4 Nisan 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

— A tl TAN Gündelik Gazete ş BAŞMUHARRIRI met Emin YALMAN i e ım hedefi; Haberde, fi- ri her şeyde temiz, dü- per samimi olmak, kariin etesi olmıya çalışmaktır. — lk | SUNUN MESELELERİ —. Karabük Açılırken ö 1 Karabükt, e açma Merasin ük demir ve çeğ mİ Yapılan Kara, ik fabrikası, Türki, yileşme hareketi, isi vardır, Mamul eşyası- an nunun himayesine sığınan di bb e teşebbisler derhal fabrika. kurmağa, atölyeler » Fakat programsız ve , tetkik dilmemiş ihtiyazı ve tesbit €. ara cevap veren bü da sarsılmağa, bir. kapamağa mecl pe pamağa meebar a. Derhal teşviki sanayi kanunu arici, i el, de devletin yardımı ve müda. esi İstendi. #anayi âZ zaman, “okları kapılarını di üzerine 1927 den İtibaren şi Fi üü yüzde elli sermayesi- m olduğu bazı şirketlerin eli. ik şe anes başladı. Fakat bu da vw n be idi, ve kâfi gelmedi, ie Wi öçüncü devrede bulunuyo. » Yani bütün büyük sanayi gün. şi devletin veya devlet mijes. <a €rinin eline geçmektedir. K sak fabrika ve atölyeler tedricen me yerlerini büyük sanayle se maktadır. Bu suretle memle- mayt, Lir sermaye terakilmü basla. , Yür. Ve sanayi sermayesinin ço. SU devlet etinde toplanmaktadır. Bu. bütin Türkiye sanayiini idare sermaye 63 milessesede top. bulunmaktadır. *den lanmış harekete MERA Ru area İma Mullü, daha geniş teşebbislere giriş, Mmeğe imkân vermiştir. Devletin beş Yıllık sanayi programı mucibince ku, Pulmakta olan fabriknlar, bir veya birkaçı bütün memleket ihtiyacmi karşılayacak hacimde müesseseler- ir. Kayseri kombinası sanay! Süziltamlarndan o biridir, Karabük bu demir ve çelik fabrikası da bunlar.) e biridir. Bu fabrika memleketin viltn demir ve çelik İhtiyacını kar. Sılayacaktır. Türk - İngiliz Dostluğu Karabük fabrikalarının küşat res. Mİ bizim için diğer bir ehemmiyeti dir: Türk — İngiliz dostluğunu 'uvvetlendirmesi,, pu karabük fabrikalarını İngiliz mü. â disleri yapıyorlar; Cihan harbin. *aberi Türkiyeye karşı likayt du. Yan İngiliz sermayesi ve İngiliz tek. bu İş münasebetile tekrar Tür. Kiyede bizimle beraber çalışmağa| lamış bulunuyor, Akdenizde, menfaatleri müşterek çita bu iki devletin dostluğu günden 8 kuvvetleniyor, Hergün bu dost- — Yeni bir tezahiirüne şahit ©- yoruz. Karabük fabrikaları, bu te. deyi bir vesile daha vermiş olu. Türki, Metisatı, lar ya, “lele verirlerse | harikâ- ilirler, İtalyan Siyaseti Saliyeşta #İyaseti son zamanıarda ve faaliyet içindedir. ME İngiltere anlaşmasından İgrat da Yugoslavya ile ye laşma İmzaladı. Bu birinci m bir temadisi sayılabilir. ön Türkiye ile İtalya arasm- | aşmaya Varmak için ipti. e alara ei ve eN biter bitmez rek hu <iye Razırı Ankaraya ge. Bu” anlaşmayı imza edecektir. hip vape İtalyanın Akdenizde ve anlaşma siyaseti takip Hi rtiliyot. İtalyanm bu siya. hele sulh ve siikünün te. Yardım edeceği, için her Iyan büyük pi, İ Di bir an Anlasmay, Şimdi a imdi daj tedir, Len açmağa te-| İ miki harp devre « Başvekil tarafın. | 0 Merişai seri werişares 100 vayiareyi 9İ vrupa olundukça A | yor. İngiltere ile Fransa bor mana ait teslihat mektedir. Almanya, İ zam ve en kuvvetli ord miş bulunmakta Rusya, sayı bakımından dünyanın en büyük ordusunu hazırlamakta, makineleştirmekte, ve bu Orduya Sibirya- nın buzları üzerinde manevralar yaptırmak- ta, yeni Roma kıt'aları İtalyada dolaşmakta oldukları bu sırada Eskidünyanın büyük harp kuvvetlerini tayin ve tasnif etmenin ko- lay olacağı zannedilir. Fakat bugün, bilhassa bu miha- sinde askeri k vet, birçok unsur lardan vücüde gel 4 unsur. teslihatma ait vaziyet tetkik rakamların da, insanlar zibi, yalan söylediğine inanmak lâzımgeli. y li ç alarak sulh za- programlarını tatbik et- Avrupanm en munta- usunu vücüde getir. ALMANYA rrrrrre ELLA, Ta POLONYA trtrttrr CAD.) Yere trrt11P tTrrrir Filistinde İhtilâller Niçin Bitmiyor? Dünya matbuatmın çoğu Filistin. deki mücadeleyi, Araplarla Musevi - ler arasında bir irk ve din kavgası şek İlinde gösteriyorlar. Filistinin içi araş İ tarılımca, bu kavganm milli bir kur- İ tuluş hareketi olduğu açık açık gö- İrünür. Fakat Filistin Arabı, yalnız | mandası altında yaşadığı devletten | kurtulmak davasında değil, bununla beraber Yahudi istilâsından kurtul « mak iddiasındadır. * Filistinde kurtuluş hareketi, grev- ler şeklinde devam ediyor. Fakat öy- wler ki, içinde, tüccar, avukat, belediye memuru, mektep çocu- ğu, cins, mezhep, sınıf farkı olmak- sam bütün Arap küllei vardır. İ Grevciler halkı vergi ve cezaları ö- dememeğe, büyük şehirlerde niima « yetinde kalacaktır. İngilte- re bugün de hava kuvveti bakımından, deniz kuvveti deteöesinde hürmet gör. mektedir. İngilterenin zayıf noktasi ordusudur. bir Avrupa harbinde İngil- tere muhtemel müttefiki 0- lan Fransanın ordusu İngil- - Avrupa.. Uyanl., yasi ve iktisadi dar sık bir suref- te bağı bulun - maktadır ki, elde ai istatistik - <re rağmen, dünyanm en bi. yük beş devletini tayin etmek son derece müşküldür, 2, iş - Zaten eşya is tistiklerin en sre | bistiklerin on mübümmi gizli tutul. l > — ve MEŞTolunanlar ise müba- ağalar ve yalanlar doj , a olu bulunmak» Alman kudreti; Zem ununla berabey kı va deniz karvvotlari e DEYE ” etlerine dair ve- rilen İngütere ile Pransadaki Mi ri rlcal ile vukubulan n kon “ sırasında anlaşılan Pei kılsa Alman teslihatı geli değe Yazan : Hanson Baidwin (Nevyork Taymisin Paris muhabiri) lâyık askeri bir durumda sayıyor ve Alman istilâ- sından, hiç olmazsa bu yıl sonuna kadar masun bulunduğunu #öylü - yor, İngiltere de yenilediği hava ve deniz teslihatı sayesinde geçen 8 - neye nisbetle daha fazla emniyet hissetmektedir. Fakat Avrupanın askeri mihrakı evvelâ Almanya, daha son- ra İtalya ve Akdeniz sahasıdır. Bil- nin 1942 de yirmi dört, yirmi beş harp zırhlısı sahibi olmasını temin edecek, ve İngilterenin hâkimiyeti Yülarca sürecektir. Pükat Avrupa denizleri dardır, Ve bu tayyare Ü- zerinde deniz kuvveti, Nelsottun devrinde olduğu gibi tam bir tesiri haiz değildir. İngilterenin hava kuvveti ş ngiltere Gerbi Avrupanın. terenin donanması ve tay- yarelerini takviye edecek- tir. Fransanm ordusu onun iftihar ettiği kuvvettir. Fa- kat bu ordu da sırf tedafgi eseslar dairesinde hâzır. Avrupalılar Arasında Silan Yarısı lanmış bulunuyor, Modern tankla» rı, mihaniki teçhizatı kâfi değildir. Fransız topçuluğu, belki dünyanın en birinci topçuluğudur. Zabitleri beliri de Avrupanın en İyi yetişmiş zabitleridir. Maneviyatı ve teşkilâtı mükemmeldir. Harp tayyareleri de tekemmiil etmiş bir safhadadır, De- nizden İsviçre hududuna kadar u- zanan ve hazırlanan tahkimatı hiç olmazsa, bugün için kâfidir. Fransanın hava küvveti ikinci de recededir. Anlaşılan Fransa, Italya ile Almanya hava inşaatına rağmen bu vaziyeti muhafaza edecektir. Fransanın hava kuvveti; ranaanm harp tayyareleri çoktur. Fakat birinci smıf 3000 tayyaresinden ancak bini ye- nidir, Harp malzemesi fabrikaları- um devletleştirilmesi Üzerine fabri. kaların verimi muvakkat bir zaman için azalmıştır. Fransa da İngiltere iye ile İngiltere, siyasette ve| rini kaybetmiş Ve bazı Alman gi. lâhlarının kiymeteiziiği anlaşıl- a, AMİN istihkümları ve | gizli kuvvetleri sayesinde kendisi. — 0... hassa bu sahanm Avrupa mukad- deratı üzerinde artan bir ehemmi- yet Ihraz edeceği anlaşılıyor. İngiltere Avrupa denizlerin€ he- nüz hâkimdir. Yeni inşaat İngiltere çetin bir yarışa girişmek belki bütin Avrupanm hava kuvveti bakımından en küvvetli devleti Olmak yolunu tutmuştur. Fakat en birinci devlet olmak için, gibi müttehit kumanda fıkdanmdan üç müsellâh kuvvet arasında kâfi derecede — tesanlit (o noksanından muzlariptir. mecburi. | Fransanm zaafı Almanyanm kuy İmtihan nasıl Yapılır: Her suale beş mühtemel cevap verilmiştir. Bu cevap- lardan doğru olan hangisi ise onun numa- raşını buradaki cetvele kaydediniz. Yarın neşredeceğimiz Cetvelle bunu mukayese ediniz. MEMLEKET MESELELERİ 1 — Başvekil Karablikte demir ve çelik fab rikasmı açmıştır. Karabük: (1) Edirnededir, (8) Erzurumdadır. (3) Kastamonudadır, (4) Safranboludalır, (5) Ahkaradadır. — Ereğli Kömür Şirketinin satınalma me. resimi bitmiştir: Ereğli Kömür Şirieti: TT) tn giliz şirketi idi, (2) Fransız şirketi idi, (8) Al- man şirketi idi, (4) Türk şirketi idi, (5) İtal. irketi idi. ve “ aasvekil Ismet İnönü bu hafta Belgea- i “ idecektir, Bu ziyaretin sebebi: (1) Bek m ki Küçük İtilâf Konferansına iştirak et- ge (9) Belgrattaki Balkan Konferansa, mektir, (2 ir, (8) Yugoslav Raşvekilinin iştirak etme lade etmektir, (4) Yayos- eme ile siyasi bir anlaşma yapmaktır, (5) lava ie yalım görmektir. Yuzosla kal izzet vefat etmiştir. Mareşal yz sevindiremekten hali kal. | Kumandanı idi, (2) Şark ed: ( istanbul Kumu ) k Ordular "kumandanı idi, (9) Mütareke dem Or sariızamdı, (4) Balkan imtihan 5 — Ispanyada kontroi İşine Türkiye de iş. tirak edecektir. Türkiye (1) Hükümeteilerin e nde bulunan sahillerde, (2) Asilerin elinde bulunan sahillerde, (3) Cebeliittarıkta, (4) In- giliz donanması yanmda, (5) Pasifik sahille- rinde kontrol vazifesini tizerina almıştır. Doğru Cevap Listesi ; Memleket ve dünya meseleleri ünün Meseleleri Üzerinde DUNYA MESELELERİ 1 — Relgratta Küçük İtilâf Nazırları bir konferans akdetmişlerdir. Küçük Milâf: (1) Avusturya — Yugoslavya, Çekoslovakyadan mirekkeptir, (2) Çekoslovakya, Romanya, Yuçoslavyadan mlirekkeptir, (3) Avusturya, Yugoslavya ve Macatistandan mirekkeptir, (4)Çekoslovakya, Yugoslavya ve Macaristan. dan mürekkeptir, (5) Çekoslovakya, Yuzoslav- ya ve Yunanistandan mürekkeptir. 2 — B. Krofta, Parlimentoda memleketinin harici siyaseti hakkında İzahat vermiştir: B. Krofta: (1) Yugoslav Hariciye Narırıdır, (2) Çekoslovak Başvekilidir, (8) Avusturya Ha. rieiye Nazırıdır, (4) Çekoslovak Harielye Na- andır, (5) Romanya Hariciye Nazırıdır. $ — Ispanyada asilerin ümet merkezi, ciümhuriyeteilerin tehdidi altına düşmüstür. Mapanya âsilerinin hükümet merkezi: (1) Va. lensiyadır, (2) Burrostur, (3) Huenzadır, (4) Malagadır. (5) Sevildir. 4 — Teyyare İle devriâlem seyahatine er. kan Âmesiiair tayyareci Amelia Farhart'ın tayyaree' "Tonololo'da parçalanmıstır. Honolo- lo: (1) Pavayadadır, (2) Jamalkadadır, (3) Conun adalarından biridir, (4) Çindedir, (5) Afrikadadır. 5 — Belçikula faşistler hükümete karsı ta- arruza geçmislerdir. Belçika fasistlerinin ha- şmda: (1) Von Zeeland vardır, (2) Vander. beli vardır, ($) Degrel vardır, (4) Dorn var. dır, (5) Bela Rock vardır, yisler yapmıya sevkettikleri g'bi, telg- İ raf tellerini kesiyor, köprü ve tremle- ri uçuruyor, İrsk petrol kum sınm borularını kesiyor, askeri kamp- İlara hileum ediyor, Yahudi çiftiikle- rini yağma, ediyorlar. Büyük | Yahudileri hükümet koruyor, A- rap İlderleri hükümetle beraber grev lerin önüne geçmeğe Çalışıyor. 12 Teşrinlevwel 1936 da umumi devlet İve iş adamları söyle bir beyannams neşrettiler: “Stikötu muhafaza edi « niz, kan dökmeyiniz, büytik dostu - İmuz İngiliz hükümetinin hüsnü ni - İ yetine itimat ediniz. Adaleti yerine İ getireceğine İnanmiz.,, Buna rağmen grevler durma” Çünkü, Yahudilerin Filistine muhacereti A- rapları topraksız bırakmıştır. Filisti- ne yerlesen Yahudiler bütün toprağı Araplardan satın almışlar, tlearet ve sanayle hâkim olmurğurdır. Yahu- dillerin Araplardan satın aldıkları topraklar bir daha Araplara satıla - maz. Bugün Arap kütlesi, topraksız, İ evsiz, işsiz, sefil isçi ve köylülerden, «ç yaşıyan bedevilerden ibarettir. İ Köylerinde topraklarından mahrum edilen Araplar, şehirlerde, fabrika - larda boğaz tokluğuna çalışıyorlar. Filistin Arabı, İngiliz. Fransız, Almam | yahndisinin, büytik zengin ve banker Yahudinin uşağı olmustur. Filistin'n İrefah ve saadeti, İngiliz devleti- #in himayesi altında gelen Yahudi. aindir. Aranlar teneke kulübelerde, Yahudiler kâsir, binalarda yasar. Mif 1 Yahudi vatanı, Arap vatanmı yat- mwatur, / İste bunun içindir ki, ihtilâller de- | vetidir. Almanyada ise itimatsızlık, tesantsüzlük yoktur. Almanyânın kara, deniz ve hava kuvvetleri, kuv vetlidir ve kuvveti artmaktadır. Bilhassa Üçüncü Rayhin ordusu Motörlü ve tanklı fırkalar bakımın dan son derece kuvvetlidir. Fakat Rayh liderlerini hoşnut derecede kuvvetli değildir. Alman hava kuv- vetleri, İngilterenin hava kuvvetle rinden daha geridir. Fakat Alman ibtiyat kuvvetlerinin ne kadar Ole duğu belli değildir. Almanya, İngil- terenin halledemediği bir meseleyi halletmiş bulunuyor. Bu mesele, İ geniş mikyasta harp malzemesi di « mal etmektir. Rusya ve İtalya er Hitlere göre, Polonyanm H arkasından Rusya ilerlemek te ve Almanya Rusya ile karşılaş « maktadır, Rusyanın deniz kuvveti, © ihmal edilecek bir vaziyettedir. Yalnız Uzak Şarktaki taltelbahirler ri mühimdir. Fakat Rus 1.850.000 tı büyük ordsunun teşkil et Rusyanın tankları ve tayyareleri, diğer Avrupa devletlerinin hepsin- den fazladır. Zaafı, münakalesine dedir. Bunlar diğer devletlerin müs nakalesi derecesinde değildir. Avrupadaki büyük beşlerin 80 » nuncusu olan İtalya, yüzünü, be men hemen kâmilen Akdenize çes | virmiş bulunuyor ve istikbalini bu | denizle Afrikada arıyor. İtalya bir | Akdeniz devleti olmak bakımından mühim bir devlettir. Fakat Akde- niz hava kuvvetine sahip olmak bas kımmdan daha cok mühimdir