1 Temmuz 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Avam Kamarasındaki Münakaşa: İloyd George Diyor ki: "Tereddüt Siyaseti Dünyayı Harbe Sürükler,, Sulhe giden kestirme yolu aramak üzere İngiltere Avam Kama- > “yasında cereyan eden mühim müzakerelerin ilk kısmını dün beşin-| ci sayfada okudunuz. Bu yazı Avam Kamarasındaki muhalefetin İideri bulunan B. Attlee'nin mühim bazı sözlerile bitiyordu. Bu-| gün liderin sözlerinin alt tarafını ve diğer başlıca hatiplerin söz- lerini yazacağız. Şunu hatırlatalım ki muhalefet li terliği Avam Kamarasında bir pâye. İr, Muayyen bir Unvanı ve devlet 'asinesinden ayrı bir maaşı vardır. İnvan “Majeste Kralın muhalefet li. erliği, dir. SU YOL KAPANMALI Attlee sözüne devamla demiştir ki: — “Karışmamazlık,, usulü Ispanya $lerine karışılmazına mâni olamamış. *r, Hâdiselerin önline geçememiş, tulhü korumamıştır. Bunun için bu tol kapanmalıdır. Dünya işleri bozuk gidiyor. Amele Irkasmın arzusu, Milletler Cemiyeti. iin harekete geçmesidir. Iapanya iş- “rine bir düzüye müdahaleler yapıl. iğıma neden göz yumuyoruz? Bunu #üdahaleleri yapanların kendileri de öylüyorlar, Mületler Cemiyeti, misak esasları İshilinde vazifesini yapmalıdır. Bu gibi işlerde daima ilk adımm X yisımı ve kabahati vardır. Tptidadan “kı davranılmış olsaydı işler bu şekli imazdı. Ispanyada olup biten işler, lünyada devam eden umumi gidişin #ilçük bir nümüunesinden başka bir. #ey değildir. İngiltere hükümeti ne Saman hak ve nizamı himaye vazife- dinden Ürkmüş ve kaçmışsa, netice nütecavizlerin ortalığı boş görmesi »s alıp yürümesi olmuştur “UKUMET GEVŞEK Biz: “Hükümet, Milletler Cemiye. ine sarılsın!,, dedikçe muhalifleri. miz: “Öyle ise harp İstiyorsunuz!,, nukabelesinde bulunuyorlar. o Asıl arp tehlikesi hükümetin gevşek dav- *anmasında ve Milletler Cemiyeti ide- İline sıkı surette sarılmamasındadır. Ispanya işinin muhtelif safhaları &- Sık bir misaldir. İngiltere hilkümeti >e zaman azimle davranmışsa işler 3erhal düzelmiştir. Dünyayı düzelt. nenin yolu, prensiplere sadık kalmak we Milletler Cemiyetine sarılmaktır. Britanya İmparatorluğunu bir arada tutahilmenin yegâne yolu budur. # DEDİKODU MU? Emrys — Evans (Muhafazakâr) — Muhalefet liderinin nutku, gayrimesul hir adamın sözleridir. Mânasız bir de- dikodudan başka birşey değildir. Memleketin karşısmdaki ciddi mese- İcleri kavramıyarak söylemiştir. Muhalefet lideri kendi mesuliyetini hatırda tutmalıdır. Ttalya bizim siya- setimize endişe ile bakıyor. Bugünkü ıikümetimiz iş başında bulundukça Italya bizden taarruz beklemez. Fa. kat sflâhlanmamız bittikten sonra In. gilterede iş başma bir amele hüküme- ti gelirse mutlaka harp kopar. ŞARKI AVRUPADA INGILTERE 'NIN ALAKASI: Benim fikrimce Şarki Avrupada olup biten işlerde İngilterenin alâ- kası vardır. Eğer Çekoslovakya 1s. tilâya uğrarsa ve bundan sonra bü. tim Merkezi Avrupa ve belki de Ukrayna Alman hâkimiyeti altıma diiserse biz bundan derinden derine müteessir oluruz. O zaman Alman- ya Balkanlara hâkim olur, belki de Balkanları çiğner. Biz hiçbir zaman bir tek devletin Avrupatın göbeğine hâkim olması- na müsaade etmedik. Harekete geç mek icap ederse ne yapacağımızı şimdiden tasarlamalıyız. Demokrasi ideallerinin ayaklar altıma alındığını ve Garbi Avrupa- da Ingiltere ile Fransanm hürriye. tin yeğâne bekçileri mevkilne düş- tüğümlü görecek olursak İngiltere Dİ ELİ < .. airiğzamın *aktupları m Sine bu pektubum. | asi mthim, gaga | mazlık komitesinde temsil edilen 27 İsonra Almanya ile Italya kulak ver. İ gitsin, ister gitmesin, söylüyeceğim: B. Lloyd George harekete geçmiye mecbur olmakla kalmıyacak, hattâ ideallerini hi- maye için bütün kaynaklarını kul- lanması lâzim gelecektir, DAHILI HARP DEĞİL: Henderson (Amele) — Dahili harp- ten anlaşılan mâna bir memleket hal. kın ikiye ayrılması ve hükümet şek. li hakkında. biribirlerile çarpışması- dır. İspanyada dövüşen iki taraftan birinde ekseriyet ecnebilerdedir. Or- tadaki vaziyete (dahili harp) dene- mez. Dünya yüzlinde yeni bir harp usu- Ii icat edilmiştir: Muhtelif memleket. ler'hiç harp ilân etmeden başka bir memlekete asker, top, tayyare gönde. | İriyorlar, orada biribirlerile dövüşü-| yorlar. Bu vaziyetin mesuliyeti karışma- Milletin Üzerinde kalmamalıdır. Or- talıktaki harp vaziyeti karşısında Mil letler Cemiyeti acele toplanmalı ve vazifesini görmelidir. Amiral Taylor — Ispanya İşinde #ecri tedbirlere milracaat ettikten mezlerse kendilerile harbe mi sacağız? TEREDDUT, KARARSIZLIK: Henderson' — Milletler (e Cemiyeti felâketin önüne geçmiye çalışırken Almanya ve Italya, cemiyete mensup herhangi bir memlekete tecavüze ge- çecek olurlarsa misak mucibince Üze- rimize aldığımız taahhütleri sonuna kadar yapmayı göze almalıyız. Yok- #a biltün söylediklerimizin ve uğraş, malarımızın riyadan ibaret olduğu anlaşılır. Bu tehlikeli vaziyetin sebebini In- gilterenin tereddüdünde ve kararsız. lığında aramak lâzım gelir. Dünyeyı sulhe kavuşturmak Almanya ile tal yanın elindedir. Biz bu iki memleke. tin tam müsavat esası Üzerine Avru pa dilesine karışmasma taraftarız. Gretton (Muhafazakâr) — Karıs- mamazlık sistemi yürümüyor. En doğrusu iki tarafı da muhasım diye tanımak ve bitaraflık İlân etmektir. ALMANYAYA GORE: Lansbury (Amele) — Alman Mali- ye Nazırı ile görüştüm. “Almanyanın iktısadi vaziyeti değismedikçe Avru. pa sulhe kavuşamaz. dedi. Mühim mevkide bir Amerikali bana bu söz- leri söyledi: “Avrupa memleketleri, küçük memleketleri nüfuz sahası ha- line koymuya uğraşacak yerde iktısa- di işlerde anlaşmak yolunu tutmaz. larsa Avrupa sulhten mahrum kal: Hariciye Nazırmı tebrik ederim. Son günlerde iyi davrandı. Ister hoşa tutu. Bu #iyaset sayesinde şimdiye kadar harbin önüne geçilmiştir. Bundan sonra yapılacak şey, mazi- yi gömmek ve unutmak ve yeni bir Avrupa konferansı toplyarak Avru- in doğru istika- gere bımu yapabilir. Hitler, Mussoli- 7 TAKSİLER DE YAKINDA İNDİRİLİYOR Benzin ve petrol fiyatlarının ucuz- istılmasından sonra bu msddelerle işliyen kara ve deniz nakil vasıtı tarifelerinin < lere başlanmıştır. Deniz nakil yas larından h rinde kaçar kuruş ucuzluk yapılacağınm tespiti deniz ticaret müdürlüğüne bırakılmıştır. Belediye İktisat mildürlüğü, Taksiler hakkında raporunu hazı daimi encümene vermiştir. İktisat müdür ğü taksilerde antre ücretlerinin 26 kuruştan yirmi kuruşa ve mesafe leretlerinin her yüz metrede bir İki kuruş yerine her yüzelli metrede bir iki kuruşs indirilmesini muvafık gör müştür, Daimi enelimen de bu raporu oldu ğu gibi kabul ederse derhal tatbiki. ne geçilecektir. Encümen (kararını bugün veya yarın verecektir. Vapurculuk Şirketine 300 Bin Lira Denizyolları idaresi, 300 bin liralık üçüncü ve son taksiti henüz ödemedi. ğinden vapurculuk şirketi umümi top- lantısı 15 Temmuza bırakılmıştır, Mu. kavele mucibince para bir Temmuza kadar tediye edilmezse yüzde sekiz indirilmesi için maktadır. Su Şirketi Bugün Belediyeye Geçiyor Belediye sular idaresi, sabah itibaren Kadıköy Üsküdar ve hava- lisi Elmali suyu şirketine el koyacak tır. Devir muamelesi öğleye kadar bitirilecek, ondan sonra yeni idare hakkındaki muvakkat kadro İlecektir. Sular idar rü Ziya ve muavini ile Âznları ve şirket erkâr lim muamelesinde bulunacaklardır. Hamallık Ağustostan İtibaren Kalkıyor Belediye #ırtta, sırrkta ve başta| ylik taşımanın yasak edilmesi hak. kındaki projenin tetkiklerini bitirmek üzeredir. Bu proje bu aym on beşine doğru ilân edilecek ve Ağustos birde tatbika geçilecektir. Ağustosta evvelâ ana caddelerdeki | hamallık kaldırılacak, diğer cadde ve sokaklarda bu kararın tetbiki için u- zun bir mühlet bırakılacaktır. ————— pek iyi bilirler ki yeni bir harp olursa hem kendileri ezilirler, hem de mede- niyet mahvolur, HAYAL SUKUTU MU? Loyd George (Liberal) — Başve- kilin nutku, hayalimi sukuta uğrattı. | Yeni Başvekilin harici işlere ait ilk nutkunda müphem sözler değil, müs, bet dilştinceler beklerdik Hükümetin siyaseti hakkında bu nutku dinledikten sonra da karanlık. tayım, Hükümet sulhli korumak isti! yor, fakat bunu hasıl yapacak? Başvekil “soğukkanlı kalalım,, di- yor. Fakat kanımız soğuk olmakla kalmamalı, kalblerimiz ezim ve irade ile dolu olmalıdır. Her balı. ğın soğuk kanı vardır. Neye yarı-| yor? (Kahkahalar) son dört, bes senelik felâkete sebep, kalblerimi- Zin vazife görmemesidir | Ne zaman müsbet bir siyaset İs. memleketler hükümetin bu zihni yetini anladıktan sonra bize ko- iayea meydan okuyabilirler. Harbe gidip gitmemek kararmı ve. recek biziz. Fakat “ne olursa olsun harbi göze almıyacağtz,, zihniyetinde olduğumuzu yabancılar görüp anlıya- cak olurlarsa harbin önüne geçmeyiz. Bilâkis ozaman harp telilikelerine sürükleniriz,, (Münakaşanın son kısmı ve B. Eden'in mühim nutkunun mi ve Avrınanm diğer diktatörleri faizle ödenecektir. Bir sene geç kaldı. || ği takdirde faiz tutarı 24 bin lira tut. hulâsası varınki sayımızda) AN Sıcaklar Müthiş Istanbul, birkaç gündenberi secaktan bunalıyor. Dün secakhık derecesi, gölgede 32 Güneşte en fazla sıcaklık 38 derece idi, Şehir hallın- dan mühim bir kısımı, sabahtan başlıyarak plâjlara ve mesire yerleri bir köş arad öç ettiler. Şehi resi koyacaklardır. Bu sırada n pılacak ve veril Gece saat 19 İlk yerli irketi Hayri; santıgradı buldu. 15.30 da büyük irde, herkesin serin Denizciler Bayramı Bugün Kabotaj bayramı, bugün büy merasimle kutlanacaktır, müesseselerile denizdeki vasrar bayrak ve elektriklerle donatılacaktır. Ge Liman İda- in iki dubası elektriklerle islenmiş ola. rak Dolmabahçe önünde demirlcektir. ütün gece denizde şenlikler y. fişekleri atılacaktır. Deniz adamlarbsabak önde şehir bandosu olduğu Abidesine gidecekler, ve saat 11 de nsimle | tığı tamamen yerli ilk yolcu sToj FP Gündüz ve gebütün deniz wk Ve havai balde TakenClimhuri; “ t ydanda bayrak çekimerasimi ya. ecek işaretle denizde bütün vaar. talar üçer defn selâm düdüğü çalacaktır, da da deniz ticaret dürü Müne Necdet, radyoda 1 Temmuz bayranakkında bir konferans verecektir. Şirketi Hayrişe Aksy ida- releri memurlarınm aileleri için Boja ve Merma, rada gece tenezzühleri yapacaklard vapur bugün insiyor yenin Hasköydeki iikasmda yap- vat bugün saat merasimle denizelrilecektir. Me- Tasimde bulunacak davetliler saaf :e şirketin hu- susi vapurile köprünün Haliç isinden Hasköye götürüleceklerdir, 1 iNüyordu. | Son kazanç Taksitlerini | Ödemiyenler | Dün, kazanç vergisi son taksitlerinin ödenmesi ve unvan tezkerelerinin değiş- tirilmesi için verilen müsaa- denin son günü idi. Sabah erkenden aksam geç vakte kadar: bütün meliye şabele- rinde görülmemiş bir kala- balık vardı. Bilhassa Eminö- nü, Galata, Hocapaşa mali- || ye şubelerinde kalabalıktan memurlar zorlukla çalışab'I- | mişlerdir. Dün kazanç ver- gisinin son taksitini şubeye | yafıramıyanlar vergilerinin İ yüzde onu kadarbir ceza vereceklerdir. Unvan tezke- relerini de değiştirmiyenler bir misli ceza ödeyecekler. dir. Maarif Vekili | Döndü | Maarif Vekili, dün Çapa Kız Mual.| lim mektebile Küçük Mustafapaşada yeniden yapilacak ortamektep binasi- nm projesi üzerinde mahallinde tet. kikler yapmıştır. Saffet Arıkan Dahil: kovaya seyzhate çıka Vekâlete, gerek Parti Gi terliğine vekâlet et som Ankaraya d Vekili Mos. Parmakları Koptu Tahmil tahliye amelesinden Ah - met oğlu Haydar, Anafarta vapurun da ylik boşaltırken vinçin sapant par maklarına takılmış ve kopartmıştır. Yaralı, tedavi altma alınmıştır. Üç Müdür, Projeyi Ankaraya Gönderdiler Gümrük müdürü Mustafa Nuri ve muhafaza başmüdürü Hasan dün aksam Ankaraya' gitmişlerdir. Bu- gün de liman İşletmesi müdürü Raufi Ankaraya hareket edecektir, üç mü. dür yolcu salonunun dökme projesi- hi vekâletlerine tasdik etfirecekler. dir. Dün iman İşletmesinde bir top- lantı yapılmış proje son defa gözden geçirilmiştir. Toplantıda belediye n mma İmar müdürü Ziya bulunmuş” tur. | Ali, o civarda | »i Şehrimize Bol Odun Gelecek Belediye, şehrin odun ve kömür ih- tiyacını tespit etmektedir. Civar odun ve kömür ihracat ka- sabalarımdan belediyeye covaplar gel miştir. Bu cevaplarda fazla miktarda odun ve kömür stoku bulunduğu ve yakında bunların İstanbula gönderil mesine başlanacağı bildirilmiştir. Belediye, bu vaziyet karşısmda 0- dun ve kömüre narh koymuya lüzum görmemiştir. Mallar gelinee, piy normal bir vaziyete girecektir. Eroin Saklamak İsterken Yaraladı Dün Kürkçüler kapısnda tuhaf bir yaralama hâdisesi olmuştur: Tavukpazarmda oturan O fıstıkçı dolüşmken sabıkalı Kürt Şakir yanma sokulmuş, “yanına da eroin var, Memurlar takip ediyor. lar. Fıstikların arasına saklıyayım.. demiş Fakat, Ali razı olmamıştır. Buna kızan, Şakir, hemen cebindeki rakı şişesini çıkarmış ve bütün kuvvetile lir fıstıkçmın başıma o İndirmiş- tir. Gürültüye yetişen polisler, Şaki- ri yakala; ır. Ali, ağırca yara- hdir . Ekmek Fiyatları İndi Dünden itibaren birinci ekmek on para eksik olarak on Kuruş otuz pa. raya ikinci ekmek on kuruşa satıl- mıya başlanmıştır. Francala 16 kuruş ta bırakılmıştır. Bu fiyatlar on beş gün içindir. İzmirdelelediye Benzinatıyor ! İzmir, 30 (T4— Benzin satan. lar, belediyeninin ettiği fiyatları hâlâ kabul etrşlerdir. Bunun U. zerine belediyeft Sendikatla an- laşarak benziniiş ve iki satişyeri açarak benzin Orya başlamıştır, Benzincileriş hareketleri ka « nuna aykırı ht sayılarak hakla” rında takibatglanmıştır. Dört kumpinn müdürleri ad- Wyeye verilmiiir. Acentalar, *diyenin fiyatı tüze. Tinden safar! zarar edecekleri id dinsmdaditla Şehrimi vaziyet düzeldi Şehrimizgin?ih meselesi yolu. na girmiştiketler dünden itiba- Ten toptanitla satılacak benzin ve petrojüyatlarinı benzin satter. larma bilg3lerdir. Yeni fiyatlar üzerihden!?lâra başlanmıştır. şidditenberi Londrada ba- B an Borsa Komiseri 5. Ihsan Rifat Şehrimize dönmütür. . belediye fen w imar mü, Verierie şehircili mütehassı- sr pdün Floryayagitmişler, Flor, yaşarı meselesie uğraşmışlar. dır . itsat Vekti Celâl Bayar bük günlerde şehrimize geleceğin. öDenizyolları Müdürü Sadettin Aiyaya yapacağı seyahati geri #mıştır. Batan Vapur için 50 Bin Lira İstendi Çanakkalede batan İtalyan Capa vapurunun çıkarılması için İmi kurtarma şirketi 50 bin lira is miştir, Vapurun buradaki bu teklifi İtalyadaki merkezine e kay İdaresinin Yalovada taşa et- İ dirdiği büyür otel merasimle Temmuzda açıkcaktır. * aarif Vekâğti Prevshtöryomun yeni kadı'Sunu dün, bildirmiş- Yeni kadroyi göre, Prevantöryom y0ktorları bire derece terfi etmişler. acentg'ir. gnkü Hava: AZ BULUTLU ERŞEMEE, Yeşilköy meteoroloji müdür” den aldığımız malümata göre, hi yurdun Kartdeniz kıyılarınm ile cenup doğusu mıntakaları #“€ mevzii yağışlı, diğer mmtigi'n az bulutlu olması, rüzgârları. |! cenup doğusu ve cenubi mıyf'âi” da şimal, diğer mıntakalard/nUP istikametinden orta kuvvettnesi muhtemeldir. Dünkü Hava | Dün hava akşama kadar * Hec tik Gi r. Rüzgür İodostan g4 9 ki-İtir. Arabi 1456 Rebiülâlir: 22 İdndi!14.18 — Akşam: İ Yatsı: İ nel sy Güm3di Hiz: Rumi 1393 Haziran: 15 2n | 194 | 212| i üneş: 4,32 — Öğle: 21,48 — İmsük lometr sürüle esmiştir. Barometre 780, er az sbadtlık 16, en fazla sıcak» 32 santişrat olarak kaydedilmiş»