kısım İl sakinlerini alarak Cebelüttarık'a ? reket ettiği bildirilmektedir. Bi lon'a Hud'un yerine Repulse gö rilmiştir. bir propaganda muvaffakıyetini gös- termiş olacaklardı. Hariçt On- Tarcan in” gonlunu alacaklardı. Şüşniğin siyasi hayatı, o saniyede bitecek, bir çiçek yığım altında gö- (Başı 1 inelde) mülecekti, Şuşnig, harici âlemin ya-| lik edilmişti. Celse açılır açılmaz re- rın İsmini unutacağı basit, âdeta bir|is B, Kemal suçlu Hikmet Münife insan olacaktı. Avusturyada İstiklâl | söz verdi ve: fikrine taraftar bulunmuş olan mil — Müdafaanızı yapınız, dedi. Hik yonlarca irsan da derhal yeni idare-| met Münif: ye yakınlık duyacak, benimseyecek-| O. . Müdafandon evvel başka bir . dileğim vardır diyerek mahkemeye bir istida sundu, okundu. Hikmet Münif, kendi açtığı davanın tevhit | İ uşniğe karşı gösterilen tazyik, | yapılan muamele, buna tama- S Çalışmamız çok değişik sahalar ü- zerinde olmakla beraber bunların hepsini memleketlerimizin menafilne uygun bir şekilde halledeceğimize katiyetle emin bulunuyorum.,, : * Sofya, 5 (A.A.) — Balkan Basın konferansına iştirak edecek olan Yu- goslav gazetecileri grüpu, bugün kon vansiyonel trenile Sofyadan geçmiş! ve istasyonda matbuat müdürü Ba-| labanof ile Bulgar gazetecileri tara-! fından selâmlanmıştır, bir devlet yoktur. Zaman zihinlerimiz BALIKESİRDE: den her türlü enternasyonal karışık- | -—— —— lıklar korkusunu tamamile sildirmi- yorsa da, bunların önüne geçmek i-|* çin çalışmakta yine devam ediyoruz, Bununla beraber, her türlü vaziyete karşı koymak için de hazır bulunma- hyız.,, Blum, frangın yeniden kıymetten düşürülmesinin mevzubahsolmadığı nı söyledikten sonra milli bir kabine meselesinden bahsetmiş, en nihayet “Cümhuriyet müesseselerini müda- faaya azmetmiş bulunuyoruz,. diye- Yek-şu şekilde sözlerini bitirmiştir; “Fakat totaliter devletlerin reji- mine müşabih bir rejim kabulünü reddediyorsak, bunların bazı hare- ketlerinden ilham almamız da mem- nu mudur? Bu devletlerden alınacak faydalı bazı dersler de yok mudur?,, Başvekil B. Blum nutkunu, sosya- listlerin, komünistlerin ve bir kısım zadikallerin alkışları arasında bitir- miş ve kürsüden inmiştir. Mebusan meclisi reisi B. Heryo, bunun üzerine saat 21,30 da yeniden toplanmak üzere celseyi tatil etmiş- tir. Kabinenin vaziyeti Mali kanunun 70 ekseriyetle mec- Balıkesir Lisesi Balıkesir, (TAN) — Bugünkü ise binası ihtiyaca kâfi gelmemektedir. Bir pavyon yapılmadığı takdirde ye- ni ders yılında 500 — 600 talebenin açıkta kalmasından korkulmaktadır. an meclisinin lâyihayı reddedeceği muhakkaktır. u red keyfiyeti, ihti- mal Blum kabinesinin istifasını intaç edecektir. Bazı mahafil, kabinenin | suküt etmesinin “Halkçılar cepbesi,, nin inhilâline bais olacağını söyle- meğe kadar varmaktadırlar, zira s0$ yelistler, âyan meclisine karşı şid- detli hücumlarına devam etmeğe az- metmişlerdir. Bu ise radikal sosya- Mstlerin hoşuna gitmiyecektir, çünkü yan meclisi ekseriyetle radikal 805- yalistlerden mürekkeptir. Bunun mânası, Halkçılar cephesi etrafında bir milli birlik kabinesi teşkili fikrinden vazgeçmek olabilir, AMERİKA: Bir Ayda Satılan Harp Malzemesi Vaşington, 5 (A.A.) — Hariciye ne- zareti mart ayı içinde silâh, cepha- ne ve tayyare ihracatı için verilen vesikaların listesini neşretmektedir. Bu İiste mucibince başlıca alâkadar memleket Kanadadır. Sovyetler Bir- liğine 1.146.000 dolar, Japonyaya 700 bini tayyareler için olmak üzere 893 bin dolarlık malzeme İhraç edilmiş. tir, —o— Yeni Yıl Bütçesi Çankırı (TAN) — Vilâyet umumi meclisi yeni yıl bütçesini 60 bin lira fazlasile 411 bin lira olarak kabul et- miştir. Bu fazlalık, biten arazi tahri- rinden sonra vergi tahsilâtının arka- sından ve yol parasının 5 liradan 6 li- raya çıkarılmasından mütevellittir. meğer ki Avrupadaki vaziyetin pey- da etmiş olduğu vahamet, bütün fır- kaları mütekabil fedakârlıklarda bu- listen geçmesi beklenmektedir. Fakat !lunmağa sevketsin., Yeni yıl bütçesile cemiyetlere 500 liralık yardımda bulunulacaktır. Kad | “roya 5 muallim ilâve edilmiştir. Mile zıt tesirler uyandırmıştır. Şuş-| veya ademitevhidi hakkında mahke- | »ig, milyonlarca insanın nefretine | mece bir karar verilmesi kendi mü- | yem olan, tazyik gören bir zavallı) dafaası noktasından lüzumlu oldu- kahraman mevkiine yükseltilmiştir. ğunu ve buna intizar ettiğini yazı- | Cümhurivet Gazetesi Alevhine Açılan Hakaret Davası Oğleden sonraya hazırlıyamam; di. Bundan sonra mahkeme suçlu! müdafaasım hazırlamak için kond pe son defa kaydile mühlet verdi muhakemeyi 8 nisan cuma günü Jon dörde bıraktı. Gazetemiz aleyhindeki dat Bundan sonra iki taraf ma deki yerlerini değiştirdi. Ve Hibi Münif tarafından gazetemiz b harriri Ahmet Emin Yalman, Döl yat müdürümüz Sabri Salim ve harrir Sabiha Zekeriyya aleyhin&ii Bu tazyiki yapanlar, kendi kendile- rini boş yere insanlığın gözünde kü-| çük düşürmüşlerdir. | Şuşnlg, küçük bir parça maziden başka hiçbir kuvvetin sahibi değil dir. Kendisini takibata uğratmak su- retile kazamlabilecek hiçbir siyasi menfaat yoktur. Şuşniğe oynatılan deli rolü, kendi- sinin maddi ve fant varlığı için el bette bir azaptır. Fakat bu suretle Şuşnig, kalplerde yer kazanan tarihi yordu. Bundan sonra rels âzalarile mü- zakere ettikten sonra şu kararı tef- him ettiz — Muharrir Sabiha Zekeriya tara- fından Hikmet Münif aleyhine açılan imdan Tan gezetesi sahibi Ahmet Emin Yalman, neşriyat müdürü Sab- ri Salim ve muharrirlerinden Sabi- ha Zekeriyya haklarında açılan ha- karet davasile tevhidine mahkeme- bu davanın suçlu Hikmet Münif tara- bir facia kahramanı mevkiine çıka- cak, bu lüzumsuz tazyiki gösterenler de aksine olarak kendi aleyhlerine öyle acı hisler yaratacaklardır ki bunları hiçbir propaganda kudreti silemiyecektir. Ahmet Emin YALMAN —ş—2 m Surlar Yıktırılacek Şehircilik mütehassısı Prostun tav siyesi üzerine İstanbul sürlarının yık | tırılması kararlaştırılmıştır. o Arcak bunlardan kapilarla kaleler ve birer 'Türk eseri olan Topkapı, (Yedikule ve Boğazdaki Hisarlar olduğu gibi muhafaza edilecektir. Bizans devrin- den kalma 95 kale ve 14 kapı tamir| edilecektir. ce lüzum görülmediğinden her iki madığına ve ayri ayrı $öz birliğile karar verildi. Yu: bırakınız, dedi, da bulunan müddelumumi muavini Cevdet söz alarak şunları söyledi: — Müteaddit defalar müdafaa İ- çin muhakemenin talik edildiği za. bıtname omünderecatından anlaşıl maktadır, Neşir suretile hakaret da. valarının süratle bitirilmesi matbu. at kanununun hükümleri icabından: dir. Yalnız müdafaa noktasından da- eseri roman halinde çık- tı. Fiyatı 25 kuruş, Her kitapçıdan isteyiniz. Shakespeare'in bu şah- raya bırakılmasını isterim, İ rerek davanın birleştirilmesine mahal ol- bakılmasına Bundan Sonra reis, suçlu Hikmet Münifi müdafaasını yapmıya davet etti. Esasen geçen celsede müdafaa için son bir mühlet verilmişti. Suç- — Bu karara göre müdafaamı ha- zırlıyacağım. Davayı başka bir güne Bu talep üzerine iddia makansın- vanın müteaddit defalar talikine ce- za muhakemeleri usulü kanununun müsalt bulunmamasına mebni suç- lunun müdafaasını hazırlayıp getir: |dan dolayı suçlular wleyhinde mesi İçin muhakemenin öğleden sohn- | açmasına hakkı bulunmadığın( çılan hakaret davasına devâm di. Mahkemede avukat Esat man suçlu mevklinde bulun temsil ediyordu. Geçen celsede kat Esat, Hikmet Münifin iddi kamının isteği veçhile dava bj olmadığını ileri sürerek bu hi dair bir karar verilmesini isteniği Dün mahkeme bu husus hak daki kararını bildirdi. Bu kara: re, Hikmet Münitin Tan gazetesi! hip ve neşriyat müdürile muh#f Sabiha Zekeriyyayı dava etmiye kı olmadığı bildiriyor ve davâ til ediliyordu. Mahkemenin bu kararı ayne8*| dur: “Müşteki Cümhuriyet gazetesi | # işleri müdürü Hikmet Münif zetede yazdıkları yazılarile eyledikleri iddia olunan Tan Ahmet Emin Yalman, neşriyat dürü Sâbri Salim ve muharrir ha Zekeriyya haklarındaki di | da okunan Cümhuriyet müddeif| miliğinin 123.938 tarihli iddi si ile Tan gazetesinde çıkıp bs” ti tazammün ettiği iddia kılına” zlar münderecatma göre, müğl Hikmet Münif hakkında gerek . | baten ve gerek ima ve telmih . İle hakareti gösterir bir cümle vE) . İra ve kelime görülememiş bulu” sına ve müştekinin Cümhurt; zetesindeki alâkası da yalnı8 işlerile meşguliyetten ibaret olf'l na mebni Hikmet Münifin yet gazetesine vâkı hakaret | | j baptaki davanın ceza muhaksf. Suçlu müddeiumumiye cevap ve | usulü kanununun 253 üncü m hükmüne tevfikan muvakkate” ” — Vekillerimle temas edeceğim. İline karar verildi.