29 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5
—<— 2-8-9 TAN Gündelik gazete Başmuharriri Ahmet Emin Yalman Tan'ın hedefi: Haberde, fikirde, erşeyde temiz, dürüst, samimi ol , kariin gazetesi olmaya çalışmaktır. — re — Günün meseleleri | Politikacılık Politikacılık ve mevkli iktidar hır. Wen idealist adamı, dünyanm en kö- tü ruhlu insanı haline koymuya kâfi Beliyor. Sovyetler birliğinde Staline karşı Suikast hazırlıyanlarn muhakeme sini okurken kendi kendime verdi. Bim hüküm bu oklu. Sovyet ihtilâli yapıldığı zaman ilk lera komitesini teşkil eden ihtilâlci- ler şunlardı: Lenin, Troçky, Kamenev, Zinovi- *v, Tomski, Stalin. On sene içinde Lenin öldü, Troçky hudut: harici edildi. Diğerleri kurşu- na dizildiler. İçlerinde idealine sadık kalan yalnız Stalin oldu, Ötekiler bolitikaelık ve mevkii iktidar hırsı Yüzünden ideallerini kaybettiler, İh- Ülülciliklerini unuttular. Kendi ar- kadaşlarımı öldürmek için ideallerinin düşmanlariyle el ele verecek kadar küçüldüler. .. Mahkemede göz yaşları da sürünen, ihtilâl için hayatlarını her vakit tehlikeye koyan bu adam- lar mahkeme huzurunda çocuk gibi Közyaşları dökerek öldürülmemeleri- hİ istediler. Kamenev kendisini mü- dafaaya kalktığı zaman gözlerinden Yağlar boşandı. o Ağlıyan ve titrek bir sesle yalvardı: — Beni öldürünüz. İhtilâlci affet- Mez. Nasıl Fransız ihtüâli ayakları- ha dolaşan Danton ve Robespicr'i öldürdüyse, siz de bizi öldürünüz, Sünkü biz yaşamıya lâyık değiliz. helerce idare eden, Alman e list Zinoviev de öyle bağırdı: en- | da davamıza hizmet edemedik, bari ölümümüzle hizmet edelim.,, Li Ne istiyorlardı? « leri tahakkuk ediyordu. Hayatlarını Yerdikleri sosyalist rejimi kurulu- Yordu. Kendi kurdukları bina her Sün kendi gözleri önünde biraz daha | a. i Fakat bütün bunlar kâfi gelmiyor. ( “u. Politik ve mevkii iktidar hırsı | Omlam kör etmişti o Bütün bunları . Kapalı gözle ölüme | Bittiler ve mihayet her politikacıyı / Pekilyen akıbete kavuştular. Politi | Kazık ve mevkii iktidar hırsı kötü MEY vesselâm. ... Vasati ömür uzuyor Biliyoruz, Bu hükmtmtz. vasati ömür hak ölçümüzün yanlışlığından | Meri gelir. Hakikatte dedelerimiz i kalbur üstünde kalanlar Mcak yaşamıya en çok Hâyık olan- lı. Onlar tabii bir rstzfaya uğra. Mulardı. Onun için ayakta kalanla- b İM ömrü uzun olurdu. Fakat ço- o lukta ve genç yaşta ölenlerin hind hesabı yoktu. &b vakitler vasati eli 30-85 4. Nitekim ellisini geç. ila adam ihtiyar sayılırdı. Son ya- ag “zda medeni memleketlerde va- ömür birdenbire yükseldi. Ya- e evvel Ayrupa memleketle- Vasati ömür kırktı, şimdi alt. haya da hastalıktan, yorgun- » açlıktan eriyip gitmemesi İle Mini Senelerce hapishanelerde, menfa- Zinoviev, bu suikast tertihatını se-| — Öldürünüz beni, biz hayatımız-|; Bu adamlar ne istiyorlardı? İdeni. | Dedelerimiz çok yaşarlardı, diye &,,, T0de vasati ömür hâlâ kırk- altmışa çıkarmak en büyük | 6 ma var, i.e ütün Arap â'e» kate şayan bir kımılda. Jestinde, Mısırda isyanlar, *»9e dik. Filistinde son kar- gaşnlıkları canlan- dıran bir fotoğraf ve Arap memle ketlerini / gösterir harita, - AR TAN AP HAKIKİ MANASI NEDIR? Bir yıldanber! Pa. kı- yamlar, dahili harpler biribirini takip etti. Emperyalist devletler bir müddet silâhla ve zorla is- yanları bastırmaya (| çalıştılar. Muvaffak olamayınca müzake. reye oturmaya mecbur oldular. Mısır İngiltere ile istiklâlini kuv- vetlendiren yeni bir mua hede imzaladı. Palestin ve Suriye hâlâ müzakeredeler. İngiltere, Suriyede, ER s ! , i : ! i i Süveyş Kanalını koruyan Palestini elinden kı ak istemidiği için Palestinlilerin kavgası ( halledil - mekten uzaktır. Fakat yeni Fran- siz hükümeti Suriyelilere (istiklâl vadetmistir. Bu sebeple onlar Ira- ka benzer bir istiklâl kazanabilir. ler. F sakat bu muvakkat anlaşma ve muahedeler o meseleyi halletmez. Olgunlaşmış bir milleti ebediyen emperyalist esareti altında bulun- durmak mümkün değildir. * Arapların kafasmda daha bü- yük, daha kuvvetli muazzam bir Arap devleti rüyası vardır. Bugün Araplarla meskün arazinin mesa- hası 1,500.090 mil murabbaıdır. Bunun beşte dördünü nefsi Ara- biatan, geri kalan kısımlarmı Irek, Suriye, Palestin ve Mavarayı Er. den teşkil eder. Uzun müddet Os- manlı İmparatorluğuna dahil bu- Yunan bu topraklar simdi İngiliz ve Fra mandası altındadır. Yal- nız İbnissuudun idaresi altında bu- lunan nefsi Arabistan — diğerlerine nazaran daha müstakil sayılır. ? ngiliz ve Fransızlar Arapları i cihan harbinde bize karşı is. tiklâl vaadile aldatmıştı. İsyan e- dip Türkiyeye karsı silâh kullanır. Yarsa onları istiklillerine kavüştu- racaklardı. İngiliz altını, Entek cens Servis Arapları baştan cıkar- dı, onları büyük hulyalara düşür. dü, Fakat harp bitince, ne İngiltere, ne de Fransa bu vaatlerini tutmea- dılar, İstiklâl vaadile Arapları a- raklandıan Lawrance İngiltere. hn sözünü tutmaması üzerine bü. tün madalyalarmı Krala isde Casusluktan çekildi. Hayatını: tay- yarecilikle geçirdi. Fakat busöz tutmamanın en mühim neticesi Trak, Suriye ve Pa- lestinde milli bir hareketin doğina- 81, ve istiklâl davası arkasında bü. tün milletin birleşmesi. Fazla ola- ALEMiNDEKi İSYANLARIN rak otomobil, tayyare, telsiz. tele- fon, Araplara ait filmler hudutlar- la ayrılmış Araplar arasında bir birlik fikri uyandırdı. Binaenaleyh mahalli görülen istiklâl ve milli ha- reketin altında bir de büyük Arap birliği fikri: kaynamaktadır, Mili istiklâl davasmm arkasından bu davanın çıkması ihtimali vardır. B u sebepledir ki Arap mem- leketlerindeki mihi istiklâl hareketi beynelmilel bir mahiyeti haizdir, Irakta İngilizler Musul petrolle- rini kontrolleri altmda bulundur mak isterler. Bugün petrolleri el- lerinde bulunduranlar dünyaya hâ- kim oldukları için, İngilizler bu bü- yük servet membamı ellerinden kaçırmak istemezler, Bunu Irakla yaptığı munhedelerle emniyet ai- tına aldı, Iraka güya istiklâl verdi. Fakat orada bir tayyare (kuvveti bulundurarak hududu ve pgtrol ku- yularını müdafaa etmek hakkkmı Kendi üzerine aldı. Ayni zamanda Irakın hariçten getirteceği ecnebi mütehassıs askerlerin de İngiliz olmasını şart koştu. Bu suretle Irak, Arap camiası içinde İngiliz oemperyalizminden boynunu ile memleket oldu. Kurtaran iv memleketleri | tezatlar içinde bulunan vu... gibidir. Bir tarafta kuru ve suşuz göller, öte tarafta zengin, gibi vahalar görünür. Irakla Suriye arasmda da bu te. zat göze çarpar. Süriyele sahil den elli ve yüz kilometre içerden xümgüt Tu asma bahçeler halinde uzanır, Tabiatte görülen bu zldiyet si- yasi sahada da caridir. Irak İngiltere ile anlaşarak” ie. SİNT OKYANUSU GUNER Memba suları Istanbulda kırk sekiz yerde, kırk sekiz türlü memba suyu vardır. Iyi suyu bu kadar bol bir şehir dünya - nın hiçbir yerinde yoktur desem ye- ridir, Buna rağmen su sikintisi çekeriz. Çırçır suyu varken susuzluktan çır- çır yanarız. Taşdelen midemizi deler. Terkos, hodbehot ismini değiştirmiş ve nüfus kütüğüne Hamidiye namı al tmda, kaydolunmuştur, Tomruk suyu topik gibi adamın midesine oturur. Niçin ?.. Sularımız mi fena? Yoo!.. Sularımız gayet iyi, fakat sakalarımız fena... Bazı sakalar, mahallerlerde dama- fıçılandan çıksn mühürleri, rmisini beş kuruş mukabi - linde ,topluyor ve işi bilmiyen bazı kimseler bunu kâr sayarak satıyor »- larmış. Bittabi o mühürler, bilâhare terkos suyunu ya taşdelen yahut Ka- yışdağı diye satmaya yarıyor ve bu suretle bir devri daim oluyormuş. Bu bir fikri icattır. Tebrike seza midir, değil midir onu bilmem. Yal - ni? Şu var ki; Eloğlu fena suyu iyi yapmak için filtre icat ederken, biz iyi suyu fena yapmak için dalavere düşünüyoruz... Ün mmm inen Bilginizi yoklayınız Dünkü soruların cevapları & — Ferdinand Dilespes kimdir ve ne yapmıştır? C — Ferdinand D. bir Fransız mü- hendisidir. Süveyş Kanalını açmıştır. Ameliye 1869 senesinde bitmiştir. 8 — Tspanyadaki son Cümhuriyet hangi tarihte ilân edilmiştir? C — 13 Şubat 1931 de, 8 — Bernard Palisı kimdir ile meşhur olmuştur? C€ — Bernard Palisi Fransada çini ve ne / sanaylini ihya eden bir ülümdir. Bu âlim, günlerce yoksullukla mücadele etmiş ve vazoları pişirmek için odun almaya parası olmadığı için evin eş- yasını söküp yakarak kullanmıştır. * arazisi geniştir. Burada $ — Roma İmparatoru meşhur Neronun saltanafi kaç ven sitwmüğe ür» — sene, tiklâlini temin etmiştir. Suriye he- niz müzakere halindedir. Suriye kelimesinin ifade ettiği hudut bile heniz muayyen değil dir, bazılarına göre Suriye Türkive hududundan Süveyş Kanalına ka- dar uzanır. Fransızlara Suriye, yalnız kendi manaları al- tında bulunan topraklardan iba- rettir. . Maamafih göre ise Arap memle- ketlerinin “dimağı, ve Arap mil- yetperverliğinin merkezidir. Arap milliciliği burada tâ 190“ de meş- rutiyetin ilânı ile başlar. uriye milliyetperverleri, da- valarının ne kadar güç ol- duğunu bilirler, İngiltereyi Mu- sül petrollerinden Fransayı Suri yeden uzaklaştırmanın güçlüğünü müdriktirler. Bu sebeple kavganın ne kadar çetin ve zorlu olduğunun farkın dadırlar. Fakat asıl Arabistanın gövdesi- ni teşkil eden Arabistanda vaziyet böyle değildir. Orada İbnissuut hâ- kimdir. Hiç bir devletin mandası cari değildir. Nüfusu az, fakat hayat mütemâdiyen değişiyor. Tayyare, otobüs ve otomobil bedevileri de vecilikten vaz geçirtip birleşerek köyler ve şehirler kurmaya © sev- ketmektedir. Bu suretle göçebe a- şiretler yerine yeni şehirler Ove köyler kurulmaktadır. Mekke ile Bağdat arasında oto- büs işler. İbnissuut ile Irak arasında itti- fak muahedesi vardır. Bu muabe- de birliğin bir başlangıcıdır. Diğer Arap memleketleri de istiktillerini kazandıkça bu muahedeler teker- rür edecek ve birlik kendiliğinden vücude gelmiş olacaktır
