12 Nisan 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5
124-986 İtalyanlar Dessie yolunda bir şehri da ——8 Adisabağfada esir edilen Eritreli askerler tercümanlar vası ha iş gal ettiler a Italyan cephesindeki vaziyati anlatıyorlar Asmara, 11 (AA) — Havas muha birinden: Italyan kuvvetleri 2 Dessie yolu Üzerinde Kobbo'ya girmişlerdir. Imparator nerede imiş ? 'Asmara, 11 (A.A) — Havas mu- habirinden: Aşiyangi gölü muharebe- sonra İmparatorun nerelere e şu suretle tesbit edilmiştir: anda, İmparator Addi-Ota- meme Gece yarısı Korama gitti, orada iki sast kadar istirahati müteakıp, katır sırtında olarak ve maiyetinde yüz kadar sakerle cenuba doğru hareket etti, Ertesi geceyi Uombaberta sırtların | An geçirdi. 6 Nisan günü Maraua ci-| yarma gelip orada geceledi ve ertesi günü çıkıp gitti. Yeni askerler Napoli, 11 (A.A) — Uraniya va- m İnebolu faciası me3'yileri İzmir, 11 (Tan) — İnebolunun bat- masına ve birçok kimselerin ölümüne gebebiydt vermek suçundan #livari Mehmet Ali, üçüncü kaptan Rahmi, | garkçı Halit ve Sami ile telsizle emir vererek geminin muayyen haddinden fazla yolcu almasına sebep olan De nizyolları Işletme Şefi Zekeriyanın | Hirimu muhakemelerine karar ve » rilmiştir. Kaptan ve çarkçıların 383 neti maddenin son frkrası, Zekeri» yanm da 240 mer madde İle ağir 0© zaya sevkedilmeleri o kararlaşmıştır. | Kaptan Mehmet Ali, halen burada mevkuf bulunmaktadır. PE mm Malya » Arnavutluk askeri | anlaşması — Buranın siyasi Dış Bakanlığında arasında askeri ie imza edildiğine muhak- | 7 “Atina, 11 (Tan) Mmahfellerinde ve Halya ile Arnavutluk bir muahedi puru 88 sübay ve 202 neferle dün ak- şam Eritreye hareket etmiştir. Kaf» | faro Dto vapuru da 52 uçman, bir mikdar da levazımla ayni istikamette yola çıkmıştır. Habeşler 400 ölü vermişler Roma, 11 (A.A.) — Mareşal Ba - doğlio 182 numaralı resmi tebliğinde bildiryor: “Bir taraftan Eritreli ve milli kıt'alarımız, harp pldnmmız tat- bik etmek üzere, hareketlerine de - vam ederlerken, diğer taraftan Aze bo ve Galla muharipleri, yeniden düş mana yetişerek, Cormat suyunun ce- nubunda Habeş dümdarlarını mağ - lip etmişlerdir. Bu çarpışma esnasın da düşman, muharebe meydanında dört yüz ölü bırakmıştır. Iğtinam 0- lunan silâh ve mlhimmattan başka, beygir ve katırlariyle beraber tam bir kol esir edilmistir. Meksikada Eski Cumhurreisini yakalamak istediler Meksiko, 11 (AA) — Meksiko garnizonu şefi, General Navarro, dün yanında yirmi asker ve sekiz po- lis olduğu halde, Meksikoya 50 mil mesafede Santa Barbara'da, eski cu- mürrelsi Calles'in oturduğu evin önü ne gelmiştir. Calles bu sırada Hitle - rin “Meln Kampf” eserini okumakta idi. Kendisine tevkif edileceği söylen- diği zaman, Calles “emrinize hazı- rım,, cevabını vermiştir. General Na- varro, Meksikanm menfaati, bu tev- kifi icap ettirdiğini söylemiştir. Polisin elinden kaçtılar Meksiko, 11 (A.A.) — Dün sabah tevkif edilmiş olan eski Cümurreisi Calles ve arkadaşlarının meçhul bir kak nazarile bakılmaktadır. MİS GUYİNİ İBAŞKA BİR ELFORD || YERDE NİŞAN //215 OLACA İ HAYDİ Bınak|VED. JA PİPLANINI TATBİK ET! semte doğru firar ettikleri resmen Hiç MERAK ETME, o SONDÜRUYORUM) İ MECNUN VED. MUMU TAM ZAMANIN - SÖNDÜRDÜNİ BiR MÜCRİMİ YAKALAMAK TEHLİMELERE ire f Hindenburg balonunun son seyahati Berlin, 11 (A.A.) — Dün saat 18- 40 da Friedriehahafen'e gelen “Hin- denburg” balonu, 11 günlük bir seya hat yapmıştır. Balon saatte vasat! yüz kilometre hesabiyle 216 saatte 21260 kilometre mesafe katetmis, İ muhtelif 10 memleket, 3 kıt'a ve al lantik denizi Üzerinden uçmuştur. Balon yolcu olarak 73, zabit ve | mürettebat olarak 53 kişi taşımak! 1500 kilo navluna tabi eşya, 3000 ki- lo yiyecek ve 60000 kilo benzini ha - mil bulunmakta ii. Balonun, boş olarak ağırlığı 112000 kilodur. Hindenburg balonunun gidiş seyahati hüdisesiz geçmiştir. Dönüş» te, Afrika kıyıları açığında, dört mo- törden biri bozulmuş, makinistler ha sarı tamir etmişlerdir. Bu motör İh- tiyata almış, ve Friedrichschafen'e kadar kullanılmamıştır. Balon kuman woktor Ekener 'danı, yüzbaşı Lehmann, bu hâdisenin gayri tabii olmadığını ve motörlerin durmadan 330 saat çalıştığını söyle- miştir. Fransa hükümetine ür tepelik 1 (A.A) — Alman hükü meti, “Hindenburg” balonunun Fran- siz toprakları Üzerinde seyahatine müsaade etmek suretiyle — göğtereiği yardımdan dolayı, Paris elçisini Fran sa hükümetine teşekküre memur et- miştir, İkea imiz Yunanistanın silâhlanması Atina, 11 (Tan) — Hükümet tara fından gazetelere verilen bir tebliğ: Yunanistanm teslihatı için kara, dı niz ve hava erkânı harbiyelerinin gös terdikleri lüzum üzerine yüksek mü- dafaa meclisinden verilen karar veç- hile birçok levazım: harbiye sipariş- leri yapıldığı ve bu liç askeri bakan- hıkların levazım ve teçhizat komisyon larınm birleştirilmesi hakkında bir kanun kabul edileceği bildirilmekte » dir, bildirilmektedir. Calles ve taraftarlar Tin, Guatemala'ya iltica etmek ni - yetinde oldukları söylenmektedir. Eski İspanya Reisicumhuru yine faaliyette «lan mahfellerin teminine göre, eski Cümurrelsi Alcala Zamora, siyasi fa sliyete yeniden başlamak ve gelecek seçimde, Girnata vilâyetinden nam - zetliğini koymak niyetindedir. Zamo ra, Cümhurreisi seçilmezden evvel, şe fi bulunduğu Terakkiperver partisi - nin idaresini yeniden eline alacaktır. Uzak Şarkta Hudut hâdiseleri devam ediyor Moskova, 11 (A.A.) — Tas ajan- İnn Kabarovsk'dan haber aldığına göre, 9 nisan saat 1430da Sosno- voyapad hudut karakoluna mensup 5 kişilik bir Sovyet müfrezesi Rassip- nayapod karakolunun şimalinde ve Sovyetler arazisinde huduttan bi metre kadar içerde bir mahalde kaç kişiden mürekkep olduğu bilinmiyen Mançuriden gelme bir grupa rastgel- miş ve durmaları için verilen İşaret üzerine bu hudut mütecavizleri, 8 yet hudut muhafız mifrezesine #feş açmışlardır. 20 dakika süren bir çar- pişmadan sonra mütecavizler Man- çuri arazisine sığınmışlardır. i Karşılıklı protestolar | Moskova, 11 (A.A.) — Dişişleri Halk komiseri muavini Stomoniakof, Japon Büyük Elçisi Ohtayı kabul e- derek Grovekovo mıntakasında ve huduttan takriben bin metre ötede bazı silâhlı eşhasın Sovyet hudut mu- hafızlarma karşı ateş açarak Rus top raklarına girmiş olmaları keyfiyeti ni resmen protesto etmiştir. Buna cevap olarak Japon büyük elçisi de, ayni hâdiseden dolayı Japon İ hükümeti adma protestoda bulun. muştur. Japon hükümeti bu hâdise- nin Sovyet hudut muhafızlarınm | Mançu mmtakasmda Japon askerle. İrine karşı ateş etmesinden doğduğu- İnu iddia etmektedir. Büyük elçinin söylediğine göre hâdisede Uç Japon j ölmüştür. | Edgar Wallace'in BENi GÖRMÜŞ OLMALILAR, Hum İSÖNMEDEN ATEŞ ZTMELİYDİM lAcaBa NEDEN BÖYLE ABİ, BENİ | TAKİD ET DIKİ YERİNDEN OYNAYA, Hilâr can rte ebed Madrid, 11 (A.A) — İyi malümat | SİRLANINIDA UNUTMUŞLAR! Türkçede menfi anlamlar vi “Yok,, ve “hayır” kelimeler: N rinin “Güneş - Dil,, teorisi esaslarına göre analizi (Türkçede menfi anlamını ifadeye yarıyan ek ve edatlardan bundan önceki yazılarımızda Bugün de doğrudan doğruya ke- bahsetmiştik. lime halinde menfi anlamma delâlet eden sözlerden “yok” ve “ha- yır” kelimelerini analiz ediyoruz): Av-Ay “Yok” ve “hayır” menfi sözlerinin analizine başlarken, bunların elde bu lunan en eski oriğinini gözönüne al- mak muvafık olür, Türk dilinin bili. nebilen en eski lügat vesikast olan Divanü Lügat - it - Türk,, ten gu İki kelimeye bakalim: 'Av: Bir âmirin emirine karşı in- | edatıdır. “Ay: (Av) gibi inkâr kelimesi: | dir”, (1). Bu iki orijinal Türk kelimesinin ayni anlama gelmeleri Türk “Güneş " teorisini teyit eden bir delildir. Çünkü lerinden, ta si çıkar. Bu “ay” ve de tamamiyle bu. müsav ayni anlama gelmektedirler, mına gelmesi, uyarak | rında bir * nu kolaylıkla or» - İ ğini göst n İcrasını en uzak silje İle alâkası “ay av sx az” elemanı, gene - bu yazı serisinin başmdanberi menfi an- İammn esası olarak ileri sürdüğü. müz - (V -- 2) formülüne uymakt dır. * Bunu teyiden “Yakut Di nde de “ay” Kelimesine şu r verilmektedir: “uzaklaşma, nihayete erme, kesilme” (21. Şu halde (V. -- 2) ve onun bir de şimi olan (V. -- y) fonemlerinde uzaklık, uzak sahaya düşme, bitip tükenme, sona varma, kesilme” an. nları, menfi manasın; kuran esas âmil ole bitme, alınabilir, İşte “yok” ve “hayır” kelimeleri. pin menfi anlamları bu “ay” sözünde mündemiçtir; Yok “Yok” kelimesinin etimolojik gek- (1) Ay: Doğrudan doğruya “u- zaklaşma, bitme, tükenme, sona er- me, kesilme” anlamlariyle birinci de- rece prensipal köktür (41. (2) Ok: Kelimeyi tamamlıyan, ms-| nasmı tayin ve ifade eden, onu İsim- lendiren ektir. (Ay 4 ok — ayok) etimolojik şek- linden baş vokal düşerek kelime (yok) şeklini almıştır. Manası, düşü- ülen herhangi bir süje veya obje- nin onu düşünenlerin muhitinden u- zakta olduğunun, yani hazır bulun. madığının İfadesinden ibarettir, Not: 1. — “Yok" kelimesi Türk lehçelerinde muhtelif şekiller alır: I. Yakut lehçesinde “souh, ve “hioh”; TL. Çuvaş Lehçesinde “suk” ve “syok”; EMDE ÖYLE ACELE | (AÇMIŞLARKI MAZİNENİ GEL SENDE A , N DAYAN / | Yuk II Kırgız - Kazak lehçesinde IV, Kazan lehçesinde “etik”, Bütün bu şekillerde “y” nin geçen “g” v “cok, “Yuk” ve rine hep ak sâha anlamı veren kategoriden iması da, “ mesindeki “y” nin bir “2” den değişme olduğunu te- yit eder. Not: 2. — Yakut lehçesi ile Altay lehçelerinin bazılarında “sız” menfi e ki yerine doğrudan doğruya “souh >— yok" kelimesi kullanılır. akutçadan örnekler: “Ere suoh ersiz, kocası “öyü suoh w a- li suoh- Not: 3. — (Yok) yerine (yoh) şek li bizim eski metinlerimizde bile Bütün bu lehçe değişmelerinin, ke- lmenin yapısındaki birliği bozmak şöyle du: kis kı irdi- rmek Üzere bunların etimo- lojik şekillerini sltalta yazalım: w (8) tağ--ay(2) ok ğ uğ 4* oh oh Suk *toy-ok # ok — uk ob Suk $ Yoh :oj (8) şeh , Bu tabloda asıl menfi anlamı ve- ren (2) numaralı elemanın hep “y sx 4,8, €) konsonlariyle kurulduğu açık- ça görülmektedir. Bu uzak saha gös- terici elemanın (y) ye değişmesi yal- Kazan lehçesiyle Garp Türkçe- sinde görünmesi de elemanın orijinal liğini anlatır. Yalnız Yakut ve Çuvaş kelimeleri- nin iki tanesinde görülen (4) nums- palt eleman tamamlayıcı ek rolünü oynamakta ve üçüncü elemanda bir > veya “obje” ifade edilmekte- 0 Yok Suoh Hıoh Suk Syok Cok Cuk N Hayır “Hayır” kelimesinin etimolojik şek li şudur: wa © (ah kayır) (1): Ah: Ana köklün yerini ve onun ahlammı temessül ettiren birinci derece prensipal köktür, “E- sas” anlamınadır, (2) Ay: Burada (y — 2) dir. Sü- je veya objeden çok uzak bir saha ifade eder. Kök anlamın böyle w- zak bir sahaya atılması, süje veya objenin onunla slâkasınm kesilmesi- ni anlatarak menfi anlamını vücuda (3) Ir: Kök anlamınm eğe veya | objeden tamamiyle uzak sahada te- karrür ve temerküzünü ifade eder ki bununla menfi anlamı ketileştiril. miş olur, Baş vokal düşerek teşekkül eden (hayır) kelimesi, kök anlamının süje veya objeden pek uzak bir sahada tekarrür ve temerküzlnü anlatır ki bu da süje veya obje ile kök anla- mı arasmda kat'iyen rabıta kalma- dığı, demektir. Görülüyor ki, doğrudan doğruya kelime olarak menfi, anlamma gelen sözlerde de asl menfi manasmı ve- ren unsür, gene (V. -- 2) formülüne uymaktadır (5). UN. DİLMEN (1) Divani Lügat « - Türk, sahife 43, (2) Pekarski: Yaket Dili tügati (3) Bu kelime (Ulus) wn 1-11.1935 m» yumda dn liz edilmiştir. doğrudan doğruya ik bir “ağ” ana kö. , dan değişm. ann kök anlamın en uzak saha sini ifade eden bir unsur gibi de ve yine aynı manaya varılır. Bu halde ke- limenin ilk etimolojik gekli (ağ 4. a8 - ok) olmuş olar. (3) Türkçede menfi anlamma gelen sör. lerden sonuncusu olan “değil” kelimesiyle buna ilgili sözlerin analizini de yarm yara- e A Amy Mollison Brüksele döndü Brüksel, 11 (A.A) — Kadın tay- yareci Amy Mollison, Kongodan di nen bir Belçika tayyaresiyde Brükse- le gelmiştir. Colombechar'da kalın tayyaresinin tamiri için muktezi par çaları aramak Üzere derhal hususi kü çük bir tayyare ile Londraya hare- ket etmiştir, m.
