8 Mart 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

İ | i m edi mm “2 Üstad Mazhar Osmana Göre: Delilik, O İçin Bir ey Mazhar Osman, has- talarını bekleterek, beni i- çeriye aldı. Siralarını aldığım için, bana kızan oldu mu, diye, arala. rından ayrılırken yan gözle etra- fıma bakınıyordum. Asabi adam- Wa şaka olur mu? Kıymetli mütehassısa ilk süali mi soracaktım. Dışarda bir gürül $ü oldu. Ödüm kopmadı, dersem, Yâlan söylemiş olurum. Acaba, has tanın biri azmış mıydı? Mazhar Os mana zihnimden geçen suali de - Biştirerek sordum: — Delilik artıyor mu, üstat? — Tabii... Harbi umumiden son- Ta bütün dünyada delilerin adedi artmıştır. Almanyada bir misline çıkmıştır. İstatistiklere göre 230 bin deli tedavi altındadır. — Bizde vaziyet nasıl? — Bizde de artıyor.. Bakırköy hastanesinin kadrosu 1600 yatak» tır. Biz, oraya 2100 hasta alıyoruz. Bu sene kadroyu iki bine çıkara- caklar.. Kâfi gelmiyor. Hükümetin güzel projeleri vardır. Yapılan tet kikler göstermiştir ki, Türkiyede akliye ve asabiye için mecmuu 18 bin yatak tutan müteaddit hastane- lere ihtiyaç vardır. Şimdi, Manisa ve Elâzıkta birer küçük akliye ve asabiye hastanesi var, Bunların yatak sayısı 128 tir, D elilik bahsi çok derin.. Maz- har Osman boyuna anlatı- yor. Büylik harpten sonra, birçok İçtimai âmiller, insanları deli ya- pıyormuş.. Doktor; — Alkol, morfin, sefahat, ka - zalar deliliğin bellibaşlı sebepleri- dir, diyor. Şehirlerde deliler daha çoktur. Çünkü, bu sebepler, şehirlerde faz- Jasile mevcuttur. Son zamanlarda. başlıyan eroin, kokain iptilâsı bir- çok gençlerin akli müvazenesinin kaybolmasına sebep oluyor! Muhatabım, beyaz yağlı boyalı o- dâ kapısını göstererek: — Bu kapının üzerindeki boya- ya üstübeç koyarlar.. Gülmiye başladım, Oda kapisınm. delilikle ne alâkası var, diyecek - tim: Doktor, ilâve etti: — Üstübeç te insanı deli yapar. Boyacılar içinde deli olan çoktur. Bu madde akli müvazeneyi bozu- yor. D elilerin akıllı doktoru, bir aşağı, bir yukarı dolaşıyor- du. Zayıflamak için spor yapıyor. du, galiba... Kendisine, bunu söylediğim za- man: — Bizden, zayıflık, şişmanlık geçti, dedi, artık ihtiyarladık. Na- sil olursa, olur.. Vaktile, daha genç Yaşta iken yaşlı başlı görünmek fs- terdik. Çünkü, hekimlik te şarap gibidir. Eskisi makbuldür. — Şimdi de, dedim, genç görün- mek için özeniyorsunuz, galiba... Doktor, buna cevap vermedi. Yal Biz güldü., Sonra, sözü bir manev- ra ile tekrar delilik bahsine inti- kal ettirdi: — Fakat, dedi, delilik medeniye- tin ölçüsüdür, denir.. Her memle - ket artan delilerden şikâyetçidir. Ancak bu, zaruridir. Çünkü mede- niyet ilerledikçe, insanların yükü, üzüntüsü artıyor, dolayısile de de- Yiler çoğalıyor. İptidai cemiyetlerde deliye çok rastlamazsımz.. Maale- sef medeni memleketler, cinnete fazla vergi verirler. — Dünyada ne kadar deli var, acaba? Ü stat, izaha başladı: — Deliden ne kastettiğini- zi sormak İsterim.. Dünyada deli yalnız tmarhanelerde zincirlerle bağlı olanlar değildir ki. Halkın bildiği deli ile bizim deli dediği - miz arasında fark vardır. Halk, so kakla giderken boğazına sarılma- dıkça bir kimseye deli demez. Tıb- bın akliye ve âsabiye şubesi gittik- çe inkişaf ediyor. Cinneti evvel « den teşhis ediyoruz. Evvelce, bir a- dam zır deli hale gelir, etrafa sal dirır, inefr vurulur, ondan #otra, bu adama deli derdik. Tıp, inkisaf Ölçüc Profesör Mazhar Osman ettikçe, evvelce akıllı dediğimiz bir çok kimselere de şimdi deli diyo- ruz. Sokaklarda serbest serbest ge zen o kadar çok deli vardır ki, bun” lar tumarhanedekilerden kat kat fazladır. Bunlara yarım deliler, di- yoruz. Maalesef, bu kadar çok de- liyi koyacak hastanemiz yok... Mev Osmanın bu beni ürpertmiştiz — Demek, dedim, her gün yolda giderken birçok delilerle karşı kar- şıya geliyoruz? — Tabii... Fakat, bunların zara- rı yoktur. Hattâ tımarhanede, zarar 8ız delilerden bir kısmına biz izin veririz. Şehre gelirler, gezer, işini görür, hava alır. Akşam olunca Ba kırköyüne dönerler. , — Bunlar kimseye mi? — Hayir. — Kaçmazlar mı? — Bunu akıllarşna bile getirmez- ler. — Dünyadaki deliler arasında ya nak kolay mı, diy Mazhar Osman güldü: — Tımarhane çok modern “bir sıhhat müessesesi hâlini almıştır, dedi. Hastalarımız gayet rahattır... Deli doktorunun yanından ayrıl Ülm. Sokağa çıktım. Akşam üze- ri kalabalık caddelerden geçerken, rastladığım asık yüzlü insan karşi- sında ürperiyor: — Acaba, bu da yarım deli mi, diyordum. izahatı İişmezler Jâve ettim: | TURKKUŞUNDA Tayyare Mektebinin Mezunları Stajda Türkkuşuna ait iki motörlü tayya- re Yeşilköye gelmiştir. Geçenssene Ankarada Türkkuşunun motörlü tay yare mektebinde yetişen ve hâlâ İs- tanbulda bulunan mektep mezunları bu tayyarelerde ekzersizlerine devam edeceklerdir. Türkkuşu kumandanı Önyüzbaşı Zeki ile Muallim Hilmi de şehrimize gelmişlerdir. Meşhur Bir Tayyareci Geliyor Şimdiye kadar birçok plânör tip- leriyapan ve Hirt adı verilen bir mo tör icat etmiş olan maruf tayyareci Volf Hirt,bugünlerde şehrimize ge- lecektir. Volf Hirt, hem mühendis, hem tayyareci, hem pilot hem de çok mahir bir plânöreüdür. Memleketimizde Türkkuşunun mi- safiri olacak ve Ankara ile İstanbul da motörsüz tayyarecilik hakkında birer konferans verecektir. İDENİZ ve LİMAN ; DenizbankMüessesele- rine Kıymet Biçiliyor Denizbank müesseselerine kıymet biçecek komisyon, bu hafta içinde top lanarak çalışmalarına başlıyacaktır. İlk olarak İstinyedeki Dok ve fabri- İka tesisatına kıymet takdir edilecek - tir. Komisyon, “denizyolları müdürü Sadettin, deniz ticaret müdürü Mü- fit Necdet, milli emlâk müdürü Şefik ten mürekkebtir, POLİSTE: in . Düşüp Ölen Ihtiyar Kim? Dün Aksarayda feci bir tramvay kazası olmuştur: Vatman Süleymanın idaresindeki tramvay arabası Topkapıya giderken bir elinde yümurla dolu bir sepet, ö- teki elinde de bir sürü paketler bu- Junan 65 yaşlarında bir yolcu, Taş- kasapta tramvaya atlamak istemiştir. Fakat, muvaffak olmıyarak yere yu- varlanınıştır. Muhtelif yerlerinden yaralanan ihtiyar, derhal Gureba hastanesine kaldırılmış, fakat, dün sabah ölmüştür. Yaralının üstünde, kendisine borçlu olanların isimleri yazılı bir defterden başka hüviyetini isbata yarıyacak hiçbir şey çıkma- mıştır. Kendisini de kimse aramamış ve tanıyan olmamıştır. Tabibiadil En ver Karan, dün cesedi muayene et- miş, nezfi dimağiden öldüğünü tesbit etmiştir. Müddelumumilik, hüviyetinin tes- bit edilmesi için cesedi morga kaldırt mıştır. Burada teşhir edilecektir. Ölü, iri yarı, kır saç, kaş ve bıyık- kdır, Elindeki yumurta sepetinden ve cebindeki defterden bir yumurtacı olduğu zannediliyor. > Büyükadadaki Ceset Evvelki gün Büyükada sahillerin- de 60 yaşlarında ihtiyar bir adam cesedi bulunmuştur. Cesedin ki - me sit olduğu ve denize nasıl düştü- Bü hakkında henüz bir malümat yok- tur, Ağaçları Budarken Beşiktaşta oturan 50 yaşlarında Mustafa, evvelki gün bahçesindeki a- Baçları budarken, büyük bir ağaçtan yere düşmüş, bu sırada sivri bir del karnına saplandığı için ağır surette yaralanmıştır. Mustafa, dür kaldırıl dığı Beyoğlu belediye hastanesinde öl müştür CEMİYETLERDE: Madeni Eşya Sanatkârları Kongresi Şehrimizdeki 34 esnaf cemiyetinin umumi toplantıları, bitmiştir. En son olarak, dün, madeni eşya sanatkârla- rı cemiyeti, yıllık kongresini yapmış tır. Bu cemiyetin şehrimizdeki men- supları, 15 bin kadardır. Okunan yıllık çalışma raporunda, azaların cemiyete karşı kâfi derece a- lâka duymadıklarından şikâyet edil. miştir. Cemiyetin teşebbüsü ile nike- lâjeılardan yaptıkları işe göre vergi alınması temin olunmuştur. Kongre, içtimai yardım teşkilâtı- nın genişletilmesi, rontgen alınması gibi işler için müzahereti kabul et- miştir. Diğer taraftan, iki defa toplandık- TAN ET UCUZLUĞU: VERLİ HABERLER Belediye İstanbili Şehir meclisi, et piyasasının tanzi- mi için lâzımgelen kararları almak Üzere, yarın fevkalâde bir toplantı ya pacaktır. Belediye, piyasada nazım ro kökünden halletmek kararındadır. Bu mesele hakkında vali ve beledi ye reisi Muhiddin Üstündağ, şunları söylemiştir: “— Şehir meelisinin toplanma- sından maksat şudur: Belediye ile toptancı kasapların elbirliği yap - maları ve şehrimizde inkişafa baş- liyan istihlâkin derecesile mütena- sip şekilde ve vaktinde kasaplık hayvan yetiştirmeleri için lüzumlu kararla almak. Meclisten, tahsisat istiyeceğiz. Ve bu işi lâyikile başarahilmek İ- çin, icap ederse istikraz yapmak Ü- zere, salâhiyet istiyeceğiz. Ticaret yapabilmek için de meclisten ka - rar alacağız.,, MÜTEFERRİK : Zehirli Gaz Temizleme Malzemesi Geldi Muhtemel bir hava tehlikesi kar- şısında şehirde en mühim Tol oyniya- cak teşekküllerden birisi de gaz te - mizleme ekipleridir. Bu teşkilât için Avrupaya ısmarlanan malzeme ve teçhizat dün şehrimize gelmiştir. Yilâyette bir komisyoh toplana - cak, bu ekiplerde vazife alacaklar i- çin açılacak kursların programını, muallimlerini, ders saatlerini ve yer lerini tespit edecektir. Şişli Telefon Santralı Şişlide kurulacak olan yeni telefon santralı İçin inşaata geçilmek üzere - dir. On beş gün sonra binanın ihale si yapılacak, 66 bin liraya mal ola- caktır. Santraldan icabında 6 bin a- bone istifade edebilecektir. 4 Bükreş sefirimiz Hamdullah Suphi Tanmöver ile Atina sefirimiz Rüşen Eşref Ankaraya gitmişlerdir. 4 Emniyet müdürlüğünde seyrü- sefer nizamlarına aykırı hareket ede- eek olanları takip için bir büro kurul muştur. Büro emrindeki memurların vazifesi, nizamnameye aykırı hare ket edenlerden makbuz mukabilinde derhal para cezası almaktır. —— ları halde ekseriyet bulamıyan ha- mamcılar, ticaret odasına müracaat ederek cemiyetlerinin feshedilmeme- sini ve tekrar toplanmalarına müsa- jade edilmesini istemişlerdir. KARNAVALIN SON GÜNÜ: lünü oynamak ve bu suretle et işini|tir. Doğudan Kasaplık Hayvan Getirtecek Anlaşıldığına göre, belediye, İstan bülun et piyasasında nazım bir vazi- yete geçecek ve doğudan doğrudan doğruya kasaplık hayvan getirtecek- Eyüpte Belediye Teşkilâtı ümüzdeki haziranın başından i- tibaren Eyüp kazasında yeni belediye teşkilâtı yapılacaktır. Bütçe darlığı yüzünden bugüne kadar geri kalmış olan bu teşkilât için belediyenin 938 bütçesine tahsisat konulmuştur. Bu tahsisat, şimdilik Eyüpta bir tahrirat kalemi, bir belediye zabıta teşkilâtı, fen heyeti kurulmasına yetişecek ka- dardır, Teride ve gelecek yıllar bu teşki- Jât ihtiyaç nispetinde genişletecektir. * Şehirde kullanılacak el araba- ları için hazırlanan talimatname, Şe- hir meclisinin nisan toplantısında gö- Tüşülecektir. Kabulünden sonra der- hal alâkadarlara ilân edilerek iki ay- ık mühlet verilecektir. ÜNİVERSİTEDE Rektörün Talebelere Dünkü Çayı Sömestr tatilinde Atina, Bükreş, Peşte ve Viyanaya giden üniversite talebelerine, rektör tarafından dün bir çay ziyafeti verilmiştir. Talebe ler, seyahat Intibalarım ayrı ayrı an- latmışlardır. İki saat süren bu toplantıda şu ne- ticeye varılmıştır: Değil Peşte ve Viyanada, hattâ Bal kanlarda bile yeni Türkiyeyi tanırmı- yanlar ve eskisi gipi zannödemer Vâr dır. Bu seyahatler, alımacak tertibat sayesinde birer propaganda seyahati olabilir. Rektör, bunun için seyahatlere ne gibi teçhizatla gidilmesi lâzım gele- ceğini talebelere sormuş ve kendile- rinden rapor İstemiştir. Talebeler, rektörü Perapalasta bir yemeğe da- vet etmişlerdir. Bu raporlar, kendi sine orada verilecektir. MAARİFTE ; Ortamektep Muallimliği l Muallim mekteplerinden 4, 5, 6 ve 7 yıl önce çıkanların, bu sene de or- ta mektep öğretmenliği için açılacak imtihanlara girebilecekleri kararlaş. trılmış, dün Maarif Vekâletinden a- “llkadarlara bildirilmiştir. Bir haftadanberi devam eden karnaval eğlenceleri dün bitmiştir. Bu münasebetle, Kurtuluşta her sene ol. duğu gibi (panayır) toplanmış, birçok eğlenceler yapılmıştır. Sağdan soldan biriken o meraklılarla, panayır yeri geçilmez bir hale gelmiştir, Bu resimde, panayırda maskara kılığında cglenenleri görüyoruz. Millet Meclisinde Bir İdam Kararı Tasdik Edildi Ankara, 7 (Tan muhabirinden) # Büyük Millet Meclisi bugün B. Te fik Fikretin relsliğinde to dı. Har va saldırımlarına karşı pasif korun” ma tedbirleri hakkındaki kanun lâyf hasını Başvekâlete iade etti. Bunda sonra Refik İncenin, Recep Tur hal kında arzuhal encümeninin bir kar&) rma yaptığı itiraza karşı, encümeği mazbata mubharriri ile itiraz sahibi” nin, Milli Müdafaa ve Maarif Vekif İlerinin cevapları dinlendi, ve netic8” de arzuhal encümeninin, Milli Müd8 faanın kararını teyit eden mazbatğ si kabul olundu. Maraşlı Mehmet oğlu Mustafa Kaf” gının da İdam mazbatası tasdik lerek içtimaa nihayet verildi. Tekaütlük İçin Ankara, 7 (Tan muhabirinden) 2 Mülkiye memurlarının tekaütlükler” ne esas olacak sicillerinin nasıl taf8) lacağına dair vekiller heyeti yeni bif' name bu tezkiye varakalarının anes Başvekil, Vekiller, müsteşarlar, ur98 mi müdürler, şube müdürleri, ur”) mi müfettişler, valiler, elçiler, maslâhatgüzarlar, elçilik müsteşari#” rı, teftiş heyetlefi reisleri, başmüfet tişler, kaymakamlar, £ vilâyetler merkez teşkilâtına mensup en yü” sek âmirler, başkonsoloslar ve kof soloslar tarafından doldurulabileci”) Bini tesbit etmektedir. Bir mem hakkında, kimlerin tezkiye varaks$İ dolduracağı önümüzdeki iki ay içi” de her vekâlette tayin edilecekti” Gizli tezkiye varakalarında bir rf murun resmi ve hususi hayatına teallik 24 sual vardır. Lisan Bilen Polisler Ankara, 7 (Tan muhabirinden) İ Bemnint taeirilâe —emibe çiy ie demlaninin kiyalak we taçhiani Gi bir nizamname ile tesbit edilmişti Nizamname, resimi ve sivil polis Mf murlarının taşıyacakları işaretleri giyecekleri elbisenin şeklini tayin & miştir. Komiser ve polislerin elbisf” lerinde yeni bir değişiklik yapılmf#” mıştır. Lisan bilen polisler kollari da, sivil polislerde ceplerinde bı işaröt taşıyacaklardır. Bir Maden İmtiyazı Ankara, 7 (Tan muhabirinden) Z Giresunda Hasfane Giresun, T (A.A.) — Şehrimizde Iscak olan yüz yatakhı hastanenin müteahhide Male edilmiştir. Bina 100 ” Hraya çıkacaktır. Karahisar Halkevinde İkindi: 1589 ro Yatsı: 1038 — İmsdik: YURTTA HAVA VAZİYETİ, Yurdun bütün mıntakslarında ha Yatlu geçmis, rüzgürler Karsdeni e ile rakreğe Eni ir Sör miyetle şimal! istikametten, orta kuv” eamiştir. p Dün, İstanbulda hava bulunu e©© ol rüzgr cenubi istikametten sani vede ei 4 metre hizla ermiştir. Saat 14 te bei re 7283 milimetre idi. Hararet en çok 11,7 ve en «sx 6 sari olarak keydedilmiştir. 8-3-6 —-İS ——ie Ankaradan ; Telefon ve Telgrafla : me Eda ; ga a e