31 Mart 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9

16 — Imparatoriçe Kafkasyayı İstilâya Hazırlanıyor (Gaflet) in asıl büyüğü şu idi ki; Osmanlı hükümetinin ricali Kaf kas kıtası hakkında esaslı bir ma- Jümata bile melik değillerdi. Yal- nız son harpte, Kafkasyanın gar - binde bulunan bazı Çerkes kabile- Jerile temasa gelmişler. Onlarla müştereken birkaç akıncı müfreze. 8i teşkil etmişler. Harpten sonra da her şeyi unutuvermişlerdi. Şimdi, söylenen bu sözleri, bü- yük bir hayretle dinlemişler; ve ma Yümatlarını artıracak suallere giriş Mmişlerdi. Ayni zamanda, Çerkes murahhaslarının beyanatını zapte- derek, padişah (Birinci Abdülha - bir telhis takdim eylemişler Kk Şimdi sarayda, Babâlide ve dev letin siyaseti ile meşgul olan mee- Bis ve mahfellerde; — Devleti Aliye, Anadolu hudu- dunun emniyetini temin etmek için (Cebeli Kafkas) halkına istimâlet göstermeli. Çar ordularına karşı böyle bir kuvvet tedariki görmeli. | Sözleri yükselmiye başlamıştı. Bazı akıllı devlet ricali, Dağıs- tan ve Çerkezistan halkını der - bal ele almak için ortaya mühim fikirler ve projeler atmışlardı. Fa kat bütün bunlar, sözde kalmıştı. Hükümet erkânının arasındaki it- tifaksızlık, düşünülen şeylerden hiçbirini, meydana çıkaramamış - tı. Çerkes beylerinin gönderdik - leri o iki murahhas ta, aylarca İs- tanbulda beyhude yere kapı kapı dolaştıktan sonra; derin bir teessür İçinde, memleketlerine avdete mec vır kalmışlardı. Tİkinei Kısım) ŞEYH MANSUR azar denizinden Karadenize kadar devam eden bütün o muhitte, artık vaziyet çok ciddi bir devreye girmişti. İmparatoriçe Katerin, (Kaficas is tilâsı projesi) nin muvaffakıyetle tatbiki için (General Medem) in ik #idarını kâfi görmiyerek onu geri çekmiş; Kafkas kuvvayı askeriye- #ini kuvvetlendirmek için yeni ted- birler almak lüzumunu hissetmişti. Esasen Kafkasyadaki kuvvuyı as keriye, biri (Kafkas), diğeri de Ku- ban namiyle iki kolorduya münka- simdi. Ve bu da o zaman bir başku- mandan tarafından İdare edilmekte idi. Şimdi, bu iki kolordu, biribirin- den ayrılmıştı, Ve iki müstakil or- du halini almıştı. Kafkas ordusu nun başına da, yine meşhur ku- Mandanlardan (General Sovurof) geçirilmişti, Ve bu iki ordu, yeni- den (Volga) sahillerinden gönderi- len büyük Kazak kafileleriyle tak- viye edilmişti, Kafkasyayı baştanbaşa kaplıyan (Kazak hattı) na ai köyler, kasabalar, müstahkem mevkiler, depolar, kaleler yapılmıştı. Ve ar. tık bu sahada Kazak kesafetinden, kıruldıyacak yer kalmamıştı. Kafkasyanın mukadderatı etra- fında hazırlanan bu çelik yayın iki cu bir anda kapandığı takdirde, herşey bitecek, Bütün bunun ara- sında mahsur kalan kabileler, ya- vaş yavaş imha olunacaktı. Çar hükümeti erkânı, bir taraf- tan bu askeri tedbirleri alırken, di- ğer Kafkas kabilelerini birleştirme mek için ne mümkünse yapıyor- lar. Bilhassa, muhtelif vasıtalara müracaat ederek (Şemhal) elde et- miye çalışıyorlardı. Halk ile Şemhal'ler arasında bü- yük bir fark, — ve hattâ, bir ayrı “ik — vardı, Hemen hemen büyük, küçük bü- tün hükümdarlar Ribi, Şemhal'ler- de zevk, refah ve sükün içinde ya- şamaktan başka birşey düşünmü- Yorlar.. Halkın vatanperverane his #iYatına katiyen İştirak ilemi» yorlardı. e şe Şemballer, yurda ve halka e- Dağistanlı kumandanlardan ikisi hemmiyet vermiyorlardı. Halk ta, Şemhelleri sevmiyorlatdı. Bu küçük hükümdarlardan ba- zıları, açıktan açığa Çarlığa taraf- tar görünüyorlar; Çarlık siyaseti. nin entrikalarına âlet oluyorlardı. Kaynarca müahedesinin akdedil diği tarihten itibaren yedi sene, nis- beten sükün içinde geçmişti. Fakat bu müddet zarfında Osmanlı hü- kümeti erkâninin | İdaresizlikleri yüzünden Kırım İlanlığı eriyip gitmiş. Çarlığın dev ağzı, bu ne fis lokmayı da yutuyermişti.. eneral ve Prens (Potemkin) in mahirane bir siyaseti ile Kırım Hanlığı) Rusyanın bir vilâ- yeti haline kalbedeceği zaman, Çar siyasetinin entrikası bütün kudretiyle kendini göstermiş. Kafkasyanın Şimalinde, korkunç bir haile sahnesi belirmişti. Çarlık siyaseti en ziyade, Kaf- kas halkı ile, Çarlığa dini ve e- zeli bir düşman nazariyle bakan Kırım Hanlığı halkından korku- yordu. Kuvvetli bir (din rabıtası ile biribirine bağlı olan bu halkın; bir anda birleşerek, umumi bir kıyam ve isyan dalgası halinde Kafkas ordusuna hücum etmesin- den endişe ediyordu.. Bu korku- yu kaldırmak, ve bu ittihadın ö- nünü almak lâzımdı. İşte; Avarların, Çeçenlerin, Ko- muklar, hulâsa bütün Kafkashla- rın varlığını tehdit eden (Çarlığın €ntrikası); (Evvelâ, parçala. sonra, yut.) Nazariyesine en uygun bir şe- kilde, o zaman başlamıştı, Gizli ellerle tahrik edilen Ke- bartaylar, Çerkesler ve bunlara karabeti olan kabilelerle, Kırım halkının mühim bir kısmını teşkil eden (Nogay) lar arasında, biribi- rinin sleyhine şiddetli bir heye- can ve galeyan uyanmıştı ve or. tada, hiçbir ciddi sebep olmadığı halde, Çerkez kabileleri Nogayla- rın üzerine atılmışlardı. Çerkez atlıları, korkunç bir sel halinde Nogay kırlarına akın edi- yorlardı, Nogaylar da, Koban. sa- hillerine hücum ederek köyleri, çiftlikleri, tarlaları yıkıp yakarak ellerine geçen hayvan yılgılarını sürüp götürüyarlardı. Buna mukabil saldırmalar ve taarruzlar, üç sene devam etmişti. Buna harp, veba, kıtlık ve saire gibi felâketlerle kendi aralarında- ki mücadeleler de İnzimam eyle- mişti. Ve artık zavallı (Nogay)- Jar bitkin bir hale gelmişlerdi. Zaten Çarlık siyasetinin istedi- ği de, bundan başka bir şey değil- di. Hazar denizi sahillerinden, Tu- na kıyılarına kadar devam eden © geniş, feyyaz mahsuldar yer- leri istilâ edebilmek için; (Evvelâ, parçala.. Sonra, yut...) Düsturu, muyaffakıyetle tatbik. edilmişti. ağıstan ve Çeçenistanın hu- D susi yaziyetleri, Şimalden gelen istilâ dalgilarile kolayca e- xilemiyeceği için Çarlık, ilk parça- İama ameliyatına, o Nogaylardan başlarnıştı. Bu mühim ameliyatı, (Koban) ordusu kumandanı iGeneral Sovu- rot) üzerine aldı. Binlerce Nogay- dan mürekkep kütleleri, Azak de- nizi sahilindeki (Yesk) mevkiinde topladı. Büyük bir divan yaptı. Ve bu divanda Çar hükümetinin res- mi beyannamesini okuyarak, ar- tık sahipsiz kalmış olan Nogayla- ra şunları anlattı: 1 — Kırımın son (Han) 1 olan (Şahin Giray), hükümet- hakkın dan feragat etmiştir. 2 — Ayni zamanda, Kırım Han Uığının bütün imtiyazlarile bera- ebr, (Nogay) lar üzerindeki met- buiyet hakkı) nı da, Rusya impa- ratoriçesi Haşmetmeab (Ikinci Ka- terina) hazretlerine terkeylemiş- tir, 3 — O güne kadar Kırım Hanlı- ğını bayrağı altında yaşıyanlar; 0 günden itibaren, Çariçe Hazret- lerinin hükmüne girmişlerdir. Bu beyanname, bir idam mah- kümüunun darağacı dibinde oku- nan fermanı mahiyetinde idi. O- nun için orada toplanan kabileler, bu beyannameyi büyük bir sükü- netle dinlemişler; bu hazin akıbet karşısında başlarını eğmekten baş ka-yapacak “hiçbir şey kalmadığı: nı hisseylemişlerdi. General Sovurof, bu derin sü- künet karşısında, bir an titremiş- ti. Çünkü, bu sükünetten sonra, korkunç bir volkanın patlaması da çok muhtemeldi. (Devamı var) TAN Göbles Dünya Yüzüne YeniBir Şamar İndirecek (Başı 1 incide) da tevkif edilen prens Jojet - Ferdi- nand dö Burbon, üsera kamplarından birine nakledilecektir. İki yeni kolordu 1 Nisandan itibaren, Alman ve Avusturya ordularının birleştirilme- si çerçevesi dahilinde, Avusturyada iki kolordu tesis edilecektir. 17 inci kolordunun merkezi Viyana, 18 inci kolordunun merkezi Salzburg olacak tar. Avusturya kolorduları grupuns General List, 17 inci kolordu kuman- danlığına General Kienitz, 18 inci ko lordu kumandanlığına da sabık Avus turya mareşallerinden eski Viyana müdafaa nezareti ordu umum müfet tişi Beyer tayin olunmuştur. Şimdiye kadar Almanyada res- men 14 kolordunun mevcudiyeti bili- niyordu. Şimdi 17 inci ve 18 inci ko- lorduların kurulmasına nazaran, 15 ve 16 ıncı kolorduların meveudiyeti- ne de hükmetmek icabeylemektedir. Fakat bu iki kolordu hakkında hiç bir malümet evrilmemektedir. Avustarya lejyonu Berlin, 30 (A.A.) — Avusturya lejyonu, mutanten bir surette 2 ni- sanda Viyanaya girecektir. Bu İej- yon, muvakkaten otuz bin kişiden mürekkeptir. Bunlar Avusturyadan kovulmuş olan bücüm kıtalarıdır. Bunların nakli için 900 nakil vasıta- sina ihtiyaç vardır. İZMİRDE : İzmir Tacirlerinin Vergi İşi * Izmir, (TAN) — Dahili komisyon üzerine iş yapan tacirler Ticaret ve Sanayi odasında bir toplantı yapmış lar, maliyenin kendilerinden beyâr- name ve bilânço istediğini, halbuki 984 senesindenberi © tatbik edilen 2395 numarali kanunun 34 maddesi mucibince gayrisafi irat üzerinden ivergi verdiklerini, bu sebeple defter İ tutmak mecburiyetinde bulunmadık larını, beyanname ve bilânço vermek imkânsazlığını anlatmışlardır. Tacirler, bu işi takip etmek üzere aralarından üç kişilik bir heyet seç- mişlerdir. Heyet Ankaraya gidecek- tir. Hesaplı Yemek İsterseniz... Hatırda kalması kolay olsun diye, yu yarlak hesapin, aibümin ile yağdan bi- rer gramının dörder kalori, bir gram şekerin de sekiz kalori verdiğini yazdık tan sonra*gıdalar arasında müvazene temin için altıda bir albümüinle yağ, al- tidu dört şeker veya şeker olacak mad- de yemek lâzım olduğunu ilâve etmiş- tim, Bu kadarını hatırda tutmak Iyi ol. için ye- şekerdir. Tabiatta saf olarak albümin ve yağ Bulunmaz. Yediğimiz. gıdaların hepsi, kimya, Bakımından, karışıktır. Bir insana yine yuvarlak hesapla günde 2509 kalori, yahut biraz daha ince he. sapla vücut ağırlığının “her kilosu ba- gina ötüz kalori lâzım olduğunu öğrene dikten sonra yemeklerimizin her türlü. sünde ne kadar aibümin, yağ va şeker lunduğunu Ve bun ptan ne ka da tutmak, Yalnız, bu yemek bahsinin açılmasını istiyen Sum sunlu okuyucumuza ve önün gibi me- raklı başka okuyucularımıza k: diye başlıca yemeklerimizin terkibini ve verecekleri kalorileri hatırintacağım, Gidalarımızı kimya Bakımı ira, ayırmak rsak, İlkin hayvanlar» mizan terkibini ve kalorilerini Arıyalım: Bizim en şok yediğimiz koyun etinin dut tarafının yüz gramında, piştikten sonras 25 albümin, 22,80 yağ; 33 kalori, pir rolada (hesaplı iz gram üze” #ine olduğundan her tekrar etmi. yeceğim): 26,84 albümin, 2200 yağ; 330 kalori koyun böbreğinde kebap: 22,06 aibümin, yağ 5; kalori 138. sonra: 19,70 albümin, 12,76 yağ; kaleri. 108 kuzu yerine keçi ve ağlak enler de onların verecek'eri ka- bu sayılara yakın olarak hesap Tavuk kızartmasında 1469 albümin, 7445 mibümin; (33 kalori, Hindi kızartmasında, tavuk kızartı masına yakın terkip ve kaleri, Fakat kaz kızartması yüzde otuza yakın aibümünli ve on yediden fazla yağlı olduğu için 282 kalori verir. Am- cak hazmi kolay olmaz. Sığır etinden köftede 2055 albümin, 20,88 yağ; 345 kalori, Dana eti daha az besler. Külbastısı ancak 176 Kalori verir, Kalorisi hesap edilerek ilen av etlerinin Öteki etlerde tuzlariyle vitaminleri de görtermi dim, şönkü onların gıdalarımızın aras #inda bulunması mutlaka Yüzümü makla baraba, hesapladığımız lerde bulunan ve şeker verecek giiko- Jen de burada hesaba giremiyecek kadar ehemmiyetsizdir. &t suyunun besleme bakımından ve- receği kalori, devede kulak kabilinden, pek azdır. En kuvvetlisi olan sığır eti suyunun yüz gramı ancak rir. Fakat maddelerde! dır. Yalnız etin bütün kuvveti muhafı xa edilerek ve taze yemekler buluna yan yerlerde Insanı gerçekten basla. mek için yapılan et suyu hulâzalarını istisna etmek lâzımdır. Onların yüz gramı 274 kalori verir. Hem de yağı az, yüzde 423 nisbetinde olduğundan Insanı tıkamadan yüzde 85 ten fazla al büminle insana bir gönde lüzumlu af- Büminin yerini hemen hemen tutar, O. Kalerl vermezler, Şimdi BAŞMAKALEDEN MABAT Cenup Hududu Davası (Başı 1 incide) nun gövizi kaçırılmıştır. Fakat bunu maddi surette ispat imkânı yoktur. İşin kötüsü şu ki, kaçırılan dövizlerin bir kısmı, kara borsaya mal olmuştur, fakat büyük bir kısmın bedeli kaçak İeşya şeklinde memlekete girmiştir. Dövize ve devletin gelirlerine ait ka- çakçılık elele yürüdükten başka bu işler ayni zamanda ecnebi menfaat ve telkinlerine ve her türlü menfi &- mellere de perde ve vasıta olnakta- dır. ümhuriyet idaresi yarım işten ve yarım tedbirden dalma kaç mıştır. Cenup hududumuza taallik eden işler harici komşuluk münase - betlerimiz bakımından da, memleke- tin hak, menfaat ve emniyeti bakımın dan da tam tedbirlerle kökünden hal ledilmiye muhtaç işlerdir. Şunu di- leriz ki, son döviz kaçakçılığı derdin esasına kuvvetli bir şekilde dikkati celbetsin. Ve esaslı, etrafh tedbirlere hareket noktası olsun. Ahmet Emin YALMAN Suriyenin Fevkalâde Murahhası Ankarada (Başı 1 incide) geri kaldı. Maamafih Fransadaki buhran dolayısile Suriye istiklâlinin İtasdiki keyfiyeti daha fazla gecikse bile, bu, Suriyenin Türkiyeye bağlı- lığı için ve iki memleket arasındaki dostluk bağlarının tesisine engel ola- mıyacaktır. Hatayda vaziyetin normal olması için, Suriye hükümeti, elinden gel diği kadar çalışmaktadır. Yalnız, Türk gazetelerinden anladığıma gö- re, ortada bazı ihtilâflar vardır. Bu da, Fransız delegesi Garo tarafından bir ihtiyat tedbiri olarak ve âsayişin temini maksadile alnan kararlardan ibaret olsa gerektir, diye tahmin ede- im, Suriyede vaziyet Suriyenin dahili; vaziyeti iyidir. Kuraklık dolayısile bir iki senedenbe- ri sürmekte olan iktisadi darlık bit- miş ve bu sene iyi mahsul alındığı için nisbi bir refah başlamıştır. Filistin hâdiselerini soruyorsunuz. mektedir. Çünkü, Filistin hâdiseleri- nin cereyan ettiği bütün saha ve onun daş ve dindaş kimselerdir. Bu itibar- işin balli içiri herkesi tatmin edecek bir çare bulacaktır.,, BORSA 20 —3 — 1928 İ PAKALAR İ Alış Sany | Frenk Mm 80 Dolar 14— 128— Liret m— 14— Belçika Pr. 80 M— ÇEKLER Acaş 2009 07014 15.0414 19707 Budapeşte 39810 39810 Bükreş, 10621 1062) Belgrad 346337 34.6387 Yokohama 21355 2.7355 Stokholm 3.0004 3080 Londra 08— 6. Moskova 23819 23815 Filistin işi Suriyede herkesi düşündür içinde yaşıyan insanlar komşu, arka- la bizim için çok mühimdir. Ve ümit ediyorum ki, İngiltere hükümeti bu Romen Kabinesi İstifa Etti ei Macar Kabinesinde de Yeni İstifalar Bekleniyor Bükreş, 30 (Hususi) — Başvekil Patrik Miron, kabinesinin istifasını bugün krala vermiştir. Başvekil, is tifanamesinde, kabipesinin esaslı 15- lshat yapmıya memur bir intiksl hükümeti olduğunu, yeni anayasanın her ittifakla kabul edildiğini, bins- enaleyb bu intikal hükümetinin tık mânası kalmadığını bildirmiştir. Yeni kabine kuruldu Bükreş, 30 (A.A) — Yeni kabi- nede aşağıdaki değişiklik tebliğ edil- miştir: Dahiliye nazırı B. Kalinesco, ayni zamandâ Sıhhat Bakanlığını da de- ruhte etmiş ve B. Gelmezeano Mü- nakalât Bakanlığını da idareye me- mur edilmiştir. Ticaret nazırı B. Konstantinesko, Milli banka müdürlüğünü muhafaza etmektedir. B. Mazureanu Başvekâlet müstö- şarlığına tayin edilmiştir. Macar kabinesinde de istifa şayiaları Budapeşte, 30 (A.A.) — Kabinede yeniden tadilât yapılacağına dair bir şayia deveran etmektedir. Müfritle- rin propagandalarının takviyesi, nas» yonal - sosyalist tehlikesi münsselo- tile mutediller tarafından hükümele yapılmış olan ihtarlar, beş senelik plânın tatbikinden tevellüt edecek olan müşkülât, fevkalâde bir asabi- yet tevlit etmiştir. Harbiye nazırı Roder ile Dahiliye nazırı Zel'in ve Macar nazilerinin oldukları Budapeşte polis müdürü heyetinin istifa edeceklerinden bah- sedilmektedir. Salâhiyettar mahafil, bu haberle- rin hayal mahsulü olduğunu ve ma- yıs ayının sonundan evvel kabinede tadilât ierasınm mutasavver bulun- madığını beyan etmektedir. Fransada yeni bir kabine buhranı mı? Paris, 30 (A.A.) — Epok gazetesi- nin tahminlerine göre, Fransa hükü- meti evvelâ para meselesini ele ala- cak ve ihtikâra karşı tedbirler koya- caktır. Hükümetin, demir endüstrisi komitesi gibi büyük tröstlere kontrol koymak niyetinde olduğu da söylen- mektedir. Viktuvar gazetesine göre, Blum, finans sahasında tam salâhiyet iste- miyecek fakat parlâmentedan bazı teferruatta kendisini serbest bırak- masını talep edecektir. Ordr gazetesi, yeni bir kabine buhranına ihtimal vermektedir. Zira hükümete tam salâhiyet vermek için parlâmentonun hükümete emniyeti olması lâzım gelmektedir. Halbuki bu emniyet, bugünkü vaziyette mevcut değildir. Jur gazetesi de, B. Blum'un mali projelerini kabul edecek derecede Markist olmıyan radikal sosyalist na şırların istifası ile yeni bir bine buhranının başlaması ihtimalini ile ri sürmektedir. Ovr gazetesi, Halkçı cepheyi teş- kil eden bütün partilerin tam iş bir- liği verebilmeleri için Blum - Kayyo görüşmelerine yeniden başlanacağı. nı bildirmektedir. Eğer bu iş birliği vücude getirilmez ise, memleket, /g ni bir kabine buhranı karşısında yeğ lacaktır. Bu buhran son teşrii dev- renin dördüncü kabine buhranı ola- caktır. Bisiklet: — * Bursada Üçüncü Bisiklet Yarışı Bursa, (TAN) — Pazar günü klüp lerin bisiklet sporcuları Bursa ile Gemlik arasında 35 kilometrelik me- safede üçüncü yarışlarını yapmışlar- dır, On ilik sporcunun iştirak ettiği bu yarış neticesinde Acar idman yurdundan Bekir birinci, Faruk ikin- ci, Kemal üçüncü, Hüsamettin düncü, Salt beşinci geldiler. Birinci gelen Bekir arkadaşlarına nazatan oldukça geniş bir aralıkla müsaba- © -İkayı kazanmıştır. Bütün dereceleri © bir klübün almasına sebep Akınspor. dan iki yarışçının yolda çârpısarak kendisinden bilhassa şüphe etmekte