8 Mart 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

ME —— 6.3.0938 BUGÜN —. Umumi Bir Karışıklık Ömer Rıza DOĞRUL G ünün mühim ve büyük me- seleleri birdenbire | çoğak- «. Bir iki mesele yerine, sekiz do- Kuz mesele ile birden karşılaşıyo- Tuz. İngilterenin bir taraftan İtal YA, diğer taraftan Almanya ile ko- Muşmaları meselesi, hâlâ ehemmi- Yetini muhafaza etmektedir ve hiç Hiphe yok ki; konuşmaların s0- Muna kadar bu ehemmiyetinden bir şey kaybetmiyecektir. Çünkü Wrupanın mukadderatı, geniş bir Ölçüde bu müzakerelerin neticesi- Ne bağlıdır. Bir kere, Orta Avrupanın mu - tı ile bu müzakereler ara- Mndaki sıkı münasebet Orta Av- Tüpa devletlerinden birkaçının ba ndaki hükümet adamlarının ken- i memleketlerine nit vazi- Yetler ve memleketler hakkında sözlerden bellidir. Her Almanya haricindeki Al Manları himaye edeceğine dair söz lerini, o Avusturya Başvekilinin Avustaryanın istiklâlini korumıya ge yettiğini anlatan nutku takip et. 1 kat, muti takip eden hâdise , Avusturya meselesinin Avru- Pa için tam mânasile bir tehlike ol duğunu gösterdi. Daha sonra, Çe- kolovakya Başvekili, memleketin Bürriyet B: meselelerin ortalığı meş gul ettiği sırada Lehistan Romayı ziyareti gö- > çarptı. Fakat bu ziyaretten mak- iki memleket arasındaki ti Tabıtalarını sağlamaktan baş bir şey olmadığı söylendi. Hak İspanyadan yabancı gönül ! çekmek meselesi hâlâ halle- ilmemiştir. Ve birkaç kere de a ğamaz gibi, kolay kolay halle- ktir. İngiliz - İtalyan mü başlamadan evvel İlal- etler gönderecektir, hat ermektedir. Wi haber doğru ise İtalyanın müdahale siyasetine devam etli İspanya harbini, cümhuri- Si ça İspanya aleyhinde halletme- ta, ç Yetle kararlaştırmış olduğu aş İspanya yolu ile garbi Ak- , '» methaline hâkim olmayı veda ma ve bu uğurda İngilte. alaşım ihtimallerini suya ten dahi endişe etmedi- İS eükeeimek ieep ela Akdenizin — kıyılarından irki Akdenizin ileri yeçtiği- £ lakdirde Filistinde Araplarla İzler urasında başlıyan ve git- ui şiddetlenen dahili muharebe arşılaşırız. | HARİCİ UZAK ŞARK: Bir Çin Generali |)r. Benes, Garplılardan Şanghayda Öldürüldü Nevyork, 7 (Hususi) — Uzak Şark tan gelen en son haberlere göre, J4- ponlar Şansi eyaletinin cenubunda taarruza geçmişler ve Sarı nehir ü- zerinde Tatung , demiryolunun son noktası olan Puşeu'yu işgal etmişler dir. Japonlar böylece bütün cenubu şarki havalisini ele geçirmiş olduk - larını ve bundan sonra Lunghay de- miryold şebekesini kâmilen ele ge- girmek üzere taarruzi harekete ge - çeceklerini bildiriyorlar, Şanghaydan haber veriliyor: Tethişçiler tarafından bugün yeni bir cinayet irtikâp edilmiştir: 20 inci Kızıl Çin ordusunun eski kumandanı General Çov - Feng - Çi, Fransız imtiyaz mıntakasındaki e - vinden çıkmakta olduğu sırada iki adam tarafından atılan kurşunlar - la öldürülmüştür. Japonların General Çov'a merkezi Çinin idaresinde bir vazife teklif et- miş oldukları zannedilmektedir. 1940 Olimpi Tokyo, 7 (A.A) — Hükümetin parlâmentoda 1940 olimpiyatları hak kında sorulan müteaddit suallere mü temadi surette kaçamaklı cevaplar vermesi Üzerine buradaki umumi ka- naat, hükümetin, olimpiyatların ha - zırlanmasını ve yapılmasını Çin hâ- diselerinin cereyanına bağlı telâkki eylediği merkezine varmıştır. YEMEN: Prens Seyfülislâm e Türkiyeye Geliyor Roma, 7 (A.A. Stefani) — Yemen ba,, gazetesinin Roma muhabirine 86 yahati hakkında yaptığı beyanatta, Londrada Filistin davası lehinde elin den geleni yaptığını ve İngiliz hükü metinin geçenlerde neşrettiği beyaz kitabın Filistin vaziyetinde değişik - lik yapacağına kani bulunduğunu bil dirmiştir. 'Türkiyeyi ve Irakı ziyaretten sonra Suriye ve Lübnana gideceğini süyli- yen Prens, Yemenin bütün sahalarda Arap memleketlerine taallâk eden her meseleyi büyük bir alâka ile taki betmekte olduğunu söylemiğtir. ——“—e- CENEVRE: Hatay Seçimi Nasıl Olacak ? Orta Avrupa TAN HABERLER Ne Olacak ? Ümidini Kesmedi Avusturyada Naziler Hareket Halindedir. Macaristan da Mi Çekoslovakya : Londra, 7 (Hususi) — Orta Avru- pa devlet adamları umumi vaziyetle meşgul olmakta devam ediyorlar.| Sunday Times gazetesi, Çekoslovak- ya Cümhurreisi Doktor Benes'in be- yanatını neşretmektedir. Doktor Be- nes, Çekoslovakyanın bir tek mese- lesi bulunduğunu, onun da ekalliyet ler ve bilhassa Alman ekalliyetleri meselesinden ibaret olduğunu anlat- muş ve şöyle demiştir: “Bu hususta Milletler cemiyetine karşı mesulüz. Avrupanın bu mesele ile mânevi alâkasinı kabul etmekte ve İngiltere ile Fransaya her türlü malâmatı vermek! Dahâ sonra büyük devletlerin an- laşmasım memnuniyetle karşıladığı- nı, bunun Orta Avrupaya ferah ve- receğini, Çekoslovakyanın garp dev- etleri tarafından terkedilmiyeceğine inandığını ve bunun Almanya ile i- yi siyasi ve iktisadi münasebetler te- sisine mâni olmadığını anlatmıştır. Avusturya : Dahiliye Nazırı doktor İnguart yo- karı Avusturyadaki Nazilere yeni im tiyazlar vermiş ise de siyah muhafız lar elbisesinin giyilmesini menetmiş- tir. Doktor İnguart, Linzde fevkalâ- de merasimle karşılanmış ve şerefine tezahürler yapılmıştır. Hükümet cephesi teşkil eden vatan severlerin umumi kâtibi ise'dün rad yoda bir nutuk söylemiş ve Avustur- ya istiklâlinin ehemmiyetini anlata- iiesgaden anlâşmasi iki Al - man milletini ebedi bir surette uzlaş- tırmıya ve Avusturya içinde barışı üdafaa Hazırlığında.. yol ve Alman barışı devletimizin is- tiklâline dayanmaktadır. Politikada, yalnız vatanperver cephe vardır. Cep bede ne şube, ne parti, ne de yarı politik cemiyetler bulunmıyacaktır. Kimsenin devletimiz aleyhinde müca deleye hakkı olmıyacaktır.,, Demiştir. hesinin sosyal iş - amele sınıfına men #up birçok kimseleri alarak kendisi- ni takviyeye çalışacağı bildiriliyor. Macaristan : Macaristan matbuatı Başvekilin sön nutku ile meşguldür ve yeni si- lâhlanma programını memnuniyet - le karşılamaktadır. Macar dışişleri nazarı B. Heman Başvekilin nutku - Bu tamamlıyan beyanatta bulunmuş ve “Kanunsuz Yahudi unsurlarınm sürülmesi ve yeni Yahudi muhaciri kabul edilmemesi, lâzım geldiğini, hükümetin yabancıları kontrol için bir hükümet komiseri tayin edece- ini anlatmıştır. Nazır, hükümet programının mil Hi hiristiyan, sosyal milliyetperver ve sağ rasist olduğunu bildirmiştir. Alman gazeteleri de Macar Başve- kilinin nutkunu tasvip etmektedir. Berliner Tageblat diyor ki: ! “Daranyi'nin tasavvuru Tuna hav zasında siyasetin inkişafı icaplarına tamamile intibak etmektedir. Bu si- lâhlanma programı Avrupa sulhü & temine matuftur. Takibettiğimiz yeni Diğer taraftan vatanseverler cep- çin kıymetli bir yardım mahiyetin - dedir. Bu program Macaristanın Ro- — Rerlin mik sramimize nz mn içinde güttüğü siyasetin sulhü temin etmek vazifesini ifa et- AMERİKA: : Silâh Yarışına Sert Bir Muhalefet Vaşington, 7 (A.A) — Ayandan B. Borah, matbuat mümessillerine be-| yanatta bulunarak, bahriye encümeni | tarafından tasvip edilmiş olan deniz programının “cihanın iflâsına ve hat tâ harbe doğru atılmış bir adım, oldu ğunu beyan etmiştir. B. Borah sözlerini şöyle bitirmiştir: “— Amerika ile Japonya arasında- ki münasebat, esasen gergindir, ve Amerika milleti tarafından iktisadi hiç bir boykotaj tedbiri alınmaması Cenevre, 7 (A-A.) — Hatayda yapı | *izemdir.,, lacak ilk intihabat nizamnamesini tet| o Vaşington 7 (AA) — Roosevelt, kik etmiye memur Milletler cemiyeti | büyük Okyanustaki Feniks takım a-| komitesi bugün toplanmışlar. adalarından Kanton ve Henderbury | Türkiye mümessilleri, intihap ko- adaları üzerinde Amerikanın hâkimi misyonu tarafından hazırlanan ni -|Yetini ilân etmiştir. zamname hakkındaki mülâhazalarını Hariciye nezareti, büyük Okyanu- bir mukabil proje şeklinde komiteye | Sun ortasında bulunan ve hâkimiyet- vermiştir. leri hakkında İngilizlerle hâdise veya Komite, evvelâ intihap nizamna-| Müzakereleri intaç etmiş olan birçok mesinin cezat ahkâmı meselelerini tet | adalarının kanuni statüsünü tetkik kik etmek üzere bir tali komite te. | <tDİYe devam etmektedir. kilini kararlaştırmıştır. Bunu müteakıp komite derhal esas meselenin tetkikine geçmiştir ki, o da Hatay anâyasssındaki “komünote, kelimesinin tefsiridir. Hataydaki in- tihâp tarzı bu tefsire bağlıdır. mağlüp olacaklarını bildikleri hal- de Mücudeleden geri kalmamakta. dırlar. Son çarpışmalar sırasında, Pilis- tinli olmıyan Arapların da Filistin Araplarına yardım ettikleri görül- düğü tesbit olunmuştur. Daha uzakta, Çin - Japon harbi ile karşılaşıyoruz. Harp şiddetle de vam etmekte Ve uzun bir zaman devam edeceğini göstermektedir. Büyük bir karışıklık devresi ye- ilistin halkı, memleketleri - BİN siyonist bir devlet teş Uğurunda parçalanmaması için #dele etmekte ve mücadelede kili şıyoruz. Bu karışıklıkları tasfiye- nin çok güç olduğu muhakkaktır. Fakat umumi bir yangına karşı gel tr. Seçim Meselesinde İki Tevkif Daha Kahire, 7 (A.A.) — Veft Partisine mensup “Al Mısri” gazetesinin vak- tile bir kere tevkif edilerek sonra - dan kefalete rapten serbest bırakı - lan baş müharriri, hükümeti seçim tethişçiliği yapmakla itham eyledi - ğinden dolayı, gazetenin diğer iki ma harriri ile birlikte yeniden tevkif o- lunmuştur. BULGARİSTAN: Mebus Seçiminde Hükümet Kazanıyor Sofya, 7 (A.A) — Bulgar Ajansı bildiriyor: Ğ Dün Şumnu ve Stara Zagora bök gelerinde seçilen 40 mebustan 30 u hükümetin siyasetine taraftar olduk- j i İSPANYADA HÜKÜMETÇİLER : larını bildirmişlerdir. İspanyada hükümetçiler henüz nikbin vaziyettedir ve her gün yeni bir teşekkül vücude getiriyorlar, Resimde görüyoruz: Hükümetçiler ta- me ihtimalleri henüz kaybolmamış | rafından teşkil edilen bir dağ alayının muharip gençleri kayaklarile bir. İmürettebatile yolcuları kâmilen öl- likte bir geçit resminde, ISPANYA: Son Deniz Nasıl Çarpıştı Londra, 7 (Hususi) — Cümhuriyet İspanyasının donanması ile asilerin donanması arasında vukubulan deniz muharebesinde batırılan asi kruva- zörün Balears adını taşıyan zırh ol duğu tahakkuk etmiştir. Bu kruvazör ile Kanarya adını taşıyan eşi 8000 de harpten evvel inşa edilmiştir. Barselonadan verilen habrelere gö Te, Cümhuriyetçilerin Harbiye Nazı- rı Prieto bugün bu münasebetle şu beyanatta bulunmuş ve muharebeyi tenvir etmiştir: Cümhuriyetçilerin Mendez Hunez ve Libertad kruvazörleri beraberle- rinde bir mubrip filotillası olduğu halde ilk defa olarak gece yarısını 45 dakika geçe asi kruvazörlerine tesa - düf etmişlerdir. Asi kruvazörler, mu harebe etmeksizin kaçmışlardır. Cüm huriyetçilerin gemileri, asi kruvazör lere saat 2,15 te yeniden tesadüf et - mişlerdir. Bunun üzerine 4 ilâ 5 bin metre mesafeden bir topçu düellosu başlamıştır. Sanşez Barkeztegi, Almirante An- tekuera ve Lepanto torpito mührip- leri, sıra ile dört, beş ve üç torpil at- mışlardır. Saat 2,20 de asilerin gemilerinden birinde ve ihtimal (Balear) da müt- lamıştır. Endaht kesilmiş ve Cümhu- riyetçilerin gemileri saat 7,45 te Kar- İtajen'deki üssübahrilerine dönmüş - erdir. , Cümhuriyet sahil müdafaa batar- Yaları da Franco filosunu birkaç ke- re bombardıman etmiştir. 3500 met- re yüksekliğinden atılan bombalar, hedefine yakın yerlere düşmüştür. İngiliz mütehasmslarma göre, bu son muharebe üzerine deniz falkiye- ti Frankistlerden hükümete geçmiş- tir. Asiler, bu deniz muharebesine da- ir malâmat veya tafsilât vermemek- tedir. Yeni İtalyan kuvvetleri mi? Londra, 7 (A.A) — Daily Herald gözetesinin Cebelüttarıktaki muhabi- ri, B. Mussolininin İspanya iç harbini bir an evvel bitirmek için son bir gay ret olarak yeni kıtaat gönderdiğini haber veriyor. İTALYA: Negüsün Krallığı Tekzip Edildi Londra, 7 (Hususi) — Dün Halle Selâsiyenin Italyan müzaheretile Ha beşistanın bir kısmında hüküm sür- mek üzere yeniden memleketine dön mek üzere olduğu bazı gazeteler ta- rafından haber verilmişti. Bu geze - teler, Negüsün Lord Helifax ile son görüşmesi sırasında böyle bir tekli- fin mevzuu bahsolduğunu söylemek te idiler. Bugün Haile Selâsiye bir tebliğ neşrederek, Habeşistanın istik iline uymuyan hiç bir teklif veya te- şebbüsü kabul etmiyeceğini ve böyle bir teklifin mevzuu bahsolmadığını bildirmiştir. Roma, 7 (Radyo) — Eski Habeş Negüsünün yeniden Habeşistana la - desi hakkında bazı yabancı gazeteler tarafından ileri sürülen haberler, burada hezeyan mahiyetinde sayıl - maktadır. HINDISTAN : Bir Hava Faciası Nev-Delhi, 7 (A.A) — ErFrans kumpanyasına alt muazzam bir tay- yare Datia devleti arazisinde yere düşerek parçalanmıştır. © Bu sabah Havsi'dan kalkıp gerbe doğru gitmekte olan bu tayyarenin e 3 A — ELE Sarmısağın Samimiyeti (Yazan: B. FELEK) İftiradır: Harbindeİki taraf | “sarmısağı celin etmişler kırk gün kokusunu belli etmemiş,, derler. Mu- hakkak iftiradır. Bir kere sarmısak gelin olmuş değildir. Haline bakınız, anlarsınız.. Gelin olsa zerzevatçı ve bakkal dükkânlarında salkım saçak asılmaz, fotoğrafçı (o dükkânlarında resmi çıkar, Beyazlar giyindiğine mi bakıyor- sunuz? Beyaz giyinen yalnız gelinler mi? Hastabakıcılar, işçiler, operatör ler, doktorlar, hattâ aşçılar yok mu? Sarmısak, tanıdıklarım içinde en samimisidir. Kırk günlük yoldan ko- kusunu belli eder. Birinin midesine zerresi inse gizlenmez. Vücude dağ- ıp massedilinciye kadar mevcudiye- tini ilân eder. Halbuki ötekiler öyle midir? Lâ hanayı yersiniz. Önce hiç sesini çıkar maz, Sonradan dahilde bir takım gaz- lar ifrazma ve hazım mesaisini ih- lâle çalışır. Halbuki frenkler Hihana- ya bayılırlar, Hattâ bizim: — Şekerim! Kaymağım! dişe söy- lediğimiz nüvaziş tabirlerine: muka- hil frenkler, sevdiklerine: — Lâhanam (Monchouwx?) derler, Zerzevat olsun, yemiş olsun hemem hepsi insanlar nezdinde az çok bir mevki kazanmışlardır. Pırasayı bıyık ta ölçü, fasulyeyi nimette küçük mile yas, merelmeği aşk muamelâtında rö- muz, kabağı cennet yemekleri içim nümune, şeftaliyi öpücükte mecaz, kirazı dudakta misal olarak kullan. riz. Ya sarmısağı?! Hiçbir mevki, hiç bir rütbe ve hiçbir fırsat vermeyiz Çüinkü zavallı sarmısak iştahımızı a- çar, damarlarımızı yumuşatır. bam saklarımızı düzeltir. Amma — serme saklığını saklamadığı ve koktuğu i- çin bir türlü makbul görünmez. etrafa yaydığımız fujer, yan semin, moda ve koku evlerinin adımı reklâm olmasın diye yazmadığım © güzel kokuları öz nefsimizin, nazik bedenimizin kokuları madır? Hele onlardan kurtulalım da baka- ım nasıl kokuyoruz? Sarmısağa da o kokuları stirsem, her kes onu yakn iliğine takar da gezer, Ne fayda ki, sarmısak s#mimidir, ke- kusu, kalitesi ve kusuru kendinindir. İnkâr etmez. Ben sarmısağa gıpta ederim. SON HABERLER: Vekiller Heyeti Toplanıyor Ankara, 7 (Tan muhabirinden) — Yarın öğleden sonra fırka grupu iç tima edecektir. Bunu hususi bir &- hemmiyet verilmektedir. Grup iç» timamı müteakip Vekiller Heyeti- nin de bir toplantı yapacağı anlaşık. maktadır. Harici siyasetimiz Ankara, 7 (Tan muhabirinden) — Denizli mebusu B. Mazhar Müfi - din bir sual takriri üzerine Harici- ye Vekilimizin bu hafta içinde mee liste harici siyaset hakkında iza- hat vermesi muhtemeldir. Mile pak e İki Çocukcağız Yanarak Öldü Çorum, 7 (A.A) — Şehre iki mil mesafede Beydeli köyünde çi- kan yangında bir ev tamamen yan- mış ve içinde bulunan aileden iki çocuk kurtarılamıyarak ölmüştür. Anası ile bir çocuk ta ağır yarak olarak kurtarılahilmiştir. Çoruh'un Kurtuluşu Artivin, 7 (A.A) — Çoruhun kür tuluş günü olan bugün, köylerden ge- len birçok vatandaşın iştirakile he- yecanlı bir surette kutlanmıştır. As- süşlerdir. ker ve mektepliler, kurumlar tara- fından bir resmi geçit yapılmıştır.