16 Ekim 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

16.10. 93$ CMAL “ BARIŞA DOĞRU ” kndaki görüşünü hülâsa eder. Fil bakika bir taraftan Habeşistanda mü- | devam ederken, diğer tarafta da Cenevrede İtalyaya karşı tatbik 8- dilecek ekonomik müeyyideler üzerin de görüşülürken, barışa doğru adım stldığına delâlet edecek emartler de lirmiştir. Ajtns haberleri, Italya elçisi Kont de Vinci'nin Habeşis andan ayrılma - > istemesini, Habeşistanda vi “ek barış görüşmelerine başlamal ** bulunduğuna atfediyorlar. Bu #efi- tin Habeşistandan 8) ta bu derece inat göstermesi diplomasi i rülmemiş bir hâdisedir. disinden itimat esirgendiğini hisseder etmez, bir sefirin derhal ayrılması, dip inin en iptidai tesmöllerinden biridir. Kaldı ki Italya sefirinin Adi- sababadan ayrılmasnı istilzam eden sebep, bir harp dolayısile, iki devlet siyasal münasebetlerin ke , Italya sefirinin buna rağ- men, Adisababadan ayrılmak isteme- mesinin sebeplerini araştıran Ajans muhabereleri, bunun: belki de İtal Yanm Habeşistan ile gizli barış mü- zakerelerine girişmek arzusundan ile- tari» Ken ri geldiğini (Otahmin etmektedir. ler. Ancak bu, pek mx vYarit olam bir sebeptir. Çünkü Italya ile Habeşistan arasın- daki harbi nihayetlendi görüş” menin Adisababada değil, başka taraf t3 başlaması lözimgeldiğini İtalya pekâlâ takdir etmiştir. Diğer bir barış adımı il çö seyahate çık- Londraya masında görülmektedir. Filhakika bir Italya Generalinin ve Garibaldi gibi İngilterede yakın mü: atl bi #agiltereye ii ag ir Generalin, bu aralık v da General zeyaha'i diklele şayandır. İlterenis Ttslya ile doğru” ya müzakereye giri istemed bakılacak olursa, Generalin Miğiltere- ye müsbet hir #-4r Yapmaktan ziya. de İnemereöe zemini yoklamak ve va Zıyeti Mussoliniye bildirmek gayesile seyahat etmekte olduğu anlaşılır. Ba- nunla beraber, herhalde bu seyahat Italyada havanın değişmeğe başladığı na delilet eder. Esasen Mussolininin son m öelalian de bu balli idi. ce barışa doğru adım dair gelen haberler nl vr gen İsi Fransa Başvekilinin yapmaya bas- ladığı teşebbüstür. Laval, Uluslar Ku | Tumunda işlerin aldığı cereyanı beğen #mediğinden İngiltere ve İtalya noktai nazarlarını telif etmek için bir gayret | sarfetmeğe karar vermiştir. Bu teşeb- | üs heticesi olacaktır ki zecri tedbir- | lerin tatbiki on gün kadar tehir edil. | iştir. Laval görmüştür ki bütün evletler, Ulu rumu makinesi” hin çarkları arasına kapılmış, metic: si meçhul olan bir âkıbete doğru & *üklenip gidiyorlar. Bu, Ita'yada bü» Şün Faşist rejimini yıkan bir isyana “dar varır, Bu da bir Avrupa harbi- P“ çığır aşabilir, Halbuki böyle bir i ten Frimaada İngiltere de ve talya da köğmük istiyorlar. Habeş davası çıktığı Zaman, işin bu raddeye varacağını kimse keştiremiyordu. Dev let adamları hâdiselete değil, hâdise- ler devlet adamlarına İki olmaya başlamıştır. Bunun için Lavahhödime- Icre hâkim olmaya karar vermiştir. anlaşmaya nasıl varılabilir? Bü: Tası henüz malüm değil. Fakat şa mu | bakkaktır ki ayla davayı Uluslar | nun elinden almaya yanaşmı. Yacaktır. Ihtimal ki tekrar Beşler ko- Mitesinin kararlarına geri dönülecek Ve gün geçiikçe çok muhik ve âdilâne ola anlaşılan bu kararların çerçe- Den içinde bir barış zemini aranacak» Ortada Ingilterenin ve Uluslar Ku- rumunun bu kadar Üstüne düştüğü bir Habeş istiklâ'i vardır. Beşler ko- mitesinin kararı bunu korumuştu. Bir d> korunması noktasında her devletin ittifak ettiği Italya haysiyeti vardır. Bu, Adua'nın almmasile bir dereceye | kadar da körunmuştur. Fransız gaze- | telerinin Adua zaferi üzerinde bu ka- dar israrla in, bunun Fa- $ist İtalyasiçin örünmeye değer bir pasarış pece hakkında yazı yazman larının psikolojik ve diplomatik s8 bebi budur. Herhalde Fransız Başba- bu kadar önemle ele aldığı bu Roma, 15 A.A. — Tribuna gazetesi, baş yazısında Şunları yazıyor: “ İtalya, zecri tedbirlere ce < vap vermeğe şimdiden hazırdır. Italya 10 aydanberi tam bir eko nomik seferberlik halindedir. Mütekabiliyet esasma istinad e- den andlaşmalar imza edilmiş- tir. Bu itibarla, İtalyadan mal satn almıyan, ona mal satmıya- caktır. Bü suretle kaydedilen İ- talyan piyasası, dost uluslar ta - rafından ebediyen kazanılmış o- lacaktır. İngilizler tedbirler | den hayır umuyorlar Londra, 15 A.A. — Gazete - ler, Cenevrede karar verilen ve- ya teklif edilen finansal ve eko- nomik tedbirlerden dolayı mem- nundurlar. Daily Telegraf gazetesi İtal- yanın finansal ablukası mutlaka hemen bir tesir yapmak lâzım gelmiyeceğini, fakat ağır bir har bin istilzam. edereği büyük mas rafların İtalyayı bir gün istikraz ihtiyacı karşısında bırakacağı nı yazıyor. Gazete, İtalyanm. »awanında mühim »-'NLarda ilk madde te - Jarık etmiş olduğunu ilâve et- İ diyor. Taymis gazetesi,Uluslar Sos yetesinin aldığı tedbirlerin ceza mahiyetinde telâkki edil - memesini, çünkü maksadın hak- İr bir esas üzerine barışın müm- kün olduğu kadar temini oldu « ğunu kaydediyor. Niyuz kronikl gazetesi, alı - nan tedbirleri kâfi derecede şid- detli bulmuyor ve İtalyanın te- cimsel albukası için bir anlaşma yapılmasını istiyor. Finansal Taymis, İtalyanın zaif noktasını İtalyan malları - nm Uluslar Sosyetesi azasından hiçbiri için elzem seyler olmama sında buluyor ve diyor ki: İtalyaya giden mallar üzerine genel bir ambargo konulması bu memleket için o kadar ağır fi - nansal bir yük teşkil edecektir ki, İtalya nihsyet Uluslar Sos - yetesine mukavemetin faydasız olacağını anlıyacaktır. Tatbikata hazırlanıyorlar Lonâra, 15 A.A, — Rewter: Cenevrede kabul edilen finan sal zecri tedbirlerin yakında finans bakanı tarafından doğ- rudan doğruya ve kanuni im- kânlar dairesinde tatbik edile- ceği söylenmektedir. Muhafazakârların durumu Yonüra, 15 A.A. — Muhafa - racaatla, Nürbi İmtaç edebilecek hiçbir zecri tedbire iştirak etmi- yeceğini bildirmek suretile bal ka teminat vermesini dinliyecek bir heyet seçmek üzere toplan - mışlardır. İngilterenin tecerrüdüne ta - raftar olan eski sömürgeler ba - kanı, Ameri, bu heyete başkan - bk edecektir. Fransızlara göre Paris, 15 A.A, — Karar veri- len finansal zecri tedbirlerden bahseden Ocuvre gazetesi, bu tedbirlerin yalnız manevi tesiri olmasından müteessiftir. Zira bu neticeden abluka tehlikesi çi- kabilecektir. İşten bir netice beklemek yersiz bir ümit sayılamaz — A: Ş. Bulgaristandaki suikast tertibatı 15. A.A, — Sü Bakanlığı, e inde neşrettiği bir tebliğde, bazı Bulgar ve yabancı gazetelerin Yimdiki hükümeti değiştirerek Das Mian Velçef'i başbakanlığa geçirmeye Matut olan son swikastın mevcudiye- tini vine şüpheli göstermek istedik. İerini kaydettikten sonra, tabii met | Tasinı ta dı Kantin. imi acık surette tes tahkikatın bu sui- | * Gazete diyor ki: 4 Pazartesi günü alınan tedbir- lerin en mühimmi, Eden tara - fından kabul ettirilen ve bütün azasmın zecri tedbirle - rin tatbikinde biribirlerine yar- 'dıma mecbur olduklarını bildi - ren karardır. Bütün delegelerin bu kararın ehemmiyetini idrâk ettikleri umulur. Zira, eğer Mus solini teslimiyet göstermezse. işler süratle tehlikeli bir şekil a- labilecektir. pu Bane Uzlaştırma Gayretlerine Rağmen ingilizler Cenevrede Alınan Zecri Tedbirlerden Memnun ĞGörünüyorlar | te Habeşistanın değil, zakâr #aylavlar, Başbakana mü * yük elçisi dün Dış Bakanı Mua vinini ziyaret ederek Japonya - nın Uluslar Sosyetesi kararı kar $ısındaki durumunu öğretmek istemiştir. Bakan muavini, Japonyanın tam bitaraflık durmunu değiştir miyeceğini veUluslar Sosyetesi kararlarından ve bunların ne su- | retle tatbik edileceğinden ha « berdar olmadığını ve tam serbes tisini muhafaza etmekte olduğu | nu bildirmiştir. | İ İrlânda tedbirlere iştirak edecek | İ Londra, ISA.A.— Taymis gazetesi, serbest İrlindanın İ-| İ talyaya karşı zecri tedbirleri tat bik edecek ilk memleketlerden biri olması muhtemel olduğunu | yazıvor. Çünkü birkac İtalyan | yüzdürme gemisi, İrlândanın| cenup sahillerinde umumi harp zamanmda batmış olan bazı ge - milerdeki bakırı çıkarmak iç çalısıyorlar. Bakır harp endüs - trisi için lâzım olan en mühim ilk maddelerden biri olduğundan | İrlândanm bunu müsadere et -| mesi ve bundan sonra da bu işe | devamı vaşak etmesi mühtemel (görülmektedir: Bir Ekonomi Konteransı Vaşington, 15 (A.A) — Dış B kanı Hull bugün radyo ile verdiği bir sövlevde demiştir ki: “Eski ve kanla bulaşık bir âlet olan harp dünyanın ekonomik sıkmtılarını gidertemez. Barış ve bayındırlık için Üç cepheli bir arsıulusal gayret lâ - zamdır. Vaşington. 15 (A.A.) — Hull'ün İ söy'evi bazı çevenlerde veni, bir eko nomi, konferanaına dave gmahiyetin- e İn Yeni Alman Elç'si geliyor Yeni Alman elçisi Von Keller Almanyanın Ankara büyük elçiliği- De tayin edilen Von Keller bu ayın 22 sinde şehrimize gelecek ve ayni gü - nün akşamı Ankaraya gidecektir. Keller 1899 tarihinde Hariciye mes leğine intisap etmiştir, 1901 den 1908 e kadar Kahire, Kapstat ve Kalküts- da muhtelif memuriyetlerde bulunmuş 1912 den 1920 ye kadar Hariciye ne- zaretinde müdür sıfatiyle ifal vazife etmiştir. 1914 ten 1918 e kadar umu» mi harbe İştirak etti, 1915 - 1916 se- nesinde Alman umum! karargâhında galıştı.. Muhtelif arsrulusal konferans lara İştirak etti. 1920 den 1924 e ka- dar Belgrad'ta, 1924 ten 1928 e ka- dar Brüksel'de, 1928 den 1932 ye ka dar da Buenos - Ayres'te sefir o'arak bulundu, 1033 senesi teşrinlevveline kadar Almanyayı uluslar cemiyetinde İ mi istediği 16 mer maddej İ Fransızların ellerinde bulunan stran - | bilirse bir harp teşebbüsünü başara- Laval'in Teşebbüsü TBayr 1 incide) hâlim devlet payesine ulaşmak iste - yen eski müttefıkine saldıracak mıy- dı? Bu sorgu gâyet tabii olarak du- daklardan çıkıyordu. Zira Trablusu ele geçirdikten (yirmi beş yıl sonra Nilin kaynaklarını da ele geçirerek Mısırı bir kışkaç içine almak ve “Si- ana bağlayan yolun İn Süveyşteki İngiliz hâkimiyetini tehdit edebilecek bir kudret olmak isteyen İtalya hakikat- İngilterenin karşısında cephe tutmuş bulunuyor « du. İngilizle buna iki kanaldan muka» bele ettiler: 1 — Misira bir yerli ordu yaptır- mak. 2 — Uluslar kurulunu 16 mc mad- derin ta.bikina zor! Uluslar kurulunda aza olan devlet ler bu arzuya ister istemez cevap ver | diler. Zira mütecavize karşı 16 mi; maddenin tatbikinı istemedikleri ğa Uluslar Kurumunun sonu gelmiş caktı, Mısırlılar ise İngilizlerin askeri İt- Ufak teklifini şu iki esas üzerinden kabul etmek vaziyetindedirler: | 1 — Tana gölünün Italyan işgal | mıntakası içinde kalması çiftçi Mısırı mahvedebilir. 2 — Fırsat'an istifade ederek as - keri kapitülâsyondan kurtulmak. Lâkin Ulusiar Kurulunun tatbiki. | 1 — Japonyanın yan çizmesi ile. 2 — Almanyanın Uluslar kurulun. | da aza bulunmaması ile l 3 — Avusturyanm, Macaristanm ve Arnavutluğun açıkça red cevabı vermeleri, 4 — Ve... Tatbiki kabul eden dev. letlerin karşılık olarak tavizat İsteme ye kalkışmak temayüllerini göster - meleri iles. Bu sahada müşkül bir vaziyete gi“ riyor. Diğer taraftan Sovyet Rusya da bi» başka teklife girişiyor: “Mütecmsize karşı Uluslar kuru lunum tatbikini İstediği 16 ıcı mad- deye iştirak etmeyen ere de ekono miğ tedbirlerin aynen tatbiki...” Gene bu sırada Almanyanm Me- mel meselesile çok uğraştığı ve Bal. tık devletleri arasındaki anlaşmanın kolis diplomasisi ile müânasibdan w- yaklaştığı görülüyor ve Alman gazete leri Versay munhedesiyle Belçikaya bağlanmış o'an bir iki Alman kasa - basının anavatandan — ayrılışının yıl. dönümünü acı yazılarla göze vuru - yorlar. Ve italya, İngiliz deniz kudre inin atin elmeyiğil culye likit 15 Yunanistanda geniş bir İngiliz dostluğu münasımı alan kralcılık dar- besine rağmen başladığına devam ei- mekten çekinmiyor. Acaba bü nasıl olabi'iyor? Yayıntılara bakılırsa o Akdenizin Afrika ve Avrupa kıyılarile Asyaya yakın adalarını elinde'tutan İtalyan erkânı harbiyesi denizaltı gemilerine, müstahkem mevkilerine ve hava kuv- vetlerin: dayanarak İngiltere ile başa baş bir harbe girebileceğini sanmak- tadır,. Ve gene yayıntılara bakılırsa Ingiliz deniz kuvve 'eri, Akdenizde ancak Fransız denizaltı filolarının ve jik noktaların yardımı temin edile» bilir, , Acaba Fransa Italya ile debdebeli bir surete ilân ettiği Lâtin Birliğini bırakıp İngilterenin kefesine kılıncı- ni koyacak mıdır?, İşte a'tı gündenberi dünya bu mu- adeleyi halle savaşıyordu. Zira Fran- *. İtaly, karşı cephe tutmaktan çe kindiği kadar Ingil ereyi “gücendir « mekten de çekinmektedir. Fransada İtalyan dostluğu Avus » turyanın Almanya ile birleşmemesi için elde tutulan kozdur; Ingiliz dost luğu ise Fransız Dışişleri Bakanlığın: da Almanyanın Fransız menfaatleri- ni çiğneyememesi mânasına gelir. Binaena'eyh Fransa kendisinden beklenilen cevabı hiç te kolaylıkla ve- vebil bir vaziyette bulunmuyor - du. Italyaya taraftar olması da, Ingi- — mazi oynamağa | kalkışması da üpedüz bir umumi harbe yol açmak demek olacaktı, Laval Fransız diplomasisinin tehli- | keli devrelerde gösterdiği an'anevi zekâyı göstererek bir idarei maslaha- ta başvurmuş o'uyor, Hükümet taraf. tarı Fransız gazetelerinin yazıları ve Fransanın bir uzlaşma, çalışmasa s1 İşte hu sebeplerden doğ muştur. TAN e — m a — —— Genel sayım bak - kında konferanslar , 15. A.A. — Bugün » Mu 2d.. .şiyebaliğ olan ye pehri sayım ve kontrol memurlarına Halkevinde istatistik genel direktö- rü Celâl Aybar ve muavini Selim Aykut tarafından konferans verilmiş memurların tereddüt ettiklei yerler İzah olanmuştu. Ayın 17 inci günü de İstanbu) rad- yosu vasıtasiyle ve bunu (omütcakip | Taksim stadında İstatistik genel di- . ALEKSANDR HATIRALARI, Çarlık Merkezi 'ın Çeviren: M. Rasim ÖZGEN Patlıyacak Bom- baların Korkusu Içinde Sıkı Kaltüşi büyük manevrasında ikinci Nikola Teşrinisani infilâkından beri, ocak temizlemeye gelen her hizmetçide, bir bomba saklı olmasından şüphele- niyorduk. Sen.Petetaburg, geniş bir saha iş gal ediyordu. Polisin, saray duvarla. rı haricinde yacıvan bütün hanedan mensuplarının hayatlarını tekeffül etmesine imkân yoktu. Grandükler, imfparatordan ikamet- gâhmi değiştirmesini ve Gaçina sa- yetleşmesini rica ettiler» inci Aleksandr babasının ce- sa tevarüs etmişi. Payitahttan | aysılmayı, katiyetle reddetti; hatta “her günkü gezintilerinin istikametle- tini bile değiştirmek istemedi. O. #yaz bahçesinde (umumi park) ki ge- #intisi ve pazar günleri, hassa kıt'a larınm retmigeçitleri gibi seyler de dahil olduğu halde mutat işlerde de- vam edilmesini istedi. — Babamız, bu haftalık resmigeçit- lerde çara refakat etmek mecburiye- tindeydi; annemiz. bu ylzden kor- kusundan ölüp diriliyordu, Babamız, annemizin bu endişesine gülüyor ve ordunun sadakatinden şüphe edile- miyeceğini söylüyordu. Ne çare ki, kadın sezişi mantıktan daha kuvvetli idi, Annem: Ben askerden korkmuyo- rum: fakat ve bilhassa pazar günle- si. Bu gürültü ona delildir, dedi. Bu nemiyorum. Yol, manevra sah#sma Bütün nihilistler, sokak- görebiliyorlar. Hiç olmaz» sa çocukların tehlikeye atılmatına müsaade etmiyeceğ onlar, artık size refakat etmiyecekler, dedi. Babam 1 mart 188İ pazarı, mutat Üzere, *nat bir bucukta resmigeçide gitti; kardeşlerimle ben, N'isi ve an- nesile beçüber patinaja gittik. Saat üçten biraz sonra da, kışlık sarayda ailelerimize iltihak edecektik. « İkibomba Tam saat üçte, şiddetli iki bomba infilâki işittik. Kardeşim Jorj, bu tam bomba se- si. Bu gürültü ona delildir" Dedi. Bu anda, daha şiddetli bir patlayış oda- mızın camlarını sarstı, Biz, sokağa saldırdık; fakat mürebbimiz mâni oldu. O anda, bir hizmetçi, koşarak, soluk soluğa girdi: — İmparator öldürülmüş. diye ba- | gırdı, Grandük Mişel Nikolaviç de... | Cesetler kışlık saraya götürülüyor. Annem, bu sözleri İsitti ve apartı manından çıktı. Kapıda bekliyen ara» | baya bindik ve dolu dizgin kışlık sa» | raya hareket ettik. Yolda, Preobrajenski hassa alayı na rasladık; süngü takmış, son sürate le saraya gidiyordu. Binlerce balik sarayı sarmıştı. Ka- dınlar, baygınlıklar geçirerek ağir yorlardı. Biz, yandaki kapıdan g'r- dik. Soru suale lüzum yoktu. İri si yah kan lekeleri yolumuzu gösteri- yordu. Merdivenin mermer basa- malları, ve imparatorun çalışma O- dasma götüren bir koridor kan için- deydi. 4 Babam, kapının önünde ayakta du- rüyor ve bir sürü memurlara emir veriyordu. Babam, bidenbie ânnemi kucakladı; çünkü annem, onü hayat- ta gölince birdenbire bayılmıştı. temsil etti. Bilâhara Hariciye nezare- tinde ortaele: “ i vanile Hal varile etti rel İstanbul sayim memurlarına pi LE e gr İmparator masanım yanımdaki ka- Bir Muhafaza Altına Alınmıştı! ek Nikola ile başkumandan Grandük du, Üç doktor, etrafında çırpınıyor- lardı; fakat belli idi, ki fen, onu kur- tarmak çaresini bulâmıyordu. Bu, bir an mes-lesi idi. İmparatorun manzarası müthişti Sağ bacağı kopmuştu. Başımda, yü” #ünde birçok yaralar vardı, Görün'n biri kapalı, diğeri hissiz bakıyordu. Hanedan azaları, biribiri a'kasn- dan geliyorlardı; oda dolmurtu. Ben, bir ölü gibi sararmış olan bâh-iye el- biseli Nikinin koluna sarılmıstım: fe- lâketten şaşırmış annesi, elinde, hâ- lâ bir çift patinaj nalınt tutuyordu. Ötede, geniş omu . lu, veliahtı. gör” düm; pencereden dışarıya bakıyor « du. İkinci Alksandrın can çekişmesi Prenses Yoryevakaya, yarı giyin- miş bir halde odaya atıldı. Bir şey, ihtimal ki çok gayretli bir muhafız onu şimdiye kadar odasında alıkoy- muştu; çarın cesedi Üstüne atıldı. Ellerini öptü: — Saşa! Saşa! bağırdı. Bu manzaraya tahammül etmek güçtü: grandüşesler, hıçkırıklarını zaptedemediler, Haleti nezi kırk beş'dakika sürdü. Bu sabneye şahit olanlar, onun en küçük teferrüatını bile, şüphesiz ha“ urlarındf muhafaza etmişlerdir. Ben onların yegâne yasıyanıyım. Ekserisi öldüler; ve onların dokuzu, otuz yedi sene sonra, bolşevikler ta- rafmdan kurşuna dizildi. Hâlâ gözümün önündedir: mobiler anpir istilinde idi. met» li biblolar küçük masaları örtüyor, birçok tablolar duvarları süslüyordu. Kapının üstünde bir büyük fotoğra- fi vardı. Bunda, kardeşlerim Nikola, Mişel, Jorj ve ben vardık ve Tifliste ki evimizin bahçesinde, bir dağ topu ile talim ettiği rünüyordu. Onu gördüğüm zaman ğim parçalan- dı. Veliaht, omuzumdan tutarak: dedi. facia hakkında bir ras por getirdi: i bomba ilki yolcu- yu öldürmüş, bir kazak zabitini de yaralamıştı; bu zabit, ayni üniforma taşıdığı için babama benzetilmiş. İm- parator sağ salim arabadan inmiş, Arahacı, yaya kaldırımdan çekil. mesi, saraya avdet etmesi için yal. varmış. Dinlememiş, yaralılara birrat yardım etmek İstemiş. O esnada köle başında ayakta duran bir adam ikin- ci bombayı atmış. Babam, bir dak'ka sonra vak'a mahalline gelmiş: çürkü grandişes Katerine ziyaret için vğ- ramış ve bu teahhur babamın havate mi kurtarmış. Doktor: — Rica ederim, susunt 1. vet şir Kanapeye yaklaştık. Hissiz açık şör hâlâ, dik dik bize bakıyordu. Çarın nabzını yoklamakta olan saray baş cerrahı bir baş işareti yaptı ve kana bulanmış olan eli bıraktı: el aşatıva düştü. Başcerrah, yüksek sesle beber verdi: — Haşmetlü imparator öldü! Prenses Yoryevskaya tek bir or yat İle upuzun yere vuvarlandı. “e yaz ve pembe gömleği kana bulan- mişt. Nefis