30 Eylül 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

SUYA DUŞEN BIR AKRLAŞMA Genel savaştan sonra silâhlerm tahaidi yoluyla barışın takviyesi için yapılan teşebbüslerin o muvaifak ol- muş biricik eseri Vaşington deniz si- lâhlarını azaltma mukavelesidir.Kara silâhlarını tahdit için Uluslar Kuru munun çerçevesi içinde yapılan te- şebbüs hiçbir netice vermediği gidi, 1930 yılında büyük gemilerden gay- ri harp gemilerinin tabdidi için top- lanan Londra konferansındaki netice de, bazı kısımlarına Fransa ve İtalya iştirak etmediklerinden, tam sayıla» maz Vaşington silâhsızlanma mukave- lesinin artık suya düşmek üzere bu- lunduğu anlaşılmaktadır. | Japonya 1935 yılının sonunda müddeti bite- cek olan bu mukaveleyi yenilemiye ceğini resmen bildirmiştir.İngiltere de Amerikaya göndermek üzere bulun duğu bir nota ile müddet biter bit- mez, deniz inşaatında serbest kala” cağını ve şimdiden bu inşaat İçin ha- zırlandığını bildirecekmiş. İngiltere- nin bu motasından çıkan mana, artık büyük harp gemilerinin tahdidi için yapılan o mukavelenin (o devamından ümidin kesilmiş olmasıdır. Malümdur ki Vaşington konferansında büyük barp gemileri hakkında iki karar ve- rilmişti, | — Gemilerin hacimlerini tayin ederek otuz beş binden daha fazla tonajda gemi inşasını yasak etmek. 2 — Beş büyük deniz devleti ara- sındaki büyük gemi tonaj nispetini tesbit etmek. Ba anlaşma Ingilte- re ve Amerikaya beş, Japonyaya üç, Fransa ile İtalya dı ve üç taksim dört nispeti verilmişti. Vaşington mukavelesine ilk olarak itiraz eden Japonya olmuştur. Ja- ponya, İngiltere ve ilknnın beş nispetine karşr üç nispetini az bul- duğundean mukaveleyi tecdit etmek istememiştir. GA Havana, 29. A.A, — Kuzey- den gelerek takriben 200 kilo- metrelik bir bölge üzerine yayı- | lan sıçak bir Kasırga, manta- san, Santa Cara ve Caman | lerini karıştırmış ve münakalâ- | tı durdurmuştur. Kasırgadan İ evvel alınmış olan li iza: rağmeh hasarın oönemli olma- sından korkulmaktadır. Belen miştir. Aylardanberi İngilizler, Japonyayı Vaşington mukavelesi tecdide ve- yahut da o muahedenin tayin ettiği nispete yakın bir nispet üzerinde ye- ni bir anlaşma imzasına imaleye çalı #rken, İtalya-Habeş davası çıktıktan sonra İngilizler,donanmalarını arttır yaak lüzumunu takviyesi gayesine matuf kuvvetli bir cereyan uyandırmıştır. İngiltere Trafalgar deniz savaşındanbori de- nizlerin hâkimidir. Şimdi İtalyanın kafa tutuşunu İngilizler bir derocoye kadar bu | hakimiyetlerine meydan okuyuş telâkki etmişlerdir. Bunun ma, cereyanı İngilterede kuvvet bul. muştur. Artık deniz devletleri açık rekabete girişmek için Vaşington mukavelesinin kurtula- cakları günü dört gözle bekliyorlar. Ve bir defa bu bağlardan kurtulup da bacim noktasında rekabete uzlaşma işi halledilmiş olacaktır, Atina, 29 (Özel) — Ahali partisi merkezinin dün yapılan açılış törenin. de Başbakan Çaldaria bir söylev ver. miş ve kralı cumuriyetin nimetlerini anlatarak herkesin yapılacak genoy. da bunun için çalışmasını tavsiye et. miştir, Bu büyük toplantıda Iç Bâkanı ile partiye mensup bazı cumuriyetçi say. İavlir bulunmamıştır. Siyasal çevren. ler 'bünu bu saylavların partiden ay. rıldıklarına ve diğerleri gibi eumuri. yet rejimi için çalışacaklarına delil o. İarak göstermektedirler. Kafandaris, dün verdiği bir söylev. de Çaldarise cevap vererek saraycılık siyatasınm daha doğmadan öklüğünü ve geroy için hazırlanan beyanname ile reylere hile karıştırılmasının önü. Trakya İmar Ediliyor UBaşı 1 incide) genel durum üzerinde konuşacaklar ve yapılan işleri gözden geçirecek - lerdir. General Dirik ve müşavirleri bu sabah trenle gittiler, Sağlık Bakanın Muratlıda kaç gün kalacağı ve nerelere gideceği bel Hi değildir. Tahenin olunduğuna göre teftişten sonra dönecektir. Tekirdağında mühim miktarda ke teste ve kiremit toplanmıştır. Bunlar araba kollarile ve eyreti mahsusada işleyen o kamyonlara iç bölgelere ve Muratlıya yollanıimakta dır. Bugün 3 bin evlik kapı Ve pence. | apılması Tekirdağnıda fab, katör müteahhitlere havale edilmiş tir. Bu inşaat, her ay başı bir kısmı çeş pacaktır, Ayrıca Çanakkale ormanlarında 43 | bin bam kerestenin işletmesini taah. büt eden gruplar, faaliyetle çalışmak | tadır; 7 bin metre mikâbı mamul ka, Pp: ve çerçevenin teslimine başlarım, tır. İlk part! teslimat sahillere gel - miştir. Binlerce pulluk İstanbulda hazır » lanmıştır. Bunların bugünlerde Trak yadaki muayyen istasyonlara trenle Relmesi beklenmektedir. 10 milyon kilodan fazla tohumluk vs yemeklik buğday, ziraat bankala- rında hazırlanmıştır, Tohumluk bil » bassa tercihen Trakyanın en iyi cins lerinden seçilerek verilmiştir. İki bin göçmenin Nazım ve Bursa Yapurlarile Köstenceden İstanbula ha Teket ettikleri haber alınmıştır. İ etmiştir. Trakya Bayındırlık nün alınmadığını, cumuriyetçilerin bunun sonucunu kabul etmiyecekleri. ni ve keza cumuriyet rejimini kurtar. reis ap Kasırgadan 30 Kişi 300 Kadar da Yaralı Var! İngilterenin Yeni Deniz Plânı Londra, 29.A.A, — Press Association'un verdi göre, yeni deniz inşaatı proğramı takriben 10 milyon İngiliz lira- sma mal olacaktır. 1935 yılmda yapılacak gemilerin adedi | 21 dir ki, bunlar için amirallık tezgâhlara inşaat hesablarını ver- Öldü, rasathanesine göre, Kasırga Floridaya doğru yürümektedir. Cuba bölgesinde bulunan Cienfuegos'dan (| bildirildiğine göre, Kasırga sırasında otuz ka dar adam ölmüş, 300 kişi yarâ- lanmıştır. Ayrıca büyük miktarda mad- di hasar da vardır. Döviz Kaçakçısı Papaslar Berlin, 29.A.A. — Berlin hakyeri döviz kaçakçılığı ile suçlu olan iki katolik misyonerini bir sene hapse ve 54.000 ile 20,000 mark arasında para cezasına mahküm etmiştir, Hükümet makamları, misyonerlerin üzerinde bulunan 120.000 Hollanda florini değerindeki tahvilleri müsadere etmişlerdir. Japonya Fukiyene Asker Yolladı Şanghay, 29. A.A. s- Fukien sahillerinde kâin Vateau gümrük memurları, Japon pirinci götüren birçok gemiler üzerine ambar- go koymuşlar ve tayfaları hapsetmişlerdir. Bunun üzerine Ja- ponya 10 askeri gemi göndermiş ve 120 kişi karaya çıkarmıştır. Japonların bu hareketi gayet nazik bir vaziyet tevlid etmiştir, haberlere Masraflar şu suretle taksim olunmuştur : 3 kruvazör için beş milyon lira, torpitolar için üç milyon lira ve diğer ufak gemiler için iki milyon İira. İnşaat üç senede bitecektir. önümüzdeki ilkbaharda başlanacak ve şubata kadar tezgâhlarla Asıl inşaata —— YUNANISTANDA REJiM MESELESİ amm MA amsmmimaknamkim daris Krallı Cumuriyet Feyizlerini Halka Anlatiyor mak için ayaklanıp te bugün hapisha- nelere tıkılanlar serbest bır. *tırılma- drkça kimsenin reye iştirak etmiyece gini söylemiştir. Yeni cumuriyet partisi lideri Paps- andreu dahi rejim için yapdacak sa- i arasında değil cumuriyet- giler ile hükümet arasında olacağını söylemiştir. Pire talebeleri Cumuriyetçi Atina, 29 (Ozel) — Pirenin bütün talebeleri toplanarak cumuriyet reji. mi için rey vermelerini tavsiye etinek üzere Yunan ulusuna hitaben bir be- yanname çıkarmışlardır. Cumuriyet rejiminin muhafazası i- çin savaş yapmak üzete kurulan mi kez üyeleri eski Yünan kralına gön- derdikleri bir mektupta Yunan tah - tından vazgeçtiğini ilân etmesini iste- mişlerdir. - —— #ırlik yapılmaktadır. General Dirik, Trakyanın tohumu. Bu islah etmek, az para ile birçok yer lerde başarılmış iyi örneklere baka - rak küçük arteziyenle sudan mah. rum köylere su vermek, bataklıkları ve su basan yerleri tetkik ettirmek igin alâkader bakanlıklara müracaat lığı su dairesinin teşekkül ett işe başladığını bildirimiştir. Birçok köylerde, arazi üzerindeki metruk tarlaların fazlasını gösterimi « yen pek çok içimacler var. Bunların | tesbiti için istenen memurlar Finans | Bakanlığma verilmiştir. Bunlar $ grup halinde çalışacaklardır. Bu heyetler işe başlayınca meyda» na çıkacak arazi ileri yıllarda gele - cek göçmenler için şimdiden hazırla- nacaktır. 4 bine yakın çift öküzü alınmış ve göşmenlere dağıtılmıştır. Eyldi ve rında büyük faaliyet görülmüştür. Panayırların bu faaliyeti arasmda ne Yunanistana sığır hayvanları taş edilmiştir. İxi gündenberi General Kâzım Di- tik kışlaları, mektepleri, ziraat nümu ne mektebini, nümune fidanlığını, aygır deposunu gezmiştir. Trakyanın peynireiliği, koyunculu ğu, ipek böcekçiliği, üzüm ve şarap» sılığı ve kuş yemi ekimi gibi başlı ba yına servet kaynağı olan maddeler Ü- zerinde mütehassıs heyetler çalıştırıl maktadır. Geçen yıllarla gelecek yılın İstatis- tiğe hazırlığı yapılmaktadır. —— mm er m m | hık bölgeyi gören General, geç vakit gelmiştir. Edirne şehri Edirne şehrinin iktisadi varlığına önem veriliyor. Bütün camiler, evkafın mah olan büyük yerler gözönünde tutuluyor, hürmet edilmesi gerekli bulunan ne- fls eserler, bir heyetle birlikte, KA - m Dirik tarafından birer birer ge - #ilmektedir. , “Edirne eski eserleri sevenler bir. liği,, kurulmak üzeredir. — « Türk Tarihi Tetkik Cemiyetinin ehemmiyetle giriştiği tetkik savaşla rına Edirne, başlı başına bir mevzu olacaktır. Cemiyetin en az 300 üyesi olacağı umuluyor, Büylik Mimar Sinan'ın, büyük mi- mar Hayreddinin ve ondan sonraki. lerin şaheserleri kıskanılarak gözetile çek. Edirne Türk tarihinin ve Türk i ölacaktır. İstanbul - Edirne ş0sesi Nafia Vekâletince, 2 milyon liraya | ihale olunan Edirne » İstanbul be - ton şosesi turizm yolunu açacağına göre 937 yılda | İstanbul » Balkan yolu üzerinde bulunan büyük Edir « menin ehemmiyeti daha çek artacak- tır. Bütün turlstleri ve ilim adamları- Bı sinesine alacak Edirnenin, gelenle ri barındıracık konforlu bir otele mu hakkak ki, ihkiyacı vardır. Bunun hazırlıkları ilgili daireleri - Bin plâna girmiştir Edirnenin ekonomsal kalkınması » | nın büyük adımlarla ilerlemesi için TAN BUYUK ALMAN CASUSU Şimdi üçe Kadar Sayacağım, Eğer Cevap Vermezsen Derhal Ateş Edeceğim s9— — Yalan söylüyorsun. Ve ya” | lan söylemekte devam etti, müddetçe hayatın tehlikededir. | Evvelâ şunu söyle: Bu gittiği- miz yer neres Bu bahçe ki- min bahçesi? — Benim!.. — Yalan... Burası genç kadın. larm alıp satıldığı bir pazar! Ahlâksızlar yuvası!.. Kastello hiç beklemeliği bu sözler karşısında birdenbire ir- kildi, şaşırdı. Geri geri çekildi. Fakat genç kadın gayet tehdit- kâr bir surette sözlerine devam | ediyordu: — Söyle... evlerinden fırlamıştı, Hiddetten yüzünün bütün hatları sarsılı yordu. Saçları diken diken ol- muştu. Ölümle karşı karşıya ge- len bir adamın çılgınlığı vardı üzerinde, , — Söyle... Söyle... İtiraf et... Burasının bir kadın pazarı oldu. ğunu söyle! İtiraf edersen emin j ol ki hayatını kurtarırsın, yok- sa?... Kastello; i — Hayır, sinyorina! diyordu, | hayır! — Demin banâ lüks hayata | akvuşacağımı, zengin olacağı- mı söylerken bunu kastediyor- dun değil mi?.. — Hayır sinyorinat.. Herif mütemadiyen inkâr edi- yordu. Dolores son bir çareye daha başvurdu: — Üçe kadar sayacağım. Söy- lersen söylersin, yoksa bilâkay- düşart ateş ederim. Haydi Biüir! — Yine mi sex vok?.. İkili! Genç kadının. çehresi, aç bir pars manzarasını almıştı. Kana susamış görünüyordu. Sayısına Vaziyetin vahametini anlamıstı, Ölümle arasında bir saniye var- dı: — Dur sinyorina! diye bağır- dı. Dur anlatacağım... Evet, ben sefil, alçak bir adamım.. Kıyma bana... Evet, seni yolda kandırıp buraya satmak için ge- tirdim. Ne yapayım, hayatımı bu suretle kazanmağa mecbu- rum, — Şimdiye kadar kızm canına kıydın?. — Bilmiyorum sinyorina. Fa- kat kusur ettim, Affedin beni, Dolores'in yüreğine biraz fe- rahlık gelmişti. Demek bu adam casus değildi. Fakat casus ta olsa tabiatile kadın ticaretile uğraştığını söylemeği daha >i- yade tercih ederdi. Çünkü ca- suslukta ser verip te sır verme- mek en birinci kaide idi. Dolores yine mütemadiyen tabancanın namlusunu hedefi- nin üzerinden ayırmıyarak: — Öyle ise dönelim! dedi. Ve gerisin geriye yürümeğe kaç genç ! başladılar. Hava kararmıştı. Güneşin son kıztllığı, kızıl güller arasın- da can çekişiyordu. Ateşböcek- leri birer birer çıkmağa başla- muştı, Akasya ve güllerle sarılı dar inielâbının en başlı mihraklarından | ve kıvrak yolda sanki gökyüzü- İnün bütün yıldızları toplanmış- tı. Kastello önde, Dolores arka- da ilerliyorlardı. Aralarında iki metre kadar mesafe vardı. Böy- lece biribirlerine hiç lâf söyle- meden beş dakika kadar yürü- düler. Sonra birdenbire... Evet birdenbire genç kız Kâstello'nun çelik gibi elini bi. leğinde hissetti, Herif birdenbire çekirge gibi | gerisin geriye sıçramış ve genç kadını yakalamıştı. ş —az Matmazel Doktor'un HAKİKi Düş önümel, vwşse vanal cevap vermiyordu. Çığlığı sık gül fidanlarının dikenlerine ta- kılarak yırtılıyor ve boğuluyor- du. Mücadele çok uzun sürm.dı. | ESRARI | 4we hadar genç mızın canına kıydın? Kastello genç kadının bileği- ni; öyle bir buruş burdu ki bir saniye sonra tabanca kendiliğin- den yere düştü, — Ne? diyordu, nasıl beni mle tehdit eder misin? Düş ime bakalım, (Arkası var) (Baş tarafı ni bir savaşa atılan bu devletlerin mu- vatfakiyet şansları evvelkinden daha azdır, çünkü sömlrgelerin kat'i tak- simi işine yeni bir hâdise eklenmiş- tir: Bu da, emperyalist devletlerin sarsılmaz kuvvetlerine inanışlarını kaybetmiş ve kendi haklarına ve ken- di kuvvetlerine inanç getirmiş . olsn sömürgeleşmiş o millederin — gittikçe enerjikleşen mukavemetleridir. Bu bakımdan, Italyanın Habeşista- na müdahalesile Afrikada ve Ameri- ka zencileri arasında uyanan akisleri incelemek çok enteresandır. Habeşi» tanın zenci ahalisinin durumu son derece müşküldür. Zenciler bu mem- leketin büyük esirler kütlesini teşkil ederler, Onlara “Şankala” derler ve bu likap Habeşistanda en tahkir edi- el bir isim sayılır. Fakat buna rağ» men, bütün dünyada Zenciler Habe- şistan lehine görünmektedirler. Aha- lisinin üçte biri Muhammet dinini ta» şıdığı balde Habeşistan kendisine bir İ hristiyan devleti süsü vermektedir. Bu, Mısır ve Sudan halki arasında Ha» beşlilere bir sempati hissinin yayılma- sına engel olmamaktadır. Bu, anlatıl- ması çok basit bir şeydir: Renkli mil. Jetler Habeşistanı Afrikada son müs- İ takil devlet saymaktadırlar ve önü | kendi inkişaflarına destek yapmak is- teğindedirler. İtalyanların geni tehdidine karşı renkli mületlerin bu reaksiyonu, bu reaksiyonun sömürge» leşmiş memleketlerin savaşını şiddet- lendirmeği istihdaf ettiğini ispat eder. Bu da yine barışa destek olan nazik muvazeneyi sarsacaktır. İtalyanın Habeşistan: ele geçirmek teşebbüsleri önünde Sovyet İttihadma yol gösteren prensip bakımı yalnız bu değildir. Sovyet İt- tihadının Italya - Habeşistan anlaş- mazlığı üzerine olan düşüncelerini, kendisine ayni zamanda sulhü muha- faza yolundaki 'koyu endişe de telkin etmektedir. Birkaç ay evvel, İtalyan genişler me gayretinin sulh davasinda yarata cağı tehlike hakkındaki bütün tahmin- ler, ber şeyden evvel, İtalyanm Ha- beşistanda meşgul olacağı için Avru- pada zayıflıyacağı, bunun da Al manyanın Tuna havzasına ve Balkan memleketlerimetinmesini tacil edeceği noktasma dayanıyordu. Bugün yine başka bir veçhe karşısındayız: Avru. sulh cephesinin sarsılması tehdidi, Yukarda arm tahminlere ge. Wince, İtalya Hükümeti bunların tesi. rini Btener bölgesindeki muazsam manevralarla azaltmağa çalıştı. Bu manevralar, İtalyan ordusunun, ess- sen kimsenin şüphe etmediği kuvve- tini gösterdi. İtalya ordusu genel sa- yaşta çok cesaretle hapbetmiş v4 harp- ten sonra da Mussolini hükümeti, or- dunun teknik teçhizatını, dünyanın en kuvvetli tayyareciliklerinden biri- le kuşatmak, mükemmel bir harp de- nizciliği yaratmak ve bütün orduyu motörleştirmek suretile çok yüksek bir noktaya çıkarmıştır. Fakat bugün mesele İtalya ordusunun kuvveti de- dildir. Asıl mesele İtalyanın, Habe- - Sovyet Rusya Ve Anlaşmazlığı Habeş Yazan: RADEK 1 incide) ne devamlı bir harbin İtalya üzerine nasıl tesir edeceğidir. Garp devletlerinin harp tehdidine karşı müttehit cepheyi muhafaza ettiklerini sembolize etmek Üzere Fransız ve İngiliz orduları mümessil- leri Brenner manevralarında bulun- dular, Fakat Streza konferansıpa is Irak edenlerin, bu ittihat gösterisile ayni zamanda; ) alyan ve İngiliz ga- zeteleri, İtalyaya karşı almacak ted- birler ve bu tedbirlere mukabele teş- kil edecek bir harp meselesini inceli- yerek karşılıklı biribirlerini bom 4 :- dıman ediyorlardı. İtalya « Habeşi tan anlaşmazlığı bir İngiltere - Tta.ya anlaşmazlığı şeklini aldı. Bu anlaşe mazlığın bugünie. durumda nasl hal ledileceğini bilmiyoruz. Fakat nasıl çözülürse çözülsün — bunun barış yo- ae İnnda bir çözülüş olmasını d şüphesiz olan bir şey varda İtalya o Habeşistanda e; kuvvetli kurarsa, İngiltere esas mü- nakale yollarının tehlikede olduğu düşüncesinde bulunacak ır. Hiçbir Italyan beyanatı, siyasada sözlerin deği, vak'aların sayıldığını bilen Bri- tanya devleti idare semer“ 4-5 vdemiyecektir. İngiltere Akdenizde, Sudanda ve Misirua sü means p Ükede olduğunu hissini her zaman besliyecek, bu da önüne geçilmez bir surette İngiltere - İta.ya münasek-t lerine ve fazla olarak armulusa *- rumun umumi heyetine tesir ed 4 tir, Almanya matbuatı Habeşis ân et rafında dönen savaşı en büyük ek. kâtle takip etmektedir. m“: > yük Britanyayı Almanyanın kollarına atacağı ümidini besciğemicüa. em ğı delik bir gazeteci, Mösyö Lipman (New-York Herald Tribün) de divor ki, A'seniz hakkındaki ingiliz *di- şeleri Büyük Britanyayı geçmişte ol duğundan fazla, Avrupadaki hareket serbestliğinden mahrum bırakacaktır. Ve buda Asya kıt; « sele geçirmeğe uğraşan Japonya siyasasına karşı Bri- tanya mukaveme i şanslarmı daha azaltacaktır, Bütün bunlar gösteriyor. ki. Habeşistana temellük #svagt, si saları evrensel barış davasıni en ev. vel tehdit eden — ili devletin ellerini kollarını serbest bıtakmak tehlikesini yaratıyor. Bunun içindir ki, söülürge aleyhi durumumuzdan ve İtalyanın sömürgeler almak isteğinin bize göre öteki devlet sömürge siyasasın» dar daha fena olmadığı noktasından ayrı olarak. Sövye İttihadı bir Ha- beş anlaşmazlığın inkişalını derin bir vE takip etmektedir. Söy. lemeğe lüzum ki Ittihadı hiçbir suretle İtalya ile diğer devlet- ler arasındaki münasebetleri vahimi. leştirmek isteğinde değildir. Bundan sulh, bir şey kazanmaz. Bu, ancak Italyayı Almanyanın kgllarına atar. An'aştlıyor ki “ye İttihadı İngiliz siyasası amillerile bağdaşamaz Fakat eğer Ingil ere, Akdenizdeki durumu- nu müdafaa etmelcle beraber, manda za lhüi de müdafaa isi sale zasına kıskanç olan Sov. yet İttihadı, Büyük Britanyanm bu