19 Ağustos 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

19-8 -0935 ÜNİVERSİTE HARÇLARI eccani Talebenin Harç- lardan Muafları isteniyor an, 18 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Kültür ve ik ve soysal yardım Bakanlıkları leyli tıp talebe yurdu.ile “e Yurdu ve süel tıp talebelerinden diploma harcı müstesna Şpak Üzere üniversiteye ait diğer harçların alınmaması için iş ans Bakanlığına başvurmuşlardır. Bu Bakanlıklar yurdun ik ki ) 2 3 İmkân iz ZİN, 12. / kil #miştır, Proje şudur: Gere Je Şi . Mo) — Ekiciden tütün alma h ,, Yücibince tütün satıcı ve alr da mukavele yapılmakta be İnhisar kanunu mucibince Satıcı inhisar idaresine ayrıca il vermektedir. İnhiserlar te yörektörlüğü mer'i hükümlere N hil Fi ğe anin iyanname ver in ne vereceği güçlüğü gözden ire, bu mükerrer işten vazge- ver için bir kanun projesi Mg lüzumunu görmüştür. Ge - Mp *ktörlük hazırlamış olduğu ka akayrdiesinin esbabr mucibesinde ame masrafın 25 kuruşluk be- in al isbetle ağır olduğunu ve Drk ; elma; Li 4 Başba- et İnmez a bi Biten Perşembe günü açılacak, Sarşamba günü kapanacak» va Pana; So Ri nl yırına Sovyet Rusya, üye İtalya, Yunanistan hü- By i,'8men iştirak etmektedir. Bey, 1, >emleket, sergide ken- Mint İnşa ettirmişlerdir. , ayal panayırmın, bu May, on işi çok güzel olmuş- vi N BU yıl gösterdiği iki ieİZmirde kazı Va İ © Definn aramak 'Gzere k 2 teşekkül eden a m ndaki imei beye il Miken german yapacak o- ; ns Bakanlı; bi Açlmek gartile mma ğe edi ii dalarlar ilkinde kazr- külsege birşey bulunamamış pılan tecrübe de bir A bilgniitir. Maamafih define vam edi. i tek T.) sınıfı talebelerinden olup bu yıl imtihanlarını vere - en fakültesinden trp fakültesi birinci sınıfına geçen 80 ta- 4 *9in her biri için 5 lira tasdikname harcı ve 60 kuruş pul pa- olarak 560 şar kuruş para istenmekte olduğunu, bu yıl kad- 700 talebeyi bulan leyli tıp talebe yurdu ve talebesi için İkem nite ve bu gibi tedris tasdikname ve diğer ücret ve harç- i alınmaması suretile üniversitenin bütçesi içinden vermesi olmıyan bu paradan kurtarılmasını istemektedirler. lığı vaziyeti tetkik etmektedir. Damızlık Hayvan Alınacak İç Ankara, 18 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Memleket in asırlarca süren bir ihmalin neticesi olarak evsafça uş olduğunu gözönüne alan Tarım Bakanlığı bu hayvan iç Blahını temin maksadile esaslı tedbirler almıştır. “İsla Muvaffakiyete ermesi için damızlık hayvan alınması lü- görülmüş ve menşelerinden hayvan alınması için burala- iyi tehassıs satm alma heyetleri yollanmasına karar veril - « Bakanlık menşelerinden seçilerek alınması lâzım gelen hayvanlarla fenni levazım ve eşyanın mübayaası için lecek özel komisyon için arttırma eksiltme ve ihale ei, bir madde eklenmesi hakkında bir kanun projesi ha- “Islah Bene k memleket içinde ve gerekse yabancı memleketlerden ilez lerinden araştırma suretile ve seçilerek alınması gerekli gö “#; | damızlık hayvanların,fenni eşya ve levazımın satın alınma gin âzası lüzum görülecek adette olmak üzere Tarım Bakan Kaypsafından özel bir komisyon teşkil olunur. Ancak yabancı ra etlere gönderilecek komisyonlar Bakanlar Heyetinin ima 'ütün Alım Satımı Muamelesini , Kolaylaştırmak için Bir Proje yüzden farla külfet altında - na meydan vermemek için beyannam& vermek usulünün kaldırılmasmı ve mukavele masrafının beyannamelerde olduğu gibi 25 kuruş olmasını fay - dalı ke ne zikretmektedir. Ha- zırlanan maddelik kanun projesi şudur: 2506 sayılı kanunun 4 üncü madde si sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir. (Bu mukaveleler 1701 sayılı kanu» nen 37 inci maddesinin birinci fık - rasında yazılı alım satım beyanname lerinin yerini tutar ve mukavelenin ekiçiye ait nüshası tütünlerin trans » ferinden sonra inhisarlar “idaresince dosyasında saklanır. Bu mukaveleler zı da ekseriyetle kendile- | beyanmamelerin damga çenmine tâbi: Mike aaratlarıne ekli | a) in damga senin Arsıulusal izmir panayırı Endüstrisinin ilerleyişi izmir — Anayırında Gözönüne Seriliyor hususiyet, zirai ve srnaf kısımları ihtiva etmesidir. 1935 İzmir panayı- Tı, az zamanda çok ilerlemiş bulu- e Pair ear ça ne kadar merhale kat'ettiğini ziyaretçilere gösterecektir. Ni ee İzmir panayırı münasebetile hü. kümetimiz kara ve deniz nakliy. tında ucuzluklar yapmıştır. İzmir panayırını ziyaret edeceklere kara yolunda yüzde B0, deniz yolunda da yüzde 50 tenzilât yapılmıştır. Pana. yırı gezmek üzere Izmire gidecekle- rin yatıp kalkmaları ,yiyip içmele ri İçin, oteller hazırlanmıştır. Bu otellerde gayet tenzilâtlı tarifeler tatbik edilecektir. Rae harice olan borçları Bükreş 18.(Hususi)— Bükreşteki Düyunu #mumiye mü. düriyetinin neşretmiş olduğu bir is. tatistikten anlaşıldığına göre mart nihayetinde Romanya devletinin borçları 150 milyar Teydir. Bulgarlar Rusyaya seyahat tedtip ediyorlar Sofya, IB (Hususi)— Bulgaristandaki Rus sefiri Raskol- nikof Rusyaya bir tetkik seyahati yapılması için kendisine yapılan mü racaata muvafakat cevabı vermiştir. Seyahate iştirik edecekler Var. *İ madan bir Bulgar vapurile Odesa ve Sivastopola kadar giderek ge- /İ zeceklerdir, Vergi Borcun- dan Satılan gayrimenkuller Ankara, 18 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Finans Bakanlığı mü - kelleflerin vergi borcundan dolayı sa tışa çıkarıp alıcı çıkmıyan gayri menkullerin takdir edilen (o kıymetle hazine adına tescilinde acele edilme - mesini ve bu gibi satılamıyan göyri menkullerin bir sene beklemek süreti le yeniden satışa çıkarılmasını yine alıer çıkmadığı takdirde hazine adıma tescili cihetine gidilmesini defterdar. Isklara bildirmiştir. GUN AŞIRI PLAJ Kaldırmmların sert taşlarına el in k iz tehç hissi oluyor. Ancak iki tabut genişliğinde bir dofaha kapanıyor, her biri vöcudünüzü ayrr bir usta Mıkla kavrayan örtülerinizi, çözerek, sıyıreiak, koyuvererek, çekezek Üs- tünüzden atıyor ve büyük bir kayık- tabağında soyulmuş bir muz matür“ mortir halinde, deminki yumşak ve sicak emin üzerine seriliyorsunuz. Buresi plâj.. Güreş, su, kum ve vıcık vıcık kaynpşan çıplak bir bes #riyet... Buradi de en büyük hâdise ka- dındır, Büyük şehir yaşayışının çapraşık mekanizması içinde, kâh sokokta, SOSYAL KONUŞMALAR Kâmâlizm'de £ Devletçilik Bugün bize neden devletçiyiz de (liberalizmci) değiliz sorgusunu 80- Tacak artık aklı başında hemen hiçbir kimse ki tır sanırız. Bir kere (ADAM SMIT) in (Lİ- BERALIZM) inden, yani yurdun içinde. (jandarma), sınrılarda (bekçi) olmak gibi basit devlet Kl aaymen artık yeryüzünde eser yoktur. Bugün, bütün modern ve soysal devletlere bakalım: Görüyoruz oki, düne kadar ekonomide en koyu libe- ralizmei tanılanlar da içinde olduğu halde, kendi Ülkelerinin coğrafik du- rumuna, ekonomik ve bayındırlık ge rekenlerine; uluslarının ulusal dilek ve ıralarına göre, (liberalizm) ile (sosyalizm) uçları arasında, kimi bi- raz sağda, kimi biraz solda birer du- rum almış, kendilerine göre (libera- lizm) ile, (sosyalizm) in iyi tarafla- rını almış, kötü taraflarını atmış, bi- rer devletçi (etatist) dirler. Ekono- mi kitapları da gösteriyor ki en koyu liberalizm teoricileri bile, artık salt liberalizm) den değil, türkçe (seçici liberalizm) diyebileceğimiz (liböra « lisme delectigue) den demvuruyorlar. Bunlar; ber ekonomik işi, ayrı ây- eğer devletin bü İşe karışması ve 0- nun tabüğ gidişini değiştirmesi lü- zumuna kanaat getirilirse o zaman O işe devletin karışmasını isterler, Bu, ancak liberalizmcilerin de enin- de sonunda devletçiliğe dönüşlerini göstermiyor ir Bize gelince: ATATÜRK Türkiyesi, ne başkala- rına benzemek için, ne de benzeme- mek için değil, kendi (yurdumuzun gerekenlerine uyduğu) için devletçi- dir, Ekonomik Tiberalizmciliğin, fertçi- liğin, ülkemizde en geniş bir gidişle at oynattığı çağı, hep âci âcı anarız. Osmanlı İmparatorluğu çağ! O çağ ki. Osmanlı ülkesine, Avru- pa atelyelerinin çıkarıp gümrüksüz, engelsiz döktükleri malların ve ürün- İerin yarışı karşısında, Türk endüs- trisi türeyememiş, Türkiyede atelye işi ve işçiliği üreyememişti, sönmüş- il, ti. O çağ ki, bize, çiftçi ülkesi iken toprağımızm ürünlerini yabancı ürün- lerin ezici yarışı karşısında bıraka - rak, gittikçe yoksullaşan ulusa, ya“ bancı ürünlerden varmcrya kadar hemen ber şey iyordu. Bu yüzden, büyük savaştan sonra, © çağın Cumüriyet Türkiyesine | bi- nn drum pe Ekonomik. (liberalizm) in yarı sö mürgeye çevirmesi yüzünden san'at gisi sıfıra inmiş, çilçiliği hiçe üşmüş; siyasal, ekonomik, bayındır. sal ve tüzel kapitülâsyonların ezici silindiri altında, baştanbaşa yıkılıp barap olmuş bir ülke değil mi idi? İ Yine bu yüzden, ve Avrupa'dan alnan ödünçlerle üremlerini (faizle- rini) bile ödiyemiyecek kadar ağır bir borç yükü altında bırakılmış, ulusal vicdanından, ulusal ırasından (karak- terinden) başka ( sağlam hiçbir yeri kalmamış, beli bükük, omuzu çökük yoksul bir ulus değil mi idi? Bugün cumuriyet neslini en ağır beraber sürüklediği koku ağrım ipliklerini yüzünüzde hissederek yandığınız, kâh odusrnda, yanan &- Jektriğin koyu netti perdeden gör“ düğü mlsvemet karşısında gildirs dığınız, en sade görünüşüyle eti mahrem saklarışı aresına srğdırdr ğı yüz bin baliniş kalbinde, terma- sulmanz, çrktlmaz, aşılmaz bir kaya irk gibi beyninizde dikleştirdiğiniz Andım, şa köryensadeki bitmiş, soms- ma ermiş, ele geçmiş çıplaklık mu- İ dır? Bire, avucumda tuttuğu ve sâri fertikçe gerisinin devamını göster. diği «mehrem> ve <gizlis nispetin- de, yahıdılışın en giriit sırrı görü- ml die bu Kadar bol kul. yamdığ in zenginliğim değil; birdenbire tüklertişini — a Dİ sarshat kurbasımdır, Onun eteğini, hacıkları üzerinde bir iki parmak kaldırın bâr jestiri en küçük İfşasile, bir milimetre da- ha ileriüini görebilmek için bin ke- te delirecek hale geldiğiniz halde, artık eyni siklrlikların bu icadar as çık ve cezibesiz devumrna ve Bitişi. me bekanıyorsunuz bile, Bu kedar büyük bir ku önün. de, çöp bacakların, top çiyan ve tulum gerdanların facfasına krs» maya lüzum görmüyorsunuz. İ-| ginize derin bir kasvet çöküyer. U- zekts, kebirelerin çerigelinde asıle duren elbiseleri görüyorsunuz. On Jar gözlerinize, Saklamıya mecbur olduklare sırrı ağzımlan o kaçırmış, korku ve utenç içinde zavallılar gi- bi görünüyor. Bir kere ağızdan ka- gırılmış bir şeyi tekrer sız mevkiine gıkermiye çalışmık me kadar nafile ise o keder nafile bir gayret içinde giyinen ve taşıdıkları büyünün, kac binelerinde unuttukları takma diş. lerini tekmıya çabalayan kadın ka- Jabalığından uzaklaşıyor, başınız önünüzde, <örtülüsnüm, egizlisnin, srıhsun kudretine bir kere deha j- güçlüklere uğratan, en çetin zorluk. Tara çarptıran © rejimin bıraktığı bu kötülükler değil mi idi?.. Bu acık durum Cu. muriyet Türkiyesi nasıl olurdu da, (ekonomide Tiberal) kalabilirdi?.. Bir gün önce, genliğe, dirliğe er- mek, bir an önce harap yurdu bayın- dırlaştırmak, ve ileri ulusların hiza- sma ni istek ve ihtiyacında bu- Yunan k ülke ve ulusuna yaraşan, artık asırlarca kendisini vk kavu- ran ekonomik liberalizm değil, kendi durumunun ve yurdunun gerekeni olan Çetatizm) devletçilik olabilirdi. . Kaldı ki, Cumuriyet Türkiyesi yal. nız yurdumuzun gerekenlerine uydu- Zu İçin değil, ayni zamanda Türk ulusunun irasma da uyduğu için Yerle Türk ulusu yaratılışta devletçidir. Öyle olmasaydı: Suyunu, mem yolunu, limanını, sağlığını, sağlamlı- gını, Bep devletten bekler mi idi? Öyle olmasaydı: İşsiz kalan işçi, kendisine iş bulmağı ; kuraklık olünca darda kalan çiftçi bu darlığının gide- rilmesini; işi bozulan tecimer (tacir) işinin düzeltilmesini; yaptığı malı dış endüstrinin karşısında, sü- remiyen endüstrici ve fabrikacı malr- na pazar bulunmasını; devletten bek- ler mi idi?.. Gerçekten, bu uğurda, Türk ulusu | kadar her dileğini devletten istiyen, her istediğini devletten bekliyen ve bunda direnici bir öz, bir ra (karak- ter) taşıyan bir ulus daha yoktur, dersek yanılmış olmayız. Şu kadar ki “Türk ırkın, dünya tarihinde devletçi, yönetimci, yasavcı bir ırk” diye tanıtan seçkin özgür - Mklerinden biri de ırasıdır. . Demek, Cumuriyet Türkiyesi, hem yurdumuzun bayındırlık ve eko- pomi gerekenlerine, hem ulusumuzun tarihsel ve özel srasma uyduğu İçin devletçidir. Kaldı ki, bu, yeryüzü uluslarının bugüne kadar gelişinden alman 80- nuçlardan sonra, en ileri soysal dev- letlerin yöneldikleri bugünkü gidişle rine de uygundur. . Burada, Türk devletçiliğinin göze çarpması gerek olan bir özgürlüğü vardır ki, onu da katmadan geçemi- yal Türkiye devletçiliği prensibinin, adı 1930 da takıldı, fakat temeli da- ha 1923 te atıldı. ATATURK (Müdafaai Hukuk Grubunu) Halk Partisine çevirdiği zaman (1923) Cumuriyet Halk Par. tisinin ilk programı olan (9 umde)- nin İX. mc: ve V. inci maddeleri ile Türk devletçiliğinin adını söyleme. mekle beraber temelini şöyle atmış ve sınırlamış İdiz 4) Harap olan ülkenin çabucak onarılması için devletçe tedbir alına. cak (9). b) Yapı ve onarım için yer yer sosytteler kurulmasına ön verilecek ©. ©) Ferdi kolla: kos Ma an imlir LA 0). 5) Muhtaç olduğumuz demiryolla- rını yapmak için hemen işe başlana- cak (V.-7). 4) Endüsiri alanımda; İlk'madder leri yurdumuzda yetişen endüstriyi koruyacak (V. - 6). . e) Kredi alanında: Tarım Banka sının kapitali arttırılacak, çiftçiye da- ha kolay ve çok kredi açması sağla- nacak (V. - 4). f) Finansal kurumların kolaylıkla kredi açmaları sağlanacak (V. « 3). g) Tarım alanmda: Tarım ve ekim makinaları dağıtılacak (V. - 3). h) Aşar usulü değiştirilecek (V. - D. i) Ormanlarımızdan fennin ilerle. yişine uygun surette faydalanılacak (V. - 10), 1) Madenlerimiz, en faydalı tarzda goğaltılacak (V. » 10). İ) Hayvanlarımız. yeğritilecek ve çoğaltılacak (V. » 10). İşte şu 12 madde ile ATATÜRK, daha 1923 te, Cumuriyet Halk Parti. sinin (devletçilik) vaziyetini tanım- lamış (tarif etmiş) ve sınrrlamış, fa- kat adını söylememişti. Tam yedi yıl Türk soysal hayatında taplandıktan, gerçekten Türk yurdunun gereken - lerine, Türk ulusunun »rasına ve ih- tiyacna uygunluğu bir kere daha saptandıktan sonra, 1930 yılnda İz- mirdeki söylevinde: li bildir.,, diye prensibinin adını da koydu. Ondan sonra, ayni yıl topla- lanan Üçüncü Büyük Kurultayımızda Parti programına, bu konu üzerinde» ki ilk yazımizm başına koyduğumuz şekilde, koydu ve onayladı. Yeşilköy: Ali Rıza Erem Fizyoloji kongresi üç heykel bulundu | murahhasları Maraş, 18 A.A. — Bir evde yapı - lan araştırma sonuncunda Hititlere ait üç heykel bulunmuştur. Bu heykel lerin Setler kıyısında hükümete alt bir toprakta taş çıkarılırken bulundu» ğu anlaşılmıştır. Aşırılmış bulunan dördüncü bir heykel de bulunrak yerine getirilmiş” tir. Kültür Bakanlığınca Antepte es- ki eserler araştırması yaptırılması ka- rarlaştırılmıştır. aKzı sonuncunda değerli birçok €- serler bulunacağı umulmaktadır. İki planör çeken balon Moskova, 18 A.A. — Moskova ya- sapmış, İlerkiyorsunuz. Necib Fazıl KISAKÜREK kınlarında ilk defa bir plânör çeken bâlonün uçuş sınaması yapılmıştır. Plânör 3000 metre yükseklikte ba « Moskova, 18 A.A. — Arsulusal on beşinci fizyoloji kongresi dele geleri dün Leningrat'tan Moskova» ya gelmişler ve kongrenin son otu- rumunu yapmışlardır. 16 ıncı kongrenin 1938 de Zürih- te toplanmasına ve daimi bir sekre- terlik kurulmasına karar verilmiş » tir. Bu sekreterlik Londrada bulus nacaktır, İskoçyalı profesör Barger, ya - bancı delegeler adına söylevde bu - lunarak kongrenin çok 1 tertip edilmiş olmasından ve kendilerine gösterilen çok candan ve dostça ka bulden dolayı Sovyet hükümetine teşekkür etmiştir. ————— —— londan ayrılmış ve nomal olarak ye- xe inmiştir, üm “Film i ez EEE! DİLSİZLERİ ANLAMAK! — Dillileri anladık ta dilsizler mi kaldı behey nabekâr.. Diye biri sorsa verecek cevap yoktur ama, dilsizin dilinden anla mak ta doğrusu ayrı bir hüner, ay- rı bir zevktir, Bakınız size buna dair kısacık bir fıkra yazayım: İyi bilmiyorum nerede?. Ama dilsizleri söyleten bir memlekette anadan doğma bir dilsizi tedavi ö i (Memleket. neresi olduğunu pek iyi hatırla » mıyarum.) ei i Bu sonradan dillenen dilsiz sesli grkkmad evvel bir gün bir sinemaya gitmiş, Filmi seyretmeğe başlamış. Tam bir aşk sahnesinde rkek kada (kore) yaparken bizim dilli dilsiz yerinden fırlamış ve si n. çıkmış. Arkadaşları şaşırmışlar ve ardından koşmuşlar, — Ne oldu? Hastalandın mr? — Hayır, herife içerledim. — Hangi herife? — Aktöre, — Neden? — Çünkü aşk sahnesinde kadı na aşka dair söz söyler gibi görü. nürken? “Şimdi bizi seyreden ena» yiler de sevişiyor x sanırlar” dedi. — Nereden anladın? — Dudakların oynayısmdan, , Bereket ki, bizde böyle dilli dil. sizler yok. B. FELEK Çaldaris Krala Talimat Gön- deriyormuş! (Baş tarafı 1 incide) ve dürüşt genoy yapılacağı hakkın» daki vadin nasıl kabil olacağını 80- tuyor, telgrafmın sonunda bu har diseler eğer siz burada olsaydınız olmazdı diyordu. Başbakan Sofulis'e, hükümete bu hususta yaz- dığmı hükümet İle temasa girmesini cevap olarak bildirdi. Fakat diyor- du, her iki taraf ifratı bırakmalıdır. lar . Başbakan vekili “de bir diyevde bulunarak Sofulis' e, Venize- Mstlerin de vaktile böyle hareket - Jerde bulunduğunu hatırlatıyor ve teminat ta vermeği unutmuyordu. Bu aralık iki de şayiz çıktı. Biri- si şu: Ordu süel şefleri hükümetin kralcılık lehine hareketinin kâfi derecede küvvetli olmadığını, bu - nun arttırılması, hatta askeri bir ha“ reket ile takviyesi emişler. Bu şayia derhal tekzip edildi. Fekat şir tarzda: “Ordu hükümete sadıktır”, İkinci şayiadasu: Pesmaz- oğlu on beş gün için izin alarak Av- rupaya gidecek, Londrada kabil olursa İngiliz Finans Bakanı ile borçlar işi için yeniden görüşecek tt. Çıkan şayia, Pesmazoğlu- nun Bavyerada Bay Çaldaris ile gö“ rüşerek Londraya, krala onun tali- matını götürecektir. Bu talimat, kralın dönmemesini istiyen bir ta. Kmattır. Pesmazoğlu bu şayia- yı da tekzip etti. Ve bu akşam sa“ at 8 de Avrupaya yollandı. Maamafih bu şayia biraz kuvvet. Bdir. eği başbakan Bavyeradam yalnız İç Bakan Rallis ile Dış Ba. kan Maksimos'# mektup yazmıştır. Kralcılardan hiç kimseye mektup yazmamış olması, kralcılar tarafın. darı iyi bir alâmet olarak görülme miştir. Başbakanın bu hareketi, noyun tehiri şeklinde telâkki edi yor. Eğer bu tahakkuk ederse, süel şefler Bay Kondilis'e geniş salâhi- Ea vereceklerini de bildiriyor r. Başbakanın buradan aldığı bir « şok telgraflar üzerine eylülden ev« vel dönmesi muhtemeldir. Her hal. de eylülden evvel gelmese bile ey- lülün ilk haftasma o döneceği mus hakkaktır ve döner dönmez de baş- bakanın alacağı vaziyet ortalıkta bir aydınlık yapacaktır. Fikret ADİL Çocuklar ve nakil vasıtaları İstanbul Valiliğinden: Son günlerde küçük çocuktarın tramvaya asıldıkları ve otomobille rin önüne geçerek taşladıkları ve bazı yerlerde tren yollarına taş ve çivi gibi şeyler koydukları ve tren- ferin camlarına taş attıkları görül mektedir. Bu yüzden birçok kazaler vukua gelmektedir. Bu şirkin vazi- yetler bilhassa Beyazın, Lieli, Ak- saray, Topkap! arasında çok görül- mektedir. Bu halin önüne geçilme- si için. polisçe tedbir girl Bundan Seli ralanacak çocukla» velileri hakkında musmele yaz