19 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4
4 No. 167 YALIN Ziya ŞAKIF Düzcede muhtemel hareketler için tertibat alınmı İbrahim bey, nisanın 5 nci günü İzmite gelmiş; Düzcede bulunan Hürriyet ve İtilâf fırkası erkânm - dan Abdülvahap ile çerkes Sefer be- yi Adapazarmdan Hikmet beyi, Ak- yazıdan Talustan bey ile Sapanca - dan tahsildar Beslan beyi ve birade- ri Hasan çavuşu ve diğer çerkes beylerini İzmite celbetmiş; bir gece sabaha kadar devam eden mlzake- reden sonra, Düze, Bolu, Hendek havalisinde çıkarılacak isyanın ana hatları kâmilen tesbit edilmişti. Bu «efendiler, memleketlerine av- det eder etmez, derhal işe girişmiş lerdi. Hazırlıklarını ikmal etmek için her tarafa adamlar ve mektuplar gönderdikleri gibi geceleri de sabah- lara kadar toplantılar ve müzakere- lerle vakit geçirmişlerdi. Bunlarm bu hareketleri en evvel Düzcede nazarı dikkati celbetmişti Düzcenin ekseriyeti teşkil eden ba - miyetli halkı, muhitte bir seyler ha- zırlandığını hisseylemişler; bir taçaf tan Abdülvahap efendinin ve Sefer beyin hareketlerini tarassut ederler. ken, diğer taraftan da Bolu mutasar- rıfı Haydar beye haber göndererek bu gizli hareketler hakkında hükü- metin nazarı dikkatini celbeyimiş - Irdi, Bolu mutasarrıfı Haydar bey, bu #hbarı - kendisine omüracaat eden müdafaai hukuk cemiyeti azalarma, (iki elin bir baş için) olduğundan bahsederek kendi tabirleri veçhi- le — meseleyi (üslübu hakimane) ile atlatmak istemişti. Haydar beyin gerek bu suretle ida | rei lisan etmesinden ve gerek (he- yeti temsiliye) nin emirlerine rağ - men, İstanbul hükümetiyle muhabe- reyi — henüz — kesmemesinden mü teessir olan müdafaai hukuk cemi- yeti erkânı müteessiren Düzceye âvdet eylemişlerdi. Artk-bmen ümitler, Düzcede bU lunan tam mevcutlu bir bölük piy de ile bir bölük 8 merküz etmişti. Fakat burada da Düzcelilere ermiş. y: mişti. Bu müşterek kuvvetin ku - mandanı olan zat, hissen ve ruhan “muhaliflerle beraberdi. Muhalifler, kuvayı milliyeye karşı kuvvetli bir iman taşımaktan mahrum olan bu zatı, tamamiyle elde etmişlerdi. Ve bunun vasıtasiyle, heyeti tems - nin giriştiği mühim işleri, Ankara - dan verilen gizli emirleri, kâmilen öğrenmektelerdi. Böyle bir zatın ku mandasında bulunan bölüklerden, nasıl istifade edilebilecekti?... Müdafaai hukuk erkânı, bu endi- şe ve ıslıraplarik ne yapacaklarını düşünüp dururlarken, süvari bölük kumandanı Hüseyin Avni bey (1) i- le takim kumandanı Ruhsar bey, müdafaai hukukçularla temasa gel - mişler; şayet Düzcede muhalifler ta- Tafmdan bir İsyan hareketi zuhur e- derse, kumandı kendisinden za - rar gelmiyecek bir hale getir sonra, muhaliflerin hareketlerine mâni olacaklarını temin etmişler; ve bu teminatlarını da, derhal icap eden tedbirleri almak suretiyle fiilen gös- termişlerdi. Düzcede muhaliflerin hazırlıkları, ve müdafani hukukçularm da muhtemel kuvvetlere karşi — müda- faa tertibatı devam ederken; ilk is - yen hareketi, Adapazarında belir - mişti, Nisanın 8 inci günü, Adapazarı merkez ve mülhakatmda kuvayı mil liye aleyhinde birtakım taşkınlık - lar gösterildikten sonra, Hendek ile Adapazarı arasmdaki telgraf ve te- lefon hatları kesilmiş. Hendek ile Adapazarı arasmda, (Muduru) su- yu üzerindeki büyük köprü tahrip edilerek bu süretle o havaliye gön- derilecek olan kuvayı milliye ve as- ker müfrezelerinin önünde büyük bir mâni vücuda getirilmişti. Ayni zamanda — o zamana ka- dar siyasi işlere karşı lâkayt kalmış olan — abazalarda da bir hareket ve kaynaşma başgöstermişti. Bunlar da, (her ay yüz elli lira aylık. mü- kemmel son cephane.. kuvayı milliye mensupları- nın meallarmı yağma) gibi vaitlerle elde edilmişlerdi. Onun için bu vâ - itlere tamah eden abazalar da, ta - kım takım muhalifler tarafına geç- mektelerdi. Adapazarında bu hareket başlar başlamaz, vaziyeti daha yakından tetkik etmek için, Bolu Kuvayı milli- ye kumandanı Mahmut Nedim bey sistem bir silâh, bol| ş bulunuyordu (2) derhal Düzeeye gelmişti. Ve o- rada edinebildiği malümatı, şifreli bır telgrafla (Mustafa Kemal paşa- ya) arzetmişti. Ayni zamanda Haydar bey di yaretine şu kısa ve şifreli çekmişti (Adapazarı ile Hendek arasmda kâln Çatal köprü nam mahaldeki köprülerin ve Mudurnu suyu köprü- sünün, kuvayı milliye aleyhtarları İ tarafımdan tahrip edildiği maruzdur. Alelâde bir ihbardan İbaret olan bu telgraf, o havalinin en büyük İ- dere memuru ve her cihetle memuru mes'ulü olan mutasarrıf o Haydar beyin vaziyete karşı olan alâka ve düşüncesini teriyordu. Kuvayı milliye sleyhtarları, kim- lerdir?.. Kuvvetleri neden İbaret- tir?. Başlıyan hareket ne gibi bir mecra takip etmektedir?.. Bu hare- ketin neticesi, ne olabilecektir? Mu- hiti tehdit eden felâketin önüne na- | sl geçilebilecektir?.. Bu isyan hare- ketini muhite sirayet ettirmemek için ne gibi tedbirler ittihaz edil - miştir”. Bunlara dair hiçbir malümat ve- rilmemiş: heyeti temsiliye, kâfi de- recede tenvir edilmemişti. Böyle ol- makla beraber Mustafa Kemal pa- şa, derhal Geyvede bulunan 24 ncü fırka kumandanı Mahmut beyin na- zarı dikkatini celbetmişti. Fakat: hâdise mevkiinde bulunan asıl salâhiyettar zevatın isvan baş - langıcında vaziyete elddi alâka gös - termemeleri vüzünden iki gün zar- fnda asilerin adedi dört bini teca- vüz eylemisti Bu suretle de bütür o muhit, çok elddi bir tehlike çem- beri ile çevrilmişti. i Adapazarmda bu isyan Hmreketi baslar başlamaz, mutasarrıf vekili ve Hürriyet « İtilâf fırkası İzmit şu- Bolü mutasarrıfı heyeti temsiliye ri- telgrafı ” | bsi reisi İbrahim boy. yanında Ban İ'dirmalr Ahmet ve Entellijens Servis hizmetinde müstahdem Kel Kâmil i- le Düzceye gelmis: başta Abdülva ; hap efendi olduğu halde bütün çer kes beylerini Sefer beyin evine top- yarak İsyan hareketi için İstanbu- lun verdiği son emirleri tebliğ et - mişti, Düzce isyan hareketi, nisanın 10n- cu cuma günü başlamıştı. O gün cu- ms namazından sonra bütün çerkes beyleri köprübaşı çerkes köyünde toplanmışlardı. e Yanlarında mühim miktarda atlı ve silâhlı asiler vardı. Bunlar, derhal etraftaki Türk köylerinin eli silâh tutan halkını toplamışlar buraya getirmişler; ca » mi avlusuna doldurarak etrafa tel örgü çekmişler; her tarafa da silâh- li nöbetçiler dikerek: — Ya, bizimle beraber isyana işti- rak edersiniz ?.. Veyahut bu tel ör- güler içinde cah verirsiniz. Diye tehdit etmişlerdi. Ayni 78- manda ellerine geçirdikleri bir iki cahil ve haris köy imamma boles para vererek onlarm (ruhlarında kuvayı ve karşı bir nefret ve | heyecan uyandıracak bir propagan- daya girişmişlerdi. TArkası var! (1) Bu zat şimdi, Galatada Omer Abit Hanı civarmda kasaplıkta iştigal etmekte imis, İ "G5 Muhtelit tarihlerde, memleketin bir İ çok yerlerinde ve ana vatan haricinde çok değrli hizmtlerde bulunan bu zat, yimdi Paşabahçedeki Şişe Fabrikasında iştigal etmektedir. TAN ABONE VE İLAN ŞARTLARI Sigortalı Normal Türkiye için Lira K. Lira K Vaylik 150 135 3 : ye 7 s0 “— Dışarı için Lira K Mn 14 — 0 6 , 650 1 yılık 1709 Min için İlâncilik Şirketlerine mü racaat edilmelidir. Küçük ilânlar doğrudan doğruya idaremizce almabilir, Küçük ilânlerm 5 satırlığı bir defalık 30 kuruştur. 5 satırdan far lası için satır başma 5 kuruş almır, Bir defadan farla yekündan Ye 10 kuruş indirili Memleket harıtına sigortalı abone yazılmaz. Günü geçmiz nüshalar $ kuruştur. 2 TA'N KUŞBAKIŞI Talihli adam Talihli adama geçen sene piyango- dan tam 5.000 lira çıkınca, karısı sevincinden aklını oynatımıştı. Onu Viyanada tedaviye götürdü. Orada yedi sekiz ay kaldıktan sonra talih- li adam, piyangodan eline geçen pa» | radan maada, biriktirdiği birkaç ku- ruşun da üstelik gittiğini gördü. Fakat o, talihine güvenen bir adam-| dı. Talihine küsmedi. Istanbula beş parasız döndüğü zaman bir eşek ara- bası ile sebze satmaktan başka bir iş bulamamıştı. Bir gün tıklım tık- im sebze dolu arabasile bir yokuşa dayanmışlardı. Önüne ak sakallı bir adam çıktı. Ondan çok eseğine acımış olan ak sakallı: — Al şu yüz lirayı, bırak bu eşye- gin yakasını, diye eline yüzlük bir banknot sıkıstırdı. Talihli adamın yüzü güldü ve bıraktı eşşeğin yaka- sm. Fakat yüz lira mum gibi eri- yip gidince talihli adam yine yollar. da talihini aramağa basladı. Talihli adam bir gün beş parası olmadığın unutarak tramvaya bin- di. Parası olmadığı aklına gelince tramvaydan indi. Siz ondaki talihe bakım ki o indikten iki dakika sonra tramvay yokuştan aşağı yuvarlandı. Ve bütün yolcuları helâk oldu. Bu talihli adamı dün yolda ilk de- fa talihine küsmüş bir yüzle dolaşır. ken gördüm. Bana: — Ben artık talihli bir adam ol duğuma inanmıyorum, dedi. | — Sen çıldırmışsın öyle ise, de-| dim. . Acı acı güldü vet — Hayır, dedi, sen de talihimin| bana kurduğu bütün tuzakları bil sen, inanırdım. Tasavvur et. Aç karıma dolaştığım yolda beş kuruş buluyorum. Köşedeki dilenci ağlıya ağlıya yakama yapısıyor: — Vallâhi kardeşim, o beşlik ben- | den düştü, diyor ve hakikaten bu! paranın ondan düştüğünü anlıyor ve İster istemez veriyorum, Panta- lonun eebinde unutulmuş dolgun bir cüzdan elime değer değmez eskici - den 50 kuruşluk pantalonu bir lira- ya alıyorum. Dolgun cüzdan içeri- sinden yirmi bes kuruş çıkıyor! Söyle dostum! Bana, daha buna benzer bir sürü kahbelik yapan bu talihin neresine inanayım? Bedri RAHMİ İstanbul Komutanlığı Sa- hınalma Komisyonu ilânlar: İstanbul Komutanlığına bağlı kıt'atın senelik ihtiya- cı olan 201,700 kilo Sığır eti kapalı zarf (o usuliyle 24-6-936 çarşamba günü saat 15,30 da alınacaktır. Muhammen tutarı 70,595 li- radır. İlk teminatı 4780 lira- dır. Şartnamesi 250 kuruş mükabilinde verilir. Komis- yanumuzda hergün öğleden evvel görülebilir. İsteklile- rin ilk teminat makbuzu ve- ya mektuplarile 2490 No. lu kanunun 2, 3 üncü maddele- rindeki yazılı vesaikle bera- ber ihaledenenaz bir saat evveline kadar teklif mek- tuplarını Fındıklıdaki komu tanlık satınalma Komisyonu na vermeleri. (3075) ... Istanbul Komutanlığına ibağlı krt'at ile Gümüş suyu | Hastanesinin senelik ihtiyacı olan 57,000 kilo Koyun eti kapalı zarf usuliyle 24-6-936 Çarşamba günü saat 15 de lalınacaktır. Muhammen tu- tarı 25650 liradır. İlk temi- natı 1924 liradır. Şartname- si 250 kuruş mukabilinde ve rilir. Komisyonumuzda her- igün öğleden evvel görülebi- lir. İsteklilerin ilk teminat makbuz veya mektuplarile 2490 No.lu kanunun2,3 üncü maddelerindeki vesaik- le beraber ihaleden en az bir saat evveline kadar teklif mektuplarını OFındıklıdaki Komutanlık satinalma ko- misyonuna vermeleri. (3076) | ... Komutanlık Birlikleri ih- ş| açık eksiltme ile tiyacı için 28,000 kilo vazlık MEMLEKET MANZARALARINDAN : Perk Değirmenci EKETTE Abdullahın katili İzmirde yakalandı Izmir, (Tan)— Cumaovası nahiyesinin Gölcükler” köyü civarında Kı- sık mevkiinde tütün tarlasında değirmenci Abdullah: biçakla yaralıya- rak öldüren demirci Halil dün adliyeye verilmiştir. Kavga esnasında başmdan yaralenan Halilin yarası bi afiftir. Diğer yaralı Hüseyin oğlu Ali Benüz hastanede tedavi altındadır. il, dün akşam müstantiklikçe #stiçvap edilerek tevkif edilmiştir. Tahkikata devam olunmaktadır. Sıcak kaplıcaya tren seferi Sıvas, (Tan) — Sıcak kaplıcaya devlet demiryolları idaresi tarafm- dan tertip edilen kaplıca trenlerine bu ayın on beşinden itibaren başla» nacaktır. Trenler, geçen yil olduğu gibi, gene haftânm üç gününde cu- martesi, pazar, pazartesi günleri sefer yapacaklardır. Trenler, 15 ey- lüle kadar devam edecektir. er taraftan, Sıvasta her yıl açılmakta olan ehli hayvanlar sergi- si için Kapakyazısı denilen mahalde yeni bir bina tır. Yapının süratle tamamlanması İçin çalı inşasma maktadır. başlarımış- Maraşta trahom ile mücadele için bır cemiyet teşkil edildi Maraş ve Antep valileri Ani Maraş. (Tan) — Maraşta trahom hastalığı ile mücadele etmek üzere bir cemiyet teşekkül etmiştir. Bu cemiyet gizli trahomluları meydana çıkaracak, hastanm iyi tedavisini temin ederek hastalığın — intişarmı önliyecektir. Yeni halkevinin himayesinde açıl. mış olan biçki, dikiş ve şapkacılık Uşakta spor tepli sporcularla bir arada yurdu büyük bir sergi hazırlamağa başlamıştır. Maraş gençleri, tadei ziyaret mak- sadiyle yakmda Ayıntaba hareket e- deceklerdir. Maraş valisi, Mustafa Adit Bayman bazı işler etrafında temaslarda bulunmak üzere Anka - raya gitmiştir. çalışmaları Uşak, (Tan) — Uşak gençler birliği, Halkevi spor komitesi tarafın- dan yapılan karşılaşma fikstürünün birinci devresini büylik sayı farkları ile bitirmiştir. Yukarıki resim, Uşak gençler birliği oyuncularını bir ara- da gösteriyor. Patates 24 Haziran 936 Çarşamba günü saat 16 da almacak- tır. Tahmin edilen bedel 1960 liradır. İlk teminatı 147 liradır. İsteklilerin vak-! ti muayyeninde Oteminat mektup veya makbuzlariyle Fındıklıdaki Komutanlık arttırma eksiltme komis- yonuna gelmeleri. (3160) 1284 “TAN, Balıkesir Sivas civarındaki tren kazası tafsilafı ivas - Erzurum kazanın tafsi- Sivas, (Tan) — tren yolu üzerindei lâtı şudur; Sivas istasyonundan demir ve sas ir yol malzemesi götürmekte olan yük treni, Tecer istasyonu istikame- tinde ve 67 inci kilometrede devril. miştir. Devrilmenin sebebi, yağmar» ların tesiri ile rayın altındaki top- rağın akıp gitmesi ve bu yüzden rayların bozulmasıdır. Bu devrilme» de makinist Ömer, ateşçi Kadri, gardöfren Mehmet ve Hâmit ağır surette yaralanmışlardır. Trende bulunan inşaat doktorlarından Safi de devrilen vagonlardan birisinin altında kalmış, bir kolu kırılarak başndan yara almştr. Gardöfren Hâmit, aldığı Yaraların tesirile öl- i müştür. Hâmidin cenazesi, kaza ma halline getirilen ikinci bir trenle ve diğer yaralılarla beraber Sivasa ge- tirilerek memleket hastahanesine kaldırılmıştır. Yarakların sıhhi va» ziyeti düzelmeğe başlamıştır. Tre » nin devrildiği haberi üzerine, Kay» seri işletme müfettişi ve bazı müs hendisler kaza maalline gelerek tet- hiklere başlamışlardır. eemeneiinetnmemenennezbeizenieini Dükkânların kapanması kararı İzmit, (Tan) — Belediye cumar- İteni günleri öğleden sonra dükkân- ların kapatılması hakkımdaki emri geri almıştır. Dükkânlar eskiden ol- duğu gibi açık kalacaklardır. Üçüncü umumi müfettişlik ziraat müşavirliği Çanakkale, (Tan) — Vilâyet zira» st müdiri Reşat Atala, üçüncü umur mi müfettişlik ziraat birinci müşa » virliğine tayin edilmiştir. Reşat Atas lay. Ankara yoluyla Erzuruma gi - decektir. Merkz hükümet doktoru Muhlis de terfian Edirne sıhhat di- rektörlüğüne tayin edilmiştir. Köylüye buğday tevzii Srvas, (Tan) — Kiziley kurumu, Sıvas ve çevresindeki köylüye 240 ton buğday dağıtmağa karar vermiş tir. Bunlardan 6 - 7 ton Sıvasın İçin- de bulunan çiftçiye, diğer kısımları da çevredeki köylüye derhal tevzi © dilecektir. Sivas ihtısas mahkemesi Sıvas, (Tan) — İhtisas mahkeme» si kaldırılmıştır. Mahkeme, lâzım » gelen devir musmelesini yapmakta » dir. | Küçük Haberi | * Bergama, (Tan) — Son yan « gından sonra, belediye şehir dahilin- de her ne şekil ve surette olursa ol- #ün kuru ot depo edi eğini ilân etmiştir. Bu isabetli karar, iler- de vukuu muhtemel tehlikeleri ön - lemiş olmaktadır. * Çanakkale, (Tan) — Tlk ve orta okullarda çok güzel sergiler açıl - mıştır. * Sıvas, (Tan) — Gökmedrese müzesi bugünlerde açılacaktır. * Sıvas, (Tan) — Uray lfaiye kadrosunu genişletmeğe karar ver - miş ve bir İtfaiye makinesi daha 8a- tmalmıştır.
