19 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7
| Madde 78 75. —“ “Grev” ve ve “Lokavt” hallerine müteallik 73 ve 74 neli mad- delerin hükümleri, işbü kanunun tat- bik olunduğu iş yerlerinde, 1 nci mad- denin “Işçi” tarifi çevresine girmiye- cek tarz ile çalışmakta olan müstas- demler hakkında caridir. Madde 76 — Iş ihtilâflarmın halli İçin aşağıdaki maddelerde yazılı olan Uzlaştırma ve tahkim usvilerine sit hükümler, bu kanunun meriyete gir- diği günden itibaren bir yıl sonra tat- bik edilir. Kanunun meriyet gününe kadar herhangi bir iş yerinde mer" bulunan umumi veya husnsi iş şartları ve bunlarm tatbik tarz ve usulleri işbu bir yıllık müddet içinde, gerek iş ve- Yenler ve gerek işçiler tarafından, an- tak kendi aralarmda anlaşma yolu i- İe değiştirilebilir. Madde 77 — Meri iş şartlarmm epsi yahut bir veya birkaçı veya bunlardan tatbik tarz ve üsülleri hak- kmda herhangi bir iş yerindeki umu- Mi işçi sayısınm, 10 kişiden az olma: mak üzere, beşte biri kadar işçi ile 6 veren arasında çıkan anlaşmazlı. ğa: “toplulukda iş ihtilâf” ve ayrı ay- N işçilerin kendi hak ve menfaatleri İçin iş verenle aralarında çıkan anlaş- Mazlığa da: “tek başlı İş ihtilâfı,, de- ir, Bu iki çeşit ihtilâftan her birinin Ükönce uzlaştırma yolu ile kotarıl - Masma tevessill edilmesi esastır. Madde 78 — Bir iş yerinde çalış Makta olan işçiler arasından, elli ki- tiye kadar iki, elliden iki yüz işçiye kadar üç, iki yüzden bine kadar dört ve binden yukarı sayıda işçiler için böş “miimessil işçi” seçilir. Bu mü Massiller, iş verenle işçiler arasmda Çıkacak “tek başlı” yahut “topluluk- la” iş ihtilâflarını kotarmak için iş Verenle veya vekili ile konuşup an - ve meseleyi ğa çar ışmak ödevini yaparlar, İş veren, iş- Gilere vaki olacak tekliflerini bu mü- Messillerle müzakere eder. Arada ih- taç çıkmaması çarelerini iş verenle *mümessiller” beraberce araştırırlar. “Milmensil” seçilmiş olan işçilerin ber Biri, iş arkadaşlarının hak ve menfaatlerini doğrulukla korumak borcundadır. “Mümessil” lerin ne kadar müddet kin ve nasıl seçilecekleri ve hangi takdirde kendilerinden bu sıfatm kal dırılacağı ve bu yolda yapılacak mu- Amelelerin gekli, kanunun meriyete girmesinden sonrs altı ay içinde çıka- Filacak olan “İş ihtilâflarını uzlaştır. aa ve tahkim nizamnamesi” nde güs- terilir. Madde 79 — “Tek başlı iş ihtilâfı,, hda alâkadar herbir işçinin iş veren- Je uzlaştırriması, mümessillerin ara- &ılığı ile olur. Uzlaşma, tarafların ve Mümessillerin imzehyacakları bir za- İrt varakası ile tesbit olunur, Ancak bu suretle uzlaşılamadığı takdirde Muhakemeye başvurulabilir. Madde 80 — A - “Toplulukla iş ih- Mü” hakkında iş veren ve mümes- Billerin ittifakla karara bağladıkları Hzlaştırma şekli ve bunun hangi ta - Pihten itibaren tatbikma başlanaca - Ki, açık ve anlaşılması kolay bir ifa- e ile yazılıp iş veren ve mümessiller tarafmdan imzalandıktan sonra, iş Yerinde işçilerin göreceği bir yere a- #larak ilân olunur. 'B — Bu uzlaştırma kararının mev- Kanu teşkil eden “Toplulukla iş ihti. lâfı” nı ortaya çıkarmış olan işçiler- den en az 77 nci maddede yazıl ni- Babı dolduracak sayıda işçi, kararı kabul etmediklerini, ilân gününden »onra gelen ikinci iş gününün akşa- Mına kadar, iş verene ve mümessille- #6 bildirmezlerse, kararın hükmü o iş Yerindeki bütün işçiler hakkında na - #iz olur. C — Kararm bir suretiiş veren Ye mimessiller tarafından imza edi. letek, iş yerinin bulunduğu mevki i- in işbu kanunun tatbikatma memur rma makama 24 saat içinde tevdi &- ir, Ç — Uzlaştırma kararının hükmü, Ancak karar suretinin ilgili makama sx beşine! iş haftasmın ilk günün. den itibaren tatbik olunur. ki, bu kararm gerek tat- an önce ve gerek başlandıktan sonra, ilgik işbu uzlaştırma şeklinin Beresi ke kanuni htikümlerden herhan- Şu kadar bükme, tatbikm Makamen (Bİ birine aykırı düştüğü görülürse, ika nahmarak meselenin ks - Jnuna uygun şekilde yeniden karara bağlanması lüzumu iş verene ve mü- messillere bildirilir. D — Her bir uzlaştırma kararmn mevzuunu teşkil eden keyfiyet için, kararın tatbikma başlandığı günden itibaren 27 nci iş haftasının ilk günü- ne kadar gerek iş veren ve gerek İş- çiler tarafından, ayni geye ve şekilde yeni bir “Toplulukla iş ihtilâf" orta- ya konamaz. Madde 81 — A “Toplulukla iş ihti- lifi” hakkında 80 nci maddenin “A” İbendinde yazıldığı üzere, iş veren ve mümessillerin ittifakı ile uzlaştırnın kararı verilemezse, veya iş verehle mümessillerin hepsinin birlikte tesbit ettikleri uzlaştırma kararma, 3; İmaddenin “B” bendinde yazılı oldu - İ ğu zere işçiler tarafından itiraz edi- Tirse, ertesi iş gününün akşamma ks- dar iş veren ve mümeesiller tarsfım- dan bu vaziyetin ilgili makama bil- dirilmesi mecburidir, BR — Uzlaştırma kararına bağlan- mıyan “Toplulukla iş ihtilâf" kendi. sine bildirilen ilgili makam, en çok &l- tt iş günü içinde, ihtilâfın çıktığı iş yerine bir memur gönderir, Mümessil lerle iş veren, bu memürun karşısında toplanarak keyfiyet müzakere edilir. Uzlaştırma kararına 80 nci maddenin “B” bendi mucibince işçiler tarafın - dan itirazda bulunulmuşsa, bu işçile- rin aralarından seçecekleri bir işçi da ha müzakereye sokulur, Memurun vazifesi, bir uzlaştırma tarzı araştır. mak ve taraflara teklif etmektir. Bu toplantıda mesele ittifakla halledilir. se, memur tarafından bir “zabıt va- rakası” yazılarak hazır bulunanlarla birlikte imzalanır. Zabıt varakasınn hükmü, o iş yerindeki bütün işler hakkında nafiz olur. Bu suretle mey» | dana gelen kesin uzlaştırmanın mev- zuu olan keyfiyet için, 80 nci madde- nin “D” bendinin hükmü caridir. Madde 82 — A - 8i-inei maddenin “B” bendi mucibince kesin uzlaştır. ma kararma bağlanamamış olan “toplulukla iş ihtilâfı” hakkında, memurun teklif ettiği uzlaştırma şekli ile buna karşı yapılan, itirazla- rr da havi olarak yazılacak zabit va- rakasının bir sureti, 24 saat içinde ilgili makam tarafından valiye veri- lir. B - Bunun üzerine, üç iş günü i- çinde, valinin davetile “iş ihtilâfları hakem kurulu” toplanarak meseleyi rüyete başlar. Hakem kurulu, valinin veya mua“ Vininin başkanlığı altmda teşekkül eder, 1 < O vilâyette iş kanununun tat- bikile muvazzaf en büyük memur: 2 - Hukuk işleri müdürü ve bunun bulunmadığı vilâyetlerde mektupçu: 3 - Vali veya muavini ile “1" ve “2” numaralı fıkralarda yazılı iki za- tm bereberce özel şahıslar srasmdan seçecekleri iki aza. (Bunların o iş ih- tilâfı İle ne doğrudan doğruya ne de dolayısile hiçbir ilgileri bulunma» mak ve muhit itibarile şahsiyetleri hakknda iyi ve.emniyet verici bir kanaat hâsıl edilmiş olmak lâzım- dir). C - Hakem kurulu ihtilâfla ilgili iş vereni yahut iş veren vekilini ve O iş yerindeki İşçi mümessillerini (Şayet mümessiller arasında uzlaş- tırma şeklini kabul etmeyen varsa bunu veya bunları, uzlaştırmayı mü- messillerin ittifakla Kabul etmiş ol maları takdirinde teklif olunan şek- le muhalif kalan nisabı haiz işçilerin aralarından seçecekleri iki kişiyi ça- ğirarak iki terafm — duruşmasını yapar. Bunlardan başka hakem ku- rulu, ihtilâfın çıktığı İş yerindeki İş- şilerden bazılariyle dışarıdan keyfi- yet hakkında malümat veya mütalâ- asmm öğrenilmesine lüzum gördüğü diğer işçiler veya İş verenleri yahut sair bitaraf kimseleri dahi “Şahit ve ya “ehli vukuf” sıfutile çağırıp din- ler. Bu sıfatlarla çağrılan her şahsın hakem kurulu huzuruna gelerek 80- rulan hususa cevap vermesi mecbu- ridir, Bunlar hakkında hukuk muhake- meleri usulü kanununun şahitlere ve ehlivukufa müteallik hükümleri cari- dir. € - Gerek uzlaştırma toplantıları- na ve gerek hakem kuruluna işciler veya iş veren yerine avukat veya da- va vekili yahut vekâletname ile dısa- TAN iş Kanunu Metni Kamutayca kabul edilen iş kanununun metnini bütün iş sahiplerini ve işçileri alâkadar ettiği için aynen neşrediyoruz dan tayin edilmiş berhangi | Bir mümessil kabul edilmez. D - Hakem kurulu, reylerin ekse- riyetile karar verir. Bu karar ken- dilerine yazı ile bildirildiği günden itibaren 12 iş günü içinde terefler- dan birinin valiye itiraz lâyihasını vermemesi takdirinde, Kesinleşmiş olur. Kesinleşmiş karar, kurul tara- fından münasip" görülecek bir vasıta ile neşir ve ilân edilir ve üzerinden 26 iş haftası geçmiş olmadıkça bu- nun mevzuu olan mesele için yeniden “toplulukla iş ihtilâf” çıkarılamaz. Madde 83 — A - Madde 82 nin “D” bendinde yazılr mühlet içinde, taraflardan birinin valiye verdiği “İ- Yni| tiraz lâyihası” ,“Hakem kurulu ka- rifnamesinin ve taraflardan her bi- rile şahitler veya ehli vukufun zap- tolunan ifadelerinin ve başke lüzum- )u vesikalarm tasdikli şuretlerine bağlanarak, bu hususta valinin ay- rica yazacağı bir raporla, 48 saat i- çinde, Ankarada iş kanunu tatbika- tile muvazzaf genel merkez dairesine gönderilmek üzere, postaya teslim €- dilir. EB - Bu cvrakm genel merkez dai- resince alındığı günden itibaren 8 iş e içinde, İktisat vekilinin daveti- le “İş ihtilâfları yüksek hakem ku- rulu” toplanarale meseleyi rüyete başlar. “Yüksek hakem kurulu” ; Başve- kil tarafından seçilecek olan Devlet şürası ikinci reislerinden birinin baş- kanlığı altında aşağıda yazılı tarzda teşekkül eder: 1)Fakülte veya yük- sek mektep profesörleri arasından İktisat vekilinin seçeceği bir zat, 2) İş Kanunu tatbikatile muvazzaf dairenin en büyük âmiri, 3) Iktisat vekâletinde, işin mahiye- tine göre, keyfiyetle ilgisi görülen diğer dalrenin en büyük âmiri, 4) Adliye vekâleti hukuk işleri w mum müdürü, 5) İktisat vekületi “hukuk Müşaviri 6) Dahiliye vekâleti hukuk müşaviri, Bazı mühim iş ihtilâfları için, İk- tisat vekili yukarda sayılanlardan başka bitaruf iki zatı daha“Yüksek hakem kurulu” na aza seçebilir. C) Yüksek hakem kurulu, mese leyi kendisine tevdi edilen evrak ü- zerinde inceler. Kâfi derecede aydm- İatılmamiış bulduğu cihetleri ilgili vi- lâyetten sorarak veya oraca lüzum gördüğü kimselerden tamamlayıcı İ- fadeler aldırarak, noksanları ikmal eder. Ayrıca malümat ve mütalân- larını öğrenmek istediği resmi yahut özel sıfattaki kimseleri çağırıp dinler veya bunların yazı ile cevaplarını ge- tirtir, Bu suretle yüksek hakem Ku- rulu tarafından malümat ve müta- Malarma müracaat olunan kimsele- rin sorulan hususa cevap vermeleri mecburi olup haklarmda hukuk mu- bekemeleri usulü kanununun ehli vü kufa mütaallik hükümleri tatbik ©- lanur, Ç) “Yüksek hakem kurulu” na iş veren veya işçiler, yahut bunların avukat, dava veki gibi herhangi bir mümessili kabul edilmez. D) Yüksek hakem kurulu reylerin ekseriyetile verdiği kararı müna- sip göreceği vasıtalarla neşir ve İ- lân eder. Bu karar kesindir; alâka- darlara yaz: ile bildirildiği günlin er- tesi iş günnüden itibaren tatbik edi- lir. Üzerinden 26 iş haftası geçme- dikçe, bunun mevzuu olan mesele i- çin yeniden “toplulukla iş ihtilâğı” çıkarılamaz. Madde 84 — A- Kazalarda “iş ka- nunu” nün tatbik edildiği yerlerin- de çıkacak “toplulukla iş ihtilâfları” madde 80 mucibince yerinde ve iş- çilerle iş veren arasmda uzlaşmaya bağlanamzsa, mağde $l in (A) ben- dine uygun surette keyfiyetin kaza kaymakamma bildirilmesi o meeburi- 'dir.Kaza kaymakamı vilâyette iş ka numu fatbikatınâ memur olan maka- mı keyfiyetten 24 saat içinde ve doğ rudn doğruya haberdar etmekle mi- kelleftir, B - Vilâyetteki ilgili makam, kay- makamdan sldığı malümat Üzerine 24 saat içinde, İş ihtilâfmm çıktığı yere bir memur göndermek veya kaymakama talimat vermek suretile meseleye el koyar. Gönderilen me- mur yahut kaymakam, madde 81 in B) bendi hükmünce ihtilâf; kesin uz- laştırma ile halletmeğe . tevessili e- der, C - İş iktilâfı kesin uzlaştırma ka- de 8Z nin A bendine göre, yazılacak zâbıt varakasının. sureti vilâyetteki ilgili makama ve bu makam tarafın- dan da valiye verilerek keyfiyet, ay- ni maddenin -(B) bendi mucibince farı hakem kuruluna sev- Ç - Yine o maddenin Ç bendine uygun şekilde “hskem kurulu” na kendilerinin gitmeleri gerekli olan işçilerle iş veren veyahut işbu iki ta- raftan yalnız birisi vilâyet ke- rine gidemezse, “hakem kuru tilâfı her iki tarafın birden gyabiz da rüyet ederek ve lüzum gördüğü kimselerin ifadelerini ve sair malü- matı kaymakam huzurunda İstinabe veya muhabere yolile toplıyarak, ay- ni maddenin Ç ve D bentlerindeki hükümler dairesinde kararını verir. D - Taraflardan birinin vilâyet ha- kem kurulu kararma itirazı takdi- rinde, madde 83.ün hükümleri tatbik olunur, Madde 85 — İşbu fasıldaki bü“ kümler mucibince iş ibtilâflarınm halli için işçiler tarafından verilecek lâyihalar her türlü resim ve harçtan muaftır. Madde 86 — A - Bu faslın hü- kümlerine göre kesinleşmiş olan ka- rarlara iş ihtilâfile alâkadar taraf- ların ittiba etmeleri mecburidir. Bu kararlar, ayni iş yerindeki topluluk- la iş ihtilâfına karışmamış olan ö- teki işçiler hakkımda dahi nafizdir. B « Ekonomik ve sosyal bakımlar» dan fayda veya zaruret görüldüğü takdirde, Iktısat Vekâleti tarafın - dan yapılacak teklif üzerine, her - hangi bir iş yerinde çıkmış olan “toplulukla iş ihtilâfı" için bu fasıl hükümlerince kesinleşecek o iş ye- rinde tatbik edilen iş şartlarmm, ayni vaziyette bulunan ve kendi çev- İ renlerinde iş ihtilâfı henüz çıkma - miş olan diğer İş yerleri hakkında dahi teşmilen tatbik edilmesine Icra Vekilleri Heyetine karar verilebi lir. Böyle bir kârarm hükmüne, il gili iş yerlerindeki iş verenlerle iş- çilerin inkıyat etmeleri mecburidir. Madde 57 — Işbu fasıl hükümle- rince toplulukla iş ihtilâfının halline ait uzlaştıran veya mecburi tahkim musmelelerine başlandığı * günden itibaren ihtilâfim kesin surette ka - rara bağlanmasına kadar geçecek zaman içinde, ilgili iş yerinde eski İş şartlarının - tatbikına devam olu- ür. Madde 88 — Uzlaştırma toplantı- larma iştirak etmesi v kurulu huzuruna çıkması İcap eden işçilerin 'bu ödevlerinin ifası dolayr- sile işlerinin buşında bulunmadıkla- rı zamanlar için ücretlerinden ke - sinti yapılamaz. Madde 89 — Vilâyetlerdeki kurul- larile Ankaradaki yüksek hakem ku- ruluna gelecek olan “toplulukla iş ihtilâfları” nm bu kurullarca kaçar gün zarfında neticelendirileceği ve bu kurulların yazı işlerinin ve sair gerekli muamelelerinin ne suretler. Te ve kimler tarafından ifa edilece- | A gi ve 82 inci maddenin (B) bendinin 3 numaralı fıkrasına göre seçilecek İki aza ile 83 üncü maddenin (B) bendinin 1 numaralı fıkrasında ya- zil: profesör ve ayni bendin son fik- rası mucibince Iktisat Vekilinin #6- çeceği iki azaya ne miktarlarda hu- yur hakkı verilebileceği ve “mümes- sil işçi” seçimlerinde veya iş ihtilâ- fı dolayısile vaki olacak işçi toplan- tılarında gözetilmesi lâzımgelen İn- zibat ve ssayişe alt şartlar ve ted- birler ile bunlardan başka işbu fa- sıl hükümleridin tatbikina ait Ool- mak üzere tesbitine -lüzum görüle- cck usuller -ve' şartlarin “nelerden ibaret olacağı, 78 inci maddenin son fıkrasında bahsolunan, “iş ihtilâfla- rını uzlaştırma ve tahkim nizamna- mesinde” gösterilir. Madde 90 — Herhangi bir iş ye- rinde çıkıp ta vilâyet hakem kuru una gelmiş olan “toplulukla iş ihti- lâfı”, Iktısat Vekâletince o gehir ves ya mıntakanın yahut birkaç şehrin veya mmtakenın veyahut bütün memleketin . umumi: ekonomik ve sosyal şartları bakımından özel bir ehemmiyette görülürse, Iktısat Ve kilinin, Ankaradaki “Yüksek Ku - rul” dan tensip edeceği iki satı ya- hut bunlarâniliveten 83 üncü mad » denin (B) bendinin son fıkrası hük- münce seçeceği bitaraf iki zatı da- ha vilâyet hakem kuruluna, “istis - Daf aza” sıfatile iltihak ettirmek su- retile mahallinde “Büyük Hikem acak | Kurulu” teşkil eylemesi yahut key- fiyeti “vilâyet hakem kurulu” ndan alarak doğrudan doğruya “Yüksek | Hakem Kurulu” na vermesi veyahut o iş ihtilâf ile İlgili vilâyetin veya vilâyetlerin hakem kurullarından ikişer zatın “yüksek hakem kuru - lu” na ilhakile “fevkalâde hakem kurulu" nda keyfiyeti karara bağ - latması çaizdir. Bu suretle verilen kararlar İcra Vekilleri Heyetince âynen veya tadilen kesinleştirilir. 6 ıncı Fasıl İş hayatının murakabe ve teftişi Madde 91 — Ulusal çalışma bü - tünlüğünün düzen altında yürümesi- ni sağlamak üzere, iş hayatının kas Bun hükümlerine ve memleket men- faatlerine uygunluğunu devlet takip, murakabe ve teftiş eder. Bu vazifenin yapılması için, Iş Ka- nunu tatbikatı temin ve takibe sa» lâhiyettar olmak ve Iktısat Vekâle- tine bağlı bulunmak üzere kurulacak nel teşkilât" içinde, ihtiyaca yetişecek sayı ve vasıflarda teftiş ve murakabe memurları bulunur. Madde 92 — 91 inci madde hük- münün tatbiki için, İş hayatının ta- kip, murakabe ve teftişile mükellef olan makamlar *veya memurlar, iş| yerlerini, işin yürütülme tarzımı, her türlü defterler, evrak, hesaplar ve saire gibi iş ve ticarete müteallik vesikaları ve muameleleri ve alât, edevat, cihaz, makine, iptidai mad- delerle iş için gerekli olan malzeme ve teferruatı ve işçilerin hayatma, sağlığına, emniyetine, tekâmülüne, istirahatine veya ikametine sit olan tesisat ve tertibatı, hergün ve her - hângi bir saatte görmek, gezmek, araştırmak, muayene ve tetkik et- mek salâhiyetini haizdirler. Gerek iş verenler veya vekilleri, rekse keyfiyetle gisi görülen «esir şahıslar, takip, | şe murakabe ve teftiş ile muvazzaf ma kamlar veya memurlar tarafmdan çağırıldıkları züman gelmek, ifade ve malümat vermek, gerekli olan ve- sika ve delilleri getirip göstermek ve icabı halinde tevdi etmek, ve birinei fıkrada yazılı salâhiyetleri dahilin - de vazifelerini ifa etmeleri için ken- dilerine karşı hertürlü kolaylıkları yapmak ve bu yolda vaki emir ve taleplerini taallülsüz yerine getir -| mekle mükelleftirler, Madde 83 — Iş hayatımı takip, murakabe ve teftişe salâhiyetli olan makamlar veya memurlar, bu vazi- felerini ifa ederlerken, işin normal gidişini ve iş yerinin işlemesini, tet- kik ve muüyene ettikleri keyfiyetin | verdiği imkân dahilinde, sekteye ve- ya arızaya uğratmamak ve güçleş- tirmemekle ve ancak resmi muame- lenin yürütülüp neticelendirilmesi için aleniyete çıkarılması zarureti hâsıl olmadıkça, iş verenin ve İş yerinin mesleki 'sırları ve şartları, iktisadi ve ticari hal ve durumlari ri hususları tamamen mahrem tut- makle ve kendileri tarafından ma - lümat ve ifadeleri kendilerine müracaat veya ihbarda bulunan işçilerin ve,diğer şahısların isimlerini ve hüviyetlerini ifşa et - memekle mükelleftirler. Madde 94 — Devlet. vilâyet veyâ belediyeler tarafından o doğrudan doğruya işletilmekte olan müessese- lerle Milli Müdafan Vekâletine ait İş yerlerinin veya memleketin emni- yeli için gerekli maddeler yapılan diğer fabrika veya imelâthanelerin ne suretle ve kimler tarafından mu- rakabe ve teftiş edileceği ve bu mu- rakabe ve teftişlerden slmacak ne - titelere göre icap edecek takiplerin ne yollar ve ne gartlar dahilinde yü- rütüleceği bir nizamname İle tesbit Madde 95 — Iş murakabe ve töf- tişine salâhiyetli mökamlar ve me- murlara vaki olacak müracaat veya ihbarlarla murakabe ve teftişe mü - teallik zabıt yarakaları ve saire gi- bi evrak, defterler ve muameleler, ber türlü sesimden rmüaftir. Madde 96 ——- 99 uncu madde muci- bince İş Kanunu tatbikatını temin v8 tskip-ile müyazzaf olmak Üzere kurulacak genel teşkilâttan başka, gerek Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekületinin - ve gerek “diğer devlet veya vilâyet yahut belediye teşkilâ- tmm ifa ile mükellef oldukları va zifeler ve kanunen haiz bulundukla- a da gördükleri ve öğrendikle-! alman yahut! re alâhiyetler itibarile, ig yerlerin» de kendi memurlarına müstakil su- rette yaptırmaları icap eden teftiş ler ve murakabeler, eskisi gibi ayrı- ca cereyan eder, Şu kadar ki, bu su- retle müstakil murakabe ve teftiş » İlerde bulunan diğer devlet, veya vi- lâyet yahut belediye memurlarının, teftiş neticelerini ve bu yolda yap » mağa tevessül edeceklçri takibatı ay- rıca o yerde işbu kanunun tatbikma memur bulunan makama, teftişin bittiği günden itibaren kırk sekiz saat zarfında, yazı İle bildirmeleri lâzımdır, Madde 97 — Iş veretler, işlettik» leri iş yerlerinde ve bunların alâka- u kollarmda, salâhiyettar memurlar tarafından yapılan teftişlerin neti - celerini yazmağa mahsus bir defter bulundurmakla mükelleftirler. Bu defterin şekli, ne yolda doldurulaca- ğı ve buna ilgili muamelelerin usüi- leri “iş murakabe ve teftiş nizam - namesi” nde gösterilir. Bundan baş- ka, iş murakabe ve teftişini kelay- laştırmak üzere, iş verenlerin sene - de kaç defa, muayyen suallere ge - rekli olan cevaplar için, ilgili ma - kam tarafmdan kendilerine gönde- rilecek beyannameleri doldurup ver- mek mükellefiyetinde bulundukları dahi yukarda anılan nizamname ile tesbit edilir. Bu beyannameleri, iş verenlerin hakikate uygun ve eksik» siz doldurmaları mecburidir. Madde 98 — Iş'murakabe ve tef- İ tişile muvazzaf makamlar veya me- mürlar tarafından ifade ve malü- matlarmâ müracaat edilen işçilere iş verenlerin, veya vekillerinin gerek doğrudan doğruya ve gerek doayı- sile telkinlerde bulunmaları, işçileri hakikatı saklamağı yahut değiştir. meğe sevk veya herhangi bir suretle iebr etmeleri veyahut işçilerin Üğili makamlara vaki olan ihbar, müraca» at leri ee bunlara kar veyarifadel Tal Eni yasaktır. İşçilerin de çalıştıkları veya ayri. dıklar iş yerlerile iş verenler hakkın- da, ilgili makamlar ve memurlara ha- kikate uygun olmıyari ihbar ve mij- racaatte bulunarak bu makamlar ve memurları lüzumsuz muamelelere sevketmeleri, iş verenleri haksız yere kanunen muatep vaziyette göserme- ğe kalkışmaları ve ilgili makamlar- ca kendilerinden sorulan hususlar İçin doğru olmayan cevaplar vererek murakabe ve teftişin ifası karıştır. mak, güçleştirmek veya yanlış bir neticeye vardırmak gibi kötü niyetli hareketlerde bulunmaları yasaktır. Madde 99 — Bu kenunun hüküm- lerinin tatbikatını temin ve takibe salâhiyettar makamlar' veya memur- Jar tarafından lüzumu halinde vaki olacak talep lzerine, zabıta kuvet- leri, işbu makamlar veya memurla» rın vszifelerini tam ve kâmil bir su- rette ifa etmeleri esbabını temin-ey« lemekle mükelleftirler. Yedinci fasıl Sosyal yardımlar Madde 100 — İş hayatında iş ka- zalarile, mesleki hastalıklar “analık” “ihtiyarlık” “işten kalma” “hasta lık” ve “ölüm” hallerine karşı yap lacak sosyal yardımlar,, devlet tara- fından tanzim ve idare edilir, Bu vazifenin ifası için, işbu kanı» nun mer'iyete girdiği tarihten. “bir yl sonra, “devlet müessesesi olmak Üzere, bir “İşçi sigorta idaresi” ku- rulur. “İşçi sigorta idaresi" -İş kanunu tatbikatını temin ve takib ile muvaz- zaf genel teşkilâta bağlıdır. Madde 101 — İşçiler işlerine alm- malarile beraber kendiliğinden sigor- ta olunmuş olurlar. Bunlar bu: suret- le, sigortalı olmak hak ve vecibesin- den feragat veys istinkâf edemezler. “İşçi sigortası” hak ve vecibesini azaltmak veyü başkasına devir ve fe- rağ etmek yolunda sigortalı işçinin iş verenle yahut üçüncü bir şahısla vukubulacak her türlü - akitleri de hükümsüzdür. Bu kanunun tatbik edildiği iş yer lerinde işçi tarifine dahil olmaksızm çalıştırılmakta olar müstahdemler hakkında dahi işçi sigortası hüküm- lerinin hak ve vecibeleri cari olur. Madde 102 — İş verenle aynı ça- tu altında yaşayan ve İş verenin işlet- tiği iş yerinde çalışan karısı, usulü, füruu ve kardeşleri sigorteya dahil lArkasi ©
