12 Ağustos 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

? İ | * | | | | ” 2 << — .. No:11 amaaan Yıldızdan San Remoya | ; VAHDETTİN RÜYADAN MEDET UMUYOR! Ütareke imtihanı çok &çik bir imtihandı. Meşrutiyete ka- dar olan mücadele, sarayın ne de- mek olduğunu milletin ökseriyeti. he öğretmemişti, 3 bağlı olanlar; Sara- ine mahsus kokmuş bir ah ve şartsiz zevk ölçü- leri olmasını tabii sayanlar pek çok. tu. Ananelerin kuvveti, muhitin , asırlardan beri devam eden erin tesirleri; gözleri kamaş- Mütareke, saray muhitinin ne olduğunu, ne İstediğini çıplak bir #ya koydu. Kendi men- ği bir hedef İçin milletin varlığını kapalı gözle feda eden in- ganların karı Ja bu zu gördük. Saray, ilk hamlede mem leketi fazla bir safra gibi attı. Ya- bancıların yardımile debdebe içinde yaşayabilmekten başka emeli yok- tu, Hükümdarlığın en basit bir çer çevesi bile sarayı doyurmıya kâfi geliyordu. Bu manzâra karşısında memleke te en küçük bağlılığı olanlar bile ta kım takım saraydan uzaklaştılar. Burada yalnız bir avuç menfaat düşkünü kaldı. Bunlarda saray eteklerine yapışarak istilâ altında bir memlekette olsun, hükümet o- yununa devam etmiye taraflardı- Tar. Türk milletinin #ahip olduğu bir memlekette kendilerine mevki Bulunamıyacağını biliyorlardı. Fakat bu unsurlar sarayın etra- fında yekpare bir cephe teşkil et- mekten uzaktılar, Her biri diğerin- den bir parça fazla mevki, bir par- ça fazla nüfuz istiyordu. arayda Altıncı Mehmedin et Ss rafında daimi bit çırpınma vardı, Bendelerden filân ikbale ge çiyor, falan gözden düşünüyordu. Bir az sonra ikbal nöbeti filâna ve falana geliyordu. Harem dairesinin Iç köşesinden bütün bu oyunların teferrüatı görül müyordu, Fakat bütün bü küçücük mücadelelerin umumi izlerini takip etmek mümkündü. En ziyade $u nokta göze çarpıyordu: Ortada ham, işlenmemiş bir di- mağ vardı. Altmcı Mehmet Vahdet» tin, hâdiseleri kendi göziyle değil, © etrafındakilerin göziyle görüyordu. Bir saray köşesinde, şahsıma olt zevkler içinde geçirdiği altmıs « nelik hayattan sonra memlekette ve dünyada olup biteni takip etmek ve.ona göre kendi kararlarmı ver- mek yolunda ne bir kudreti, nede kendisinde bunu yapabilmek iddiası vardı, | Bazan gözleri farkeder gibi olu- yordu ki etraf çürüktür, gemi su alıyor, batıyor. Önüne ilk gelen bende : © İ — Aman efendim, mükemmeldir ve sağlamdır. Diyince mesele kalmıyordu. Bazan hâdiselerin ve muhitin te #iriyle eski, kendi halinde devlet adamlarını iş başma getirse bile ilk fırsatta Damat Feride dö: ji D Gümrük ve Inhisarlar Vekili Ali tepe tütün enstitüsünü ziyaret etti, ve iyi çalışmadan dolayı Yazan: 5. $. Maltepe Enstitüsünde «mat Weridin iki harem ağa- sının koltuğunda, âdeta ta- şmarak merdivenlerden çıkarıldı. ğını, her haliyle erkönden bunama alâmetleri gösterdiğini gören en ba sit kafalı saraylıları bile endiğe kap liyordu: — Bizim mücadelemizi bu & mı yapacak? Bu adam mı. bu müş- kül işlere karşı koyacak? Yolunda düşünceler her dimağ- da yer bülüyordu, Bunun bir tek İstisnası vardı ki o da Altıncı Meh- medin kendisi idi, Onun gözünde Damat Ferit, hem #iresinin kocası idi, Hemğire hatırı vardı. Vahdettin. bundan ilerisini göremiyordu. Hemşire hatırı; mu- kâdderatı, memleket nefret etsin, etmesin; işin hakkından gelsin, gel mesin bu adama emanet etmiye kâ fi bir sebepti. Bu sebep, karşısında bir işin icabını sonuna kadar yap- miş bir adamın istirahatini duya- biliyordu. amat Feride Vahdettinin kız kardeşi Adilehiri hâtırından başka kendi oğlu Saminin nüfuzu da destek oluyordu, Sami Hünkâr yaveriydi, Kurnaz, atılgan bir a- damdı. Vahdettine kendisini sevdir miş, Üzerinde nüfuz kazanmiğtı, Baş ka bendeler düder, kalkar; fakat Sami daima nüfuz ve tesirini muha faza ederdi, Bunlarm yanmda süt kardeşi Ze- ki, Dr.. Reşat Paşa, Refik ikinci derecede roller oynuyorlardı. Zeki, Vahdettinin huyunu almış, damarı na girmişti, Gemisini sonuna kadar yürütmenin yolunu bulmuştu, Batan gemi içindeki nüfuz kav- gularının, ihtirasların - yakından. manzarası çok garipti, Münevver bir Türk kadmı ve iyi bir'halk kızı olan Dördüncü Kadm Efendi, her fırsatta Vahdettinin gözünü açmı- ya çalışıyor, uçurumu gösteriyor- du, Fakat bu gözün hâdiselerle a- lâkası yoktu. Dimağ, hep vehimle- re, Çerkes kalfalardan, Habeşli la- lalardan alınmış terbiyenin İzlerine ve tesirlerine göre işliyordu. ahdettin hâdiselerin gidi- şinde çıkar yol arıyacak yer de hep ümidini bu vehimlere bağla- mıştı. Etrafındakilere merakla 80 rardı: — Dün akşam rüya gördünüz mü? Ne rüya gördünüz?, Bir rüyada görülen bir renk, bir insan, bir defa onu bir, iki gün için mevhum ümit içinde oyalamıya kâ- fi geliyordu. Yakından gören bir insan şu his se düşüyordu: Bu dimağı işletecek dahili bir kuvvet yok. Bazan, şu, bazan diğer şu adam geliyor, dima- ğa kendi motörünü takıyor, İstedi. ği gibi işletiyor, istediğini gösteri. yor ve telkin ediyor. Osmanlı hânedarının son hüküm darinm etrafında, vakit vakit sah- te bir teeellit nikabı altında gizle- miye çalışılan hudutsuz bir zavallı- ık ve aciz havası vardı. (Arkası var) m se Rana Tarhan, birkaç gün evvel Mal Vekil, müessesede gördüğü intizam memnuniyetini bildirdi. Yukarıdakl resim, ensti- tüvü teftişi esnasında Vekili enstitünün şefleri arasında gösteriyor. 7 (TEE Bir Günde Beş Kişi Tifo Oldu Bir Kişide Şarbon Hastalığına Tutuldu ? Şehrimizde tifo” salgını 4 iyiden iyiye kesilmiştir. Bir haftadanberi tesbit edilen (| tifo vukuatı adi zamanların verdiği rakamın daha altın- dadır. Bu vaziyet, hüküme- j tin ve belediyenin birçok su. ğ İN / ; ne # m 0 AN Galatasarayda kurulan yerli mal: lar sergisi bugün, kapanıyor. Bu mü- masebetle, sergide, küçük bir dolaş ma yaptık. Halkı bu güzel sergiye; belli ki, he- nüz doymamıştı, Onu, Kapanmaldâh retlerle aldıkları tedbir ne- 4 ticesidir. Nitekim son yirmi # dört saat içinde de şehri * 4 mizde ancak beş tifo vakası # kaydedilmiştir. “ Bu atada 4 İ 2348 kişiye birinci ve 5467 4 £ kişiye de ikinci aşı tatbik o- j lanmuştur. 4 Ancak son'yirmidört sa- #vat içinde bir de şarbon has- $ # talığı kaydedilmiş ve derhal 4 , tedbirler alınmıştır. / İİ Tahsile Gidecek Gençler Bu yıl hükümet tarafından Avru; paya tahsil için 27 genç gönderilecek» tir. Bunlardan dördü hukuk, on biri maliyecilik, ikisi inşaat, üçü“makine ve üçü elektrik olmak üzere sekiz mühendislik, bir deniğ inşaiye, bir de- Diz makine, bir telsiz ve'bir İimah ve mendirek mühendisliği için gönderile- cektir, Bu gençler Adliye; Maliye, İktisat, vö Maarif Wakâletleyi, çdına » Şebin edeceklerdir. Bu gençler, hukük, Ve ceza ilmi için İstanbul veya Ankara hukuklarından, deniz makine ve in- şant mühendislikleri için Deniz Tica- ret mektebinden mezun olaflar ara- smdan, diğer mühendisliklerle mali-! yecilik için de lise olgunluk imtihan- larını kazanmış gençler arasindan bir imtihan ile seçileceklerdir. imtihanlar 15 eylülde yapilacak müracaat bu ayın 27 sine kadar ka- bul edilecektir. Doğru Değil Tramvayların ikişer yüz metre a. ralıkla sefer etmeleri hakkında bir karar verildiği ileri sürülmüştü. Dün belediyeden yaptığımız bir tahkik no- ticesinde öğrendik ki, belediye böyle bir karar vermemiş ve böyle bir ka. rar da tatbik mevkiine konulmamış. tir, / ; / / mm Pazarlarda Kontrol Yapılacak Pazar yerlerinin kirli tutulması ve satılan maddelerin temizliğine dikkat edilmemesi hakkında yapılan şikâ - yetler belediyece doğru görülmüştür. Önümüzdeki cumartesi gününden iti- baren bütün pazar yerlerinde birer zabita memuru bulundurulacaktır, Bu memurlar pazar yerlerinde açık- ta gıda maddeleri satılmasına İzin vermiyecek, esnafm pazar yerlerini çöp ve su veşsire- ile kirletmesine meydan bırakmıyacaktır. Hulâsa pazar yerleri tamamile te- miz tutulacaktır. Hasekide Bir Mektep Kurulacak Hasekide Wvkafa ait imaretin mek- tep haline getirilmesi düşünülüyor. Maarif idaresinin bu yoldaki müra - caati evkafça tetkik edilmiştir. Pv- kaf, bu binanm mektep olarak kulla- nilmasna muvafakat etmemektedir. rini ae) Plyisie Sar — e evvel, bir icere'dahâ görebilmek için km akm gelenler, yarın bu kalaba" Uktan öser Bulamıyacaklarını düşü- Herek)için için üzülüyorlardı, Büyük 4| hoparlör, en kıvrak havalı plâklarını, sona saklamış gibi idi . ar bir adam, torunu yaşta bir goc elinden tutmuş, serginin kö- şe bucağını gezdiriyordu. Çocuk, Sil merbank pavyonunun önünde durdu: —,Baha,. £ ler bu pavyonu görseler ne derlerdi?. Büyük baba içini çekti: — Ö kadar uzağa ne gidiyorsun yavrum,. İnsanın, on üç yıl içinde ya- ratılm bueserlere huyran olması i- çin, beş bin sene evvel, bir Sümer Türkü olarak yaşamasına hacet yok! 70 yaşindaki büyükbabanın bile hey- retidğem açik kaldığını görmü- yor mus , ihtiyarın "hakkı vardı . Bündan çok değil, otuz sene evvel #eslerimizin püskülü bile, Avrupadan geliyoj Birigçiliği kazanan Sümer Barik ty. sergi devam etti-| ği rüddetçe, en büyük alâkay: üzeri | ne çekmektşsbu gizlenemiyen hayre | tin de rolü Vardi, Filhakika, yerli mal lar pazarları müdürü Ekrem tarafın dan büyük bir geyitle vleuda getiri- len 'bu pavyon, şerginin en,canl: kö- tesi olmuştu. B Ekrem sergilerde pavyon tertip elmek hususunda de- erli mütehaösislar arasında bulum- Yyükmde getirdiği pavyon da ç zaman “beğ . çok beğenilmişti. Serginin, kapanmak Üzere bulundu Eu bugünde, inhisarlar ve İş Bunka- sı pavyonlarının da/'çok takdirler ka- zandığını ilâve etmeyi ünutmuyalım. Bundan Sonra Camekânlarına Bir lokanta camekânt BİRKAÇ SATIRLA ümrük mikfettişlerinden Bay Hâmit Almanya gümriklerini tetkik etmek üzere cumartesi günü Almanyaya gidecektir. e urtuluş ile Beyazıt arasmda 0- tobils işletilmesi için belediye- den İzin istenilmiştir. e aarif Müdürü Tevfik Kut, bu gün Ankaradan şehrimize dü- necektir. Yaralandı Ortaköyde oturan Ayşe, Ortaköy Müzeler idaresi, imaretin harap Ol- maktan. kurtarılması için Maarif İ- 'daresine bırakılmasmı istemiş, alâka- dar mâkumlara müracaat etmiştir. kl çarşısında karşıdan karşıya geçmek isterken kendisine 1602 numaralı o- tomobil çarpmış, yüzünden yaralan. mıştır, Yerli mallar sergisi kapanıyor Sümer Bank teşhir birinciliğini kazandı Iş Bankası da dekor işinde en önde mevki alıyor İve ibrahim Ziya müesseseleri İkinel Pişmiş Yem | 'Bti seneki serginin yerli Türk sana yi hayatında bir dönüm noktası teş- kil ettiği muhakkak sayılabilir. Çün. Kü pazarın yerini, sergi almıya baş lamıştır. Bunu, yarmm büyük Istanbul fua- | rı için atılan bir adım da telâkki ede- Biliriz . Sergi bugün son gününü yaşamak- tadır. Yarından itibaren mevcut te-| Sisatın peyderpey sökülmesine başla- nacaktır. FİLİM ÇEKİLDİ * 'Diin yerli mallar sergisinin bütün bâvyanlarınm filmi çekilmiştir. Sef- gide dekorculük bakımından birinei- liği İş Bankası, teşhiteilik bakımın. rise er" Ta nokt ve kültürel bakmidan birinci sayıl mıştır. Teşhir #übarile Karamiirsel sayılmıştır. Rassürans pavyonu da birinciliği kazanmıştır. ekler Lokantaların Konulmıyacak Belediye, her medeni şehirde oldu- ğa gibi şehrimiz lokantalarınn ca- mekânlârında pişmiş veya henüz piş memiş yiyeceklerin teşhirinin -yasak edilmesi hakkmdeki tetkiklerini bi- tirmiştir, Bü hususta bir talimatna- me hazırlanmaktadır. Ayni zamanda kasapların et, tavukçularin kesilmiş tavuk, elğercilerin de ciğer teşhir et-/ meleri yasak edilecektir. Bu gibi mad deler dükkânlarda buz dolapları için de veya dükkânların sokaklardan gö- rülemiyecek bir tarzdâ iç tarafların: da yapılan hususi bir bölme içinde muhafaza edilecektir , Bu kararlar gelecek ay tatbik olu nacaktır , Bir Günde 118 Kişi Tutuldu Dün Beyoğlu kazası içinde tram - vaydan atlıyan 9, sokakları kirleten 80 kişi tutulmuş, ayrıca emre aykırı İ hareket eden 19 hamal yakalanmış, | 126 kedi ile 10 köpek te itlâf edilmiş- bulda yeknesak yeni maliye * yi leri yapılmasını kararla” at bitmiştir. Şu günlerde bi çılma merasimi binalar yapılacaktır. şübesile -Sirkecide Reşadiye sağındaki Karamustafa meâr" ini yapılacak maliye şube İplânlarnı Nafisya vermiştir. da İnşaata başlanacaktır. devlete Sip ALE Gila | geçen sene KL. Mili Emlâk müdürlüğü de Dö rın iki tip üzerine plânları Mi) mıştı. Bunların büyükleri için küçükleri için 20 bin lira cektir. Bu sene Samatyada er) liye şubesinin yerine yeni bir yapılmasına başlanmıştı ki Dö yapılacaktı”. kalorifer ve modern kasa t©$ ep ihtiva etmektedir. Istanbulda za liye şubesi vardır, Bunlar İSİN yi Milli müdürlüğü Fener Ayarsız Taksiler ... ve Yüzünden Taksi/fiyatlarnda yüzde 99 ucuzluk yapılmış, fakat taksi e yarlanmaları için bir mühlet W cihetle yalnız otomobillere bU yi luğu halka bildiren birer rilmiştı. Fakat bu şekil halkis ler arasında daimi bir ihtilâf de sürüp gitmektedir. Hatiâ sefer müdürlüğüne de pek çok yetler olmuştur. Bu itibarla rin bir an önce ayarlanmalâi tertihat alınmaktadır. İstanbulda Milyon Liral Resmi Bina gi Bi 5 miş ve bunlar Için çok mun fotoğraflı” sicil defterleri ys) wi tır, İstanbuldaki devlet müd lerinin işgal ettiği binalar İ 80 milyon kıymet biçlimiştir. ler gibi tarihi kıymeti olan bi hentiz kıymetleri takdir o © devlet binaları bu yeküna dahil“ Sokaklar! Pisletenler v Belediye sokaklara idrar “& ve sokaklarla köşe başlarını” ölmesini yazak etmişti, Fakat tan kontrollerde bir kısım hel yasağa rinyet etmediği görül Her ne yaştt ve her kim ol! sun, sokakları kirlettiği vey$ ettiği takdirde şiddetle ve P bal cezalandırılması alâkadaris” dlrilmiştir. Yenilecek Şeyle” Açıkta Duramef Sandviç, pasta gibi yenilecek, delerin açıkta satışı yasak edi Bundan başka köşe baglar sir kebap edilerek satılmıyaciğ.. suda pişmiş mısırlar da tabis tir, kine) da açık, diğer nuptakaların mevzii yağışlı olması, rüzgürların cenubi A- nadoluda cenuptan, orta Anadolu ve Karadeniz mmntakalarında garpten, diğer yerlerde şimal istikametinden İorta kuvvette esmesi muhtemeldir. DUNKU HAVA Dün, barometre 757,3, hararet en Yeşilköy meteoroloji İstasyonun- dan uldığımız malümata göre, bugün havanın Ege ve cenup ımmtakâlarm- Bugünkü Hava: İsinday oGün:31 Arabi 1336 Rumi İCemaziytilevvel: 4 Temi /Güneş: 5,06 — Öğle: İkindi; 16,11 — Akşam: JYataı 20,59 — İmsâk: 0k 27, PE, 17,3 santigrs* Ki Sip, rüzgürlar simalden yi metre süratle esmistir. i