13 Ekim 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 13

A 3. 935 e TAN SON DAKiKA Son Telgraflar İtalyanlar Şimdilik Merhale Merhale İlerlemek İstiyorlar 'Asmara, 12 A.A. — Bugün şimal, şimali şarki ve cenup cep * helerinin her üçünde de hiçbir değişiklik olmamıştır. Öyle anlaşılıyor ki, İtalyanlar daha ileri gitmeden evvci bugün- kü mevkilerini adamakıllı kuvvetlendirmek istiyorlar. Daha bir İki hafta kat'i ileri yürüyüşüne başiçnması beklenmiyor. Bu es - nada genel kürmay başkanı General Badogliyo da İtalyadan Eritreye gelmiş ve İtalya kuvvetleri kamutanı General Dö Bono ile görüşmüş olacaktır. İtalyanlar şimdiye kadar yaptıkları Mek fikrindedirler. Son 24 saatin en mühim üç hâdisesi, Güksa'nın İtalyanlar tara” İlna geçmesi, İtalya elçisi ile ateşe! literinin hapsedilmesi ve ni- hayet gengral Dö Bono'nun 1896 ölüleri nâmma dikilen anıtı açmak için bugün Aduaya gidişidir. Leh Kabinesi İstifa Etti Varşova, 12 A.A. — Hükümet, bir kabine toplantısından son - Ta çekilmiştir. İyi haber alan çevenler, yeni kabinenin İÇE Marya Kosialkoviski tarafından kurulacağını bildiriyorlar. Değişiklik önemli olmıyacak ve Bek Dışişlerini muhafaza ede- cektir. gibi merhalelerle ilerle » italya- Habeş harbi (Baş tarafı 1 incide| yolunu keserlerse, Fransız menfaat - | dir. Bu şehir ele geçmiş gibi telâkki İcrini ihiâi etmemek için Cibuti ile | olunabilir. Resmi çevenler, İtalyan Viredua srasında işlemesine müsaa - de edeceklerdir, Bununla beraber ev- velâ Habeşlerin demiryolunu kesme- #İ çok muhtemeldir. Habeşlerin de- miryolunu keseceği nokta Auach ci- varında olup buradaki dar boğazdan ir köprü geçmektedir. Kuyu sularını Tuzladılar Habeşler Makalede iyice yerleş miş olup İtalyanları bellemektedir- ler. İtalyan kaynaklarından verilen rlere göre Aussa oyasını istilâ €- den İtaiyan ordusunun İleri hareketi müşkülâta uğramıştır. Çünkü Habeş- ler oralarını terketmeden evveli kuyu sularını tuzlamışlardır. izah Roma, 12 A.A, — Havas «jeans Aytarından: İtalyan kıtaları, birçok günlerdenberi Aksum önünde bulun- Maktadırlar, Yarı resmi çevenler bu- Mu, İtalyanların çok şiddetli bir top- Şu ateşile, şehir içindeki dini anıtları hasara uğratmak istememelerile izah €tmektedirler. Roma, 12 A.A, — İtalyan kıtaları- hin mukaddes Aksum şehri kapılar rında bulundukları haber verilmekte- ordusu kumandanmın Aksumu bom- bardıman etmek istemediğini ve Ha- beşlerin mukaddes bir yer gibi telâk- ki ettikler bu 'gehirde eski tarihi ma- nastırlarla birçok kiliseler bulundu - ğunu bilditeyktedir. Adua italyanlarda Roma, 12 A.A. — Stefani ajansı bildiriyor: Reuter ajansı, Aduanm yeniden aldığını bildirmek suretile bir kere daha açıkça yalan söylemek» tedir. Aduada bayat, nomal surette, İtalyanların itiraz götürmez hükmü altında geçtnektedir. Habeş esirleri Amnara, 12 (A.A) — İtalyan oto- riteleri, 200 e yakın Habeş esirini, Maiani kampında toplamaktadırlar, Bunlar son derece bitkin bir halde ol- duk'armdan, başka yere sevkleri ka- bil değildir. Bu esirler, Habeş kuva- yi asliyesinden uzak düştükleri Amba Augher muharebesi esnasında alın - mıştır. Asmara, 12 (A.A.) — Asmara min takasındaki muharebeler esnasında İ- talyanlar 300 Habeşliyi esir etmişler. dir. Bunlar, kendi kıtalarından ayrı dlişerek beş gün yiyeceksiz kalmış bu Tanuyorlardı. j italya Tasalıdır (Baş tarafı 1 incide) bir devlet buna kendi kendine karar veremez. Lâkin, Uluslar Sosyetesinde üye bulunan dev- etlerin donanmaları Akdenizde toplanacak (olurlarsa, bunlar harbi sonuna erdirebilirler.” . Malta, 12. A. A. — Hava hü- &umları ihtimaline karşı, ilgili makamlar, sokak fenerlerini si- yaha boyatmağa başlamışlardır. Kızıldenizde AA) — Morning Löndra 12 (A YO re Daily Express İse şu korkuyu ile Tİ sürüyor: i İtalyaya karşı tatbik edilecek olan silâh ambargosu İtalyaya ve İtalyan #ömürgelerine gider gemilerin araş- tirimasını lüzumlu kılacak bir ma- hiyettedir ki, bu da nihayet bir harp hareketidir. İtalya tasalıdır Paris 12. A, A. — Zecri ted- in mekanizması, bugün, Paris gazetelerine, önce sanıl- dığından da daha korkunç gö- Tünmektedir. “Petit Parisien” şayet eko- homik ve finansal i Yetmediği anlaşılır. İngiltere- Bin Kızıl izi İtalyan vine kaaani fikrinde olduğu- Bu yazıyor. “Matin” Habeşistana karşı ambargonun kaldırılmasile bu ülkeye önemli miktarda silâh ve cephane gönderilmesi imkânı kia olacağını kabul etmekte- Bu gazete, “Bu, diyor, İtalya" ya karşı bir ha olacak- tır. Zira düşmanına yardım edilmiş oluyor.” “Echo de Paris” de diyor ki: “Bazı kimseler, İtalyanın parlak ve seri bir süel zafer ka- zanacağını ummuşlardı. Lâkin Habeşler yaman dayanıyorlar. Negüs'ün önemli harp teçhizatına o maliktir. Bundan ötürü, harbin uzun süreceği an- laşılıyor. Birçok delegasyonlar İtalyaya karşı zorlu bir tazyik yaptırmak amacile bütün müfuz- İarmı kullanacaklardır. Daha şimdiden Hollanda petrol çıka- rılmasını itün yasak etmiş- tir, Portekiz de en tedbir- leri almak üzeredir. Toptan alı nacak zeeri tedbirlerin ikinci bö- lümünün de gelecek üç hafta içerisinde hazırlanmış olacağı kestiriliyor.” “Deuvre,, gazetesinden: “Çenevredeki delegeler, duru mun iki gündenberi büsbütün inki- yaf etmiş olduğu fikrindedirler. Ge len haberler, Italyan ordusunun du rdmunun â Öbür yandan, Alp dağlarınm öte yanında siyasal bir altüstlük olmak ihtimali her vakitkinden daha kuvvetli görünmektedir. Nihayet Habeşlerin, düşmanı yenmek suretile püskürtmek ve düşmana ne bir karış yer, ne de hiçbir ekonomik kazanç verme- Zecri tedbirler italya Ambargo Kararını Protesto Etti Cenevre, 12 (A.A.) — Uluslar Sos yetesi genel sekreterliği bu akşam zec ri tedbirler komitesinin toplantısı hak kında neşrettiği bildiriğte komitenin alınacak ekönomik tedbirler hakkında genel müzakerelerde bulunduğunu bil dirmektedir. Müzakereye pazartesi sa bahı devam edilecektir. Komite finans mütehassıslarının tekliflerine de pa- zartesi sabahı bakacaktır. Bu müte - hassıslar yarın toplanacaklardır. iptidai maddeler ih- racı yasak ediliyor Cenevre, 12 (A.A.) — Zecri ted- birler komitesi üye olmıyan devletle. tin ekonomik tazyike ne derece işti rak edebilecekleri mselesiyle meşgul olmuş, fakat hiç bir karar vermemiş. tir. Sonra Eden İtalyaya iptidai mağ- deler satılmasının ve İtalyadan mal a- limmasının yasak edilmesini ve üye devletlerin İtalyaya yaptıkları ihraca- &n bir histesini genel sekretezliğe ver- melerini teklif etmiştir. italya protesto etti Cenevre, 12 (A.A.) — Uluslar sos- yetesi genel sekreterinin, İtalyan Ba- kanı Suviç'ten dünkü ambargo kara rını protesto eden bir nota aldığı öğ- renilmiştir. Fransız gazetelerinde £. talya aleyhine neşriyat — Laval bugün İn- uştır, İyi İerde söylenildiğine göre, manın mevzuu haftalık Gringöire ga» zetesinde İngilterenin aleyhinde çı - kan yazı ile Fransız basmınnı genel olarak neşriyatı teşkil etmiştir. ——— — —— mek niyetinde oldukları kanaa- ti hâsıl olmağa başlamıştır.” Populaire de şunu yazıyor: “İtalya, tasalıdır, ekonomik tedbirlerin ciddi olacağını anla mağa başladığı gibi, Habeşis- tandaki süel sonuçlar da Mus- solini'yi sevindirecek mahiyette değildir.” italyanlar aleyhine Londrada bir gösteri Londra, I2 A.A. — Londra otelci ve lokantacıları birliğine bağlı bin kişi, pazartesi günü Hyde-Park'da bir gösteri yap - mıya hazırlanmaktadır. Bu gös teride Londra otel ve lokanta - larmda İtalyan işçi kullanılma - sı protesto edilecektir. italyanların Yazdıkları Roma, 12 (A.A.) — Cenevre mü- zakerelerindeni m Journal d'1- talia gazetesi diyor ki: Tagitere ile onun peyki olan memm- leketlerin büyük harpte 470 bin evlâ- dın; kaybeden Italyan ulusunu öldür. mek için esirci bir devlete silâh ver- meye uğraştıklarını biç bir zaman u- nutmıyacaktır. b Tribuna gazetesi de diyor ki: Uluslar Sosyetesi Avrup& medeniye tinin dışında kalan yegâne devlet İe- hine harp hazırlıyor. Lavaro Faşista gazetesi ise diyor ki: al ie tedbirlerin tatbik Sk Zannetmiyoruz. Amc: ie şuna katiyen emin olabilir ki, zecri tedbirlerin tatbiks, Akdenizde doğrudan doğruya bir harp hareketi © lacaktır. Ayni gazete, İngiliz basın nın İtalya hükümeti ile İtalya ulusu- yerse bir fark sada € verdiği cevapta, Jtal) höikümet ile ulusun tek bir vücut ba- linde bulunduğunu ve tek bir kalp gi- bi çarptığını yazıyor. Lyon'da ve Londrada gösteriler Lyon, 12 (A.A.) — Birkaç yüz genç zecri tedbirler aleyhinde nüma- yişlerde bulunduktan sonra İtalyan konsoloshanesinin özüne giderek Mar seyezi söylemişler ve hâdisesiz dağıl- muşlardır. . Londra, 12 (A.A.) — Akşam üzeri Habeş elçiliğinin önünde Habeşistan İn sempati tezahüratı olmuş” Daha müessir tedbir- lere Londra, İZ A.A, — nomik xec- ri tedbirlerden İkala Marek Guardian gazetesi, İngilterenin me - seleyi ilk ele aldığı vakit ekonomik tedbirlerle beraber askeri ve bahri tedbirleri de derpiş etmiş olduğunu yazdıktan #onra diyor ki: “Şimdilik yalnız ekonomik tedbir- ler tecrübe edilecektir Ancak ne bu tedbirler, ne Habeş askerlerinin cese- reti, ng hastalık Mussoliniyi yola ge- tirmiye kâfi gelmezse, o zaman daha müessir tedbirlere başvurulacaktır. Dün İtalyadan gelen haberler Ha- beş Cenerallerinden ikisinin İtalyan cephesine geçtiklerini ve Habeş kuv- vetlerine karşı harbe başladıklarını bil diriyorlardı.. Henüz başka membalar- dan teeyyüt etmemiş olmasına rağmen bu haberin siyasal ve sücl muhtemel mânalarını okurlarımıza bildirmek is- tedil: alyan Generali Santini'nin karar- gâhma iltica ettikleri bildirilen bu iki reisten birinin Ras Güksa olduğu söy leniyor. Rass Üçüncü Güksa Tigre eyaletinin eski valisi Rass İkinci Gük sa Area ile Prenses Jesiyas Uork'un oğludur. Anası bugünkü imparato- run akrabasındandı. Kendisi de İmparatorun ortanca kızı Prenses Zennebi ile evlenmişti. Fakat Imparatorun büyük kızı ile ev- lenmiş olan Rass Seyyum ile araların- da çıkan ihtilâf, bir müddet sonra Prenses Zennebi zattürrecden ölünce büsbütün artmıştı, Ras Seyyumu da- ha çok seven Negüs ona Tigre eyale- İ & kumandanlığı ile beraber Aksum, Bora, Seioa'yı ve daha bazı kıymetli araziyi de vermişti. Halbuki bütün bu topraklar Rax Güksa'nın babasına ait bulunuyorlardı ve kendisine babasınm Luraktığı büyük mirastan ancak Tig- re'nin şarkında küçük bir toprak par- çası bırakılmıştı, Harp başladığı 72- man bu Ras General Santini'nin kar- şısında cephe tutmuştu ve Makalle'ye giden yolu müdafaa ediyordu. Diğer taraftan Güksa'nn yalnız Ras Seyyum'un kendi malikânelerini ele geçirmiş olmasından değil, ayni zamanda siyasal bazı sebeplerden do- layı da Ras Seyyum'a düşman kesil- diği haber verilmektedir. Bunun süel kıymeti ne olabilir? Hiç süphesiz evveli Makalle doğru İtal yanlara bir geçit verilmiş demektir. Zira geçenlerde Fransız gazetelerinin de yazdıkları gibi “Habeşişianın gö, ine den o anahtarlardan” de bu lar. Habeş prensinin bu hareketi İtalyanların Makale ci- varındaki sarp tepelerdeki sıkıntılı du rumlarını bir parça düzeltebilir. Siyasal mânasına gelince; bu Prens eski Tigre hükümdarı Negüs Jan'ın torunlarındandır. Negüs Jan 19 uncu im ortalarına doğru Habeşistan- da ilk defa olarak ulusal bir birlik kurmuş olan hükümdardır. Bu haber teeyyüt ederse, Habeşis- tanı Habeş cephesini zayıf düşlirmek ve dahili klrklardan da istifade etmek isteyen İtalyanların tam kudrette bir adam bu- Adisababa, 12 A.A. — İtal - yan elçiliği memurlarmn ha - reketi, dramatik bir mahiyette cereyan iştir. Elçilik işyarları, durağa bir saat geç gelmişlerdir. Elçi Vin- siye gelince, elçilik binasının alt katındaki odalara kapanmış ve elçilik binasını ve memleketi terketmesi hakkında yapılan bü tün ihtarlara, hayır, cevabı ver - miştir. Süel ataşe Kalderini, el - ginin yanında kalmıştır. Vak'a önemli bir diplomatik hâdise mahiyetini almıştır, elçiyi de beraber alarak saat 9 da hare - ket etmesi lâzımgelen özel tren bu yüzden hareket edememiştir. İşyarların elçilik binasından çıkmaları üzerine, elçiliğin aske- ri muhafaza kıtaları, İtalyan ü- niformalariyle imparatorun sa - rayına giderek Habeş ordusuna gönüllü yazılmak istediklerini bildirmişlerdir. ? Harp esiri , Adisababa, 12 A.A, — Havas ajansı aytarından: Bilindiği gibi, İtalyan elçisi kont Vincinin Habeş hükümeti tarafımdan yapılan tebliğe tev - fikan bu sabah saat 9 da hareket etmesi gerekti, Kont Vinci, gar da kendisini özel bir tren bekle- Habeşistanda italyanlar Yeni Bir Hükümdar ilân Etmeğe mi Hazırlanıyor? Habeş Cephesinden Kaçan Ras Güksa Eski Bir Habeş Kralının Torunudur Tigre, Bora, Aksum, Seloa, Heralta eyaletlerinin bu prense babasından miras kaldığını söylüyorlar! RasGüksa Italyan Cephesinde Habeşlere Karşı Harbedecek | | Eondra, 12 (A.A.) — Reuter Ajansının Asmara'dan aldığı bir habe- | re göre, imparatorun damadı bulunan Haile Selâsie Guksa, muavini Wağame ile beraber bin Habeş askeri ile Italyanlara teslim olmuştur. Asmara, 12 (A.A.) — Reuter Ajansı aytarından: Makale bölgesi ilbayı Haile Selasle Güksa'nın 12,000 asker, 12,000 tüfek ve 100 mitralyözle Italyanlar tarafına geçtiği resmen teyit edilmektedir. İ İtalyanlar tarafından bildirildiğine göre, teslim olan Ras Güksa ve muz- İ vini Wageme, birçok silâh ve mühimmattan başka Belçika mamulâtı 50,000 İ fişenk ve Alman - İngiliz - Fransız mamulâtı türlü silâhlar getirmişlerdir. Ras Guksa İtalyan dostu Asmara, 12 (A.A) — Doğu Tigre eyaletinde Makalle bölgesi şefi Ras Haile Selasie Güksa, İtalyan başkumandanı General Bono'nun karargâhi- na gelerek mutavaat etmiştir. Avrupalı General ünilorması taşımakta ve tepeden tırnağa kadar silâhlanmış bulunmakta olan Ras, bir tercüman va- sıtasile gazetecilere şunu söylemiştir: “İtalyan orduşu saflarında çarpışmağa hazırım, Eskidenberi İtalyan dostü idim ve İtalyanların yardımı ile memleketimi medenileştirmek arzu- Sunu taştmaktayım. Kumandam altındaki bütün kuvvetlerin de benim izi- | N mi takip edeceklerine büyük emniyetim vardır. a eğilme ene İğ labildikleri anlaşılır. Ttalyanlar tayya- relerile attıkları beyannamelerde hal- kı Adisababayı tanımamağa ve hü- kümdara karşı isyana davet ediyorlar- dı. Bu meyanda Haile Se'âsiye'nin Ha beş tacına mgr rdan geçmedi- ğini ve yerini Habeşistan tahtına hak kr olan prenslerden birine terketmesi lâzemgeldiğini söylüyorlardı. Fran- sızların Pası ele geçirmeğe çalıştıkla- rı günlerde Mevlayi Hafize karşı tatbik ettikleri plânları taklit etmek iteyen İtalyanların Ras Güksayı Ha- beşistanda ar Kralı ilân etmele- zi ihtimal dahilindedit; Damadın Askerleri Asmara, 12 A.A, — Habeş impara- torunun damadı olup İtalyanlar tara- fına geçen Haile Selâsiye Güksa, İ- talyan hatlarına yanında yalnız 1500 silâhlı olduğu halde gelmiştir. Kendisinin on beş bin kişilik bir ordusu olduğunu bunun 6400 ünün Makallede bulunduğunu ve İtalyan - lar tarafına geçmek için kendisinden emir beklediklerini söylemiştir. Güksanın ve diğer başkanların talyanlar tarafına geçmesi Doğu Sefir Çıkmak İstemiyor İtalyan Sefiri Elçilikten Alındı, Şatoya Götürüldü diği halde, saat 10 da hâlâ hare- ketten imtina etmekte idi. İtal- yan elçisi, bu hareketinde isrür ettiği takdirde, harp esiri telâk- XD tahmin edilmekte - Binaya kapandı Adisababa, 12 A.A. — Reu - ter ajansı aytarından: Resmi olmıyan bir kaynak - tan verilen malümata göre, kont Vinci ile Caldariani, elçilik bi - nasa kapanmışlardır. İtalyan elçiliği ikinci sekreteri Değre - neti, trenin ilk hareketinde firar ettiğinden, takip edilmiş ve çar- $ı içinde yakalanarak tekrar ga- ra getirilmiş ve ilk trenle sev - kolunmuştur. Adisababa, 12 A.A. — Havas ajansı aytarından; Kont Vincinin elçilik binasın- da tahassun etmek niyetinde ol duğu hakkında bir yayıntı do- laşmaktadır. Sefirin inadı Adisababa, 12 A.A. — İtalya orta elçisi Kont Vinci, Habeş hü kümetine verdiği bir mektupta, Habeşistande kendi arzusu ile kalmıya karar vermiş olduğunu ve elçilik emrindeki iki tezim memurunun iç Habeşistandan Tigre'sini baştanbaşa İtalyanların & line geçirecektir. Çünkü İtalyanlar burada hiçbir mukavemete uğramıya- caklardır. Bilhassa Makallenin en kı- sa bir zamanda zabtı beklenilmekte- dir. Güksa, kendisini İtalyanlara kar« şı harbe mecbur etmek için amcaza- desi Ras Seyumun 40 bin kişilik bir ordu ile ilerlemekte olduğunu ve di- ğer taraftan imparator da Adisababa» ya davet ettiğinden bir an evvel İtal yanın tarafma geçtiğini bildirmiştir, Güksa'ya iltifat Ediliyor Asmara, 12 A.A. — General dö Bo- no umumi karargâhta Güksayı dostça kabul etmiş ve bunun umumi karar- gâha gelmesi için emrine bir otomo- bil vermiştir. Güksa imparato Janın torunu oldu ğundan şimdiki imparatorun tahttan indirilerek onun yerine namzet gös- terilmesi muhtemeldir. Bu baptaki siyasi mücadele büyük bir nisbet da- hilinde skeri muvaffakiyetlere bağir olmakla beraber İtalyan kuvvetleri » nin önümüzdeki yağmur mevsimin « den evvel Adinababaya yetişebileceke leri mümkün görülmüyor. Adisababaya gelmesini bekleme sine müsaade etmediğini bildir- ir, Elçi, Habeş hükümetinin, her hangibir tedbirine rizasiyle mu tavaat etmiyeceğini ilâve et - mektedir, Kont Vinci'nin bu diyevi ve Habeşistandan ayrılmamak is - temesi, hükümetinden hareket emri almış olması dolayısile bil hassa hayret uyandırmaktadır. Kor diplomatik, Vinci'nin bu ha reketini tiksinti ile karşılamış » tırHabeş hükümetinin kendisine karşı olan itimadı saat 11 de bit miş olduğundan hükümet her dakika cezai tedbirlere müraca- at imkânına malik bulunmak - tadır. Bir şal götürüldü Adisababa, 12 A.A, — İtal - van elçisi Kont Vinci ile ataşe militer Caldiriani elçilikten çık- mışlar ve muhafaza altında Ras Destanın müstahkem şatosuna götürülmüşlerdir. Elçilik kapatıldı Adisababa, 12 A,A. — Dış Bakanı, İtalya elçisinin zorla hudut e edilmedikçe kendi arzusu ile gitmiyeceğine dair gönderdiği cevapta kendisi ve kâtibi için hususi bir yer ayrıl » dığını binaenaleyh mektubu ge- tiren adamla birlikte yola çık - masını bildirmiştir. Bunun üze- rine elçi ve yanındaki kâtip se - faretten çıkmışlar ve Ras Desta- nın müstahkem şatosuna götü - rülmüşlerdir. İtalyan elçiliği ka- patılmıştır. “