12 Mart 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

——— 2 NEVYORK MEKTUB! “ İngiltere niçin silâhlanıyor? Nevyork, Şubat sonu (TAN muhabirinden) — Amerika gibi uzak bir müşahade noktasından Avrupanın mukadderatı dönüm a bakan bir adamın gördüğü manzara| acıdır ve korkunçtur. Siz Eskidünya insanları bu manzarayı bi- zim gördüğümüz gibi görebilseniz Avrupanm haline mutlaka noktasındadır. Eskidür ağlarsınız. Tarihin en büyük sulh taarrurma dair yazdığı da Avrupanın gö . Tünüşüne dair size arasıra Amerika. dan yazılar yazacağını vadetmiştim. Bugün vadimi tutmak üzere masa başına geçtiğim zaman kendi kendi. me dedim ki ; “— Türkiyedeki okuyucularım A. merikanın manevi yardımiyle büyük bir sulh taarruzu hazırlandığına da. ir olan yazıma belki de inanmadılar, çünkü bunun arkasından silâhlanma ya dâir haberler aksetti. Bilhassa İngilterenin bir bu milyar İngiliz lirası (yani 10 milyara yakm Türk Wrası) sarfedeceğine ait mallimat, Avrupada bir sulh taarruzundan zi- yade bir harp taarruzu havası ya Tatı. İngilterenin hareketi Fakat vaziyeti biraz tahlil ederse. NİZ şu neticeye varıramız; İngiltere- nin bir buçuk milyarlık silâhlanma hareketi bir harp hareketi değildir, büyük sulh taarruzunun icapların « 'danrır. İngilterenin attığı adıma daha ya. kmdan bakalım: Bir defa sunu göre- ceğiz ki Maliye Nazırı B. Chamber . Isin ortaya bu biltçesini koymadan evvel bir buçuk milyarlık fevkalâde tahsisat istemiştir. Büt - geden evvel bu yolda tahsisat iste - menin bir misline bütün İngiliz mâ. *) tarihinde tesadüf edilmez Üç nokta İngilterede tam bu sırada ve bu şekilde tahsisat istenmesindeki mâ. pâlar şunlardır : 1 — İngiltere, Avrupada bi. yük bir buhran kopmak Üzere olduğuna kanaat getirmistir. ? — İngiltere icap ederse bi tin silâhlanma hâreketlerini ge ride bırakacak bir ölçüde «ilâh. sene lanabileceğini isbat etmek İste. mistir . 3 — İngiltere, bir buçuk mii yarlık proğramı sonuna ka - dr tatbike mecbur kalmıyaza. ğını, daha evvel Avrupa mese- tesi hakkında bir uzlaşmıya va. Faşist bloku Hitler Avrupada bir faşist bi kurmıya çalışıyor. Avrupanın diğer kısımlarma karsı ayrı ve müstakil bir vaziyet isgal edecek ve Avruna mukadderatma hâkim olacak bir blok... . #neilterenin silâhlanması, Hitlerin bu tasuvvuruna karşı İngiliz siyasa. tinin fili cevabını teşkil eder. B. Blum ve Eden şu fikirde birleşiyor- Tar ki Avrupa sulhünü sağlam mel üzerine kurmak ve Almanvayı bu sisteme dahil etmek için mutlaka ortava kat'i bir silAhklanma azmi ve hudutsuz bir kuvvet koymak lâzım. dır . Mü'temleke İşi İngilterenin attığı adrmm müstem leke davasındaki mânası da şudur: “Almanya müstemlekelerin iadesi hususunda İngiltere üzerinde cebir © icra edemez, Fakat dostane münaka- ga yoliyle bu hususta bir çare ul - mak imkânı vardır. Ancak Japonya dahil olduğu hal. de Alman müstemlekelerini alan di . ğer alikadarlar da işe karışmalıdır... Bahar geldi İngilterenin attığı adımm tam bu dakikada vukuu çok dikkate değer. bir hâdisedir.Bahar gelmiştir.Bu mev “ simde Avrupada daima harp koku. ları artar; giddetli hareketler başgös tereceğine ait ihtimaller kuvvetle » nir. İngiltere bir buçuk milyarlık bir silâhlanma teşebbüsüne atılmakla şu nu İspat ediyor ki Almanyanın ilk ve. silede Çekoslovakyaya hücum ede - eeğine ait olan Fransız endişelerine İngilizler de tamamiyle iştirak edi. © yorlar. Hitlerin düşüncesi AAlmanlarm (hesabı şu olabilir: Pisa malt ve siyasi müşküller için dedir. İngiltere bu saniyede harbe © heniz hazır değildir. Bunun için Al Ingiltere silâhlanma İsfikrazını Avam | Kamarasında müdafa eden Maliye Nazırı M. Çemberlayin manya Çekoslovakyaya hücum eder- se Fransanın ve İngilterenin, gok şiddetli protestolara rağmen seyirci vaziyetinde kalmaları ve harbe der . hal fiilen iştirak etmemeleri ihtimali vardır , bir.ihtimal üzerine yürümek elbette bir nevi kumardır. Fakat bir tecavüz harbinde herşey kumardır. İtalya Habeşistan işinde kumarı ka - zanmıştır. Geçen sene Almanya da (Ren) in işgali işinde oynadığı ku . marda muvaffak olmuştur. Fakat bizim Amerikadan gördüğü- müz manzara ortada böyle bir hesap ve son bir tereddüt bulunduğudur. Çekoslovakya Almanya Çekoslovakyayı işgal ede rek kumarda muvaffak olursa, yani Fransa ve İngiltere harekete gelmez lerse Alman ordusu bir hafta sonra İRomanyrdadır. Rusyaya hücum için Rumen toprağında mlisait saha yok. | tur. Zaten Almanların Okrayna hak. kmda emelleri olduğu için bu itibar la da Rumen toprağı, Almanlara lâ. nm olan taarruz üssüdür. Eğer bu nazariye doğru ise Alman siyasetinin Balkan © memleketleri hakkındaki siyasi alâkalarınm mâ - nası kendi kendine meydana çıkar. Balkan Birliği Alman plânlarma ta. bil bir engeldir. Bunun için Alman siyasetinin takip ettiği hedef, Bal - İkan tesanüdünü her suretle gevget - meğe çalışmaktır. i Büyük kumar Çekoslovakyaya karşı bir Alman taarruzu mutlaka vâki olacak mı?, Bu sualin cevabını, Almanyanın bü - İ vik ölçüde oynanacak bir kumarın! neticesi hakkında varacağı son tah.! İminde ve vereceği son kararda ara. mak icap eder. Eğer Almanya böyle bir kumar oynamağa karar vermez. se İngiltere, Fransa ve Amerikanın büyük bir hüsnüniyetle hazırladığı sulh taarruzu muvaffak olabilir. O zaman musllaktaki dünya işleri mü- zakere yoliyle ve gönül hoşluğu ile hallolunur. Avrupa için yeni bir #ulh eniniyet ve İstikrar devresi başlıya. bilir S.S a Evvelki Geceki Dolu Üç gündenberi devam eden lodos rüzgürr evvelki gece birdenbire şid- detlenmiş ve sabaha karşı gök gürül tüsü ile beraber şehrin bazı semtleri» | İfa Nuri ile birlikte yeni gümrük da- İ kastmlarını gezmiştir. İzi noksanların tamamlanması ve ku- İ rak mahzeni yapılacaktır. MAARİF VEKİLİ GÜZEL SANAT- » kiklerde bulunmuştur. Bay Saffet A- TAN Maarif ve İnhisar Vekilleri Dün Muhtelif İşleri Tetkik Ettiler Gümrük ve İnhisarlar Vekili Bay Ali Rana Tarhan, dün gümrüklerde tetkikler yapmıştır, Bay Ali Rana Tarhan öğleden sonra gümrük ida - resine gitmiş, başmüdür Bay Musta» irelerini ve muhafaza başmüdürlük Vekil, yeni gümrük binasmdaki ba rulmakta olan kimyahaneye almacak tesisat için 5000 liralık tahsisat ve- rileceğini vadetmiştir. Bu para ile gümrüklerde bir de ev- Vekil, bugün de Haydarpaşa güm- rüklerini ziyaret edecek ve yeniden tadil edilen şube ve servisleri tetkik edecektir. Bay Ali Rana Tarhanm yarın veya pazar günü Ankaraya dön mesi muhtemeldir, LER AKADEMİSİNDE Maarif Vekili Bay Saffet Arıkan, dün Güzel sanatler akademisinde tet- rıkan, sabah saat onda Güzel Sanat- ler akademisine gelmiş, direktör Bur han Toprak ve Profesör Tot ve orta | tedrisat müdürü Cevatla birlikte Dol. | mabahçe sarayına giderek eski veli aht dairesinde açılacak resim sergisi etrafında tetkikler yapmıştır. Maarif Vekili, öğleden sonra da saat 17 de tekrar güzel sanatler akı demisine giderek dersaneleri ve mek: | tep tesisatmı gezmiş, alâkadarlardan | çalışma tarzları üzerinde izahat al-| miştir, Bay Saffet Arıkan, bundan) sonra Hâkimiyeti milliye mektebini Polikliniklere müracaat eden lamıştır. Hazırlanan projeler boşa gitti Galatada inşası kararlaştırılan yol. cu salonu için proje seçimi, bugün #aat ikide Güzel Sanatler akademi - sinde toplanacak umumi jüri heye- ti tarafından yapılacaktır. Projeler Üzerinde tetkikler yapan tâli komis- yon azaları arasında çıkan ihtilâflar, kararlaştırılan şartlar Üzerinde bazı değişiklikler yapılmasına lüzum gös- termiştir. Bu arada birinciliği kaza- nacak projenin İnşaata esas tutul - ması da kararlaşmıştır. Liman idaresi mütehassısları bir- çok projeler üzerinde (yapacakları tetkiklerden sonra yeni ve esaslı bir proje hazırlıyacaklardır. Esas projenin hazırlanması işinde Avrupada tetkiklerde bulunan salon müdürü Bay Cevat ile Gümrük baş- müdürlük muavini Bay Mehdinin fi- kirlerinden istifade edilecektir. Bu - pâ rağmen açılan müsabakada kaza- nanlara evvelce kararlaştırılan 3500 lira ikramiye dağıtılacaktır. Yalnız taksim işinde de bazı deği- şiklikler yapılmış ve bu paranın 7 kişi arasında dağıtılması kararlaş - muştır. Buna göre, birinciye 1000, Şehir Meclisinde şiddetli itiraz'ar Hastalardan Ücret İstenmesi Kararı Münakaşalara Yol Açtı hastalardan alınacak ücret tari. fesi uzun münakaşalara yol açmıştır. Bu işi tetkik eden encümen, fakirin tayininde aciz izhar etmiş ve bunu meclise bırakmıştır. İ Ayrıca ayak tedavileri için 37 maddelik bir ücret tarifesi hazır. | Bir kısım aza, bu tarifenin kabulü nji, fakirlerin tefriki meselesinin de sertabiplere bırakılmasını. tekli mişlerdir. Ekseriyetini doktorlar teşkil eden bu zümrenin bu meselede ısrar et - İ meleri, diğer azeyı harekete geçir - miştir. Onlar da, belediye hastahane- lerinden para alınmanm doğru ol. madığını, alınsa bile tarife ile hare- ket edilmemesini ileri sürmüşlerdir. İ İSMAİL ŞEVKETİN SÖZLERİ İ Buarada B. İsmail Şevket, dünya- İnm her tarafından hastahanelerde nüfusun yüzde on beşinden fazlası için meccani yatak ayrıldığını, hal- buki bizde veremlilerin hastaneye girmek için sira beklediğini, bir çok İfakir ve kimsesiz hastaların kahve İ köşelerinde inlediğini söylemiş ve demiştir ki: “— Bu tarife kabul edilirse 40 — 50 lirm maaş alan memurlarla dul, yetim ve mütekaitlerin hali ne ol caktır? Şehirde nüfus ekseriyetini bunlar teşkil ediyor. Halbuki, bu ek- seriyet hastanelere bu kadar para verecek kudrette değildir. Memleket. | te fakir, zengin diye bir tasnif yapıl ması da mümkün değildir. Fakirler İszeti nefislerini kırma- mak için “fakirim,, demezler. Bir kısım zenginler de bazı evham ve di şüncelere kapılarak (| vaziyetleri saklarlar... Bu şekilde devam eden münakaşa- lardan sonra, Sıhhiye encümeninin ikinciye 780, üçüncü ve dördüncüye beşer yüz ve yedinciye kadar da İki teftiş etmiştir. yüz ellişer lira verilecektir. Deniz tarifelerinde halk vetüccar lehine mühim değişiklikler Denizyolları İdaresinin 1937 navlun ve yolcu tarifelerini tesbit | etmiye çalışan tarife komisyonu, kerelerine devam etmiştir, Tari ceği anlaşılmaktadır. Öğrendiğimize göre, ei yon şimdiden gerek yolcu ve ge- rekse navlun tarifelerinde halk ve tüccar lehine çok mühim de- ğişiklikler yapılmasını kararlaş- tırmıştır. YOLCULARA MÜHİM KOLAYLIK Yeni tarife İle bundan sonra vapu- İru kaçıran veya bilet aldıkları halde seyahatten vazgeçen yolcular parala. rmi geri slabileceklerir. Güverte yolcuları biletlerini almış oldukları halde vapura binmekten vazgeçerler ve yahut ta vapuru kaçı- rirlarsa derhal scenteliklere mtüraca- at edip bilet paralarını tam olarak geri alabileceklerdir. Kamara yolcuları da vapurun hare ketinden iki saat evvel haber vermek şartile hiçbir fark vermeden ikinci vapurla seyahat edebileceklerdir. Gerek güverte, gerek kamara yol- cuları fırtma, sis ve diğer tabil se - bepler dolayısile limanlardan vapur- lara giremezlerse bilet ücretlerini tamamen geri alacaklardır. Bundan başka gidip gelme seyahat edecek ailelere de bütün hatlarda yüz de 30-40 miktarmda tenzilât yapı- lacaktır. Tahsil için Anadolunun muhtelif Ilmanlarından şehirlere ve şehirler - den tahsil müddetinin hitamında köy lerine dönecek talebelere parasız #e- yahat etmek hakkı verilecektir. Bu- nun İçin İktısat Vekâletinin tasvibile Denizyolları Umum Müdürlüğüne sa- lâhiyet verilmiştir. Bu şekilde mec- cani seyahatler için her vapurda 80 yer ayrılacaktır. Eski mütekait © ve yoksul kimselerin de meccanen #e - yahatleri için yine vekâletin tensibi- İle umum müdüre salâhiyet verilme- si kararlaştırılmıştır. ne leblebi büyüklüğünde dolu düş - müştür. ; itilir soğ Komisyon, Akdenizde olduğu gibi dün tekrar toplanmış ve müza- felerin bugünlerde tesbit edile- Akay Vapurları Tamir Ediliyor Akay idaresi, yaz mevsiminin yak- laşması dolayısile hazırlıklara baş - lamıştır. Moda, Erenköy ve Bağdat yapurları esaslı surette tamir edil - mektedir. Kadıköy vapuru da havuza alm - mıştır. Akay idaresi, şimdiden tari - felerde bazı değişiklikler yapmıştır. 15 Marttan itibaren, akşamları Ya. lovadan Köprüye dörttte kalkmakta olan vapur 4,15 te ve Köprüden her akşam bütün adalara 7,15 te hare- ket eden son vapur da 7,30 da kal kacaktır. İdare ilkbahar tarifesinin hazırlıklarına başlamıştır. Tarife ni- san ortasında tatbik edilecektir. —2— Karadeniz hattında da birinci mev- kilerde yemek mecburiyeti koymağı kabul etmiştir. HİLELERİN ÖNÜNE GEÇMEK İÇİN. Bundan başka, navlun tarifeleri ü- zerinde de esaslı değişiklikler yapıla- caktır. Bu arada en mühim olarak eşyaların nakli sırasında yapılan hi - İelerin önline geçmek Üzere yeni ted birler alınacaktır. Nakliye parasın - dan istifade için eşya cinslerini yan- lış ve sikletlerini noksan gösteren nakliyecelerden eşya konşimentosu tutarmın beş misli ceza alımacaktır. Ayrıca hilelerin önüne kat'i olarak geçmek için de eşya cinslerinin si - nıflara taksiminde bazı değişiklikler yapılması kararlaştırılmıştır. Böyle- likle Denizyolları varidatında mühim miktarda fazlalık olacağı muhakkak görülmektedir. bu münakaşalardan mülhem olarak işi yeniden tetkik etmesine karar ve- rilmiştir. ha SANDAL KAZALARINA KARŞI TEDBİR Sandal kazalarının önüne geçmek için mahzurlu hareketlerin yasak €-| dilmesi lüzumlu görülmüş ve bu işi| tetkik eden daimi encümen nakil hiz- metile uğraşan sandaleılar hakkında bazı hükümler koymuştur. Mülkiye encümeni ise, gerek spor veya tenezzüh maksadile, gerek ba- zi iskelelerde yolcu taşımak Üzere sandal kullanmak istiyenlerin 18 ya- şını bitirmiş olmaları, yüzme bilme - leri ve ehliyetnameyi haiz bulunma- ları mecburidir. şeklinde bir kayıt ilâve etmiştir. MÜNAKAŞA BAŞLIYOR Mecliste dün, bu madde okunur 0- kunmaz şiddetli bir münakaşa kapısı açılmıştır. Azadan bir kısmı, İstan- bul gibi her tarafı denizle çevrilmiş bir şehirde gençliği su sporlarma he- nüz alıştırmıya başlarken böyle yaş tahdit etmenin doğru olamıyacağını ri #lirmüşlerdir. Neticede kararın yalnız sandalerlara teşmil edilmesi kabul edilmiştir, Meclis, dünkü toplantısmda afişaj işinin idaresi Için münakale suretile tahsisat verilmesini kabul etmiştir. Bütçe müzakerelerine geçildikten sonra pazartesiye toplanılmak üzere içtimaz nihayet verilmiştir. Eski Kanuna Göre Tekaüt Olanlar Milli Mücadeleye iştirak edip te es de sevkedilmiş bulunan #ivil ve 88- İkeri memurların tekattlüklerinin ye- ni kanuna göre tashih edileceği hak- ki tekaüt kanunu mucibince tekaü-| 2.3.9817 Bakan Ekonomi Konseyi 18 Martta Atinada topla nacak Balkan Antantı Eke nomi konseyine hükümetim: namına iştirak edecek mu rahaslar seçilmiştir. Bu he- yet, Meclis İkinci Reisi Hâ- san Sakanın riyasetinde ola- saktır. Heyet, İktisat OVe kületi namına Deniz Nakliyat Umum Müdürü B, Ayet Al- tuğ, Türkofis Reisi Bay Bur- han Zihni, Hariciye Vekâle- inden Bay Şinasi ve Atıf Nafıa Vekâletinden Müna! lât Reisi Bay Kadri, Maliye Vekâletinden Nakit İşleri U mum Müdürü Bây Halit Naz miden müteşekkildir. Heyet azalarından bazılar: şehrimizdedir. Diğerleri de bi gün, yarın Ankaradan gele- cekler ve heyet toplu olarak pazartesi günü Pire yolu ile Atinaya hareket edecektir. Türkkuşu Filosu Dün Gelmedi "Dün Ankaradan geleceği yazılan Türkkuşu filosu, havarim mühalefe* ti dolayısile bu seyahatini tehir et miştir, Şehrimizde bulunan Türkku- şu filosu dün İstanbul üzerinde W çuşlar yapmıştır. Bugün, Türkkuşu Umumi Müdürü Bay Zeki, Türkkuşu muallimlerinded Bay Vecihi ve Türkkuşu İstanbul tatbikat yapmağa elyerişli bir saha: arayacaklardır. Bu heyetin beğene- ceği saha Hava Kurumu tarafından satın slımarak İstanbul Türkkuşunt verilecektir. Pazar günü yapılacak Türkkuşu bayramı merasimi baştan başa film? alınacak ve halka gösterilecektir. "Bay", "Bayan" ve "Öğretmen" Maarif Müdürlüğü, dün mekteple re mühim bir tamim göndermiştir Bu tamimde, gerek talebenin musi* lim, gerek muallimin talebeye ve ge rek muallimin diğer muallime hitep etmesi için munhasıran bay, bayan vo öğretmen tabirlerinin kullanılms” sı, muallim bey, hocam gibi unvsi” ların yasak olduğu bildirilmiştir. — © AR BİRKAÇ SATIRLA Ke inşa edilecek demir ve çelik fabrikalarının atma merasimi 15 Martta yapılacak» tır, . A Dkara kömür sergisine iştirnX eden bazı firmalar, gönderdik- kındaki haberler doğru değildir. 12 ŞUBAT CUMA Bugünkü hava, değişik ve kısmen bulutls olacaktır. Hafif yağış ta muhtemeldir. Orta ve Şimali Anadolu bulutlu ve yağmlı geçe çek, diğer yerler kısmen kapalı olacaktir. Rüzgür, cenup İstikametinden Garbi Anado- loda şiddetli esecektir. Karadenizde fırtma görülecektir. Diğer mmmtakalarda rüzgâr mutedil bir süratle esecektir. Dünkü hava Dün, barometre 776 milimetre, hararet İen çok 14, en az 9 santirrat ak kayde- Bugünkü Hava: DEĞİŞİK 3 üncü ay Gün:3i Kasım:125 1355 Hiert 1353 Rumi Zilhicce: 28 27 Şubat Güneş: 6,17 — Öğle: 122 İkindi: 15,42 — Akşam: 1812 Yatsı: 19,43 — Imsâk: 438 dilmiştir, Rüzgâr sente 11 kilometre sÜrâ” le İodostan eşmiştir - p