10 Ağustos 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

—— >; i p SARAYDA . : Yıldızdan San Remoya OYNANAN OYUNUN İÇYÜZÜ Yazan: $. 5. Hain Vahdettin firarından sonra Malta adasına çıkarken Ütareke günlerinin saray et- rafmdaki faaliyetleri insa» na şu hissi veriyordu: Ortada sah. te bir oyün oynanıyor. Bunun için de hükümet oyunu var, hükümdar oyunu var, saray oyunu var, , Türlü türlü insanlar; vazifeleri- ne göre kıyafetlere girerek, ünvan Jar takınarak bir düzüye rollerini oynuyorlardı. Bunun içyüzünü © yakmdan ve kulis cihetinden seyreden mü- nevver vatanperver bir seyircinin bu oyunu ciddiye almasma İhtimal yoktu. Sarayda Ittihatçı damgası vurulan milliyetperver gazetelerin okunması meenedilmişti, Fakat ke- nar ve köşedeki milliyetperver un- surlar bunları gizlice okuyor ve ya. Kıyorlardı. Dünya siyaset sahnesin- de bizim için elemli bir âkıbet ha- gırlandığını, yabancı devletlerin hepsi işbirliği edip bizi boğmıya ezrilye, yurdumuzu, milletimizi e- $ir haline indirmiye çalıştıklarını görmek, anlamak için büyük bir zekâ ve ferasete ihtiyaç yoktu. Bu tehlikeye karşı millet çırpmı- yor, yaşamaktan, iatiklâlinden vaz geçmiye razı olmuyor.. Fakat saray muhiti bu mücadele ile birlik halinde değil... Kendine memleketin bir parç ferdi göziyle bakamıyor. Irsi hak- Jarla devletin reisi olmak iddiasm. da bulunuyor, fakat kendini bu milletle ayni gemi içinde hissetmi- yor. Kendi gemisini kurtarmak ve yüzdürmek için milletin gemisinin © batmasma razı, fakat Unvanını, teh likeye koymıya razı değil... # G ittikçe gözü açılan, sarayın 5 keyfini ve ananelerini tabif gö: n, hakkını ayıran milleti, kendine karşı müttefik değil, düş- man sayıyor. Bu düşman zincirle. re vurulsa, eli ayağı biraz bağlan- sa memnun olacak. Çünkü ecnebi kuvvetleri yaldızlı bir tahtı kurtar. mwıya yardım etmezse, yani yabancı larin işbirliği yapılmazsa milletin arzusile ve rızasile buralarda kala. mıyacağını farkediyor. 60, 70 senelik millet mücadelesi- nin uyandırdığı bir telâş ve endişe var ki Türk milletinin aleyhine ha- riçte mütlefik aramak ihtiyacını yaratıyor... O acı günlerde saraym İç ta- rafından görülen manzarayı anlata bilmek için çok kudretli bir kaleme ihtiyaç vardır. Her gün memlekette bir tarafm çöktüğü, bir tarafın işgale ve teca- vüze uğradığı duyuluyor. Fakat sa- ray muhitinde bu haberler teessür uyandırmıyor. Çünkü kazanan zan nedilen taraf, sarayın kendi tara- fh... Etraftaki birçok gafiller bu hâ- diseler karşısında ferah duydukla- rıni bile İtiraftan çekinmiyorlar. © Ebi salip muharebelerinin en 80. nüncusu saray etrafındaki sahne de oynanıyor, Gaye, Türklüğü ys- ,gatmamak, yurdunu taksime uğ- ratmak... Fakat bu garip muharebede Ehli galip kuvvetlerinin çok garip müt- tefikleri var ki onlar da Osmanlı Hüânedanmın sarayı, bu sarayı nimsiyen bir kısım unsurlar, yeni. likten korkan ve ecnebilerin gölge- sinde taassubu kurtarmayı düşü- nen birtakım cahiller ve şahe men faatlerini vatanm yıkılmasında arı yan yurtsuzlar... üyük sahnede bu oyun oy- nanırken, saray muhitinde oynanan oyun daha yakmdan ta» kip edilmiye lâyikti. Uzaktan bakılmca belki de insa- na öyle geliyordu ki ne istediğini bilen birtakım unsurlar, kendi ga- yelerine göre sarayı, hükümeti kul Janıyorlar. Ne yaptıklarını biliyor- lar, Aralarında müşterek bir hede- fin beraberliği ve âhengi var, Gözönünde bazan plânlı bir kuv- vet manzarası görülmesinin sebebi, işin ecnebi eller tarafından bir plâ- na göre idare edilmesiydi. Yoksa 0- yunşn yerli aktörleri arasmda gös rülen manzara, ancak aciz, şaşkın- lık, kararsızlık kelimelerile ifade edilebilirdi. Ecnebi işgali altındaki bir muhit te, yürtsüz bir devletin hükümda. rı, sadrâzamı, nâzırı rolünü oyni- yanlar, devlet oyunu oynamıya yel tenen çocuklara benziyorlardı. Çok gok gülünç oluyorlardı. Sonra yine yaramaz çocuklar gibi her saniye biribirlerinin gözlerini çıkarmıya da hazır bulunuyorlardı. B azan Altıncı Mehmet yakım. larma içini dökerdi. O zâ- man kendisine sörarlardı : — Niçin Damat Feride kapılı yorsunuz? Niçin memleket aleyhi ne yabanğıların entrikalarının çev rilmesine âlet oluyorsunuz? — Ne yapayım, hemşiremin ko- gazıdır, Hemşiremin hatırı Yar. — Hemşirenizin hatırı koca bir milletin hatırından üstün mü? Ni- çin yarını, tarihin vereceği hükmü hiç düşünmüyorsunuz? O zaman anlamadığı bir lisan konuşuluyormuş gibi garip garip etrafmdakilerin yüzüne bakardı. Böyle düşüncelerle kafasını yormu yördu. Bu kafan alıştığı anane ve görgülere göre işleyişine müdaha- Yeden hoşlanmıyor, rahatsızlık du- yuyordu. (Arkası var) Üç Büyük Seyyah Vapuru Geliyor Bugün Holas adlı Fransız vapuru ile 150 Fransız seyyahı, yarın Avus- turya vapuru ile 450 Alman ve Avus- İ turyalı seyyah ve öbür gün de Krali- İ çe Mari ile 170 Ingiliz seyyahı gele- İ cektir. ema NAŞIT “KÖŞKLÜ,, 14 Ağustosta Taksim stadyormunda yapılacak itfaiye şenliklerinde Sanat- kâr Naşidin mahalle bekçisi rolünü yapması kararlaştırılmıştır. Naşit, mahalle 'tulumbacıları harekete geç- meden evvel stadyom sahasını eski mahalle bekçisi “köşklü,, kıyafetiyle dolaşacak ve “yangın var!,, diye ba- ğıracaktır. TAN Limandaki Köprü üzerinde İşçiler İçin Bugündensonraişaretl Dispanser Bu İş İçin 150 Bin Lira Harcanacak Liman işçilerinin korunması ve sıhhi şartlar altında çalışmalarını te. min için yeni bir proje hazırlanmak- tadır. Universite Içtimalyat Profesörü Von Miser'in meşgul olduğu bu pro- jeye göre, bellibaşlı olarak liman iş- çileri için bir dispanser kurulacak, ayrıca sigorta edilmeleri temin edile- cektir. Bu teşkilâtı korumak ve işletmek için 210 bin liralık tahsisat ayrılmış- tır. Bunun 150 bin lirası dispansefe sarfedilecektir. İnşaata siiratle başlanması İçin ha- zırlıkları girişilmiştir. Dispanserin yerini gehirellik mütehassısı Prost ta yin edecektir. Profesör Von Miser, ayrıca, İşçile- rin vefiyat ve kaza istatistiklerini de tetkik ettirmektedir. Almacak netice. ler, işçiye verlecekl tazminat miktarı tespit edilirken göz önünde tutula- caktır, 300 Terkos Çeşmesi Daha Yapılıyor rkçeşme ve Halkalı sularının ke- silmesi Üzerine şehrin susuz kalma. ması için belediye yeni tedbirler al- mıştır. Bu arada &vvelce Istanbul ci- hetine konulan 88 terkös çeşmesin- den maada on gün içinde gehrin muh- telif susuz yerine yeniden 300 terko3 çeşmesi yaptırılacaktır. Köprünün Dubaları Cumaya Geliyor Gasl köprüsüne ait 26 dubadan beşinin yapılması bitmiştir. Bu du- balar cuma günü Almanyadan par- çalar halinde şehrimize gönderile - tek, Balat atelyesinde münte edile - cektir. Diğer üç duba oda bir hafta #onra gönderilecektir. Tamir Sırasında Bir Ev Çöktü Aksarayda İğnebey mahallesinde İnkılâp sokağında Ermineye alt bina- nin tamiri esnâsında, bir çökme ol - muş, üst katm beton yapısı olduğu gibi çökmüştür. Beton döken İşçiler- den Ahmet ve Hasan, yıkmunn al tında kalmışlar, Ahmet Salih baca- ğından, Hasan da kalçasından yara- lanmışlardır. Yaralılar hastaneye kal dırılmıştır. Sehirde Dün 'Cezalananlar Son 24 saat zarfında belediye e. mirlerine riayet etmiyenler ve ceza- landırılanlar şunlardır: Tramvaydan atlıyan 50, vapura st- lıyan 1, belediye nizamlarına âykırı hareket eden 131 kişi. 16 kuyu, suları mikroplu olduğu için kapatılmış, 23 sırt hamalı, 5 mar kasız hamal işten menedilmiştir. Bo- zük 128 pasta, 20 kilo domates müs» dere olunmuş, sokakta dolaşan 245 kedi, 57 köpek yakalanmıştır. Ça a a © Dünkü Tifo | ) Vakaları: 13 Tifo vakaları son 24 saat içinde yeniden hissedilir bir # , artma göstermiş, cumartesi / günü 6 vaka kaydedildiği « halde dün 13 e çıkmıştır. / & Aşı istasyonları dün de faa- 4 / | liyetlerine devam etmişler- dir. £ Ümmi yerlerden Belediye, Hamallığın Yeni Projeyi de vs Di Karaköy köprüsünde halkın karşi- dan karşıya musyyen yerlerden geç- mesi yolundaki belediye kararı bu s8 bahtan itibaren tatbik edilecektir. Geçit yerlerini işaretlemek üzere ha- arlanan pirinç çiviler dünden itiba- ren tespit edilen noktalara yerlesti- rilmiştir. Bu iş, sabaha kadar bitiril. miş olacaktır. Bundan ayrı olarak kal dırımların üzerine de sağdan ve sol- dan gidilecek yerleri gösteren boya» lar konulmaktadır. Hamallığın çeşidi'de kaldırılıyor Sırtta, sırıkta, omuzda ve başta seyyar satıcılığı yasak eden projenin tatbikine bir Eylülde başlanacaktır. Bir Eylülden itibaren Fatih ve Emin- önü kazaları içinde ve bir Teşrinisa- niden Mibaren de şehir sınırları için- deli diğer kazalarda we genma. ver yar satıcılık yasak edilmiştir. Bu yasağın tatbikinden sonra bu- günkü şekli yerine at, üç tekerlekli araba, el satışı usulü İle seyyar satı- cılık yapılacaktır. Üç tekerlekli arabalara müsaade edildi Atlara şimdi olduğu gibi küfe yük- lenerek satcılıkta devam edilecek, sebze, meyvalar istenildiği taküirde üçer tekerlekli el arabalariyle satıla- İ caktır, yoğurt, dondurma helva gibi maddeler de her tarafı kapalı cam kaplar içinde ve elde satılabilecektir. Ancak ele almacak bu cam kaplar ha- amam BİRKAÇ SATIRLA K üçtik deniz nakliye esnafı cemi- yeti Ağustosun yirmisinde ye- ai idare seçimini yapacaktır. . azı açıkgözlerin seyyahlara ta- rihi Türk pulu diye sahte pul sattıkları görülmüs, bunun men'i için belediye turizm müdürlüğünce terti. bat alımmıştır. Y olcu salonuna çevrilecek olam eski gümrük binasınm da hili tezyinatı için Güzel Sanatlar A- kademisi dekorasyon muallimi İsma- il Makkı tarafından bir proje hazır- lanmaktadır. Proje biter bitmez de- korasyona başlanacaktır. . arabükte tesisine başlanan bü. yük demir ve çelik fabrikası- nm mümessili Bay Makenzi bu Cuma günü şehrimize gelerek Karabüke gi- decektir. . elediye, Yıldızla Taksim ara sında otobüs işletilmesine izin vermiştir. ras, dün öğleden sonra Yalo- vaya gitmiştir. Kolu Kırıldı Defterdarda Dikimevinde çalışan 25 yaşlarmda Mehmet izi Ayşe, iş esnasında 80) kolunu mekineye kap- tirmiştir. Kolu kırılan Ayşe, hasta - neye kaldırılmıştır. Köprü üzerine geçit yerlerini gösteren pirinç işaretler konuluyor gi i ariciye Vekili Tevfik Rüştü A- yürünecek Her Çeşidini Kaldıran Tatbika Başlıyor | fif olacaktır. Diğer taraftan bir türlü meyva ve sebzenin sepetlerle elde sa. tılmalarına da İzin verilecektir. Ru- nunla beraber umumiyetle el araba- usulünün kabulü cihetine gidilecek r, Belediye sırt hamallığının lâğvı do- layısiyle nakliye ücretlerinin arti ğı, bu yüzden halkın aldığı sebze ve meyvalarda kilo başma en az 2 kuruş zarar ettiği hakkındaki iddiaları ka- bul etmemektedir. Çöpler tenekelerin içine konulacak Ev ve apartıman sahiplerinin üstle ri kapalı birer çöp tenekesi yaptırmı. ya meebur edilmeleri hakkındaki ka- rarın tatbikine bu ayın on beşinde geçilecektir. Her bina sahibi çöplerini kapaklı tenekelere koyarak uyuma- dan önce kupısının önüne bırakacak, s“peles anat İkiden sonra dolaşarak İ bunları toplıyacaklardır. te- meke veye kap yaptırmı, Ae geceleri bunları kapıların önlerine bırakmıyanlar cezalandırılacaklardır. Lokomotif ve Vagon Fabrikaları Memleketimizde kurulacak vagon ve lokomotif fabrikası için hüküme- Gimze bazı teklifler hazırlıyan Mister Prüst Vayt, dün şehrimize gelmiş- tr, Mister Vayt'ın beraberinde İki mühendis vardır. Mister Vayt, bugün gehrimize gelmesi beklenen Nafın Ve kili Ali Çetinkaya ile görüşecektir. Vagon fabrikâsmın Karabükte kuru. Jacağı ve Mister ayt'ım da tekliflerini ona göre yapacağı tahmin edilmekte dir. Iktisat Vekili Seyahatten Dönüyor Ipar yatı ile Akdenizde seyahate çıkan Iktısat Vekili Celâl Bayar gele- İcek Sah günü şehrimize dönecektir. Celâl Bayar, bir fki gün şehrimizde kalarak daimi sergi binası etrafında görüşmeler yapacak, Zonguldak ve Karabüke gittikten sonra Izmir Fu. arının açılış merasimi için tekrar İz- | | 10.8 - 937 ci Yurtta Yol. «İnşaatının zı Arttı Yeni Yapılan Şoselerin Uzunluğu 9179 Kilometreyi Buluyor Yeni şoseler ve köprüler Kari” Dun tatbikinden bugüne kadar " leketin yol ihtiyacı bakımından büyük ve verimli neticeler alımı Cümhuriyetin ilk senesinde te” muhtaç 13885, topruk olarak 4450 kilometre yol vardi. Bug” memleket, 9179 kilometrelik #01 sahip olmuş, 7750 kilometrelik yöÜ tamire muhtaç yerleri yapi 6127 kilometrelik toprak yolun Me tenleri hazırlanmış, 16005, kilot de adi toprak yol açılmıştır. Bu “” kamlar, gittikçe de büyümekteği”. 10 milyon liraya yakın Şose v6 köprüler kanununa Nafia Vekâletinde toplanan £ ile masraflarının fazlalığı dol: başarılamıyan yollardan devlet&* an evvel yapılması istenenler, miyeti sırasında ve tahsisat ni de yaptırılıyor. Bunların en mühimleri &i Balya — Çanakkale, Hopa— Trabzon — Erzurum transit, bul — Edirne asfalt yolları da i dir. Londra — Istanbul turizm Yol” nun Lüleburgaz — Istanbul yese bu sene bitirilmiş olacaktır, Vekili 929 yılmdanberi bu yollar için 10 mi yon liraya yakın bir para sarfe! tir. Mevcut 38 bin kilometrelik yi mütemadi tamire muhtaçtır. Y« mızın beher kilometresi, muhit 10 — 20 bin liraya, asfaltların La metresi 30 bin liraya yapılabiliefi” tedir. Vilâyet yolları şoseye çevrilecik Turizm, müdafaa ve iktusadi bal lardan birinci derecede hemi olan yolların avanprojeleri har mıştır, Bunların hepsi 22 bin yala reyi bulmaktadın. Inş ve ıslak mektedir. AKU, gögelerin isis e yolların mümkün olduğu kads” w ir telif mmtakaları hükümet merk© bağlaması esası göz önünde vw caktır. Bu yollar üzerindeki Köprü rin vekâletçe yaptırılmasma df yal olunacaktır. Birinci smıf vilâyet ları peyderpey islah edilecek, şose çevrilecektir. Yİ Kızkardeşi İçin Eniştesini Öldürdü. Fatihte Faikin kahvesinde Me” Bekir oğlü Abdillvehap, kız Ayşe yüzünden eniştesi Mali Mehmet ile kavga etmiştir. Bi'y esnasında, Abdülvehap, eniştesi” zerine atılmış ve elindeki bıçak vt desi üzerinden yaralanmıştır. vey aldığı yaranın tesiriyle derhal Öl” 4. hi tir, Katil, biçağı ile yakalanariK liyeye teslim edilmiştir. Bir Yatla İsviçreli i Seyyahlar Geldi el w Kıbrıs adlı bir yatla Isvisi rel nmrüiş şahsiyetlerinden m gg bir seyyah kafilesi dün gerim miştir. İsviçre sefiri, B. Henri gi dün gece, Tarabyadaki Isviçre retinde Isviçreli seyyahlar büyük bir ziyafet vermiş ve zi d mire geçecektir. Ticaret Odası, yaptığı tetkikler neticesinde gergi evinin Gülhane par- İ kında kurulmasını muvafık bulmuş- tur, Sanayi Birliği raporunu benüz vermemiştir. > Ağimm — Yeşilköy meteoroloji , İstasyonun. dan alman malümata göre, havanın bugün doğu, Eğe ve cenubi Anadolu mıntakalarında açık, Karadeniz, Ko- casli, Trakya mıntakalarında yağışlı, diğer yerlerin bulutlu olması, rüzgür- ların doğuda simalden, cenupta ce nuptan, diğer mıntakalarda garpten orta kuvvette esmesi muhtemeldir. DUNKU HAVA Dün, barometre 759 milimetre, ha- raret en çok 26, en az 18 santigrat bütün kordiplomatik bulunmust HAMAMCILAR CEMİYETİNDE | Hamamcılar cemiyeti idare “Sp Azalarmın istifaları kabul edil Yeni idare heyeti seçimi aym 19” yapılacaktır. ——— Bugünkü Hava: AÇIK o, Tümay Günesi ere Arabi 1306 Rumi İcemaziyülâhir: 2 Termmuzi “eN Güneş: 5,05 —Öğle: || ç İl İtkindi: 16,12 — Akşam: 2 | Yatsı: 21,20 — Imsâ Sa olarak ikaydedi ğ mur yağmıştır, Rüzgâr K istikametinden saniyedi süratle esmiştir.