26 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3
ELEK (Yazan: B. FELEK) İstanbul tabiatin çok inde değildir. Allaha , bizde ne Nevyorktaki gi- bi sıcak dalgası, ne orta Avrupadaki gibi soğuk dalgası var. Poyraz eser kış, lodos eser yaz olur. Dün kar va- ğarken, bugün günlük güneşlik olur, İki gün lodos hararet derecesinde 10 santigrat bir fark yapar. Gerçi bu, birçokları için sıhhi sarsıntıları mu- cip olur amma bizim sehrin hayatı in çok iyi bir şeydir. Eğer bizde bir hafta kar devam edip sokaklar huz tutsa muhakkak şehrin faaliyetinde büyük sekteler yapar. Halhuki haska yerlerde gece yağan karı ertesi günü sokakta göremezsiniz. Dün de İstanbula kar düştü ve «6- ce devam ettiği için sabahleyin sokak TAN HABERLER ROMANYA: a 26-2-938 geremesasaeesenaesemenseez, BUGÜN! ..... Şuşnig'in Nufku | © > I HARİC Dost İranın Hariciye Nazırı Vefat Etti Anayasa Için Verilen Reyler Yüzde yüze yakın Bükreş, 25 (Radyo) — Yeni Ana- yasa için dün sabah başlıyan Plebi- sit akşam altıya doğru nihayete er- miştir. Rey verme işi bülün Roman- yada milli bir heyecan havası uyan- dırmıştır. Herkes yeni anayasanın | İ kabulü lehinde rey vermiye koşuyor- | du. Her tarafta sevinç tezahüratı var- dı. diyetinde Avusturyanın istiklâlini e- | caktır. bediyen muhafazaya azmetmiş oldu- Fransız matbuatında İğunu söyliyen nutku Avusturyanın Şuşniğin nutku hakkında Fransız gazetelerinin mütalesları böyle hü - lâsa edilebilir; “Avusturya Başvekili, Almanya - nin eski Viyana sefiri Von Papen'in alet olduğu Berlinin tazyikı önünde e Şuşniğin nutku, Avusturya şıyordu. Avusturya, Başvekiline göre, Avusturya, hürriyetini, istik- İ lâlini koruyacak ve hududunu mu- Ro a Pe te ve Pariste şi EŞ | k Müsait Karşılandı Almanlığın hizmettir. Son anlaşma ıt arşı bu yolda atılmış büyük ve müs - | o & usa pet bir adımdır. Çünkü anlaşma, İ- | Viyana, 25 (Hususi) — Dün ak- |arasında cereyan edecek olan görüş- turyanın iç işlerine her müdahale- Yi menetmiştir. Artık Avusturya, | her tarafında güzel karşılanmıştır. mazileri hariçteki nazilerden Yar - | Binlerce kişi Şuşnigi alkışlırarak 80 Ömer Rıza DOĞRUL İORTA AVRUPA: hafaza edecektir. Fakat Avustur- İ ya da bir Alman milletidir ve bu ki memleketin münasebetlerini tan | sam Avusturya Başvekilinin federal | meler esnasında da mevzuu bahsola- zim etmiştir ve barış dairesinde in- zi dım görmiyeceklerdir. Avusturya | kaklardan geçmişlerdir. Işçiler, köy- ise, Führerin hem şahsına, hem sö | yüler, burjuvalar Başvekilin etrafın- vustürya Başvekili Dekter İstiklâli tezi üzerinde dönüp dola | Si.rğe İ o iSuşnigın Nutku Frag, Alman milletinin bir vazifesi de kişafı sağlamıştır. Almanya, Avus- Reye iştirak nisbeti, bütün tahmin- süne itimat ettiği için anlaşma hü- | ğa toplandıklarını ilân etmişler, va- İleri geçmiştir. Köylüler, musika ve İbayraklarla, her zamankinden daha kümlerinin tamamile tatbik edile- ceği şüphe götürmez, Doktor Şuşniğin Almanya ile A- vusturya hakkındaki münasebetle- re dair bu sözleri söyledikten son- ra İtalya, Avusturya münasebetle- rinden bahsetmiş ve bu münase- bulunmadı- ğını, İtalyanın Avusturya iç işle ne karışmamak için daima dikkat ve bunun böyle de - yam edip gitmesinin ümit olundu- ğunu anlatmıştır. Avusturya Başvekilinin kanaati- ne göre, memleket içinde beş sene süren kardeş mücadelesi artık ni- hayet bulmuştur. Çünkü sosyalist lerle eski nasyonalist sosyalistler vatanseverler cephesi içinde çalı- şacaklar ve ayrı ayrı partiler teşkil etmiyeceklerdir. Bunun ilerisi yok tur. Çünkü, Avusturya muhakkak kür ve müstakil yaşıyacaktır, yy Şuşniğin Avusturya is tiklâlini korumak azminde bulunduğuna dair söylediği sözler, memleket içinde çok iyi karşılan mıştır. Prag ve Peşte, nutuktan memnundur. Roma mahafili nut- yersiz, Mr buatınım nutku nasıl karşıladığını beniz bilmiyoruz. Pâkat İngiltere. İtalya müzakereleri sırasında A- vusturya meselesinin de konuşula- cağı muhakkak sayılıyor, Sonra Al manyanın Avusturya hakkındaki düşünceleri yeniden tevile ihtiyaç göstermiyecek derecede sarihti. Bu gün Avusturya nazileri, vatanse- verler cephesinde çalışacaklar ve bu çalışmayı muslihane hulül için fırsat tanıyacaklar, yani kaleyi i- ginden fethetmek her fırsat kollıyacakalrdır. Nazist bir Avus- turya, bugünün meselesi değilse, yarın muhakkak bir mesele teşkil edecektir. O halde, Avusturya meselesi hal olunmamış, yalnız Pancermanizm bakımından yeni bir adım atılmıştır ve bu adimi birtakım adımlar ta kip edecektir. Her Hitler, dün söylediği bir na- tukta, Avusturyada vukubulan son hâdiselerin cebir ve tazyik eseri el madığını bilhassa tebarüz ettirmek istemiş, ve Almanyanın Avustur - ya ve Çekoslovakya hududuna as- ker sevki şayialarını, Yahudi tal rikâtı eseri saydığını, bu tahrikâ- ta karşı Almanya dahilinde tedbir alınacağını anlatmıştır. Alman ma hafili Her Hitlerin bu sözlerini ya- bancı gazetelere karşı son bir ihtar Saymaktadırlar. A yada son Midiselör baş yani Avusturya ka- binesine nazist nazırlar alınması Meselesi mevzuubahis olduğu za man Her Hitlerin Avusturyaya bir e ültimatomun müddeti bitmeden anlaşma hüküm lerinin yerine getirilmesini istedi- | sonra, Avns - tanperverler, memleketin yapıcı kuv- vetlerinin iştirakile Avusturyanın müstakil ve serbest olmasına azimle çalışmak arzusunu izhar etmişlerdir. Şuşmig Diyet Meclisinden çıkarken bazı nümayişler olmuş ve bütün bun- lar müsait bir hava içinde ve Avus- turya nam ve hesabına yapılmış te- yahürat mahiyetinde kalmıştır İ Nutkun yabancı memleketlerde de İbüsnü tesir yapmış olduğu anlaşıl- maktadır. Varşova siyasi mahfelleri İŞuşmigin bilhassa / (lâl hakkındaki azimkâr sözlerini mü- sait bir şekilde karşılamaktadırlar. İ Peşte, Prag ve Romada Nutkun iyi çizilmemiş hudutlara dair olan telmihi, Macaristanin mu- ahedelerin yeniden gözden geçirilme- sempati tezahürü şeklinde. tefsir e dilmekte olduğundan Macaristanda da iyi tesir yapmıştır. Çekoslovakyada nutuk çok iyi kar şılanmış ve Çek Meclisinde bir mü- zakere sırasında Şuşnigin adı teza- hürlerle karşılanmıştır. Roma siyasi omahafili | Avus- tse uni lili dere a lee de.Avusturyanıp müstakil kalacağın dan şüphe etmiyen İtalyanın noktai İnazarına uygun olduğunu beyan et- (mişlerdir. Dolaşan bir şayiaya göre Avusturya meselesi yakında Italya ile Ingiltere si hususundaki iddialarına karşı bir | Zilmemiş, Avusturyanın hürriyetini sarsılmaz bir surette müdafaa edece Bini teyit etmekle diğer milletleri muhtemel mesuliyetlerle karşı kar - şıya bırakmıştır. Bu cesaret ve bu sönmez iman. bed baht devlet adamının Relch'in müs- takbal arzularına karşı göstereceği mukavemet için hayırlı bir faldir Avrupada müstakil bir Avusturya istiyen memleketler tarafından teşvik ve yardım gösterilmesi için henüz va- kit geçmemiştir. Doltüs'ün Avusturyası öl tir. Birkaç gün içinde dahili ve hari- İmit edilebilir... Hitlerin yeni bir natku Münih, 25 (A-A.) — Hitler dün Nas list partisinin kuruldu- 'brau salonunda Nasyonal Sosyalizmin yıldönümünü kutlamış - tir. Her Hitler Almanyanın müstemle- keler talebi üzerinde ısrar etmiş da- İha sonra Avusturyada vukubulan son hâdiseler sırasında Almanyanın Avusturya hududuna asker tahşit et- tiğine dair bazı venebi gazetelerin ya- İhudi tahriki eseri olacağım anlatarak | Almanyanın Yahudi tahrikçiler aley » hinde tedbirler alacağını beyan et - mişti Gazeteler Führer'in bu beyanatını yabancı gazetelere son ihtar mahiye- tinde telâkki etmektedirler. İSURİYE:: Tevkif Edilen Muhalifler 125 Kişi Şam, 25 (Hususi) — Muhalefet par tileri şeflerinin tevkif ve mahkümi - yetleri üzerine Başvekil B. Mardt milli blokun bir toplantısında, hükü- metin politikasim müdafaa eden bir İnutuk söylemiş ve bu tovkiflerin se beplerini anlatmıştır. Başvekil B. Mardam. muhaliflerin, Suriyenin istiklâli için yapılan müza- kereler esnasında bile-anarşiye sebep | olmaktan çekinmediklerini ve bu is- İtiklâli tehlikeye düşürecek hareketler | /de bulunduklarını tebarüz ettirmiş- tir. Başvekil, bu arada, petrol a Suriye bankası ve Cezire m: üzerinde Pariste bazı müsait vaitler- de bulunulduğuna dair çıkan şayia- İları tekzip etmiştir. Bazı muhalefet liderleri, Fransiz makamlarına başvurarak yapılan tev kifler hakkında müdahale ve tavassut | istemişler, fakat Fransız makamları, bu hususta bitaraf bulunduklarını bil dirmişlerdir. Mevkuf muhaliflerin sa yası 125 kadardir. şa çük tarafın mesnetsizliği, nihay: İSPANYA: e Gönüllüler İçin İngiliz Formülü Kabul Edilmiş Londra, 25 (Hususi) — İspanyarlan gönüllüleri çekmek meselesine ait 0- (lan İngiliz formülü esas itibarile İ- talya, Almanya ve Fransa tarafından kabul edilmiş bulunuyor, Fakat esas itibarile teferrünt üzerinde bir ta- kım ihtilâfların çıkmasına mâni de- Kildir. İngiliz formülü, İspanyada car pışan iki tarafa, gönüllülerin çekil- miye başlaması üzerine muhariplik hukukunu tanımaktır, News Chronlele gazetesi İngiliz for mülünü kabulün hiçbir taahhüdü ta- zammun etmediğini kaydediyor. Ademi müdahale komitesinin, İn- fgiliz plâmnın tatbikine ait teferrü: tı tespit etmek üzere bugünlerde içti- maa daveti beklenmektedir. Bugün Sovyet Birliği elçisi Mays- ki, ademi müdehale reisi Lord Ply- mouth'u ziyaret ederek İspanya me- | selesi hakkında İngiliz formülü üze-| rinde konuşmustur. Âsilerin Tebliğine Göre,. Harp vaziyetine dair âsilerin teb- liğinde, Teruel cephesinde işgal olu- | nan yerlerin tahkim edilmekte oldu- Hu ve düşman tarafından terkedilen emiş -| Mütevella B. Semit Tahran, 25 (A.A) — İran Harleiye Nazırı Semi dün bir ameliyat neti- cesinde vefat etmiştir. UZAK ŞARK: 160,000 Çinli şiddetli bir taarruza girişmiş Nevyork 25 (Hususi) — Uzak Şark tan alınan en son baberlere göre, üzerinde Japonlar ile Çinliler arasın- da son derece şiddetli bir muharebe İ reye iştirak ettikleri görülmüştür. çok bir halde rey vermiye gelmişler- dir. Bütün Transilvanya, müttefikan reye iştirak etmiştir. Almanlar, Ma- carlar ve Yahudilerin de hep birlikte 4.295.308 i Lehde ve 5.415i aleyh- (e, yani yüzde 99.88 i lehte olmak ü- zere verilen reylerle kati sürette ta- karrür etmiş olan yeni kanunu esa- siye ait plebisit netayicınin ilânın- dan sonra dün gece caddelerde fener alayları yapılmıştır. Kral İngiltereye gidiyor Bükreş, 25 (A.A) — Salâhiyettar mahfeller Kral Karol'un gelecek mar İtm yirmi ikisinde Londraya gideceği» İni beyan etmektedirler. eg bal NGİLTERE : İrlanda - İngiltere Ticaret Görüşmesi Londra, 25 (A.A) — İngiliz - İrlân da ticaret müzakerelerine dün de de- ları bembeyaz hulduk. Böyle fasılalı karlar İstanbulluları pek yıldırmaz. Yalnız, eğer ayaza çeker de kar do- nar, sokaklar kaymıya başlarsa iş de- Kişir. Dün de şehrin güneş gö bazı yerleri hakiksiten tehlikeli birer geçit haline gelmişti. Arızalı ve yokuşlu yollardan ine mek çıkmak eli ayağı tutanlar icin bile güç bir mesele iken yaşlılarla çoluk çocuğun buralardan. güclükle gelip gittiklerini kestirmek zor değil. dir. Dün sahah erkenden belediye kar» ları temizletmek için elindeki amele yi yollara salmıştı. Bir şeye dikkat ettim. Gerek Doğruyolda, gerekse A yazpaşa, Taksim, Maçka gibi ayakal tı olan yerlerde halk yolların temiz- lenmesini yalnız belediveden hekle- mekte ve kapısının önündeği yayakal dırımının iki inceliğindeki buz tabakasını kazıtıp oradan geçen» lerin tehlikeden kurtulmalarını dü- şünmemektedir. Kale gibi apartıman ların kapıcıları, değil bütün apartı. manın, hattâ yalnız kapısının önünü santim yam edilmiştir. İngiliz mahfilleri an- laşmanın imza edilmek üzere oldu - günü bildiriyorlar. Bu unzaşına, ü- dafaa meselesinden ayrı olarak yapı lacaktır. İrlânda Heyeti öumartesi gü başlamıştır Çin kuvvetlerinin 100,000 kadar olduğu tahmin ediliyor. Iki ta- rafın bütün kuvvetleri bir dağ geçi- dini ele geçirmek için uğraşmakta- İdır. Daha cenupta japon deniz tayya releri sahilde olan Chuchov, Fi Changehow ve Amoy ki Çin şehirlerini bombardıman ederek yer- de bulunan birçok Çin tayyarelerini İtahrip etmiştir. Bu arada iki Japon İ tayyaresi tahrip edilmiştir. Çin kay- nakları yabancı lejiyonerler tarafın- dan idare edilen beş tayyarenin Piinh - Slang şehrini bombardıman İettiğini ve garda bulunan mühimmat trenini ve tayyare meydanmı tahrip i bildiriyor. Çin: tayvareleri bir zarara uğramadan geri dönmüş- tür, Ingilterenin Çin sefiri gazetecilere eyanatta bulunarak, sulh teklifleri getirdiğine dair yapılan şayiaları tek zip etmistir. Çin hükümeti Almanyanın Man- çuko hükümetini tanımasını protesto etmiştir. Amerika Reddediyor Nevyork, 25 (Rady Amerika hükümeti, Japonyanın bütün Ameri- kalıların orta Çinden çıkmalarına da- ir verdiği notaya cevap vererek Ja- ponların talebini reddetmekte ve Ja- ponyanın Amerika tobaasına İsabet edecek her zarardan mesul tutulaca ğın anlatmaktadır. Bununla beraber Amerika hüküme ti tebaasının bazı sahaları tahliye et- melerini tavsive edecektir. 13 Japon Tayyaresi Düşürüldü Hanceo, 23 (A.A.) — 59 Japon tay- yaresi, Kinagsi eyaletinde Naçanga bir hücum yaparak tayyare karargâ- hını ve diğer askeri hedefleri bom- nü Dubline dönmiye ve Londrad müzakerelere 3 martta tekrar başla miya karar vermiştir. | Londra, 25 (Hususi) — İrlânda - İn- giltere siyasi müzskereleri gelecek perşembeye başlamak üzere tatil edil miştir B. dö Valera gelecek çarşam. baya Londraya dönecektir. Kendisi bugün Dubline gitmek üzere Londra- dan hareket etmişti İYUGOSLAWA:; Yeni Sene Bütçesi | Mecliste Kabul Edi'di Belgrad, 25 (A.A.) — Parlâmente. 96 reye karşı 183 reyle 1938 - 39 se- nesinin bütçesi hakkındaki kanun lâ- yihasını kabul etmiştir. Belgrad. 25 (A.A.) — Demiryolları umum müdürlüğü, Yugoslavyayı zi- yaret eden ecnebi seyyahlar için ye- ni kolaylıklar yapmıştır. Bu cümleden olmak üzere ecnebi seyyahlar bir yerde beş gün kaldıkla- rı takdirde yüzde elli tenzilâtla seya hat edebileceklerdir. AMERİKA: Cümkurreisliği İçin Yeni Bir Hareket Washington, 25 (A-A.) — Filipin va lisi Mac Mutt, Relsicimhur Roosevel- ve bilhassa bu vaziyetin Filipin a bile, temizlemeyi aklına g: buzları güneşin eritmesini vey Kuldırmasını bek» “W ön leri geçilemiyecek' 'kâdar buz tut muş olduğu halde içeride müşteri bekliyen dükkâncı müsterilerin gel. mesine mâni olan buzları kaldırma. a Üşenmektedir. İniş ve çıkışlarda halkın uğradığı zorluğu gören konu komşu da iki kürek kömürtozu veya kül atmayı akıl etmemektedir. Dediğim gibi hereket ki, bizde kış çok olmuyor. sokaklar uzun müddet buz tutmuyor, Eğer böyle olsa birçok sokaklarımızda yürümek imkân hari tine çıkar. Nedir bu biribirimize, ma» » şehrimize ve sakağımıza karşı olan kaygusuzluğumuz! Nediş bu dağınıklığımız?.. BULGARİSTAN; Eski Partie'lerin Gizli Bir Toplantısı Sofya, 25 (A.A) — Pölis, Grigor Vassilef'in evinde gizli toplantılar ya pıldığını ve bu toplantılara feshedilk- miş olan eski siyasi parti mensupla - rından on kişinin iştirâk ettiğini gör müştür. Siyasi partilerin feshi kanumına mühalefet edildiğini tesbit eden bir zabıt varakası tutulmuş ve bunlar polis müdüriyetine sevkedilmisler » Gir. Kısa bir isticvaptan sonra hepsi serbest bırakılmıştır. Sofyada kanser ve Wfo Sofya, 25 (TANI — Sofyada artan kanser hastalığı müptelâlarının yanın da tifoya da tutulanlar çoğalmıştır. ti ziyaret ederek, Uzak Şark vaziyeti |Tifonun en ziyade hüküm sürdüğü semt çingene mahalleleridir. et |mebzul mühimmatın toplandığı bil e voiye SO.CTAN) — Bulperistan la Yugoslavya arasinda bir koopera- ti, kendisinin | tifleşriki mesai birliği yapılacaktır LEHİSTAN : Goering Avlanıyor ları üzerindeki tesiri hakkında izahat vermiştir. Mac Mutt'un ziy 1940 senesinde Reisicümhur namzet- liği Tehinde siyasi bir nümayişe vesile etmiştir. Mac Mutt, demokrat İ partisine mensuptur. ve merkez dev- letlerinde pek sevilmiş bir şahsiyet - tir. Fakat Reisicümhurluğa intihabı- pa ait şayinlar hakkında şimdiden bir | Varşova, 25 (A A) — Relsicümhur hüküm verilmez. ve Göering'in iştirâk ettikleri av par Mac Mutt'un dostları kendisinin |tileri dün Biolovieza ormanlarında burada mezuniyeti biter bitmez Fili- | başlamıştır. pin adalarına döneceğini temin et | barilıman etmiye teşebbüs etmişler dir. Mütcaddit Çin tayyareleri derhal. avalanarak Japon tayyarelerine hü cum etmişler ve 13 Japon tayyaresi- ni düsürmüşlerdir. ark ve kültür bağlılığı, bu taleple. | diriliyor. rin kabulü için kâfi mileyyideler | o Asiler bugün iki tayyare akını yap hek öle, mışlarsa da bu yüzden zayiat olma» İş mış, yalnız mühim hasarlar olmuş - İ tur, FRANSA: rilmesini temin ett Mmüştü, Ülümatom ile askeri sevkiyat ha | berleri ister doğru, ister esassız ol- Sun; biçbir kıymeti haiz değildir. Çünkü Alı aşağı yuka- Ti, Ayusturyanın on misli büyüklü İlinde bir devletin Avusturya gibi küçük, komşu ve Almanlarla mes: | kün bir devletten vuku bulacak taleplerini, yumruk kullanarak ta- hakkuk ettirmesine bir lüzum yok- tur. Kuvvetlerin müsavatsızlığı, kü Hulösa gerek Her Hitlerin, ge- rek doktor Şuşniğin beyanatı, A- vusturya meselesinin kapanmış ol ya gib kavelelerinin tanzimi hakkındaki ka- nun lâyikasını kabul etmiştir. Bu lâ yibada bilhassa umumi idare nizam. namelerinin tanzimi esnasında en çok temsil salâhiyetini haiz amele te- şekkülünün - umumi iş federasyonu- Parlâmento 108 | nun - mütalcasına müracaat edilmesi reyle müşterek iş mu-İderpiş edilmektedir. duğunu, bu meselenin yarın yeni» den çıkmıyacağını, orta Avrupa me selesinin halledildiğini anlatmak - tan çok uzaktır. Bilâkis, önümüzdeki günlerde bu meselelerin uzun konuşmalara 86- bep olacağı anlaşılıyor. Yeni İş Kanunu Kabul Edi'd; Paris, 25 (A.A.) — veye karşı 442
