23 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

vE i k >» K KY Sg NE e 2 Ankara mektupları Sıtma mücadelesi Bu devlet davası muvaffak Sıtma savaşı Cumuriyetin zaferi halinde devam| ediyor. Türk köyünde dipdiri bir nesil yetişiyor nkara, (Hususi muhabirimiz nkara, (Hususi muhabirimiz sabah gazetesi; sıtma mücadelesinin. çalışmasınm sönlik geçtiğini ve memleketin bir çok semtlerinde sit- ma salgınmın umumi hayatı durdur- duğunu yazmıştı. Eldeki rakkamla- | rın ve hadiselerin tamamile aksi ma- hiyette olan bu haber etrafında Sıhhat Vekâletinin ve hatta devletin er büyük eserlerinden biri olan srt- mayı yok etme savaşının seyri ve verdiği neticelerle; ölüm — doğum nisbetlerine tesiri ve bu faaliyetle a- lâkalı meseleler etrafmda malümat larma müracaat ettiğimiz salâhiyetli alâkadarlar bize sevindirici ve mem- Jeket hesabıma övünülecek malümat «vermişlerdir. Refah seviyesi eçen sene yapılan nüfus sayı- mı göstermişlir ki, srtma ile savaşa girişilmiş olan mıntakalarda 'Türk çocuklarının sayisi arunakta we oralarda oumumi refah seviyesi yükselmektedir. İşte rakkamları: Sıhhat ve İçtimai Muavenet Ve- kâleti tarafından 1927 — 1930 yıl larmm sıtma omücüdele mıntakala- rında yapılan doğum ve ölüm tetkik- leri aşağıdaki neticeleri vermiştir. 1 Mayıs 1926 dan 50 nisan 1927 ye kadar mecmu nüfusu 502680 olan 1209 köylimüzde doğum nisbeti yüz- de 35,9 ve ölüm nisbeti yüzde 15,0 i- ken; 1 birinci teşrin 1929 dan 30 ey- “lül 1930 yılma kadar; nüfusu 455000 wan 1227 köyde doğum nisbeti yüz- de 39 eksilmiş ve ölüm nisbeti yüzde 17 de kalmıştır. Sıtma İle mücadele hey" cilerinin ber yıl genişliyen “ ve büyüyen bir kadro ile 1930 dan sonraki faaliyeti- nin doğum nisbetlerinde tevlit oetti- Ri artma miktarını maalesef elde 6- demedik, Ancak, geçen yıl yapılan ve peyderpey mufassal © rakkamlarile neşredilen umumi istatistiklerin be- İiğ lisanile kaydedilen nüfus fazlalığı bü çalışma hakkında bize çok sevin- dirici haberler veriyor. Mücadele heyetleri ıtma savaşı memleketimizde 1925 yılından sonra başlar © muştur. İlk mücadele hey" etleri ev- velâ Ankara, Adana ve Aydın min- takalarında işe başlamış, bu gün 26 vilâyette, on bir mıntakaya şâmil ve muvaffakiyetli | işlerile memleket sâğlık ve gençliğinin yükselmesine yardım eden koskocaman bir teşek- kül halini almıştır. Sıtma mücadele hey' etleri milita- hassis bir reisin idaresinde ve her bi- rinin Başında mücadele doktorları bulunan şübelerden müteşekkildir ki bunların sayısı mmtakanın geniş- liğine göre dörten on bire kadardır. olmuştur ne bedava kuvvet komprimeleri ve- rilmektedir. Eldeki istatistiklere göre mücade. le hey” etlerinin faaliyete geçti 1925 yılından 954 yılına kadar köy- Tüye dağıtılan kinin 11,599 kiloyu bulmuştur. Ayrıca halkın kolay ve ucuzca temin edebilmesi için vekâ- letin, kırmızı devlet kinini adıyla kü- çük ambalâjlar içinde kininler yap- tirmiş ve kilosu 40 lira hesabile 2i- raat bankaları şübeleri Vasıtasile aattırmıştır. On yıl içinde satılan kır- mızı devlet kinini de 14,500 kilodur. On beş gündenberi Anadolu vilâ- yetlerinde tetkik seyahatinde bülü-| nan Sıhhat Bakanı Doktor Refik Saydam gittiği yerlerde ilk önce hal: kın kinin ihtiyacının temin edilebi- Up edilemediğini sorduğunu öğreni- İ yoruz. Hattâ Bakanm bazı ailâyet- , lerimizde gördüğü lüzum üzerine bizzat çektiği telgraflarla kilolarla kinin istemesi alâkasımın derecesini | göstermeğe yeter. Bir mukayese iz umumi sıtma mücadele Muitakalarinm : 1925 den 19834 senesi sonuna, yani mufassal istatistiklerin son bulduğu ana ka- dar olan iş cedvellerinden iki yü a- rasında mük&yese yapmayı, en İ- nandırıcı sözlerle anlatınaya tercih ediyoruz: | 1925 yılında mücadeleye sahne ©- lan mahalle veya köy adedi 130 ve 1934 de bu rakkam 3623 dür. 925 de muayene olunanlarm ade- Muallim ihtiyacı karşısında Maarif vekâleti yeni bir karar verdi Maarif Vekâleti, ortamekteplerin muailim ihtiyacını kişmen karşılıya bilmek için yeni bir şekil bulmuştur. Bu şekle göre, ortamektep müdür ve muayinleri bu yıl idari vazifelerine inzimamen bulundukları mekteplerde birkaç ta ders vereceklerdir. Ortamektep müdürleri arasında Davulpaşa ortamektebi müdürlü- düne Mersin ortaniektep müdürü E$- türkçe munllimliğine müdürlük uhde- sinde kalmak üzere mektep müdürü Rıdvan, Kumkapı ortemektebi türkçe muallimliğine ayni şekilde müdür Baha, İstanbul muallim mektebi mü- dürlüğüne Adana erkek lisesi müdürü Kemal, Fatih ortamektebi müdürlü- Hüne Sıvas muallim mektebi mus) - limlerinden Şefik, Üsküdar ikinci or- tamektebi müdürü türkçe muallimli- ref, Kadıköy üçüncü orta mektebi | Gayrimübadiller ikiye ayrılıyor Küçük ve büyük hak sahipleri uyuşamıyor Gayri mübadiller kongresinin gü- rültü ve dedikodusu hâlâ devam edi- yor, Cemiyetin es ki idire heyeti a- zasindan Diş Tabi- bi AVF Azmi, bu mevzu üzerinde dün bir muharriri- mize şunları anal muştur: “— Ban sekiz s6- ne cemiyet İdare heyetinde bulur - dum ve büylk hak sahiplerinin küç « lere neler yaptığı- nr gördüm, Bugün, bu haksızlıkları açığa vurmağı borç biliyorum, Küçük hak sahipleri cemiyetin ek- serisini teşkil eder. Böyle olduğu j balde büyük istihkak sahiplerinin o- Yuncağı vaziyetine dilgmlişlerdir. Bundan birkaç sehe evvel Maliye AK Azmi ğine, Kadıköy birinci ortamektebi müdürü İsmali tayin edilmiştir. Kız San'at mekteplerinde Vekâletinin on bin ira kadar alacağı olanlara yüzde iki buçuk ( vermeği teklif ettiği hatırlardadır. Küçük is- tihkak sahiplerinin lehine olan bu Selçuk kiz san'at ve Üsküdar kız | teklif, iğare heyeti tarafından reddi san'at mektepleri talebelerinden otuz | dilmiştir. Halbuki, buna hiç te hak. kişi parasız ve yalılr olarak İsmet Pa | ları yoktur ve küçük alacaklılar i- şe Kız Enstitüsüne tahsile gönderile- | Uraz ettikleri başlıca noktalardan cöktr. Partide umumi idare heyeti toplantısı Dahiliye Vekili ve Cümhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Şükrü Kaya, şehrimizde bulunduğu müddet çe Parti işlerile de meşgul olmakta - dır. Cümhuriyet Halk Partisi Gen - yönkurulu, Genel Sekreter Şilkrü Ka- yanm başkanlığında bir toplantı ya- parak Parti işlerini konuşmuştur. di 25700, 934 de (1,925000) dir. Bun- larm 1927 de 15600 ü ve 193$4de 414000 i tedavi sonunda dinçlik ve sihhatlerini kazanmışiir ve sıtma. dan ' kürtülmuşlürdet Mütebaki kıs mı da korunma tedavisine tabi tu- tulmuştur. Bu senelerde kinin sarfiyatı ara- 8T kilo kinin sarf olunmuştur. 934 de bu rakkam 5,456 kiloyu bulmuş- tur. 1931 den itibaren tevzi edilen &i- nin ampulü, kinin çikolatası, kuvvet hapı ve ökinin ile tedavi yapılmakta» dır. Bataklıklar u saydığımız rakkamlar, sit malı vatandaşlara tatbik ©- dilen tedaviden 'alman netleelerdir. Fakat sıtma mücadele heyetlerinin yaptıkları yalnız sıtmalıyı iyi etmek- le kalmıyor; yukarda vazifelerini #i- Talarken kaydettiğimiz gibi, sağism İnsanların sıhhatini korumak için pis bataklıklarda yateklir yapan sivrisinek ve slirfelerle mücadele et- ! mekte böyle yerleri kurutarak veya | kanallar açmak suretile suyu başka sahalars akıtarak hem yerden hem sıhhatten kazanmaktadır. 925 sene - sinde kurutulan bataklıkların sahası Tapu teftiş heyeti reisi Yeni teşkil olunan Bursa tapu #i- çeli muhakızlığı teşkilâtı teftişten Reisi Hakkı, dün Ankaraya gitmiş tir. Şehrimizdeki tapu ve-sicil muha * yada tetkikatta bulunmak üzere dün akşam Edirneye gitmiştir. Halde yük taşıyanlar Hal dışmda çalışan hamalların ta- şıyacağı yük için kolbaşı tarafmdan müşteriden ayrica onar kuruş alm - masi birçok şikâyetleri mucip olmuş. tur. Belediye dün bu İşe vüz'iyet et- miş, tahkikata başlamıştır. Belediyenin bir kararı dönen tapu vekadastro teftiş hayati: biri de budur, Geçenlerde yapılan kongreye gelince, bu, tamamile gayri kanuni bir şekilde cereyan etmiştir. Bunu da bir istida ile vilâyete bildi- roceğiz.., Et meselesi Nakliyat 'şi ehemmiyet- le tetkik ediliyor Belediye et satışları hakkındaki tetkikatına devam etmektedir. Dün de nakliyat meselesi üzerinde incele. melerde bulunulmuştur. Belediye Adu, Maçka, Erenköy gibi nisbeten etin pahalıya satıldığı yer. lerde - iglek yerlerdeki kasaplar iel Ey üzerini miden sa İtilmasını muvafık görmektedir. Bu barla tetkikat simdi bu cepheden ilerlemektedir, Henüz kat'i karar ve amda şayanı heyret bir fark göze İzlıklarmı teftiş eden tapu ve kadas rilmemiştir. çarpmaktadır: 927 de memlekette |tro umum müdürü Cemal de, Trak: | Bir kadın hırsızık ! suçundan tevkif edildi Anna isminde bir kadm Adadan vapurla İstanbula gelirken Hayriye isminde bir kadı, içinde elli Yira bu- lanan çentasini almıştır. Biraz sonra lişi farkma varan Anna, yanımdaki kadının kaybolduğunu görerek telâ- | şa düşmüştür. Bunun üzerine vapür- ida araştırma yapmış ve çantann | Hayriye tarafından aşırıldığı anlasıl- | muştur, İşin meydana çktuğur gören Belediye şehir dahilindeki Arsa ve | Hayriye, çentayı denize atmıştır. bahçelerden içinde eski eserler bulu: | Suçlu kadm, dün Sultanahmet Sulh Ceza mahkemesince tevkif edilmiştir. nanlari satır almıya karar vermiştir. | Merkezlerde savuş lâboratuarları, hususi kurslarda yetiştrilmiş kü- | bin metre murabbar iken 944 de çük sıhhat memurları vardır. Bu | 131769 olmustur. Kanal uçınak su- memurlardan her bire vasati on | vetile bataklığı kurutma usulüne beş köy düşmektedir. Fakat bu ayın | 027 yılından itibaven tatbik başlar- on beşinde tatbikat sahasına gecen | mıştır. O yıl, 11700 metre uzunlü- 40 bin metre nwursbbuj iken 1984 te| Bugünkü hava Bugün hava, sureti umumiyede a çık olacak ve hafif bir rüzgâr esocek- tr. Hararel derecesinde iki günden- beri görülmekte olan mütebeddil va- i | e A A Sa teşkilât kanunu bu memurların 8a- yismı artırdığı İçin bundan sonra her on köye bir memur bakabile- cektir. . Mücadele hey" etlerinin vazifeleri başlıca şu noktalarda toplanır: 1 — Bulundukları muntakslarda halkı mart çikinici teşrin aylarında olmak üzere yılda iki defa sıhhi mu- ayeneden geçirmek; 2 — Bu muayenelerde rasladıkla- rı sıtmalıları kayıtsız şartsız tedavi altına almak; 3 — Mıntakalarda sitma hestalr- ğına sebep olan batakları bu hususa dair çıkmış kanunların kendilerine meğe çalışmak, 4 — Sivrisinek ve sürfelerie mü-| endole etmek. Kinin sarfiyatı si gemi için kinin komprimesi, kinin ampulü ve çocuk için de Bkinin tabletleri kullanılmaktadır. Ayrıca halka, parası? alarak, kinin dağıtılmakta ve tedaviden sonra, yi A, ğunda kanal açılmişken 934 de bu miktar 122000 metreye gbeliğ ol - muştur, Sıhhat Vekilimiz son soyyahatin- de bulunduğu yerlerde, sıtma vazi- yeti ve mücadelesini tetkik etmekte ve bazı yerlerde mücadelenin geniş- lemesi için emirler vermektedir. year lira ME mi 4 Nisan tarihli Türkiye - İspanya ticaret ve klering anlaşmasının 20 temmuz 986 dan itibaren Üç ay daha temdit edildiği dün Ankaradan alâ. kadarlara bildirilmiştir. İ Almanyadan kavun isteniyor Bir Alman firması dün bir mek- tupla Türkofise müracaat etmiş ve öemleketimizden külliyetli miktarda kavun satm almak teklifinde bulun- müştur, Bu firma ilk partide Uzunköprü. den birkaç güne kadar iki vagon ka- vun alacaktır. Mİ in ziyetin bugün de devam etmesi muh- temeldir. Öğleden sonra hayvanım ha- fif bulutlu ve kapalı olması ihtimali vardır. Dünkü hava Dün hava, tamamen açık geçmis- tir. Gölgede hararet en çok 268, en az 20,8, güneşte azami 59.5 derece i- di, Rüzgür Şimalişarkiden 12 metro 9101112131415 16 1718192021 22 e | i ! silratle esmiş, tasyiki esimi 759 mi-| e saci ep © Gün 236 © Hin 0 Vimetro olarak kaydedilmiştir. Rutu-| © “/355 #ieri 1352 Rumi bet nisbeti yüzde 57 ye düşmüştür. Cemasiyrlâhır Ağustos Geçen sene bugün 5 m g8 217 — İkindi; 1â,02 Geçen sene bugün hararet gölgede aaa yz Lİ en çök 25,7, en az 22/7, güneşte aza- mi 60,9 derece idi. Rüzgâr saniyede 6 metro süratle esmistir. Tazyiki ne- #imi 760 milimetro civarında seyret- miş, rütubet vasati yüzde 82 yi bul muştur. Öğleden evvel hava hafi? çi/f- li geçmiştir. * 1 — Misir kadınları hükümetten tanddüdü zevcatm ilgasmı istediler. ” — Siyam naibi (hazı prenslere Güneş begün Sümbüle harcuna giryor. muharebesi 15 sene evvel bugün başlamıştır. : ———— kızdığı için intihar etti, 3 — Yunanistanın lk Cumhurreisi Amiral Kondoryotis 80 yaşında öldü. 4 — İspanyollar mubtemel bir İ- talyan - Hubeş harbi dolayısile İs- panya sahillerinde «askeri tedbirler lalmıya karar verdiler. İ İ sanlara geçmektedir. Boyun bezle| Telefonda ucuzluk Yeni projede birçok kolaylıklar var Nafıa Vekâleti, telefon #bonelerini baki şirket zsmanmdaki müşküllerden kurtarmak maksadile yeni bir tali- matname projesi hazırlamıştır. Bu projeye göre, abonelerden para tahsil: işleri bir hayli kolaylaştırı!. mıştır. Bu arada, müddeti biten abo- nelere ihbar için bir aylık mühlet ve- rilecektir. Bu müddet geçtikten #on- ra telefonlarını bıraktıkları hakkmda idareye malümat vermiyenlerden a- bonemanları yenilenmiş nazarile altı aylık abone ücreti istenecektir. Telefon Direktörlüğü, İstanbul te- lefon şebekesinin ibtiydemi karşıla © yacak hale getirilmesi için lâzım gö len ıslahat ve genişleme plân ve pro- grammı tamamlamıştır. Plânm tatbikine yakmda başlana - caktır. Ayrıca Mecidiyeköyüne de 100 abonelik tesisat yapılacaktır. Yeni hatlar yeraltından geçeceğinden ha- vai hatlarda tesadüf edilen ârızalar da ortadan kaldırılmış alacaktır. Dİ. ğer taraftan tesisat ücretlerinin 20 liraya kadar indirileceği ve iki taksi- te bağlanacağı anlaşılmaktadır. Poliste Aşçı dükkânında birden bire öldü ölümün sebebi hakkın- da tahkikat yapılıyor Mezbahıada kasaplık yapan Yani, Karaağaç caddesindeki aşçı Hasanın dükkünma karımı doyurmâk üzere girmişlir. Fakat sandalyaya oturdu. ğü sirada ağzından, burnundan kan gelmeğe başlamış. imdadı sıhhi oto- mebilile hastaneye götürülürken ök-| üştür, Ceset Morga kaldırılmış, hâ dise etrafmda tahkikata başlanmış- ur, Kumar oyparken 23.8.9386 ———s İNT İL Fransa - Polonya Fransız ordusu Başkumandan Ge- neral Gamelinin Varsovaya yaptığı ziyarete ehemmiyet vermek lâzımdır. Çünki, bu seyahat yalnız askeri bu- kımdan değil, siyasi bakımdan da na- zarı dikkati eelbedecek bir hâdisedir. Bugünkü Polonyanın banileri me- yanında Pransanm da bulunduğu ma- lümdur, Polonyahlamı istiklâl bahşe- den, Polonyayı hir devlet olarak ta- nıyan, Versay muahedesinden sonra Fransu - Polo; arasmda hir askeri ittifak imzalanmış ve bir müddet iki memleketin münasebetleri pek sami- mi bir şekil almıştı. Fakat Almanyanm gittikçe kuv- vetlenmesi, sonra da Polonyanm Fransa tarafından biraz ihmali, âde- tâ ikinci derecede bir devlet olarak telâkki edilmesi Varşovada asabiyet uyandırdı, Polonyada çok kuvvetli olan Miralaylar grupunun bir kısın da Almanyaya yanasmayı tavsiye e- diyor, Polonyanm Almanyaya karsı Fransanın âleti olmamasını istiyordu. 5 Fransa - Rusya münasehatınım İyi- leşmesi ise Varşovada Fransız aleyh- tarlarını küvvetlendiriyor, Almanya” Rusya arasında çikacak bir harpte Polonyanın bir harp meydanı olması | nı istemiyen grup, mütemadiyen Al- manyaya aleyhtar olmıyacak bir sie yasele taraftarlığını izhardan çekin- miyordu. Miralaylar grupu nihayet buna da muvaffak oldu. 1933 te Berlindeki se- | firi Lifski ile Hitler arasında bir an- laşma imzalandı. Danrig koridoru ile Yukarı Silez- yadaki Alman iddialarına muvakkaf | bir zaman için nihayet veren bü ati- Taşma, tiç senedenberi devam ediyor, Polonyanm bu müddet zarfmda mü « temadiyen Almanyanın bir peyki ola rak hareket ettiği görülüyordu. * Mareşal Pilsudekinin vefatile Dan- zix şehiri Avan Reisi Grelserin, Po- Jonya menfantleri aleyhindeki icraati Alman - Polonya münasebatımı biras ,Galatada « Mumhanede... Şevketin kâhvesinin” üzerindeki odada kurur | Kelen oyoayan Şevket,. Veysel, Yaşar, Kur suf, Aziz, İsmail adlarındaki altı ar- kadaş cürmü meşhut halinde yaka- lanmışlardır. Bir ihtiyar tramvaydan düştü Şehzadebaşımda oturan yetmiş üç yaşındaki Mehmet, Çarşıkapıda tram yaydan inmek isterken yere yuvar“ lanarak başindan tehlikeli surette yaralanmıstır. Bunun üzsrine hemen tramvay arabası durdurulmuş ve hâ- disede kimsenin suçu olmadığı an'a - şilm: Yaralı hastaneye kaldırı muştur. Bir kamyon kazası Yedikuleye doğru giden şoför Re sulün idaresindeki kamyon, Samat - Ya civarından gecerken on beş vaşla- rmdâki Mustafaya çarpmiştır. Çocuk belinden yarslanmış, hastaneye kal- dırilmiştır. “ Yeni bir hastalık fularem.'ye memleke timizde ilk rastlanıyor Amerika, Japonya ve İtalyada çok rastlanan Tuleremi denilen bir has- talik memleketi « mizde iIk defa ola- rak Trakyada gü- rülmüştür. Bu has talığı Taemleketi- mizde ilk teğhis > denler Çorlu hâs- tanesi baş doktoru operatör Ömer Bi- can, dahiliye mü. tehaasist İrfan Ti tiz ve bakteriyoloğ Mustafa olmuşlar» dır. Hastalık hakkmda hazırlanan ra- por, Sihhiye Vekâletine gönderilmiş- tir. Tularemiye evvelâ larla fareleri musap olmakta, onlardan da at si- nekleri vasıtasile in- Ömer Bican rini şişiren ve hastanın ateşini 40 dereceye kadar çıkaran bu hastalık mikrop kans karıştığı takdirde Yüz- de dört derecesinde vefiyata sebebi. yet vermektedir. Tedavi için keç! ka» nmdân yapılmış seromlardan İstifa- de edilmektedir. Çorlu ve Düleburguz mıntakasında #lmdiye kadar 21 mii sap görülmüstür. Fakat vefiyat yok- tur. soğuttu. Maresal Pilsudskinin yerine en General Seüilğlinin fazla Aman taraftarı de “tste, bu hihilerden istifade” efe mek istiyen Fransa, Polonyaya bayt | vaitlerde bulünmak ve eski samimi | yeti inde etmek için Baskumandanmı Varşovaya göndermiştir. Nüfusu 85 wliyonu bulan ve senede 7-8 yüz bin. artan Polonya her halde şimdide# | sonra ikinci derecede bir devlet rolü” ne razı gelmiyesektir. Kuvveti bir orduya malik olduğu isin dostluğd | ve düsmanlığı da gittikçe ehemmiyet | kesbedecektir, * . .. Zirai ikrazlar Ziraat bankası kolay bir sistem buldu (Hususi muhabirimiz den) — Bülün zirei ikrazlarda h& #nbi cari sistemi kabul olunmuştu” Bu esusa göre, hesabın Ilk açılısn”. du müstakrizlerden bir defaya yash” sus olmak üzere müddeisiz bir taahhütname ve buna bağlı Vİ de ipotek cetvel alınacaktır. Yani bu taahhlitnameye istinaden köylü” sür ziraat bankasından her para # Uştada kendisinden almacak senet” ler noterden tastik ettirilecektir, S” taş senedi kaldırılmıştır. Çifçilerimi zin fuzlu masraf ve fazla külfet yağ, | mamalart ve bu suretle > mümkün mertebe az masrufla e etmeleri zirâat bankasının en esas” | prensiplerinden olduğu için ödün para almak yolunda köylünün ikme) etmeye mecbur olduğu merasim bi” sitleştirilmiştir. el | gö ) Eöylece her vadede yenii tek tesisi ile cedvel ve satış almak, o muamele ve masraf » formaliteler kaldırılmıştır. Bu şar le müstehsillerimiz daha pratik ©. şekilde ve kolaylıkla zirdat bank” sından istifade edebileceklerdir.. amaaan