28 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Nevyork Mektubu Bütün Amerika Ruzvelt ile Landon Arasındaki Müca- delenin Neticesini Bekliyor N evyork, (Hususi Muhabirimizden) — Amerika- da yeni Cümhurreisinin seçim günü yaklaşmış ve seçim mücadelesi en hararetli ve en kat'i safhasına girmiştir. Amerika Cümhurreisliğine namzetliklerini ko yanlar, beş kişidir. Bunların birincisi, Mister Franklin Roosvelt'tir. Mister Roosvelt tekrar se çilmek için çalışmaktadır. Kendisi demoktatların nam- zedidir. Ona karşı mücadele eden en belli başlı namzet Mister Landondur. Landon, Cümhuriyet Partisi namze- didir. Bunlardan başka, sosyalistlerin li- , deri olan Norman Thomas da cum- hur reisliği için namzetliğini koymuş bulunuyor. Amerika komünistleri de cumhur reisliği için bir namzet göstermişlerdir. O da Earl Browder- dir. Amerikada bir de birlik partisi a- dmı taşıyan yeni bir parti vardır. O da Mister William Lemke namında birini namzet göstermiştir. Ruzveltin şahsiyeti amzetlerin en tanınmışı Mis- ter Ruzvelttir. Kendisi mun- tazam bir tahsil görmüş, Harvard ü- niversitesinden çıkmış bir hukukçu- dur. Fakat Ruzvelt, bütün hayatında ancak üç yıl kadar hukukla meşgul olmuş, ömrünün gerisini siyaset âle- minde geçirmiştir. Ruzvelt on beş sene önce kötürüm olmak tehlikesiyle karsılaşmış, fakat bu hastalığı atlatmış ve tekrar yürü- mek imkânını elde etmiştir. Ruzvelt 30 sene evvel evlendi. Beş çocuk babasıdır. Amerikanın Fran masonlarındandır. Geçen dört yıl içinde Amerikayı bilhassa iktısadi buhrandan ve işsiz- likten kurtarmak için çalıştı. Bugün kazandığı muvaffakiyetleri ileri süre- rek yeniden seçilmek istiyor. Ruzvelt 54 yaşındadır. Fakat can- h bir adamdır. v * Landon kimdir? uzveltin en belli başlı rakibi Alferd Landon, Amerika zen- ginlerinin namzedi sayılıyor. Kendi- si halk adamıdır ve dolar milyoneri- dir. Henüz elli yaşmdadır. O da hu- kukçudur. 1912 de petrol işleriyle meşgul olmaya başlıyan Mister Lan- don çok geçmeden zenginleşmiş, bü- yük harp sırasında kimyevi harp da- iresinde çalışmıştır. Landon iki de- fa evlenmiştir, üç çocuk sahibidir. Şöhreti 1932 de başlar. Çünkü o za- man Kansas valiliğine seçilmiş, ve Hearst'ün gazeteleri onunla alâkadar olmaya başlamıştı. Çünkü Landon Amerika ülkeleri içinde bütçesini denkleştirmeye muvaffak olan biri- cik valiydi. Landonun cumhur reisliğine nam- get görülmesi bu suretle başlar. Lan- donun gayesi, an'anevi Amerikayı sosyalistlik temayüllerinin israfla- rından kurtarmaktır . Fakat Mister Landon, rakibi gibi ateşli bir hatip değilse de sözü tok sgöyler ve yapabileceği şeyleri söyler. Bundan başka teşkilâtçı bir adamdır. osyalistler namzedi Thomas, S eskiden papazdı. Sosyalistliğe fitihakı 1918 den başlar. 1928 de 250 bin, 1932 umumi seçiminde 900 bin rey kazanmıştır. - Birlik partisinin namzedi Lemke- ye gelince; bu zat, 58 yaşındadır. Bir Diğer namzetler çiftçinin oğludur. Sigara ve içki kul- lanmaz bir adamdır. Eskiden fit- boleuydu. Yeni partiyi bu senenin ha- ziranında teşkil etti. Cumhur reisli- ği seçimine de magozik vaatlarla gi- rişmiş bulunuyor. Komünistlerin namzedi olan Brow- der 1650 denberi Amerikada yerle- şen bir aileye mensuptur. Kinıyevi işlerle meşguldü. Sonra komünist- lik yüzünden işini, gücünü bıraktı ve © zamandan itibaren hayatmı sürgün ve hapis içinde geçirir oldu. Asıl mücadele Ruzvelt ile Landon arasmdadır. Ve bütün Amerika bu mücadelenin neticesini bekliyor. Ziraat Vekili gitti Ziraat vekili Muhlis Erkmen, dün akşamki ekspresle Ankaraya gitmiş- tir. Lândon Ruzvelt IKahve İç'nde Geçen Kanlı Bi .. w ve Bir Döğüş Dün saat on beşte, Tahtakalede bir hiç yüzünden feci bir kavga olmuş - tur. Tahtakalede Kebapçı hanında o- turan — Abdullah oğlu Hayri, kah- veye gitmiş — ve oturmak İiçin boş bir sandalye almıştır. Bu esnada a- yakta durup biri- sile — konuşmakta olan sepetçi Be- kir, o sandalyenin alındığını görmediği için yerinde sa- narak oturmak iştemiş,. tabil. yere Buna kızan Bekir, yerden kalkar, kalkmaz Hayriye birkaç tokat at- mış, bunu gören Hayrinin kardeşi Bahaettin ile annesi kavgacıları ayır- mak üzere koşup gelmişlerdir, Fakat ayni zamanda Bekirin kar - deşlerinden Cemal, Tahir, Hasan, Hacı ve karıları Kerime ile Ayşe el- lerinde ayakkabı kalıbı, demir, san- dalye olduğu halde hâdise yerine ye- tişmişler ve kızı ile kardeşine ve an- nesine vurmağa başlamışlardır. Bu esnada Hayrinin annesi başma bir sandalye yiyerek hafif bir surette yaralanmıştır . * Bahaettin başmın dört yerinden a- ğır surette yaralanmış ve imdadı sıh- hi otomobili ile Cerrahpaşa hastane- sine kaldırılmıştır. Suçlular yaka - lanmışlardır . İHTİYAR BİR KADIN YANDI Lângada 39 numaralı evde otuüran 7T0 yaşındaki Şerife dün mangalda ısınırken mangal devrilmiş, Zavallı kadm yüzünden ,ayaklarından yan - mıştır. Odadaki eşya da yanmağa başlamışsa da itfaiye gelmeden sön- dürülmüş, yaralı Haseki hastanesine kaldırılmıştır . TRAMVAYDAN DÜŞTÜ A- ĞIR YARALANDI Nerede oturduğu henüz bilinemi - yen ,yalnız isminin Muharrem oldu - ğu anlaşılan bir çocuk, dün Beşiktaş- Fatih tramvayından düşmüş ve orada yükünü boşaltmakta olan 3668 numa- ralı kamyonun sademesine uğraya- rak ağır surette yaralanmıştır. Mu - harrem, imdadı sıhhf otomobili ile Şişli hastanesine kaldırılmıştır . MANGALA DÜŞEREK YANDI Ortaköyde kayık bekçisi Mehmet, dün kulübesine tamamen yanmamış olan kömür mangalını almış, çıkan galm üzerine düşüp muhtelif yerle - rinden yanmıştır . Hayri Damgasız ölçü âletleri Her nevi ölçü ve tartılarm mua - yene ve damgalanması için — verilen mühlet bittiği için belediye memur- ları şehir dahilinde tarama suretile teftişlere başlamışlardır. Damgasız ve muayenesiz ölçü kullananlar hak - kında zabıtlar tutulmaktadır. — TASEUIR HADL Için Son Hazırlıklar arın Teşrinievvelin 29 u, Cümhuriyet ilânının 14 ün- cü yıldönümüdür. Bugün bütün resmi, daire ve müesseselerle mektepler saat öon üçte kapana- caktır. Fakat hususi milessese- ler için bugün tatil mecburiye- ti yoktur. Ancak yarın bunlar da resmi daire ve mektepler gi- bi tamamile kapalı kalacaklar- dir. Resmi daire ve müesseseler Cumartesi sabahı, mektepler Pa- gartesi sabahı açılacaktır. Bay- ram münasebetile . şehir mey - dan ve caddelerile köprünün süs- lenme faaliyetine dünden —iti - baren hız verilmiştir. Şehir Plânı Hazırlıkları Şehircilik mütehassısı Prost, müs- takbel Istanbul plânına esas olacak olan avanprojeyi hazırlamakla meş- guldür. Alâkadar makamlarla belediye a- rasındaki temaslar neticesi Prostun fikri kabul edilmiş ve Ayasofya ca- miinden Akbıyığa ve Ahırkapı sahil- lerindeki Jüstinyen sarayına kadar 0- lan sahanın tamamile arkeolojik bir mıntaka olarak tefriki muvafık gö - rülmüştür. Yeni plân tatbik sahası- na konulunca bu mıntakada İcap e- den tadilât yapılacak burası sey - yahların hakikaten dikkatlerini cel- bedecek bir hal alacaktır. * limi Emin ilâveten -Siyasal -. Bilgiler okulu içtimaiyat muallimliğine, Ka- dıköy 12 inci mektep muallimi Mü- beccel Ankara ikinci orta mektep türkçe muallimliğine, Ankara inşaat usta mektebi riyaziye muallimi Sırrı Istanbul san'at mektebi teknoloji muallimliğine tayin edilmişlerdir. Kar kuyusu açılmıyacak Daimi encümen Istanbul belediye- si hudutları içinde kar kuyuları ka - zılmasını ve kışın kar kuyuları tesi- satı yapıp kar satılmasını yasak et- miştir. Bu yasağa riayet etmiyenler belediye emirlerine riayet etmemiş telâkki edilerek cezalandırılacaklar - dır. Gazözler terkos suyundan yapılacak Terkos suyunun şehrin en sıhhi bir suyu haline getirildiğini nazarı dik - kate alan daimi encümen, gazöz ima- lâthanelerinin gazöz yapmadan ön- ce bu suyu tekrar filtre etmelerine lüzum olmadığına karar vermiştir. İmalâthaneler doğrudan doğruya ter kos musluğundan alacakları sular ile gazöz yapacaklardır. Yeni çöp imha istasyonları Çöplerin Kâhtane sırtındaki met rük taş ocağına nakli için yol inşası- na devam edilmektedir. Belediye bu yolun nihayet bugün ikmal edilmesi için alâkadarlara emir vermiştir. Be- lediye yollar müdürü dün bu yol in- şaatını mahallinde tetkik etmiştir. Topkapı haricinde İstanbul çöple- ri için bir imha istasyonu ayrılmış - tr. Bu istasyonun başka bir yerde te- sisi için belediye tetkikat yapmakta- dır. Afyon stoku artıyor *Afyon üzerine Istanbulda son haf- ta içinde hiçbir muamele olmamıştır. Uyuşturucu maddeler inhisarı A « Büyük Bayramî Yeni liman projesi hazır.. L bulunmaktadır. Proje iki kısımdan mürekkeptir. Birinci kısım liman idaresi bütçele- rinde tasarruf ettiği para ile yapıla- Cak işler. İkinci kısım da limanın kendi bütçesi kudreri haricinde kulu- nup yapılması lüzumlu görülen iş- lerdir. Liman idaresi birinci kısmını kendi yapacak, ikinci kısmı için de hükümetin yardımmı istiyecektir, BU SENE YAPILACAK İŞLER , Projede yapılması bu yıl takarrür eden işler şunlardır: Kömür depoları teşkilâtı frigorifik antrepolar, rıh- tımların genişlemesi, atölyeler. mer- kez rıhtım hanındaki bazı yeni tesi- sat, motörlü vesait ve polis salonu Antrepolar için şehircilik mütehas- sısı Prostun noktai nazarı çok mu- vafık görülmüştür. Buna göre, İstan- bul tarafında Eminönünden Saray- burnuna kadar tek kat antrepolar in- $a edilecek, bunun Üüzerine de çimen- todan bir taraça yapılacaktır. Bu taraçanın üzerinden halk ta ge- çebilecektir. Mütehassıs Prost buna &it projeyi hazırlamaya başl ıştır. A Eminönünden Sarayburnuna Kadar Tek Katlı Antrepolar Yapılacak iman İdaresinin, bu yıl yapacağı işler hakkında ha- zırladığı proje dünden itibaren tatbik edilmeye başlanmıştır. Projenin tatbikatı ile şehircilik mütehassısı Prost ve Liman Umum Müdürü Raufi Manyas meşgul Vakt'nde Tahsil Edilmiyen BelediyeVergileri Belediye tanzifat ve tenvirat ver - gisinin birinci taksiti haziran birden ağustos nihayetine kadar ve ikinci taksitinin de eylül birden kânunuev- vel sonuna kadar tahsili lâzımdır. Bu müddetler zarfında alâkadarlar bu vergiyi ödemezlerse bu müddet dışın da vergilerin yüzde on cezalarile tah- sili icap eder. Son günlerde yapılan teftişler esnasında belediye tahsil şu belerinin bu kaideye riayet etmedik- leri bazı şubelerin de tanzifat ve ten- virat vergilerini tahsilde ağır dav - randıkları görülmüştür. Dün şubelere yapılan bir tamim- de tanzifat ve tenviriye resimlerinin zamanında ve tamamile tâhsil edil - mesi, aksi halde alâkadar mömurla- rım şiddetle cezalandırılacağı bildiril. miştir. YENİ YOLCU SALONU İkinci olarak yolcu salonu gelmek- tedir. Bunun için de liman idaresi bir proje müsabakası açacaktır. Ye- ni yapılacak yolcu salonu, çok mo- dern olacaktır. Yolcuların istikbal ve teşyileri için muayyen yerler ya- pılacak, salonunpara -bozacak — bir tiyaçlarıma cevap veretcek-bir' ameli- yat salonu, bir lokantası, bir çama- şırhanesi, malzeme depoları amele- nin içtimal vaziyetini ıslâh edecek dersaneleri bulunacak ve burada ken- dilerine her gün muayyen bir saatte ders gösterilecektir. Alâkadar bir zatın verdiği malüma- ta göre, tesisatın mühim biz kısmı gelecek yıl bu mevsime kadar ıkmal edilmiş bulunacaktır. Liman işleri umum müdürü Raufi Manyas bayram ertesi limanım yeni bütçe ve kadrosu hakkında Vekâlet- le temaslarda bulunmak üzere tek- rar Ankaraya gidecektir. DALGINLIK — Hangi terbiyesiz bana ”gu Ticaret ve Zahire Borsasında Dün muhtelif memleketlerden İs - Ranİ GİGERİ KAti gRİnAN li H rasalğer 1uv;o tön SYok Y tön tiftik, 16 ton yapağı, 11,2 ton misır, 102 ton susam, 50 ton nohut, 17 ton un, 42 ton mercimek, 7 ton kabuklu ceviz, 19 ton iç ceviz, 40 ton keçi kılı, 1,5 ton peynir, gelmiştir. Buna mukabil Istanbuldan muhte- lif memleketlere 19 ton susam, 10 ton kuş yemi, 66 ton kabuklu fındık, 6 ton iç fındık 58,4 ton kabuklu ceviz sevkedilmiştir. Dün borsada muhtelif maddeler şu fiyatlar üzerinden muamele görmüş- tür: Yumuşak buğday: 5,10-5,20 kuruş, sert buğday: 5,0-5,28, arpa Anadolu 3,32-4,10, çavdar: 3,27-3,30, misir: 4-4,5, yulaf: 3,30 dan, kuşyemi: 11-22 12, Ispanya nohudu: İl, — susam; 14,10-14,20, iç badem: 92, iç fındık: 69-71, tiftik mal lî)—nlls, tiftik deri- si: 97, yapağı Anadolu: 50, yapağı Trakya: 66 kuruş üzerinden muame- le görmüştür, 28-10-986 ——— Madrit önünde #spanya dahili harbinin ilk kat'i I safhası Madrit önünde bitecek. Fakat bu safhanın burada bitmesi ne hükümet kuvvetlerinin yenilmesi, ne de âsi kuvvetlerin yenmesi mânasın- da değildir. İki mânadadır. Buradaki yenme de, yenilme de İspanyanın mu- kadderatı üzerinde olduğu gibi, mil- letlerarası durum üzerinde derin te- sirli olacak, ve bütün Avrupanın si- yasetinde kendini hissettirecektir. Birkaç gündenberi vaziyet, Madri- de sığınan cümhuriyetçilerin âley'nin. de ve Madridi istihdaf eden faşistle- rin lehinde görünüyor, bu yüzden Madridin günleri sayılı sayılıyor, İs- panya hâdiselerinin siklet merkezini değiştirerek Madritten Barsolonaya geçmesi ve göçmesi bekleniyor. Bugünkü haberler Madrit hüküme- tinin mukabil taarruza geçtiğini ve birkaç gün evvel âsilerin eline düşen Naval Kanero mevkii önünde âsi kuv- vetlere buhranlı saatler yaşattığını bildiriyor. İskoryal sarayına doğru ilerliyen âsi kuvvetlerin de buna ben. zer mukavemetle karşılandıklarını hesaba katarsak, âsilerin Madridi zaptetmelerinin kolay kolay mümkün olmıyacağını tahmin etmek, galiba yanlış olmaz. Bununla beraber vaziyet her tah- mini altüst edecek mahiyeti almaya müsaittir. Fakat bugün de, yarın da bütün gözler Madrit üzerine saplanacak ve her haberi merakla bekliyecektir. Sebebi, hâdisenin yalnız İsoan- yanın komşularını değil, İspanyays komşu olmıyan, hattâ Ispanyadan çok uzak olan memleketleri de alâka» dar etmesi ve hepsine yeni bir siya« set vechesi vermek istidadında bu« lunmasıdır. Bütün Avrupanın Ispanya hâdise- leri yüzünden uğradığı ayrılik davam ediyor ve bu ayrılığın he neticeler vereceği henüz anlaıı_lmı.mış bulunu- yor. Mısırda: ısır hükümeti, - İngiltere - Mı- mMçîâıçnmmggfîm%?m: içtima devresine'dâvet etmiş ' butül nuyor. Bu içtima devresi son teşrinin ikinci günü başlıyacak ve tasdik mu» amelesinin tekâmülü üzerine nihayet bulacaktır, ğ Mısır hükümet reisi Nahas paşanın muahedeyi meclisten kahir bir ekse« riyetle geçireceği muhakkak sanıl- maktadır. Çünkü meclisteki kahir ekseriyet Veft partisine mensuptur. Bununla beraber Mısır münevverleri arasında hedi bazı maddeleri. ne karşı hoşnutsuzluk - hissolunduğu kaydolunmakta ve meclis müzakere- lerinde bu hissin kendini tebarüz et- tirmesi beklenmektedir. Mısırın münevverleri hesabına kay- dolunan bu hoşnutsuzluk, bunların Mısir istiklâlini daha tam, Sudanı Mı- sıra daha sıkı bir surette bağlı gör- mek istemelerinden ileri geliyor. Mısırın idealist gençliğini temsil e- den bu cereyan, bugünden fazla, ya- BİRKAÇ SATIRLA Blı- müddettenberi Ankarada bulunmakta olan Maarif Mü- dürü Tevfik dün/şehrimize dönmüş- tür , e« kalliyet ve ecnebi mekteple- rindeki Türk — muallimleri kadrosu teşrinisaninin bidayetlerin - de şehrimize tebliğ edilecektir. e illmwktepıerın ikinci kadrosu dün Maarif Müdürlüğüne gelmiş ve müdürlük te keyfiyeti mekteplere bildirmiştir . guk,» diyor bakayım? bayaata başlamıştır. Haber verildi- ğine göre; bir kısım müstahsil, ihti- yaç dolayısile malmnı 130-140 gibi pek ucuz bir fiyatla mütevassıt ellere bı- rakmaktadır. Bu şekilde satm alman mallar pey- derpey şehrimize getirilmekte ve bu süretle burada stoklar artmaktadır. Şehrimizde stok olarak son tespit edilen afyon 430 tondur nadoluda ziraat bankası kanalile mü- | -.. YAK AAA ada 28 Birinciteşrin ÇARŞAMBA | —Bugünkü Rasat merkezlerinin tesbit ettiğine göre; bugün hava hafif bulutlu ve mutedil geçe- çektir. Memleketteki hava vaziyetine gelin- ce; bazı yerlerde yağmurlu ve bazı yerler- de açık - olacaktır. Dünkü hava Dün sabah hava biraz bulutlu olmuş, öğ- leye doğru güneş çıkmış, akşama kadar gü- zelliğini kaybetmemiştir. * Dün rüzgâr şimalden hafif esmiştir. Sür'. HAVA Hava : Hafif Bulutlu 10uncuay Gün:302 — Hızır: 176 1355 Hicri 1352 Rum Şaban: 11 15 Birinciteşrin Güneş: 6,27 — Öğle: 11,58 İkindi: 14,51 — Akşam: 17,11 Yatsı: 18,44 — Iİmsâk: 447 ati saniyede 7 milimetredir. Sıcaklık en çol 15, en az 13, hava tazyiki 763 tür SAa | rın kendini gösterecek ve münevver gençliğin idealini gerçekleşti ine yarıyacaktır. Radikal sosyalistler: on günlerde adları sık sık a« s nılmakta olan Fransız radi- kal sosyalistleri Fransada demokrat- lığı ve cümhuriyetçiliği temsil eder« ler. Yakın zamana kadar Fransız mec lisinde en çok âzası olan fırka idiler. Bugün de Fransız âyan meclisine hâ« kimdirler., Kuvvetini küçük devlet me murları, mektep muallimleri, esnaf, çiftçi, mütekaitler ve biriktirdiği pa- ra ile geçinen sınıflar teşkil eder: Fırkanın radikalliği büyük iş âlemini temsil etmemesindedir. ) Büyük Harptenberi Fransada te» şekkül eden her hükümet, radikalle- rin yardımına muhtaç kalmıştır. Şimdiki hükümet te bu yardımdan müstağni —kalamıyacak — vaziyette- dir. 7 Ömer Rıza DOĞRUL Ankaraya giden sefirler Belçika sefiri Lökler, Cümhuriyet bayramı şenliklerinde bulunmak üze- re dün akşamki ekşpresle Ankaraya hareket etmiştir . Romanya hükümetinin Ankara a- taşemiliteri kaymakam Giorgfu da k î_ün akşam Ankaraya hareket etmiş- ir A