22 Eylül 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Litvinof Dikkate Lâyik Beyanatta Bulundu Litvinof: "Biz Milletler Cemiyetine Boyuna Sual Sormıya Değil Elbirliği İle İş Görmiye Geliyoruz... Dedi. haşere, 21 (TAN) — Bugün Milletler Cemiyetinin en mühim “esi Sovyet Dışbakanı ve Murahhası B. Litvinofun nutku ol- er. Celsenin başında Avustralya murahhasının Çin meselesi Müstemlekeler işi hakkındaki beyanat: dinlenmiş ve bundan Wa Litvinof kürsüye gelerek Milletler Cemiyeti &zasından ikisi- taarruz ve istilâya uğradığını, tecavüzün gerek nazariye, ge- PSİ Fliyat bakımından her zamandan fazla küstahlık göstermiş “Sunu izah etmiş ve karışıklıkları çıkaranlar Milletler Cemi- ser içinde bulunduğundan tecavüzle mücadele edilmiyeceği fik- İNİ tenkit etmiştir. agi sonra İspanya hüdiselerine Sebebiyet verdiğini anlatarak tecavüze ve istilâya uğradığı ğunu, ve hesabı mümkün olmıyan Hi övlemiştir. €rkesin gö inde: > Litvinof Ispanyadan hahsede - tig ya müdahalecilerin herkesin ni, 4 Önünde fırkalar gönderdikleri. da donanmalarile âsilere her yardım- we, lunduklarını anlatmış ve Rusya- ia, en âzade olarak kendi rejimini YİN etmek hakkını haiz olmasından bir şey istemediğini ilâve et - Müştür, M Litvinof bu münasebetle, komü rn «leyhinle hareket ettiklerini iyen devletlerin vaziyetinden bah- ve bunlar tarafından yapılan çandaların mânasız olduğunu gir YALAMCL İRAN 4 Üzmiyeti dahilinde bulunmama» Mi inden teessir duyduğunu İş3- Seryeklik yüzünden istilâlar : “Milletler Cemiyetinin Mançuri lesine karşı menfi bir vazi - ie alması, birkaç zaman sonre Ha istana karşı istilâyı doğurdu. istan meselesine karşı kâfi Mereceğe faaliyet gösterilmemesi yaya tecrübesini kolaylaştırdı. ei yar meselesine karşı gösteri- a âciz Çine karşı yeni bir taarru- Bay açtı.,, Da lağıtmak istemiyoruz: İş, daha sonra Milletler Cemi- Me, olanşümul bir hale getirmek k, *8ini mevzuu bahsederek “biz eyy anşümul Milletler Cemiyeti ft, © Sunller dağıtmak suretile de- Maggi hepimizin mühtaç olduğu- #öyglhü kollektif surette müdafaa, çiş k taarruza karşı göğüs germek Üşterek bir mukavemet gös - m mekle elde edebiliriz. demiştir. | İka namzetlik koyacak: mekke Hariciye Nazırı Spaak İs- fn Man inhilâl eden konsey Âzalı - İçiş Bölçikanın namzetliğini koymak hilkümetinden talimat almıştır. İtilâf | ti ümlenin bugünki toplantısın- | Manya Hariciye Nazırı Anta -| Ytiya Küçlik Ititâfm Milletler Cemi- | #adakatinden bahsetmiş ve ip- i Ayy, Böddeler komitesi ile iktişadi © Yaporlarında varılmış olan ne kabul etmekte olduğunu söy FEEL, İyg Londrada iz ere Hariciye Nazırı B. Eden, di burada her milletin harlei müca- | i İ Atatürk kızı Bayan Sabiha Gökçen karşı gösterilen gevsekliğinÇin hâdise cemiyet âzasından bir devletin hiç se- nı, bu yüzden ticaretin felce mahküm neticeler verecek bir vaziyet doğduğu ütün İstilâ Ve Taarruzlar Gevşeklik Yüzünden Çıktı Hakları Tanınıyor > B. LİTVİNOF Bayan 5. Gökçen | /spanya Harbi İnönünde Hükümetçiler bu sabah tayyaresile Inönü kampma hareket etmiştir. Kıymetli tayyare- cimiz dün akşam geç vakit Eminönü halkevine gelerek tayyareci arkadaş- larından Teğmen M. Kemalin Melâ - hat Seftkaya ile yapılan düğünlerin- de hazır bulunmuştur. Bayan Sabiha Gökçen Inönü kam- 72 e e e veteran LTE tan sonra yine tayyaresile akşama Istanbula dönecektir. Mazaryk'in Cenaze Töreni Prag, 21 (TAN) — Merhum reis Masaryk'in teşhir edilmekte olan ta- butu önünden şimdiye kadar 600 bin kişi geçmiştir. Halk daha sabahın erken saatle rinde cenaze alayının geçeceği yol lara siralanmış bulunmakta idi. Sa- at 10 da cenaze merasimi başlamış- tır. Bu sırada B. Beneş bir nutuk söy- liyerek (OMasaryk'in faziletlerinden bahsetmiş, bunun arkasından da ta- but, top arabâsıma konularak Prag sokaklarından geçmiş ve alay, Lany şatosuna müteveccihen yola koyul- muştur, üindenberi Avrupa ve Uzak- D şark kaynaklarından gelen haberler, Japonların birkaç yüz tay yare kullanarak Naskin şehrini dünya haritasından silerek bir yı- ğın kül haline getirmiye karar ver- diklerini bildiriyordu. Japonların, bu kararları tatbik edip etmedikle- rini, tatbike başladılarsa ne dere- ceye kadar tatbik edebildiklerini, 4 'en hareket ederek bu akşam 1810 da Londraya varmıştır. ıp Tayyare â Aranıyor , 21 (A.A.) — “Alberta- a Tef » ky'yi bulmak üzere araş- çıkmış olan kâşif Wilkins- telsiz almmıştır. Bu telsiz, iki beri kendisinden hiçbir haber 5 olan Wilkins hakkındaki İzale etmiştir. sağ ve salim olarak Kana Şimali garbi hududunda yere EM bu satırları yazdığımız. dakikaya kadar bilmiyoruz. Şimdiye kadar öğrenebildiğimiz bir sey varsa Nan- kin halkının Japon ihtarmdan kor. karak akın akın şehri tahliye et- tikleri ve Japon tayyarelerinden kırk, ellisinin bombardımana yapa- rak Nankinin bir kısmını tahrip et- miş bulunluklarıdır. Bu bombardı. manı daha geniş bombardıman ta- kip edeceği anlaşılmakta, diğer bir rivayete göre bomhardımanmn ge- ciktirilmesi de ihtimal dahilinde sa- yılmaktadır. Japonları, Nankin şehrine karşı bu sekilde harekete sevkeden âmil, Nankinin Çin milliyet cereyannm en bellibaslı kaynağı olmasıdır. Çin İlerliyor kümeti bugün cenupta muvaffakıyet kazandığını ve şimeldekl Asturyalı- ların, asilere karşı mağlüp olmadık- İlerını haber vermektedir. Tükümet, asilerin bu cephede mütemadiyen mu vaffakıyet kazandıklarına deir ileri ürdülleri iddinlarm. valan olduğum iriyor. Diğer taraftan hükümet, Ma.ridi dün a * k yarır: saat ka- dar bombardıman edildiği i anlat - maktadır. Fransada Bordeaux'ta çıkan bir ga zete C.2 tahtelbahiri kumandanı Troncese'nin geceleyin otomobil ile Santander Doloza nakledilmiş oldu - ğunu yazıyor. Kumandan buradan Brest'e götürülerek isticvap edilecek tir. ASKER TAŞINMASININ ONUNU ALMAK IÇİN Bugün Eden ile Delbos Ispanya ya yeniden asker gönderilmesi şayi- aları hakkında uzun uzadıya görüş - müşler ve bu ihtimalin önünü almak için en muvafık tedbirleri düşünmüş lerdir . 'TAHTELBAHIR Italyanların sesi adli gazetenin ve- diği bir habere göre Italya, Franko yal2 tahtelbahir satmıştır. Franco - nun bu tahtelbahirleri idare edecek zabit ve mütettebatı olmadığından, ; , YAZAN: ÖMER hükümetinm ou ww... tilâsına karşı kıyamı temsil ediyor ve bu yüzden Çin dahilindeki Ja- pon düşmanlığının memba sayılı- yor. Japonlara göre bu memba ku- rutulursa, ve Nankin ortadan kal- dırılırsa, Çindeki Japon düşmanlı- ğı ağır darbeyi yemiş olur ve bu düşmanlık bir dâha kalkınamıyacak hale gelir. Çinde, Japon , düşmanlığının se- bebi, Japonların Çin topraklarını istilâ etmeleri olduğuna ve Çin düşmaalığı tam mânasile milli bir kıyam mahiyetini haiz bulunduğu- na göre bir şehrin ortadan kaldırı! ması ve kül haline getirilmesi, her halde bu düşmanlığı azaltmaz ve hafifletmez. Belki bu Tüşmanlığı büsbütün körükler ve şiddetlendi- rir. Nitekim bu düşmanlığın Çin- deki milliyet şuurunu gittikçe uyan dırdığı ve bunun darmadağınık küt- Jelerden müteşekkil olarak yaşı - İki Devletin İtaiyaya Cevab! Romanyada Türk Parası Romanya İle olan ticaret muvaze- İtalyanın nemiz bizim orada iakas tarikile bi- raz para almamıza müsait şekilde ol- malı ki, Romanyaya gidenlere kliring yolu ile bir miktar döviz müsaadesi Müsavi | dan sonra üç memleket deniz mütehassıslarının, yakın bir tarihte İngiltere ve Fransa, İtalyayı Bilfil Kontrole İştirak Ettirmek İçin Müzakerelere Başlıyorlar Roma, 21 (TAN)—İngiltere ve Fransa işgüderleri bu sabah Ha riciye Nezaretine giderek geçen Pazar günü Kont Cianonün yap- tığı beyanata karşı hükümetlerinin cevaplarını bildirmişlerdir. Bugün su tebliğ neşrolunmuştur: “İngiltere ve Fransa maslahatgüzarları Cont Ciano ile geçen- lerde yaptıkları mülâkat neticesi olarak bugün tekrar ziyaret et- mişler ve Fransız ve İngiliz hükümetlerinin İtalyayı büyük bir Akdeniz devleti olarak asla tanımamazlık etmediklerini beyan- toplanarak, İtalyanın Nyon anlaşmasına iştirakini temin! için bu anlaşmada yapılacak ameli tâdilâtı tespit eylemelerini, hükümet- ir şey oldu. Londra, 21 (TAN) — Ispanya hü- | leri namına, teklif eylemişlerdir. Kont Clano bu beyanatı senet itti- haz etmiş, Londra ve Paris hükümet terinin ileri sürdükleri toplantıyı ka- bul eylemiştir. Italya hükümeti, şim- / diye kadar yapmış olduğu veçhile, me İ selenin bu safhasından da Alman hü- kümetini haberdar eylemiştir. Balkan Antantı Akdeniz meselesinde mutabık Cenevre, 21 (TAN) — Balkan Antantı devletlerinin mümessilleri bugün Yugoslav murahhas heyeti binasında toplanmışlar ve toplantı neticesinde Yunanistan, Romanya, Türkiye ve Yugoslavya delegeleri gu tebliği neşretmislerdir: “Delegeler, Balkan Antantı mem- leketlerini alâkadar eden beynelmi- Jel bütün meseleler ve hassaten Ak- deniz vaziyeti Üzerinde fikir tea - tisinde bulunmuşlar ve tam fikir birliklerini müşahede eylemişler - dir, Balkan Antantı Daimi Konse- yinin önümüzdeki normal içtim yapılacaktır. Eden tebrik edildi Delbos dün öğleden sonra Eden ile görüşmüş, ve İngiltere ile Fran - sa arasında mevcut olması her zaman dan fazla zaruri olan tam anlaşmayı tebarüz ettiren dünkü nutkundan do- layı Mister Edeni tebrik etmiştir. Bulgar Başvekilinin beyanatı Sofya, 21 (A.A ) — Başvekil Köse- ivanof dün akşam Cenevreden Sofya. ya dönmüştür, Köselvanof gazetecilere Akdeniz konferansından bahsederek konfe - rans mesaisinin ittifakla alınan ka- rarlarla neticelendiğini söylemiş ve demiştir ki: Alâkalar devletler hususi menfaat gemiler Jtalyanlar tarafından kulla - nılmaktadırlar. Maamafih bu haber Italyan ve Frankist mahafilinde gid- detle tekzip edilmektedir , ..... ; RIZA DOĞRUL yan Çin halkını milli birliğe doğru sevkettiği apaşikâr görülmektedir. esele Çin bakımından bu ma hiyeti arzettiği gibi onun bir de beynelmilel bir mahiyet ka zanmak üzere oduğu da anlaşılı - yor. Çünkü Uzakşark siyaseti ile ya- kından alâkadar devletlerin çoğu, Nankinin bombardımanına ait ih - tara karşı, hemen şehri tahliye et- mekle mukabele etmemiş, bilâkis, bu devletlere ait sefaretlerin ve te- baanın Nankinde kalacaklar. ve can. bakımından uğrıyacakları za- rardan Japonyanm mesnl tutulaca- ğını bildirmiştir. Tebaasmı şehir ha ricine çıkaran ve sefaret erkânmı nakletmek lüzumunu gösteren bi- ricik devlet Amerikadır. Anlaşılan Japon mahafili, şehrin tahliye €- dilmemesi ve bombardımanın yapıl- ması yüzünden mesuliyet kabul et- ç-- Yedi Karıl 1938 kânunusanisinde Ankarada| Et , a n Kemnu < i Budapeşte, 21 (TAN) — Za- & orta dün fazla karı almak suçile N 4 bir Macar kemancısını tevkif et- W y miştir. Yanoş allı olan bu adam, V 4 hülen 45 yaşında bulunmaktadır. V & Çok güzel yapılı ve yakışıklı ol- 9 4 duğundan, Peştede Don Jonan 4 adile tanmmakta ve kadmlar ara , & sında büyük bir şöhrete maliki | A bulunmaktadır. Don Jousn yedi N & kadınla evlenmek suçile hapise V N atılmıştır. , İŞ Kemane, bu kadınları birer O ikişer sene fasıla ile, muhtelif V & sehirlerde almıştır. Kadınların | İ * hepsi de zengindir. Ve hiçbirinin | $ diğerinden haberi yoktur. ) Gnseteler bu haberi verirken, Ya noşun bu İşi nasıl İdare edebildi. Ç ğine hayret etmektedirler. Dava- nım çok alâka uyandıracağı umul / maktadır. O , , MAİ aaa lere dokunmaksızın sulhün muhafuza arzusunu besledikleri takdirde bir - çok beynelmilel karışıklıkların sürat is ve muvaffakıyetle halledileceğine bu konferans bir âelil teşkil eder, İtalya ehemmiyet vermiyor Paris, 21 (A.A.) — Evvelisi gün Fransız - Ingiliz - Italyan konuşma- ları hakkında Romada neşredilen teb liği mevzuu bahseyliyen Temps gaze tesi diyor ki: Bu tebliğ de gösterir ki, Talyan hükümeti de bu yeni müzake- relere ehemmiyet veriyor. Bu temas- lar belki de mesut bir inkişaf göste- recektir, Asıl olan müzakerelerin baş lanliş olması ve her iki taraftan da meşru menfaatlerde bazı fodakârlık- lar yapılmak arzusunun hâkim bulun masıdır. Nankin Şehrinin Bombardımanı miyeceklerini söylemişlerdir. Fakat meselenin bu kadarla hal lolunmıyacağı ve mesuliyetten ya- ka, sıyrılamıyacağı anlaşılıyor. Bu böyle olduğuna göre netice. nin ne olacağını şimdiden kestirmi- ye İmkân yoktur Fakat Nankinin bu şekilde bom- bardımanı, hiç şüphe yok ki, tüy- ler ürpertecek bir facladır. İnlerce ve yüz binlerce ma- sum ve gayri muharip insan İstilâ ve tecavüz kurbanı olacak, İnsan emeği ile vicude getirilen me- deniyet müesseseleri yıkılacak ve ortalığı sefalet ve ıstırap boğacak- tar, Istilâ ve tecavürün insanlığı bu derece hor görmesi ve İnsani his- lerin en asili olsn milliyet duygu- Sunu, ve vatan sevgisini bu derece hiçe sayması, ştiphe yok ki, bütün insanlığın viedanmı ürpertecektir, Belki de bu mülâhazalar, Japon- ları, bombardımandan vazgeçirir, fakat bunu ümit etmediğimizi söyle- mek daha doğru olur Vİ eiktirdikten sonra - Romanya Müh « | anlaşmanın bir muktezasıdır. Lâkin NX | to etmek istedim amma, gişe mem» veriliyor. Ben de geçenlerde Romanyaya gi- derken bu müsandeden istifade et tim. Lâkin doğrusunu söylemek lâzım gelirse böyle kliring yolu ile alnın para, hele memleketin pahalılığı da üste binince benim için çok zararlı Bir kere şurası malüm ola ki; Ro- manya parası Balkanların en ucuz, yani en düşük parasıdır. Efektif ola- rak verdiğiniz bir Türk lirasına Milli banka 107 küsur ley tediye eder. Pa. rasını kara borsada satmak cesareti- ni gösterenlerin, hele Köstencede 120 — 125 ley kadar bulduklarını söylüyorlar. Ben bir seyahat ucente- sine vereceğim bagaj parası için elim- deki Türk Jiralarını 111 ieye verdim. Demek istiyorum ki; Türk lirası 6- fektif olarak Romanyada vasati 10 ley ediyorken... Burada şıkır şıkır Merkez Bankasına yatırdığımız Türk liralarma mukabil . o da bir hayli ge- bankası bir liraya ancak 37 ley tediya ediyor. Yani tam yüzde yirmi eksik veriyor. Bu muamelenin neden ileri geldiğini tabii biliyorum. Elbette kli- ring meselesinde bizimle Romanya â- rasmda bir anlaşma vardır. Belki de bir Türk lirasının 87 ley etmesi de bu emciasined ne olursa olsun bizim gibi işin içyüzü- mii bilmiyen ve nihayet parasının güz göre göre eksildiğini müşahade eden» ler için doğrusu hem acı, hem ““orlr bir şeydir. O kadar ki; Romaayada 100 leye yediğiniz bir yemek normal fiyatla bize 90 kuruşa gelmesi lâzım iken kliring yüzünden 125 kuruşa mal oluyor. Ben paramı almak için Bankaya müracaat edip te bu düşük fiyat kar. şısında kaldığım zaman gerçi proteğ- | ra yüzüme gülüverdi ve böylelikle do- ğişmez bir karara boyun eğmekten başka yapılacak şey olmadığını Jsr- mamakla beraber bu bizim yüzde vir milerin nereye gittiğini ve neden do- layı sünnet edildiğini merak edip dur- maktayım. Burada Merkez Bankasma parayı yatırırken bize orada alacağımız ley miktarını yazmıyorlar, yalnız (şu ka» dar Türk lirası mukabili ley veriniz) diyorlar. Onun için arada kaynayan haklımızı kurtarmıya yarayacak eli. mizde bir senet bulunmuyor. Acaba bu gibi hallerde bundan sonra alıma- cak ley miktarı da yazılsa olur mu? Bizden sonra gidenler zarar gör“ mesin diye yazıyorum, hâşâ akıl öğ. retmek için değil!. B. FELEK Küçük İtilâf Toplantısı Cenevre, 21 (A.A.) — Küçük İtilâf Konseyi, ihtimal hafta nihayetinde toplanacak ve Küçük İtilâf ile Ms- caristan arasında yapılmakta olan müzakerelerle meşgul olacaktır. B, Antonesco, dün bu bapta B. de Kanya ile görüşmüştür. babe Kısa Ankara Haberleri Ankara, 21 (TAN) — * Bazı meraklılar Yenişehirde bayanlara mahsus olmak Üzere “Ankara beden terbiyesi yurdu,, &- dında bir jimnastik salonu açmıya. karar vermişlerdir. # Vekiller heyeti