2 Temmuz 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

ŞA mektuplarında okuyoruz. âmidin mektupları içinde Pa- risten 1293 de yazılmış o- hem edebiyat, hem “siyaset iz itibarile çok şayanı dik- ittir. Hâmit bu mektubunda, Kr. gan tahtından İndirip Sul, Muradı tekrar iclâs edebilmek Çırağan saraymadeniz tars. lâğımlardan girmeğe kal- kadar | iy siyasi cesaretini “Uihjluyduğumuz Ali Suavi hakkında adAlışın.. çok sarih olmamakla beraber — aaalinükümler veriyor. iŞ Vâkıa bir vakitler Avrupaya ka. “arak vaktile hizmetinde bulundu- iç müstebidin aleyhinde gazeteler , karan bu Suavi için, dönen şa- gi İar pek iyi şahadette bulunmaz- İşte Kızıl Sultan tarafından ilk YE çün günlerinde açılan ve fa- iŞ si Üst gözboyacılık olduğu sonradan e acı şekillerde anlaşılan “Cemi. edebiye” yi dağıtmağa sebep ' b yine bu Ali Suavi oluyor. Hi- mit bunu mektubunda çok açık 0- k anlatıyor: ie) Suavinin hoca ve binaenaleyh eva de olsa eski kafa taraftarlığı... fâni şu mahut eskilik, yenilik da- ,. Hatt... bakmız o gün bir- irine bu kadar dost ve bağlı olan itle Baki bile eski edebiyatla yi edebiyatçılık namma yanya- İ değil, karşı karşıya gelmişler u müzmin siyasi ve edebi da- va Ortada iken, vatana ken- i adı olan vatan kelimesini 80 kan ve zihinlerde yerleştiren, yeni- İlerin de önüne düşerek onlara a- Vİ alta “İ tarafından teyidi! lori. Bu iki zat hakkında kat'i hü- açümler vermiyor gibi görünen Hâ- Gi sözü Kemale intikal ettirince celâllanarak “Kemele olan © hilirmetim bana olun teveccühln- gÜden değildir; müşarünileyh beni İmlâ bilmez diye techil eder; mektubunun en mühim kısmı, o za- rağ daha, Bey olan Ziya Pa. için olan parçalardır. Şöyle söy- bin “Bir vakit siz Ziya Beyi fa- nilyaca göklere ilâ ederdiniz; ben 4 aleyhinde idim; hattâ gönlüm inki- yaar ile mutat olsa yere geçsin der- dim; şimdi de ahlikmm bozuklu. gundan dolayı —kemalini deği— zatını sevmem.., ip mektup, Kemal ile Ziya Pa- ) ganın - siyaseten - araları açık led zamanlarda yazılmış deni- E iemez. Tarihi 1299 tür. Ziya ile Ke- # mal ise ondan epey sonra Avrupa- © ya kaçtılar. Demek Ziya Paşa hak- kındaki memleket ileri gelenlerinin fikirleri daha evvelden bozuk. Işte bu ahlâk metaneti iledir ki Kemal, başta Ziya Paşa olmak Üzere bütün muhaliflerin hepsin- den fazla Sultan Hamidi oturmuş olduğu tahtında sarsmış ve saray etrafındakileri de kendine düşman etmişti. Nihayet gözle görülür, el Ba tutulur kaza, belâ halindeki Ke- İnal susturuldu, merkezden uzak- Vaştırıldı ve — zavallı — Mağosa sürüldü. Bütün bu milli felâketlerin baş- Jangıcı saraydaki Cemiyeti Edebi- in dağılmış olması ve bunada “Ali Suavinin sebep olmuş bulun- itibarile Hâmidin Suavi hak- kında vermediği, veyahut vermek iği hükilm artık kendiliğin- meydana çikar, Şimdi mektubu okuyalım: İRİAZAMIN, MEKTUPLARI Hâmit bugün ebediyete intikal etmiş bulunuyor. Onun edebi dehâsından sayfalara dökülen mısraları, nesir satır. larını okumayanımız yoktur. Fakat Hâmidin bir de hâdise. leri münekkit gözile gören hususiyeti vardır ki bunuda mize geçen bu mektuplardan ikincisini de bugün, yine şair Hüseyin Rifatın bir mukaddimesile işte buraya koyuyoruz. Şair Hüseyin Rifat vasıtasile eli- irader Ferit Bey bir mektabu- nu getirdi. Çok'şükür vakit Balabilmiş de bir iki söz yazmışsın biraz kısa idi ama ne ise ben yine memnun oldum.Suavi Efendi zatrşa nun oldum. Suavi Efendi zatışa- hanenin mültefiti imiş. Dğrusu şa- yanı iltifat adamdır. Fakat ma- beyni hümayunda teşekkül eden cemiyeti edebiyenin dağılmasına | sebep olduğu için doğrusu teessilf ettim. Sen bilâkis memnun olmuş. | sun olabilir ya ötedenberi Kemali takbih ve iltizamda seninle uyuşa- mamıştık. Zararı yok, efkârmuzda olan zıddiyet ondan ibaret olsun. Bunun muhabbetimize dokunur bir yeri yoktur. Ancak Kemallerden Ziyalardan o kadar şikâyet et- miye ilizum da yoktu. Maksat ha- kikati söylemekse hakkm yok ken. dini iğfal ediyorsun. Yok eğer be. hi kızdırmayı meram ettinse o baş. ka. Ben Kemal Beyi iltizam ede- rim fakat onu iltizam edenlerin ço- ğunu sevmem, Çünkü perestiskâr. larının içinde pek münasebetsiz 2. damlar vardır. Bu İse Kemalin za- tma alt birşey değildir. Bir vakit Ziya Beyi siz familyaca göklere ilâ, ederdiniz ben aleyhinde idim. Hat- tâ gönlüm inkisar ile mutat olsa yere geçsin derdim. Şimdi de ahlâ- kınm bozukluğundan dolayı —Ke. malini değil — zatını sevmem. Ke. mal Bey için de o zaman benden ne işittinse yine fikrim o merkezdedir. Cemiyetin Kemalin değil milletin bedbahilığına delâlet eder dağılmasma sebep te Padişahm hükmü zatisi değil Kemalin kale. minden korkan mukarriplerinin teş vikidir. Onun hakkında senin yaz- dığın efkâr ise yine o kalemin ya. dıgârı olmak hatıra gelir. Bu sözü. me darılma sen beni şu hali istira- bımda kızdirmak istersen ben ni. çin senin damarına basmıyayım. Kemale olan hurmetim bana olan teyecelihinden değildir. Müşarün- ileyh beni hattâ imlâ bilmez diye teçhil eder. Bununla beraber ben yine hakikati söylemek isterim. Resim aldıracakmışsın. Beklerim. şen Katarinin resimlerini res- sam daha göndermedi. Görürsen söyle, Gönderirse yollarım aman Bahaettin Beye he oldu ki bana ce. vap yazmadı, Bu cevabını sordu- gum mektubu sana göndermiştim Elbette yollamışsındır. Bizim azimet teahhür etti. Ba- kalım vukuat niyetimi tebdil eder mi senin nasayihin güzel fakat bil ki benim yerimde olsan sen de git- TAN A Rİ j Taksimde toplanan bütün 4 ) denizcilerimiz dün, kabotaj Ç 4 hakimiyetinin bu mesut yıl. & 4 dönümünü heyecanla kutla- ddar. Bu resimde, genç bir b deniz erini” merasimde kur | DÜN manda borusunu çalarken ; görüyoruz. a 4 7) Türk Emeği ve Türk Tekniği iği İle Kurulan İlk Vapur Denize İndirildi Türk sermayesi, Türk emeği ve Türk tekniği ile başarılan Cüm- huriyet devrinin ilk körfez vapuru, Şirketihayriyenin (75) numa- rası,dün o asköy tezgâhlarında denize indirilmiştir. Bu müna- sebetle, dün öğleden sonra; samimi bir tören yapılmıştır. Şirke- | tihayriyenin birkaç yüz güzide davetlisi, bayraklarla donanan 67 numaralı vapurla, Hasköye gitmişlerdir. Davetliler, orada Şirketi Hayriye- nin Hasköy fabrikası direktörü ve fabrika erkânı tarafından karşılan - muşlardır. ASAF AKANTIN SÖZLERİ Merasime saat 16 da deniz mızıka- smm çaldığı Istiklâ! Marşile başlun- mıştır. Evvelâ, Şirketi Hayriye na- mına söz alan umumi kâtip Asaf Ak- ant kürsüye gelmiş, kuvvetli eümle- leri milli şirketimizin güzel bir i çizmiştir. Akaf Akant, hacmen küçük olan bu geminin Türk bilgisinin ve Türk işçisinin yarattığı bir eser olmak ba- , kımından çok kıymetli olduğunu söy- “lemig, Şirketi Hayriye hakiki ve mü- essir bir teşvik ve himayeye ancak Cümhuriyetin feyizli ve yapıcı dev - resinde nail olduğunu tebarüz ettir « miştir, Asaf Akantın nutku çokal kışlanmıştır. Bu sırada, Hasköy halkından, ka- dın erkek, yüzlerce kişi, mühitlerine refah veren fabrikanın bu sevinç gü- nünde hazm bulunmak Üzere, grup grup kızak yerine gelmişlerdir. Asaf Akanttan sonra, Hasköy Parti başkanı söz almış ve Cümhu - riyet devrinde yerli emek ve sermaye ile yapılan bu ilk geminin denize in- dirilişinden duyduğu heyecanı anlat mıştır. | Gemi, denize indirildikten sonra KIZILAY HAFTASI Denize indiriliyor Nutuklar bitince, Istanbul beledi» ye reis muavini Rauf, kızağın yanma gelmiş, ve elindeki makasla kurdele- İret mektebinden Ali Gürer ile Deniz 1-1-1 ez DENİZ BAYRAMI KUTLANDI Gündüz ve Gece Bü Şenklikler Yapıldı Kabotaj hakimiyetimizin yıldönümü, dün bütün deniz teşekkül. lerinin iştirakile ve büyük merasimle kutlanmıştır. Bu münase- betle gündüz ve gece birçok şenlikler yapılmış, deniz müessese. leri ve deniz vasıtaları bayrak ve elektriklerle A Merasime saat 11 de Taksim Cim buriyet âbidesinde başlanmıştır. Top- hanede Denizyolları rıhtımında top « Janan bütün denizciler (o ,başta şehir Yandosu olduğu halde saat 10,15 de eradan hareket etmişler, Boğazkesen ve-Tstiklâl caddesi yolu ile Taksim meydanına gitmişlerdir. Alay, strasile deniz ticaret mek,» tebi talebeleri, deniz ticardt zabtitanı, batı, Denizyolları mürettebatı, Akay tahlisiye umum müdürlüğü mürette- Liman işletmesi, Şirketi Hayriye, hu- busi amatörler ve teşekküllere ait denizcilerden teşekkül etmiştir. DENIZCİLERİMİZİN SEVİNCİ ük Bütün denizciler amıf ve rütbele- Deniz Ticaret filomuz namına Ege süvarisi, söylüyor rine göre yeknesak elbiselerle mera- sime iştirak etmişlerdir. Alay 10,45 de Taksimde toplanmış ve tâm İlde bayrak çekme merasimi yapılmıştır. Bu sirada denizdeki bütün gemiler üçer defa selâm düdüğü çalmışlar - dır. Hazirlanan kürsüde, Deniz Tica- Ticaret filosu namma Ege süvarisi Sait kaptan birer nutuk söyliyerek bir temmuz bayramının ememmiyeti- ni anlatmışlardır. Bütün denizlik iz, kendiledini bu nh güne kavuşturan büyüklerimize telya zılar ıçekilmesine karar vermişlerdir. Abideye muhtelif teşekküller namr Deniz Ticaret Mektebi talebesin. na yirmiye yakın çelenk konulmuş - den Ali Göre, kürsüde Kabahat Üzerine Alan Yok Çanakkaledeki son deniz kazasma ait tahkikat devam ediyor, Ispanjol İ gemisi kaptanı ile Italyan vapuru sü varisi tarafından Çanakkale liman reisliğine verilen raporlar, dün deniz ticaret müdürlüğüne gelmiştir. Bu - günlerde bir heyet kılavuz kapta süvarilerin raporları üzerinde çalış- mağa başlıyacaktır. Öğrendiğimize göre, bu raporlarda gemi kaptanla - rın kabahati biribirlerinin üzerine J atmuşlardır. Çanakkale liman reisliği İ hâdise yerinde bir keşif yaptıracak - İtır. Bunun için İstanbul liman reisi Hayrettinin de yarın (Çanakkaleye gitmesi muhtemeldir, , Elmalı Şirketi GECEKİ ŞENLİKLER Deniz Ticaret müdürü M det, saat 17 de Fadyoda kabotaj hâ - kimiyeti hakkında bir hitabede bu - lunrtuş ve denizciler tarafından “De- nizciler” adit marş okunmuştur. Ge- ce, Kızkulesi tahlisiye müdürlüğü ta- rafından elektriklerle donatılmış ve fenerler Klaresinin hazırladığı bir fe- ner kulesile liman idaresinin #ki du- bası Dolmabahçe önlerinde demirle - | mişlerdir. Buralardan atılan havai | fişeklerle şenlikler yapılmıştır. Bir Hamal Yük Altında Yaralandı Dün gene bir hamal 150 kiloluk yükün altında kalarak ağır yaralan- mıştır. Balatta Köprübaşında bir fabri - kanin önünde bağlı duran motöre yük taşıyan hamal Recep, .rıhtımdan kaldırıma geçerken yere yuvarlanmış X miye kalkışırdıri Mahmut bizleri fasla daha esnayı tarikte başlamış Ferit Beyden işittik. Zannederim | Giydirilmiş küçük çocuklar, ellerinde ki aleyhimizde edeceği hezeyanlara | “Kızılaya Uye yazılınız,, levhaları ol. oraca itibar edilmez. Mahut seyaha | duğu halde şehrin muhtelif yerlerin « te değil dolandırıcılığa çıkmış. E. | de dolaşmışlardır. Bütün dükkân ve ğer birkaç gün daha maazallah Pa- mağazalar vitrinlerini Kızılaya ait riste kalmış olsaydı sefaretin na | yâztlarla süslemişlerdir. Bir hafta i- musunu iki paralık ederdi. Yukarı- İçinde yeni üye yazılması için propa- ki sözlerime kızıp ta bir halt etme, | yanda yapılacaktır. Yani mektup göndermekte istiğna gösterme, sonra beni çıldırlırsın. Kızılay haftası, dün başlamıştır. ii BiR KA 12 Teşrinisani 1292 Ni Biraderin ER DEE EYL Vr Abdülhak Hümit İDört Şe Şehirde Kamile İMürakipliği Kuruluyor Maliye Vekâletince görülen lüzum üzerine Trabzon, Samsun ve Mersin, Gaziantep şehirlerinde birer kambi - yo murakıpliği tesis edilmesine karar verilmiştir, Bu murakıpliklere seçile- diye Vekili Şükrü Saracoğlu, dün öğleden sonra müddelu. mumiliğe gelerek müddelumumi Bay Hikmet ile bir müddet görüşmüştür. . ilâyetten alınarak Türkofisin idaresine verilen takas komis- yonu, Ofis Müdürü Suphi Ziyanın re- isliğinde ilk toplantısını yapmıştır. . yi keserken, birkaç kelime ile bu ha- yırlı teşebbüs ve £ başarıştan dolayı Şirketi Hayriyeyi ( tebrik etmiştir. Rauf, sözlerini bitirirken koca kızak yerinden oynamış ve yeni vapur, bü. tün heybeti ile tıpkı bir yağ tabakası Üzerinde imiş gibi ağır ağır kayarak denize süzülmüştür. Bu esnada deniz muzikası, Onuncu yıl marşını çalmış. tır, Bu merasimden sonra davetliler, zengin bir büfeden Ilmonata, dondur- ma Ve pastalarla izaz edilmişlerdir. Saat 17 ye doğru, 67 numaralı Şirke- ti Hayriyenin davetjilerini Köprüye çıkarmıştır. (400) yolcu alacak büyüklükte o- lan yeni vapurun metre boyu ve 6.6 eni vardır. Sür'ati, saatte (12) mildir. Içinde 120 amele © çalıştırılarak, çok kısa bir zaman zarfında ikmel edilmiştir. Önümüzdeki ağustos ni - hayetinde ilk seyir tecrübeleri yapı- cekler için Ankarada Maliye Vekâle- tinde, Istanbul ve İzmirde kambiyo müdürlüklerinde bir imtihan açılmış- tar. eni tramvay tarifesi dün sabah tatbika başlanmıştır. lacaktır. Vaynırun adı, henüz konma» mıştır. Vekâleten resmen müsaade- si alındıktan sonra, münasip bir ad konacaktır. tır. Sırtındaki 150 kiloluk yük, üze- rin& düşmüş, zavallı hamalın kabur. Belediyeye Geçti Dün sabah saat 8/30 dan itibaren alarak, | ga kemikleri kırılmış ve birçok Yer | belediye, “Üsküdar — Kadıköy ve lerinden yaralanmıştır. Recep, Mus6- | pavilisi fiimalı su şirketi,, ne elköy - vi hastanesine kaldırılmıştır. muştur. Sular idaresi ikinci müdürü ARA Thsanm başkanlığında idare şeflerin BİR EV YANDI den mürekkep bir heyetle şirket adr. Kıziltoprakta Bağdat caddesinde |na müdür Lazar devir ve teslim iş - Salihin oturduğu evden dün yangın İlerini yapmışlardır. çıkmış, bina tamamen yandıktan son. | Şirketin memurları şimdilik yer; ra söndürülmüştür. Ateş, Salihin #8» |lerinde bırakılmıştır. Muzmele ve ça» bahleyin evden mangaldan çıkmıştır. çıkarken bıraktığı | Iışma gekilleri için ayrı bir program yapılmaktadır. İZ'Temmuz ei Mi Hava: AZ BULUTLU Yeşilköy meteoroloji müdürlüğün || den aldığımız malümata göre, bu- gün yurdumuzun orta Anadolu ve | Rumi 13ö5 Arabi 1856 NE matakalkkna Gi kli iz | Rebiülâhır: 23 Haziran: 19 ile Karadeniz mıntal ulutlu, di-lİ Giy 433 — Öğle: 2417 Şer ikiler Ke TSİ KOİ sindi ki | €aeli mntakasında yağışlı olmasi, yemen an cenubi ve Eğe mmtaka- ği sında şarki, cenup doğusunda garbi ve diğer mintakalarda şimali isüka. | tir. Hava "tazyiki 753 milimetre, el metton orta kuvvette esmesi muhte» | az sıcaklık 17, en fazla sıcaklık 34 “3 meldir, santigrat olarak kaydedilmiştir. Rüz Dünkü Hava Râr şimal istikametten ve orta kuv- Dün, hava vk ve snesli seemiş | vette semistir.