4 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7
SAC 2.3. 886 Londra, 3 (Tan) — Vaziyet hilkümetin lehine ola! Ficen salâh bulmaktadır. Asiler tar* İmdan zaptedilmiş olan “Toledo gi Yi, hükümet kuvvetlerine? topa tut? Müş ve su yolları kesilmiştir. ii ehanara edilmiştir. Di Kıntısına düşmüş bulun: a ğer taraftan 10,000 gönüllü takviye olârak Valensiyadan Madride geir3 tir. Bügün, isyan başlangıcından be- Fi İlk defa olarak Madrit tiyatroları Açılmış ve temsiller verilmiştir. Fransa hududuna yakın şimal cep besinde dahi hükümet kuvvetleri va- ziyete hâkim bulundukları gibi, ger- bi Akdenizdeki Balear adalarından birini de asilerden geri almışlar ve Üssübahri haline komuşlardır. Hava muharebesi ü Jüttarık sularında hü Mimi ie gele asilere iltihak etmiş olan tayyareler arasında üç sa ât süren bir bombardıman yapılmış- tır. Hükümet gemilerinin hasara uğ- Tamadıkları söylenmektedir. Tekrar bugün, dördüncü defa olarak, İspan- yadan 200,000 isterlin kiymetinde al- tn tayyare ile Parise gönderilmiş - tir, "Almanyadan gönderilen tayyareler Berlin, 3 — Figaro gazetesinin Muhabiri, Almanyanın İspanyol âsi- lerine yaptığı yardım hakkında şaya- Dr dikkat malümat vermektedir. Mu- habire göre, evvelki gün Hamburg - tan İspanyaya müteaddit tayyareler gönderilmiştir. Bu tayyare siparişi, Mart ayında General Sanjurjo Berli- De geldiği zaman yapılmıştır. Bundan başka İspanyadaki Alman kolonisi - bin hemen kâffesinin memleketi ter- ketmiş olmasına rağmen, Alman do- nanmasından mühim aksamından ba zılarının İspanya kıyılarında dolaşma 81 da çok dikkate lâyıktır. Parisin kanaati Paris, 3 (Tan) — Ispanyadan ge - len haberler, bermutat birbirini tut. mamaktadır. Hükümet kuvvetleri, â- silere karşı bazı muvaffakiyetler ka- xandıklarını, âsiler ise Madridin şima ipde bulunan Torrelsdones mevkiini Zâple ei re mesafede bulunduklarını iddis et- mektedirler. Madrit hükümeti, hükü met kuvvetleri vaziyetinin her taraf ta iyi olduğunu ve Malaga ve Murcic den hareket eden kuvetlerin Grenada- ya birkaç kilometre yaklaşmış oldu- Eunu beyan etmektedir. Buradaki ka nâate göre her iki tarafın vaziyetin- de yeni bir değişiklik olmasa gerek- tr, Tam bitaraflık teklifi Londra, 3 (Tan) — Fransanın Lon| dra elçisi, İngiliz Dış işleri Bakanlı ğa müracaat ederek, İspanyadaki hâdiselere karışılmaması için Fran - 8a - İtalya - İngiltere arasında bir as laşma imza edilmesini istemiştir. Pn- gİliz hükümet mahafili Fransanın bu İsteğini müsait surette karşılamıştır. İngilterenin bu talebe vereceği muva fakat cevabı gecikmiyecektir. Paris, 3 (Tan) — Gazeteler, Is - Panya işlerinde tam bir bitaraflık Muhafaza edilmesi için Fransa tarâ- İsndan yapılan teklife İtalya ve İn- Bilterenin vereceği cevabı beklemek tedirler, Başvekil Blum'un gazetesi “lan Populaire gazetesi diyor kis İspanya, azaba Milletler Cemiyeti” 1 müracaatta pilunacak mi1? pen Ya gönderilmiş olan İtalyan ta: Teleri meselesi sinemde beymeimi - tel Kanun İtalyan diktatörü tarafın- M bir kere daha ihldl edilmiştir. Hem de bir Avrupalı memlekete kar- » Binaenaleyh İspanya, kayıtsız 1 dartaız olarak Cenevrede du mese a Ortaya atmalıdır. Biz, Ispanya hü r'etinin bu bapta gere kadar te yiç lde düşeceğine ihtimal verme » . İspanya, cihanın kollektivitesine Co, Matta tereddüt Mr ede İspanyol arkadaşlarımız pin dünyayı, kendi yanıbaşlarında “ceklerdir. Tetyigisiz Komünist Partisi de nes steye, bir tebliğde İspanyada nizam n herkesin vazifesi, Cümhuri - liği "İlmin müdafaa edenlerle iş bir- ti, “Ünek olduğunu tebarüz ettirmİs . mühimmat treni yandı ait 3 (A.A) — Hükümet tay- Bide şı; Vâlladbid . Ariza hattı üze va ta, lar treni horabardıman etmistir. Yaydan çıkmış ve taşımakta Wühimmat tutuşup YA Bir amele sendikası reisi ai Dİ -| tir. | endikası relsi, revolverle öldürülmüş amme > 47 ! ! ! | FAN MER YAZ asma amman ae mm İspanyada esaslı bir değişiklik yok (Son vüziyetin hulâsası birinci sayfada, düşüncemiz ikinci sayfada Siyaset âlemi sütununda) Genç İspanyol kadınları çarpışmaya gidiyorlar Asiler çenber içinde Maârit, 3 (AA) — Somosierra cephesindeki hükümet Kuvvetleri, cephanesiz kalmış görünen ihtildici ler tarafından mukavemet görmeksi- zin ülerlemişlerdir. Bu kuvvetler tara Hndan işgal edilmiş olan mıntakala- zın sevkulocyş kiymeti büyüktür. Hükümet kuvvetleri, ihtilâlcilere kar bir çevirme hareketine başlamış bulunmaktadırlar. Saint Sebastienin 6ökilometre uzağında bulunan Tolosa da bir muharebe başlamıştır. Hükü- met topçu kuvvetleri ihtilâlcileri pe Tişan etmiştir. Hükümet, asi kuvvet leri Navarre gehrinden püskürtmek için büyük bir mukabil taarruza ha! i sırlanmaktadır. İ “10,5 luk toplar kullanılıyor Madrit, 3 (4.4) — Murcio ve Ma bir membadan bildirildiğine göre, Barselonda Katalonya amele tür. Iyi malümat almakta olan mehafil ; bu işi rakip sendikası olan iş sendi- Hükümet kuvvetleri şiddetle mukabeleye geçtiler lagadan gelen ve hükümet kuvvetle rine menmip iki kol, yardım isteyen Gurnata şehrinin birkaç kilometre Ya Kinine gelmiştir. Sevillada 10,5 hk toplar, şimdi alevler içinde bulunan Elkasır sarayının ahırlarını döğmüş tür. Hükümet Kızılhaç kafilelerine ateş eden ihtilâlcilere mukabele ola- rak, ağır toplar Kullanmaya karor vermiştir, Ulusal muallimler kongresinin yardımı Paris, $ (4.4.)— Lihe gehrinde yapılan ve 85,000 muallimin delegele rini bir araya toplayan ulusal mual- limler konferansı, İspanyol hükümet e Dir yordum olarak 10,000 da, ir di ” eml açılmasını karar Sovyetlerle yeni temaslar Berlin, :3 (Tan) — Sovyetlerle Ispanya arasında diplomatik müna- sobatın tesisi için halen, müzake- reler devam ediyor, ği Sovyetlerin, büyük elçi olarak Kr- zil ordunun mütekalt generallerin. kasının yapmış olduğunu tahmin et- öldürüldü b 3 (44) — Jümada mektedir. den Dubnofu Madride Tocek- leri söylenmie| ir. sie Gördüğüm | , i Şeyler Çocuk döğülür mü ? Tramvayın arka sahanlığında sort bir ses yükseliyor: — Yumurcak, bacakların Kırılır inşallah! İn aşağıya bakayım. Hava o kadar bunaltıcı ki tram. vayda oturanlar başlarını arkaya döndürüp "ne oluyor” diye bakmağa bile içlerinde istek bulmuyorlar. Galiba en meraklı benim. Bir ben başımı çeviriyorum. — Sana tramvaya, asılma diyo rum, Atla aşağıya! Biletçi hiddetle bağırıyor. Fakat tramvay arabasının merdivenine çi- kıp kolunu yan demire geçirmiş olan çocuk, bu hiddetle alâkadar değil... Arsız, arsız strıtıyor. Bu çocuk, küçük bir kaldırım ço- cuğu, Makas, su, sabun yüzü gör- memiş saçları acaip bir nebat taşi- yan bir saksı gibi... Önden iki üç dişi eksik, ağsnın etraf sömsiyah, hele demire geçen kolu o kadar kirli ki Adeta çamur renginde... — Anlamıyor musun? Fena ya rım seni, atla aşağı. Çocuk aşağı atlamıyor ve hiddeti gitgide artan biletçi bir kere daha bağırıyor: — Seni işte böyle tepelemeli kö « pek., Al sona... Bir kol havada kalkıyor. Ve kü- çük afacanın sol yanağına müthiş bir tokat iniyor. Tokatı yiyen çocuk umulmaz bir çeviklikle #çrüyor, yere atlıyor. Tramvay yoluna devam ediyor. Kimse bu geçen hâdise ile alâka- dar değil, Bunaltıcı “sıcak o içinde tramvay yolcuları uyuklayorlar. * Ben de yarı uyku içinde / gibiyim. Ve bu rehavet içinde düşünüyorum: “Çocukları tramvay arabalarına asılmaktan menetmek doğru, doğru ama meneimek için yapılacak şey bu mu?.. B3iz biliriz ki; medeni memleket- lerde, şunun bunun çocuğunu dövme- ğe değil, insana istediği gibi kendi çocuğunu dövmeğe bile müsaade et- mezler. Suat DERVİŞ Ticaret odaları kanunu Değişiklik hazırlanıyor İç ve dış ticaretimizin inkişafı ba- z1 dahili kanunlarımızı tadi), baztla- rmı islah etmek zaruretini doğurmuş tur, Bu arada 1926 Ticaret kanunu- muzun 26 ımer maddesile hususi bir organizasyon yapılmcaya kadar tica- ret mahkemesinin idaresine tevdi e - dilmiş olan sicil ticaret teşkil Ticaret odaları kanunu anılabilir. Önümüzdeki aylar için projesi ha- zırlanıp Meclisin çalışma (devresine yetiştirilecek olan yeni Ticaret oda- Jar kanununun esaslı vasıfları Şun- Jar olacaktır; Bügün tatbik edilmekte olan kanu ba göre Ticaret odaları başkanı Eko- nomi Bakanlığı tarafından ve idare meclisi tarafından tayin edilmekte- dir. Geniş hak ve salâhiyetlere malik olan Başkâtibin idare meclisi tarafın dan tayin edilmesi tatbikatta bazı mahzurlar doğurmuş ve başkdtibin yeni kanında İktısat Vekâletinin bir memuru olarak bulunması ve Ve| kület tarafından tayin edilmesi karar laştırılmıştır. Yine yeni kanunla Ti caret odaları idare heyeti başkâtibin istişari heyeti mahiyetini alacaktır. Köy mektepleri için kurs Köy mektepleri için Maarif Vekâ- leti tarafmdan Eskişehirde açılan kurs iyi neticeler verdiği cihetle Veklet ayni yerde Teşrinievvelde Yeni bir kurs daha açmaya karar ver miştir. aa rm İlkmektep programları Ankara, 30 (Hususi muhabirimiz - den) — İlkmektep programlarını tan zim edecek komsiyon vazifesini bitir miştir. Eskişehirde açılan köy mual- imleri kursunun tatbikatını gözden geçirmek üzere talim ve terbiye he- yeti azası Hikmetin reisliğinde bir heyet Eksişehire gitmiştir. Köy alfabe kitapları 5 kuruşa satılacak Ankara, 3 (Hususi muhabirimiz » den) — Köy mekteplerine mahsus al- fabe kitaplarını Maarif Vekâleti 5 kuruşa satmaya karar vermiştir. Ve. kâlet, bütün mektep kitaplarını esas İz surette ucuzlatılmasını prensip iti barile kararlaştırmış ve ilk iş olarak kâğıt parasını bile karşılamadı. Zi halde köy alfabe kitaplarını 5 ku- ruşa indirmiştir. Yatan: Steffan ZWELİG Çeviren: Rezzan A. E. YALMAN Saray yine muharrirler ve edipler, mimar ve Rahip yeni evlileri tak- dis ettikten sonra nikâh kâğr dıinı Kral imzaladı. Ve sonra| bütün akrabalar akrabalığın yaklı- Zına göre sıra ile imazaladılar.Bu sa rTarmış parşömen kfğıdınm üzerinde acemi bir el yazısı ile Mari Antuva- net - Josefa - Jan imzası okunur.| 'Tam imzanın yanında kalemden fır- lamış büyük bir mürekkep lekesi... Etraftakiler yavaş sesle bu lekenin | bir uğursuzluğa alâmet olduğunu fi- sıldaşmışlardı. Merasimden sonra halk ta Versay sarayınm bahçelerinde eğlenecekti. Hattâ gece için büyük bir havai fişe- ği eğlencesi tertip edilmişti. Fakat ta- biat buna müsaade etmedi, Havai fi şekleri yerine şimşek ve gök gürültü- sü kaim oldu. Dehsetli bir yağmur halkı dağıtmıştı. Eğlenemediler, Yalnız saraym içinde binlerce mu- mun aydınlatlığı merasim salonunda havanm fenulığından,yağmurdan ve Püzgârdan müteessir olmıyan asilza- deler yemeğe oturmuştu. Yirmi iki kişi sofrada yemek yerken altı bin seyirci salonu doldurüyördu. Bu altı bin kişinin bir tanesi bile geniş nefes almiyor ve elrafın sükühetini bor maktan korkuyordu. Seksen kişilik bir orkestra çalıyordu.Misafirler ye- mekten kalkınca Kral ve ailesi eğik miş başlar arasından geçti Artık ni- sanlı Prensin vazifesi" herhangi bir yeni evlinin vazifesinden başka birşey değildi. Sağında Prenses ve solunda Veliaht olduğu halde on beşinci Lui bu ikisinin yaş yekünu otuzu bul yan gençleri odalarına kadar gö Bizzat Fransa Kralı torununa gece- liğini uzattı,Mari Antuvanete de,asil- zadelerden Düşes De Şartren yeni evli olması dolayısiyle geceliğini giy- dirdi. Rahip yatağa mukaddes sular dökerek dun etti , Saray erkânı odayı terkettiler, Ma- | ri Antuvanet ile Lui geniş yatakları- nm başda yalnız kaldılâr.. Bu süslü perdenin arkasında bir facin başladı. Öyle bir facia ki iç yü- #inl bilen yoktu İKİNCİ BAP İzdivacm gizli tarafları Ertesi günü Lui hatıra defterine iki manaya gelen şu feci kelimeyi yazdı: “Hiç... Ne saray merasimi, ne papazm du- ası fayda etmemişti. Prens sakat idi. İzdivaçta yakmiık vuku bulmamıştı. Hattâ bu yakmlık uzun seneler vuku bulmıyacak, Mari Antüvanet karşı. smda buz halinde, kuvvetsiz bir koca bulacaktı. On altı yaşmdaki bu Prenste koca- kik kuvvet ve kudreti yoktu. Ihtiyar Avusturya İmparatoriçesi, Mari An- tuvanete yazdığı mektüplarda o 7a- manla bu halin geçeceğini bildiriyor ve kızma üzülmemesini tavsiye edi- yordu. Fakat bir iki sene devam eden bu halden artık kayınvalde de mera- ka düşmeye başlamıştı. Luizin hilenü niyetinden şüphe elmek doğru olmaz- dı. Çünkü biçare zevç sevimli zevcesi- ni sık sık ziyarete geliyor, fakat bü - tün bu yakınlaşma teşebbüsleri neti. cesiz kalıyordu. Cuhil Mari Antuva- net bunun gençlik acemiliğinden ileri geldiğine hükmediyor, biçare kızcağız memleket içinde kocasının kudretsiz- liği hakkında dolaşan rivayetlerden müteessir oluyordu. rinde bundan iyi mihenk olamaz. Kendinden sonra gelen On beşinci ve on altıncı Lui'ler bu vâsl saraya musikişinaslarla dolu idi za etti. Ne hudutlar, ne an'ane ve âdetler, ne lisan, nedin hiç birşey & i. Yine yüzlerce hizmetkâr her tarafta dolaşıyor, ahırlarda İki bin tane at besleniyor, balolar, ziya fetler veriliyordu. Kral yine Lui is- mini taşıyordu. Fakat o eski kud- retli hükümdarın -yerinde kadınlara esir olan, sözünü kimseye geçiremi- yen birisi bulunuyordu. Saray yine muharrirler, şair ve edipler, mimar ve musikişinaslarla dolu, fakat bun- ların biç birisi eski odevrin meşhur üdebası ve filozofları deği. o Bir Boseyet,, Racine ve bir Corneille artık yetişemiyor. Etrafı dolduranlar bir sürü dalkavuktan ibaret. Kim Pompadur, veya Du Barry gibi Kra- Im iki baş gözdesinin önünde daha çok eğilir, kendini daha çok beğen- dirirse külâhı o kapıyor. Herkes de- gerine göre değil, dalkavukluğu de- recesine göre rütbe alıyor. Fakat birdenbire herkesin nazarı dikkatini yeni bir hâdise celbediyor; Ortaya on beş yaşında bir gençkiz çıkıyor, Evvelâ Veliaht karısı olarak örtaya çikan bü güzel çocuk bir müd dek sonra, Kraliçe oluyor. Daha Krali- çe olmadan evvel kerkei hissediyor ki bu sarışın Viyanali kiz bu sara - yın içinde büyük roller oynayacak, İlk bıraktığı tesir pek iyi oluyor. Uzun zamandanberi Fransa sarayı bu kadar güzellik görmemişti. Mari An- tuvanette bir heykel zerafeti ve inea liği vardı, Ayni zamanda fevkalâde de canlı ve hayat dolu bir kadındı. ” | Yürüyüşü, oturup kalkışı, dansedişi | kusursuzdu. Sağa sola selâm tere « rek meşhur aynalı salonlardan öyle azametli bir geçişi vardı ki herkesi beyran birakıyordu, O zâmana ka- dar sarayda birinci rolü oynayan ka dmlar bu genç ve güzel kızm onlara kat kat tefevvuk edeceğini hissede- rek. derhal kıskanmağa başlamışlar. dı, Bu on beş yaşmda henüz çocuk denilecek kadar genç olan Mare An- toinette saray o halkımın dimdik ve resmi tavırlarına henüz alışamamış» tı.Bteklerini toplayıp salondan salo- na koşüyor,kocasmın genç kardeşle rile oynaşıyordu.Bir hükümdar karı sına yakışmıyan bu neşeli ve hoppa tavırlar hiç şüphesiz biç kimsenin ho şuna gitmiyordu. Fakat en titiz saray an'anelerine sadık kaliyor, o zaman ağir başlı ve kelli felli bir Kraliçe olmağa çalışı - yordu. Viyana sarayında da merasim ve an'aneye riayet ederlerdi. Fakat bu ancak resmi günlerde yapılır, sair zaman herkes daha samimi, daha ser best yaşardı. Fakat Versailles'de en küçük harekette bile resmiyet ara - nırdı, Tabii olmak ve İçten gelen birşey söylemek veya yapmak pek 4- yıp sayılırdı. Sabahtan akşama ve akşamdan sa- baha kadar dimdik ve büz gibi bir halde yaşamak lâzımdı. Arkası var “Halde tadilât Yeni bir meyva hali binası inşa edilecek Şimdiki sebze hali binasında bazı tadilât İcrası kararlaştırılmış, bunun için 20 bin lira tahsisat ayrılmıştır. Bundan başka kavun, karpuz mevsi- mi biter bitmez inşanta başlanılmak üzere eski Meyvehoşta tamamile as- ve devlete varis oldular, Fakat baba- larmn yaratıcı kuvvetine tevarüs ©- demediler, Krallık devirleri esnasin- da haricen herşey ayni şekli muhafa ri bir şekilde yeni bir meyve hali bi- nası yaptırılması muvafık görülmüş- tür. Bu da belediyeye &0 bin liraya mal olacaktır.
