26 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

vt 26 - 9 - 936 O Ispanya asileri büyük'ü mağlübiyete uğradılar! p Hücumları püskürtüldü, bir yığın asi bir su tuzağında boğuldu Londra, 25 (Radyo - Tan) — United Press'in Madrit muhabiri bildiri. yor: İspanyada hükümet kuvvetleri asileri birkaç yerde mağlüp etmiş - lerdir, Hükümetin Alberge bentlerini açarak vadiyi su içinde hırakması asilerden mühim bir kısmının boğulmasına sebep olmuş ve sekiz on mil gerilemelerini temin etmiştir. Toledoya hücum eden asi kuvveti püskürtülmüş ve gehirde dönüp u - Zaklagmaya meobur edilmiştir. Asi General Molanın Bilbao şehri- Be karşı hazırladığı taarruz da henüz bir netice vermemiştir. Bilbaodakı s- silerin elinde 2000 kişiden mürekkep bir rehine bulunmaktadır. Şehre kar- © taarruz yapılınca bunların hayatı tehlikeye düşecektir. Hükümetin Sa- Tagossa ve Veska taraflarında da mu- vaffakıyet kazandığı bildiriliyor. Asilere ait Sevil radyosunun verdi- Bi bir habere göre, hükümet donas ması Bilbao şehrine karşı yapılan ab- lokayı çözmek üzere şimale hareket etmiştir. Valensiya halk mahkemesi isyana teşebbüs .cürmünden dolayı 20 zabiti! İdama mahküm etmiştir. Relsicüümhur Akika istifa etti. ine dair neşrolunan şayialar, res- men tekzip olunmaktadır. Rusyada bir miting Moskova, 25 (Hususi) — Ispanya halkı lehine yapılan bir mitinge yüz bin kişi iştirak etti. Mitingten sonra Madrit hükümeti liderlerine telgraf- lar gönderilmiş ve erzak dolu bir va 'purun gönderilmesi kararlaştırılmış. Filistinde kırk Arap öldü İngiliz tayyareleri bomba yağdırıyorlor Kudüs, 25 (A.A.) — Arap ve İngi- Tiz kuvvetleri arasında Jenin yakınm- da cereyan eden bir Çarpışma esna- sında kırk Arabın İngiliz tayyareleri tarafından atılan bombalarla öldüğü ve yaralandığı ve diğer üç Arabın da İngiliz askerleri tarafından öldürül - Maarif Vekili Şehrimizde (Ankara, 25 (Tan muhabirinden) — Maarif Vekili Saffet Arıkan bir - a ge ka Şark demiryolunu Satın alıyoruz Ankara, 25 (Tan muhabirinden) — Şark Demiryolunun hükümet ta rafından satmalmması için Şirket mümessillerile müzakereye 20 Teş rinievvelde başlanacaktır. Şehir arasında yeni telefon hatları Ankara, 24 (Tan muhabirinden) — Posta idaresi telefon programın birinci kısımı tatbik etmeğe başladı. İlik plânda Ankara - Kayseri telefonu tamamlandı. İkinci plândaki Erzu- Füm - Adana telefonunun gerilmesine Yeni pasaport kanunu "Ankara," 24 (Tan muhabirinden) — Emniyet İşleri Umum Müdürlüğü tarafından yeni bir pasaport kanunu Projesi hazırlanıyor. af. / Demokrasi ve fa- şizm mücadelesi Mister Çurçil mühim bir) nutuk söyledi Paris, 25 (Radyo - Tan) — İngil- terenin eski Harbiye Nazırı ve mu- hafazakâr parti liderlerinden Vinston Çurcil burada bir nutuk söyliyerek, demokrasilerin faşist diktatörlüğüne karşı kendilerini müdafaa için ehem- miyetle hazırlanmalarını ileri sür- müş, demiştir ki: “. Fransız ordusu dünyanm en kuvvetli ordusudür. Ve İngiliz donan- ması dünya Üzerinde eşsiz bir deniz kuvevtidir. . İngiliz - Fransız destlu- ğu dünya sulhü için büyük bir mes- net olur.,, İtalyada tevkifat apıldı Paris, 25 (Radyo -Tan) — Buraya gelen şayialara göre lâno ile sair İtalyan şehirlerinde bir takım tevkifat (o yapılmıştır. Tevkif olunanların eski sosyalist meb'uslar oldukları anlaşılıyor. 'evkifatın sebebi. alyan ame lesi arasında, İspanyayı müda- faa eden ameleye karşı sevgi ve sempati hislerinin uyanmasıdır. harp başlıyor Paris, 25 (A.A.) — Paris Soir ga- zetesine Romadan bildiriliyor: “İtalya hükümeti Adisababa'daki Italyan makamatma talimat verip, her hangi bir Habeş hükümetinin yok Tuğunu, tebarüz ettirmek maksadiyle bütün Habeşistan ülkesini ve tahsi- sen Göre bölgesini işgal için yeniden bir hamle yapılmasını tavsiye etmiş- Fransada Sağ - Sol çarpışmaları Paris, 25 (A.A.) Dün gece Rouen'de sol cenah mensupları, Fa- şistlerin lideri miralay dö la Rok gru bunun beyannamelerini duvarlardan yırtmaya teşebbüs ettiklerinden iki taraf arasında kanlı çarpışmalar ol- müş ve tabancalar atılmıştır. Bu ara da yedi kişi yaralanmıştır. bunlar ikisi komünisttir. İzmirde hava hücumu Dün muvaffakıyetli tecrübeler yapıldı İzimr, 25 (Tan muhabirinden tele- fonla) — Bugün gündüz ve gece bü- tün İzmir ve yakın mülhakatında tayyare hücumuna karşı korunma ve gizlenme tecrübeleri yapıldı, ve çok muvaffakıyetli neticeler almdı. Bir gün evvel ansızın verilen bir ka- rarla vilâyet tarafmdan otuz bin bö- yanname bastırlarak bütün evlere, dükkünlara dağıtıldı. Ertesi gün, ya- ni bugün (dün) sabahleyin tehlike topu atılır atılmaz herkes çatı altla- rma, evlerin bodrumlarma ve diğer sığmaklara saklandı, saat ona doğru Çatalkaya tarafmdan hava filoları İzmire hücum ettiler, muhtelif semt- lere bombalar attılar. Tayyareler git- tikten sonra atılan bir topla herkes| işinin başma döndü. Gece yapılan - fakıyeti oldu. Habeşte yeni bir) aberler arasından seçtiklerimiz aristen gelen son bir habere göre Bank dö Fransın altın | mevcudu, 480 milyon frank eksi- lerek 52 milyar 692 milyon altın franga inmişti |P .. enevrede bulunan Habeş im- paratörü tayyare ile tekrar Londraya dönmüştür. ... eplin balonu Amerika seyal tür. Şu günlerde tekrar Amerika- ya uçacaktır. Y ugoslavyada hükümet mebus- larından Boğdan, dün gece gizlenmiş birkaç meçhul şahıs ta- İ rafından tabanca ile ateş edilerek; İ ağır surette yaralanmıştır. - Boğ İ dan ümitsiz bir halde hastane kaldırılmıştır ... ; talya propaganda bakanı Al - İ geri, pazartesi günü Berlinde| açılacak olan beynelmilel müellif-| İ Gör koüiesine iştirak simek”üze-| İ re Almanyaya hareket etmiştir. Harbiyeliler An- karaya kavuştu Ankaralılar yarının za- bitlerini muzaffer bir ordu gibi bağırlarına bastılar Ankara, 25 (Tan muhabirinden telefonla) — Ankaranın günlerden- beri beklediği şanlı Harbiye, bugün eri da gelen hususi trenle Ankara- kavuştular. Bütün halk yarmn za TAN i valisinde yaşıyanların istisnasız he-| İl gelmedirler. İlteslim etmiş, İskenderun sancağının İl Türkiyede olan herşey burada İlliyeyim ki: Iskenderun ve Antakyayı İL CENUP RÖPORTAJLARI İSEFİ Muhtariyet sözü tsözüAntak- Sokak ginleri yalıları tatmin etmez Bütün sancak halkı her bakımdan Türktür, Türk aslındandır Iskendorun, (Hususi muhabirimiz yazıyor) — Antakya, Iskenderun ha- men hepsi ırk, hars, dil, âdet, göre Dek ve yaşayış itibariyle ya Türktür. ler yahut ta mutlaka Türk aslından Bu kıtanın uzaktan, yakından, ne coğrafya, ne tarih, bakımlarmdan Suriye ile bağlılığı ve alâkası yoktur. Nitekim, Fransızlar da, bizimle ai tettikleri itilâfname ile bu hakikati hususi vaziyetini tanrmışlardır. | da tatbik olunur Halkın Türk bayrağına ve Türk vatanına karşı olan sevgisinin yüksek tezahürlerini burada misallerle zik- redecek olsam, bir koca kitap yazmak lâzım gelir. Yalnız şu kadarını söy- İ yelnız siyaseten Türkiye Cumhuriye- tinin hudutları haricinde (saymak mümkündür. Yoksa, bu iki vatan parçası, Türklüğe candan bağlılık iti- bariyle her hangi bir Türkiye topra-| ğından farksızdır. Türkiyedeki bü- tün yenilikler, bütün inkılâp hareket- leri, ilk evvel, İskenderun o Türkleri tarafından benimsenmekte ve hemen tatbıkıma - başlanmaktadır. Sansak "Türklerinin yüzde sekseni şapka gi- yerler. Türkiyede olan bitenlere karşı, herkeste büyük bir alâka var- dır. Meselâ İstanbuldan gelen bir Türk, âdeta bir münci, bir müjdeci gibi kârşılanır. Halk, kendisini na- bitlerini, ordunun yarınki kumandan- larını görmek, karşılamak ve alkış- lamak için, güneşin kızgınlığına rağ- men istasyonda satımsızlanıyordu. Hu swat tren tam 15,30 da ağır ağır istas yona girdi ve Ankaralılar, savaştan muzaffer dönen bir orduyu bağrına basar gibi, candan tezahüratla istas- yonu sürekli alkışlarla çınlattılar, haki elbiseli genç Harbiyelilere An- kara adıma Sunulan çelengi sevinçle sundular. Birkaç dakika içinde binlerce Har- İbiyeli safnizamma girmişlerdi. İstas- yondan Ankara caddelerine yürüyüş- İeri çok parlak oldu ve cadde boyun- İca kümelenen halk yarının zabitlerini saatlerce alkışladı. Harbiyelilerimizin bu' yürüyüşleri esnasında önde bando mızıka olduğu halde bir bölük asker rehberlik et- mekte idi. Ulus meydanma gelindi- #i zaman burada birikmiş olan hal - km gösterdiği sevgi tezahüratı çok içten oldu ve Harbiyelilerimiz Zafer âbidesi etrafmda yer almcrya kadar sürdü. AÂbidenin önünde Ankara Vali ve Belediye Reisi adma Vali muavini; Salâhattin, şehir ve Mülki Müdafaa Harbiyelilerimiz Zafer âbidesini çevreledikten sonra Âbideye mera - simle bir manga talebenin taşıdığı muhteşem bir çelenk konuldu ve İs- tiklâl marşı çalındı. Şehir adına Behçet Kemal söyledi- ği bir nutukla genç Harbiyelilere hoş geldiniz deği. Ve topçu sınıfına men- sup Enver de arkadaşları adma te - şekkür etti, bunu bütün talebenin iştirakile söylenen Harbiye marşı ta- kip etti. Ve &bide önünde bir geçit resmi yaptıktan sonra Harbiyelileri- miz Bankalar caddesini ve Gazi bul- varmı takiben yeni mekteplerine git- tiler, 'Harbiyelilerimiz istasyondan Ulus meydanma gelinciye kadar" olduğu gibi bütün bu geçtikleri yollar üzerin- de de Ankara halkmın en içten sev- gilerini topladılar. Nüfus nakli haberleri doğru değil sıl ağırlıyacağını bilemezler. Büyük Kurtarıcı Atatürk, Ada- nayı ziyarete geldikleri zaman İsken- derun ve Antakyalılar, kendilerin! si- yah bayraklarla karşılamış, vatan larınm büyük Türk ülkesi dışımda kalmasından duydukları teessürü an- latmak istemişlerdi. Büyük Atamız, o zaman İskele - run ve Antakyanm ergeç anavatana kavuşacaklarını bize müjdeleyen bir- 'kaç söz söylediler. Bu sözler, Antak- yalıların hâlâ kulağında çınlamakta- dir. 18 yıldanberi sürüp giden feci ve merhametsiz bir işgelin acı hatırala- İri içinde ancak Atatürkün vaadi, bize cesaret veriyor. Muhtariyet sözü tatmin etmiyor Iskenderun muhitindeki Türkler a- rasında, halkı hiç te tatmin etmiyen bir söz varsa, o da bu arada sik sik işitilmeye başlıyan muhtariyet sözü- dür. İGourand'ın bir kararile Türk « Fran- nahatları icabı, böyle bir muhtariyet | veya istiklâl, hükümsüz ve manasız kalmaya mahkümdur. Bayır ve Bucaktaki Türkler Ancak bu muhtariyet kurulurken bir noktayı ehemmiyetle hatırlatmak isterim: Evvelce Iskenderun sancağına tâ- bi, Bayır ve Bucak nahiyeleri vardı. Tahminen 1000 parça köyü içine alan bu iki nahiye halkı tahminen 15 bin kadar nüfusluydu. Ve halkı su ka- rışmamış Türklerdi. Fransiz işgâl kumandanı General sız itilâfınm imzasından 20 gün evvel bunlar, İskenderun sencağile olan a- lâkası kesilerek Lâzkiyedeki . Alevi hükümetinin hudutları ilçne almdı - lar. Bu iki nahiye Türkleri, etrafın - daki Alevi köylerinin tazyiki altında bütün benliklerini kaybetmeye maa - kmdurlar. Çok umarız ki, Iskenderunun akibe- ti tayin edilirken, bu iki nahiye hal kı da unutulmıyacaktır. Bayır ve Bucak nahiyelerinde bir tek Türk mektebi olduğunu söylersek mahalli idarece Türk harsına verilen kıymetin derecesini anlatmış oluruz. Aleviler İskenderun havalisinde, kücük bir azlık halinde ve yarı badevi vaziyet- te yaşıyan ve kendilerinin Arap trk dan olduklarını sanan birde Alevi- ler vardır. Bunların Anadolu içerle- rinden gelip bu havaliye yerleşen Bek taşi köylüleri olduğuna şiphe yoktur. Bununla beraber, arapça konuşurlar. Türklüklerini unutmuşlardır. Fransızlar, Alevilerin bu #ykırılı » ğından istifade ederek, onları Türk ekseriyetine karşı himayeyi âdet et- mizlerdir. Mahalli “idarenin © aynı ırktan gelen kürdeşler arasında böyle nifak sokmasına ne kadar teessüff e- dilse azdır. Büyük bir orman yangını Antalyadaki Uzunkuyu ormanı kül oldu Antalya, 25 (Husüsi) — Bu civar- da Uzun kuyu ormanlarında dün sa- bah erkenden bir yangın başlamış, geniş bir sahaya yayılarak devam et- miştir. Zarar ve ziyan daha şimdi Zaten Fransız - Suriye itilâfınm a- İktısat ve Maliye Vekilleri Sam; Hopa, 25 (Tan muhabirinden) — Iktısat Vekili Celâl, Maliye Vekili Fuat ve Gümrük Vekili Ali Rana ile İnbisarlar Umum Müdürü Mithat bugün ara postasile buraya geldiler, İktisat, Maliye ve Gümrük Vekil- lerinin Hopadaki tetkikleri sunda Atatürk heykeli önünde Gümrük Vekilile İnhisarlar Umum Müdürü de Trabzona hareket ettiler, Nafia Vekili Trakyada Tekirdağ, 25 (A.A) — Nafia Ba- kanı Ali Çetin Kaya bugün Edirne— Ankara, 25 (Tan muhabirinden) | hararetle karşılandılar ve tetikikleri-| fanbul asfalt yolunu incelemiş ve — Çok nüfuslu vilâyetlerden az nü-| ni yaptılar. Umum Müfettiş Tahsin | Muratir'dan geçerek saat 19da bu- fuslu vilâyetlere nüfus nakledileceği Uzer de kendilerine refakat ediyordu. raya gelmiştir. haberler doğru çıkmamıştır. şıkları gizleme tecrübeleri de muvaf- | hakkmda bazı gazetelerin verdikleri İktısat ve Maliye Vekilleri Artvine doğru seyahatlerine devam ettiler. 'Bu akşam, şerefine 12 kişilik bir ziyafet verilmiştir. den milyonlarca lira tahmin ediliyor. | FELEK Sokak isimleri Gazeteler gene İstanbula ait önem- li bir yenilik haberi veriyorlar. Bu habere göre İstanbul sokaklarından birçoklarınm isimleri yenileşecekmiş. Buna da şilklir. Sokakları yenileye- miyoruz, bari isimlerini yenileyelim. Ben, çok uzun değil, şu son çeyrek asırlık zaman zarfında İstanbul 80 - kaklarının isimlerinde 'iki üç defa de- gişiklik olduğunu hatırlıyorum. Ger. ci bütün dünyada sekak isimleri si - yasi hâdiselerin verdiği çeşmiye göre değişikliklere uğramıştır. Lâkin biz- deki kadar çamaşır değiştirir gibi sık isim değiştirmesine tesadüf edilme - miştir. Yukarıda bahsettiğim değişiklik haberini veren gazetenin dediğine ba- kılırsa bu iş için bir komisyon kurul. mus, hacı, hafız, hoca gibi Iâikliğe uymıyan Isimleri ve (alyon) gibi türkçe olmıyan adları değiştirecek - lermiş. Son isim değişikliğini bundan 3 - 4 sene evvel gene Belediye yap - muştı. Anlaşılan isimler beğenilmedi. Yeniden isim aranacak. Ben bu ko » misyonda olsam İstanbulda adını mu- hafaza edebilecek sokak az bulunur, Meselâ: — Ayasofya. Değişmeli. Türkçe değeldir. — Divanyolu. Divan edebiyatı atı ürken bu isim durur mu? — Türbe. Türbe kapandı. İşmi ka- lamaz. — Hocapaşa, Hangi birini söyliye- yim. Hem hocalık kalktı, hem paşa lık. — Aksaray. Hülü mi saray lâkır. dısı? — Şehremini, Lâğvedildi. Adı du- TAMAZ. — Gedikpaşa, Hem gedik mülga, hem paşalık. Ne bileyim? Daha bunun gibi yüz- lerce turfu olmuş isim bulunur. Bun. ları hemen değiştirmeli. Değistirme. Hama bunun bir güç tarafı var, Vergi dairesinde, Belediyede hattâ Terkos idaresinde evinizin o kaydımı arıyorsunuz. — Hangi sokakta? — Menekye sokağı. Diyorsunuz, Arıyorlar bulamıyor » lar. O sokağın eski ismini soruyor» lar ve nihayet yerini tarif ediyorsu- nuz da kıdemli memurlar: — Ha!, Çeşme sokağı. diye hatır. lıyorlar. Sokak ismi değiştirmek ko- laydır. Güç olan ismin halk arasmda yayılması ve bütün devlet kayıtları na bu yeni ismin geçirilmesidir. İşittim ki; (Klod Farer) ismini ta- sıyan sokağın adı da değisecekmiş. Beyhude zahmet! Zaten kimse © İs- mi benimsemiş değildi ki! B. FELEK NASIL YAZIYORUZ Ni Hasan rahat rahat gezinti yapa- cak halde değildi. Kafası karınakarı- şıklı ve ne yapmak lâzım geldiğini son olarak kestirmenin imkân yok- tu. Bu irüsden yarım saat kadar do- laştıktan sonra döndü. — TAN, 85 - 9 « 1936 Uç cümleye de birer balmumu mu. 1 — “Gezmek, gezinmek, dururken oâcemice tercüme edilmiş romanların türkçesini ba- trintan “Gezinti , demeye lüzum yok. Zaten, anlaşıldığına göre Hasan çez- mek, çerinmek değil, etrafı dolaşmak, kol. lamak istiyor. 2 — “Kestirmek,, füli zaten kat'iyet gösterir; onun başma bir de “kat» İyen, kat'i larak, demek olan “son ola- Tak,, zarfının getirilmesi, bizim kafamızı dı Hasan'ınki kadar karıştırmaktan başka bir içe yaramaz, 3 — Hasan, herhalde bu yüzden yarım saat dolaşmış değil, bu yüs- den dönmüş olacak; muharrir bizi şaşmt- maya çalışıyor emma, çok şükür karine imdada yetişiyor. Tredünyonlar sağ ve sel ditatör- iüğe muhalif. — CUMHURİYET, 25 - 9 - 1986 Bilmem siz hemen anlıyabildiniz mi? Ben ba “tredünyonlar,. ın, vaktile "hattı vaml,, diye tercüme ettiğimiz "trait d'anion. de- #ü, “trade - union, olduğunu çabak çabuk kav yamadan, Bös dediğin İmsan İşte böze ie Bu taporda İtalyanın Habeş harbi ssnasında Akdenizin ortasını denis- altı ve üstü ve hava İuvvetleriyle saddetmek ve İngiliz imparatorluğu- nun enkısa ana vafanla muvasalâ hattım kesmekle yaptığı tehdit üze rine bu Üç denizde huusule gölen yeni vaziyete karşı İngiliz imparalorle. ğunun müdafaasında en mühim rolü oymyan bahriye nezaretinin meler düşündüğünü bir aylık teftiş seya- hatinde aldığı neticelere göre“ anla tacaktır, — Apfeş