4 Mayıs 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

lll TryilR TAN Gündelik Gazete , BAŞMUHARRIRI TA NA'M* Emin YALMAN ; 'îıl hedefi; Haberde, fi- | rü“eı €r şeyde temiz, dü- gaze'te:moınu olmak, kariin xlm'y& çfılışmaktır. G SÜNÜN MESELELERİ b z d“"e'l' Müesseselerin- :_3::'5"10 Şartları y'n“nlekeüerde sınıf kav- Siye tar, ğî'“ haksızlıklardan doğmuş- İena ç AYİciler isciyi fena yerlerde altında, az yevmiye ile Wıım,m:“u" çalıştırmışlardır. Bu “'nıı,, on:ekll İşçileri bir araya ge- ""’&v.h Ya bir işçi davası çıkar - Tüştüy Uradan da sınıf kavgası doğ " Memj ."kıyk—“ı bir işçi davası, bir sı- ld'l m önüne geçmek Yüng, ';;ıt' Yeni doğan Türk sana - Bi Yİ, garp memleketlerinde Mek, oı:’e'übelerden müstefit et - & &zami derecede iyi Şşartlar ' k:î"’hfmütır. Ç Hi h Slhh;:lu aşağı yukarı bu maksat- ÜR a Ştır, | h"h'lu tatbi Bir ay sonra bu ka - | kine geçilecektir. O vakit B : ye"'e'şçmni fena şartlar içinde, | İş B:I?'B Ve fena şekillerle çalış- b“?oımkt:îıeme mücadeleye mee - akat ş İtin İlk hu Mücadeleyi yapabilmek iş u::nd“let müesseselerinin aradığı şartlara uygun Yarzını kabul ve tatbik etme- Te Halbuki , Tlşma Wk'id"let Mülesseselerinde ça- lerde ©on mh"' yerlerde on, bazı yer- vi ıal*ttll' Bazı devlet fab- | Scileş Rün On dört yaşından küçük İ & m5 “Ğe ON saat çalıştırılmakta- ; ::Mlde Kai ihtiyaç yoktur. Çün İdür, ©m pek ucuz, hem pek | _(H,“ an kol o kadar çok- | büz, e odüdiği halde bun - Üden 1 l”İ'_':ıdevlee fabrikalarınm şim | Zinı tımmem"fm% göre çalışma tar- "'Gl).nıdk_ başlamaları, şayanı te- Al ee | m Tveri Yine da A Hnd*'d “TUDA ve Tuna memleketle- Sdiyor m“:ı?:; faaliyetleri takip Avusı AYA Başvekii Şuşalgia Ve Müsoji “etinden sonra Göcring de Yü gan * Börüştü. Şimdi de Al ::rk “İYe Nazırı Romayı ziyaret YA Mapjeıç " Üte taraftan da Po- e. — Ciye Nazırı Bükreşe git- Tülhya Yareti ru,':“"nı kuvyekia an - Avusturya Va Tlln. e Wdl!'mek, Orta Ayv- boyundaki devletler a- ııı..,y_B“'y“" karşı müşterek = İknaa çalısıyor. Bu su- V Yor ' Müngeçi'? Küçük İtilâftan ko. Tun, İt sulhe sevketmek isti- l Ve düneş © Halya da, Orta Av. 'Ket “B:ınn Siyasetinde iki aa : Gülrş,y Menfaat tezatlarını :L“'n stikay ” Pirinci tezat Avustur- YK A, Meselesinde görünür. ke y.va";mm istiklâlini ister, ı,'ıtl.ly._ ir İlhak emelini bes - b:.,y“xoıı, Âvusturya, Macaristan Ğ *&ı.h:ym" Mürekkep yeni bir bit bügün Salışır. Hattâ, Avustur- ,ı'j"& İçin Ü Sekilde istiklâlini ko- Ü, Tgoslavya ile anlaşmıya aki Almanya Çekoslovak furya üzerinden Balkan - V Sarkmak arzusundadır. | şu İkl devlet bütün bu men- ı hllletmek ve Orta Av Müşterek bir yol , anlaşmıya çalışıyor- Sühi Tlasma Ğllm Yeniden :ı'““' _b'lllu'sa. dünya 'hko"“ Avru hlikeye girecek, çün- Tehlikesine . devletleri parçalan- İne maruz kalacaklardır. TAYYARE GEMİSİ . SMGULUT | 3 YAPILALAR ZALTI DEPA GEMİSİ DESTROYER a ye 7 DESTROYER 32 YANE ";ş:ı;u. ğ w_ &| TAHAMLANMIZ ; N LAT Kaj _,ğâ"““ e DESTROYERLER " TKRUVAZÖR ( 40010 1012 YAPILMAKTA DENİZALTI GEMİSiİ AYAMAM * 12 YAPILMAKTA 7 YAPIKACAN TELGEREN GEMİ- MAM 1850 TOKLUK İSTAMAM 2KRUVALTÖR — * TAMAM HARP GEMİŞ! 1 YAPILMAKTA D YAPILACARK TORPİLTEMİZLEYE © YAPILMAKTA DEVRİYE GEMİLERİ ; », YARDIMCI GEMİ Y00 e | YAPLMAKTA Va bi Pa F 3 YAPİLMAKTA £ A, 3 YAPILALAK ' İngilterenin yeni deniz silâhlanma programını bu tabloda teferrüatile öğreniyoruz. İNGİLTERE, DENİZDE KİME MEYDAN OKUYOR? ecrübelerle sabit olmuş- tur ki bir deniz kuvveti vucüğe gelirmemin » &n düğiü yolu uzun vadeli bir program- la işe girişmektir. Almanlar 1900 de bu şekilde hareket et- mişlerdi. Bu sayede inşaatçı- lar yapacakları işi bilir, mesai ona göre tanzim olunur, efrat vaktinde yetiştirilir, levazım peşinden tedarik edilir. ve bu sayede azami tasarruf daire. sinde harekete imkân hâsıl olur. Alman donanması bu şekilde vi cuda getirilmiş olduğu halde İn . giltere donanmasını bu tarzda inşa ya imkân hâsıl olamamıştır. Çün - kü İngilterenin programı başka milletlerin programına bağlıdır, Bu yüzden İngilterede ikide bir inşa- at hamlesi başgösterir ve bu ham- le çok pahalıya mal olur. B Dgiltere hükümeti düne kar, . ı dar silâhsızlanma siyase « tini takip ettiği için İngiliz donan- ması her bakımdan ihmale uğra - mış, donanmayı takviye ihtiyacı hâsıl olunca da geniş bir ölçü için- de çalışmak icap etmiştir. Bu yüz den kral Jorj ve Prens dö Gal harp zırhlıları bütün kusurları te- lâfi edecek mahiyettedir. Bunlarm desenleri hakkında hemen hiç ma- lümat bulunmadığı halde eskisi gi bi ehram şeklinde yapılmıyacakla- rı ve 21 pusluk toplar yerine 14 pusluk toplarla teçhiz edilecekleri anlaşılryor. Bu gemilerin süratleri 30 mil o- lacak ve her biri 35,000 ton hac- minde vücuda getirilecektir. Hali- hazırda Japonya ile Amerika 16 pusluk topları kabul ettikleri için bu gemilerin 14 pusluk - toplarla teçhizi herhalde büyük münakaşa lara sebebiyet verecektir. T ayyare taşıyan gemilerin e- hemmiyeti günden güne artmaktadır. İngiliz donanmasının bu yoldaki eski gemileri tayyare i- çin yapılmamış, fakat bu maksada yarıyacak tarzda çevrilmiş oldu - ğu için bütün bu gemilerden vaz - geçilecek ve yeni tayyare gemileri vücuda getirilecektir. Bu hususta da azami ketumiyet muhafaza o - lunuyor. Denize henüz indirilen ' Ark Royal 22,000 tonluktur ve 30 müil Büratlidir. İllustrious ile Vic - torious tayyaregemileri ise aşağı “ yukarı onun tıpkısıdır. Tayyare ge mileri hangi harp gemilerile teşri- ki mesal edeceklerdir. Onlardan üç beş mil fazla süratli olmaları icap ediyor, Binaenaleyh yeni harp ge- mileri 30 mil süratle hareket etti. ği takdirde tayyare gemilerinin bugünkü muhripler derecesinde sü ratli olmaları lâzımgelir. Fakat bu Süratin temini tayyare gemileri . nin masrafını artırmaktadır. ıda maddelerinin nakliya - G tmı himaye için en çok lü- zumlu olan harp gemileri, kruva- zör tipindedir. Halbuki en çok en- dişe uyandıran tip te odur. Başka memleketlerin kruvazörleri, fırsat düştükçe akım etmek için yapılır. lspanyaukubil Taarruz: İNGİLİZ RİKATÜRÜ : ı AA î"'[ ş ti Mee Ve 4 —) General Franko ordularının Bask havalisinde şehirleri yakması, sivil ve müdafaasız halkı öldür- .. lial kları ve mesi, Ç 1 tayyarelerden mitralyözle biçmesi bütün cihanda fena bir tesir bırakmıştır. İngiliz karikatürcüsü cihan efkârı umumiyesinde hâsıl olan bu aksülâmeli ifade için bu karikatürü yapmıştır. Fakat İngiliz kruvazörlerinin vazi- fesi her zaman ve her mevsimde ansızın vukuu muhtemel olan bü akmlara karşı gelmek olduğu için bir takım fedakârlıklara katlan - mak ve kruvazörlerin sayısmı a - zami derecede artırmak lâzım ge- liyor. Çünkü büyük harbin ilk si- rasında Almanların meşhur Em - denine karşı 19 İngiliz kruvazörü harekete geçirmek zarureti hâsıl ol mMmüştur. İngilterenin bugünkü kruvazör programı iki sınıfa ayrılıyor. Bun ların biri Toron ıdır. ve 9000 tonluk, 32 mil süratli, 6 pus toplu- dur. İkincisi Dido sınıfıdır ve 5000 tonluktur ve altı pus' topludur. Toron sımıfından 9 kruvazör he - nüz bitmiş ve altı tane daha İnşa- sı takarrür etmiştir. Bundan başka yeni bir smıfa mensup olan 8000 tonluk kruüvazörlerin inşasına ka- rar verilmiştir. Fakat bunlara da- H—İKRASI Faşist General, Müslüman Başvekil General Franko, radyoda uzun bir nutuk vermiş, demiş ki: “Mücadele . miz, günden güne bir Ehlisalip harbi mahiyetini alıyor. Bu mücadeleyi ka. zanmak için bütün kommünizme düş. man olanlar bize iltihak etmelidir . ler.,, Fas Başvekili Abdülkadir, General Frankonun eteklerine yüz sürdükten sonra, hastanelerde yatan Faslı as . kerleri ziyaret etmiş, demiş ki: “Ge. neral Frankoyu (kurtarıcı) olarak ta. nıymız... Biz müslümanları o kurta . racak, , * e Ehlisalip, bazı tarihlerin yazdığına göre, bir Hıristiyan — Müslüman kavgasıdır. Meşhur Ehlisalip harple. rinde karşı karşıya düşenlerin filva. 'ki bir tarafı Müslüman, diğer tarafı- Hıristiyandır. Fakat Ehlisalip sade . ce bir Hıristiyan — Müslüman kav . gası değildir. Şarkta inhilâle yüz tu. tan büyük medeniyetlerin miras nt paylaşmak, Şark ülkelerini birer bi . rer müstemleke haline getirmek isti. yen garp ticaret sermayesinin önle . rine haçlı papazları, günlük buhur . danlarını takarak Şarka yayılma te . şebbüsüdür. İstismarcı sermaye, ar. kasma Yorgiyi, Petroyu katmak için onun din damarma basmış, onu tâ garp hudutlarından şark hudut'arına bir ceylân gibi sektirmiştir © Eğer Ehlisalip, sadece bir din kav. gası İse, General Frankonun karşısın. da cephe alan İspanyol köylüsü, İs. panyol halkı Hazreti Muhammede şa. de Musevidirler. Her iki ordunun ne. ferleri ayni kilisede İsaya haç çıka . rırlar, Frankonun Eh'isalip harbi, büyük yerli derebeylerinin, sanayi kütlelerini ezmek, kolay kolay istis . mar etmk için kurdukları Faşizm Eh. lisalibidir . & Faşist kumandan Franko, kendi | dan, kendi ırkından, kendi di , ir fazla malümat elde edil tir. uhripler, donanmada ar - tık her işe koşan bir vası- ta olmuştur. Sebebi de muhtelif Avrupa devletlerine ait denizaltı gemilerinin çoğalmış bulunması - dır. Bir aralık büyük harp sırasın da inşa olunan muhripleri yine ti- caret gemilerini himaye için kul - lanmak imkânı düşünülmüş, fakat Habeş harbi sırasında Akdenizde baş gösteren buhran, bütün İngi- liz muhriplerinin yıpranmış oldu - ğunu göstermiş ve muhrip inşasr programını büyültmek lâzım geldi ği anlaşılmıştır. Yeni sınıf muh - riplerin hacmi 300 ton büyütüle- rek 1650 tona vardırılmış, ve sü - rat te 36 mile yükseltilmiştir. Bu sınıftan 32 muhrip hazırlanmış bulunuyor. 1850 tonluk muhriple- rin sayısı ise 16 dır. Ve bunlar in- şa halindedir. j Büu yeniden silâhlanma progra- mr beynelmilel anlaşma ümidi ile son dakikaya kadar geciktirilmiş olduğundan çok geniş masraflarla tahakkuk edebilecektir. Ticaret ge milerinin insşaat masrafı son zaman larda yüzde 33 fırlamış ve bu yüz- den askeri inşaat masrafı da bir hayli yükselmiştir. Milâs Tütünleri Kurtuldu Milâs, (TAN) — Eğe cinsinin en iyilerini teşkil eden ve bilhassa Ame- rikalrlarca çok beğenilen Milâs tü. tünleri kuraklıktan müteessir ol- muşsa da bol yağmurlar yağması vaziyeti kurtarmış ve köylüyü sevin- dirmiştir. ninden insanları, ecnebi ülkelerin as, kerlerine, Müslüman Faslı nefere öl , dürtürken, ne kadar Nasyonalist, ne kadar Hıristiyansa, Fas Başvekili Abdülkadir de o kadar Müslüman, e kadar milliyetçidir . Zavallı Faslı nefer! Kurtarıcıla . rın bunlar olduktan sonra merak et. me, Fas yakın zamanda İstiklâline kavuşacaktır ! ADSIZ YAZICI Okuyucu Mektubu Kavaklılar Gece İçin Vapur İstiyor Anadolu ve Rümeli kavağında otu ran okuyucularımızdan birçokları « nın imzalarile aldığımız bir mektup- ta Şirketi Hayriyenin yeni vapur ta- rifesinden şikâyet edilmektedir. Bu okuyucular diyorlar ki: “— Eski tarifede Köprüden sast yirmi birde kavaklara bir vapur var- dı. Biz bunu bile az buluyor, hiç ol- mazsa haftanın muayyen bir gecesin "de eğlence yerlerindekileri geç vakit kavaklara götürecek bir vapur isti - yorduk. Yeni tarifede ise yirmi bir vapuru da ilga edilmiş, onun yerine son vapur on dokuz buçuğa konul - muştur. Bu suretle biz Kavaklılar hayli zarara girmiş oluyoruz. Şirketi Hayriyenin hem hergünkü son vapu ru eskisi gibi hiç olmazsa yirmi bire almasımı, hem de haftanın muayyen ri geç vakit kavaklara götürecek bir vapur tahsis edilmesini ehemmiyetle istiyoruz.,, hadet getirmiyorlar. Ne Mecusi, ne sermayedarlarının, ecnebi ülkelerdeki lordlarla, trüstlerle- birleşerek, halk- bir gecesinde eğlence yerlerindekile- —