12 Ağustos 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Yüksek Tahsillerini Bitiren ler Şarkta Hizmet yapacak (Özel aytarımız bildiriyor) Hükümet, yüksek okullardan çıkacakların Şarkta mecburi hizmete tâbi tutulmalarını temin edecek yeni bir proje hazırla- mağı düşünüyor. Mecburi şark hizmetlerini yapmıyanlar ser- best mesleklerde çalışamıyacaklardır. Bayındırlık İşleri Plânlaştırılıyor Ankara, 1i (Özel aytarımız bildiriyor) — İç Bakanlığında toplanmakta olan Belediyeler İmar Heyeti üç tâli komisyona ayrılmıştır. Bunlar su, yol, elektrik komisyonlarıdır. Yeni ko- misyonlar çalışmalarma ayrı ayrı devam edeceklerdir. İç Bakanı İstanbuldan geldikten sonra, genei bir toplantı ya- pılacak, memleketin imarı için yapılacak çalışmaların esasları kararlaştırılacaktır. Kayseri Fabrikasının Açılması Ankara, 11 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Kayseri Men- sucat fabrikasının işletme tecrübelerine devam edilmektedir. Fabrikanm resmi küşadı Ekonomi Bakanı Celâl Bayarın Anka- raya dönmesinden sonra kararlaşacaktır. Küşat resminde Baş- bakan İsmet İnönü bulunacaktır. Küşat resminin bir ihtimale göre Başbakanımızın İzmir panayırı için hareketinden birkac gün evvel olması mümkündür. İnönü Ankaradan Gidecek, Sergiyi Açacak ,, Ankara, ii (Hususi muhabirimiz- en) — Başbakan İsmet İnönü bu- zada Vekiller heyeti içtimamda ha- zir bulunduktan sonra 20 Ağustosta İzmirde açılacak olan arsrulusal pa» mayırın açılış resmini yapmak üzere zmire gidecektir. Bu seneki panayır diğer senelere nisbetle çok parlaktır. Bilhassa ha- ziçten ve dahilden iştirak edenlerin gok olması panayıra tam arsıulusal bir manzara vermektedir. Panayırın diğer senelere nisbetle &n mühim bir hususiyeti de deko rasyona verilen ehemmiyettir. Pa Yeni iki (Husust Haber verildiğine (göre, bildirilmektedir. Fakat umumi kanaate göre bu teşebüsün bir netice vermiye- teği muhakkak gibidir. Zaten beyannamede isimleri geçen şah- siyetler böle bir teşekkülden haberleri olmadıklarını bildirmek- tedirler. Dramada Bulgar Komiteleri ,, Atina, 11 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Dramadan bil dirildiğine göre Mikropolis ormanında beş kişilik bir Bulgar ko- mitesi görülmüştür. Bu komiteciler Paolo Haralambidis isimli bir Yunanlının hayvanlarını alıp götürmüşler ve üzerine ateş €- derek ağır surette yaralamışlardır. Komitecilerde bombalar da vardı, Prens Andre taclı Demokrasi istiyor , Atina, 11 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Prens Andre, Ellini- kon Mellon gazetesinde krallık me- Selesi hakkında bir makale neşret - iştir. Bu makalede kral, Yunanis- tanda büküm süzmesi lâzımgelen re- jimin dalma tacir demokrasi oldu - Bunu söylemekte plebisitte | elde *dilmesi lâzımgelen rey teşebbüsü- münakaşasını lüzumsuz bulmak» tadır. Prense göre | plebisit netice 8i Cümhuriyet lehine meselâ yüzde elli beş gibi bir netice bile verse, gene Kralın getirilmesi icap edecek- tir. Prens Andre bugünkü Halk Partisini kurmuş olan Gunaris'i methetmekte, Yunanistan bugün- kü kanunlarının en iyilerinin onun tarafından yapıldığını hatırlatmak - Prens, muhalifler arasında kiy < Cumuriyet Partisi Kuruluyor muhabirimiz pek yakında Yunanistanda cumuriyetçi iki yeni parti teşekkül edecektir. “Milli Yunan Cu- muriyet Merkezi,, ve “Cumuriyet Demir Muhafızlar, isimlerini taşıyacak olan bu iki parti beraber çalışacaklardır. İki parti neşrettikleri beyannamelerde 1 eylülde büyük bir nümayiş ya- pacaklarını bildirmektedirler. Parti azaları, bilhassa Cumuriyet Demir Muhafızlar teşkilâtı stadyomda geçit resmi yapacaklar ve gece için de bir fener alayı tertip edeceklerdir. Havadisi veren Tipos gazetesi partileri kuranlarm meçhul a- damlar olduklarını, fakat bunların Plâstiras taraftarları tarafın. dan idare edildiklerini yazmaktadırlar, Bu iki partide, kabinede bulunan ve son kabine buhranına se- bep olan Kirkos ile İç Bakanı Rallis gibi şahsiyetler bulunduğu Ankara, 11 İzmire nayıcın başlangıcında açık ve kapa- li olarak hazırlanan 277 pavyon ye- tişmemiş ve yeniden birçok ilâve pavyonlar yapılmağa başlanmıştır. Panayır dolayısiyle Devlet De - miryolları ile Denizyollarının gerek yük ve gerekse yolcu paraları için hemen yarı yarıya tenzilât yapması yüzünden memleketin ber tarafın - dan panayırı ziyaret için gelecekle- | rin her senekinden fazla olacağını göz önünde bulunduran İzmir Şar - baylığı da buna karşı hazırlıklara başlamıştır. bildiriyor) Atina, 11 Venizelosun Falih Rıfkı Atay, Ali Canip, İ. Nec- mi Dilmen, F. Ahmet Aykaç, Roşat Nuri Yeni Edebiyat Ve Türkçe Kitap lar Hazırlanıyor Ankara, H (Hususi muhabirimiz bildiriyor) Orta okullarda okutulacak gramer değiştirilecek, Türk dili devriminin esaslarma uygun bir şekilde yapıla» caktır. Bu yıl için, orta okulların bi- rinci, ikinci ve üçüncü gınilarında türkçe derslerinde talebeye muvak - kat bir kitap verilecektir. Bu kitapları hazırlamak üzere, Kül tür Bakanlığında Bolu saylavı Falih Rıfkı Atayın başkanlığında bir ko - misyon teşekkül etmiştir. “Bu komis. yon .orta. okulların. üç. salı için. Üç edebi kitap bazırlayacaktir. Her-ki » tapta manzum ve mensur en aşağı 60 parça bulunacaktır. Bu parçalar ta - mamen öz türkçe olacaktır. Eylüle kadar bu kitaplar hazırlanmış olacak- tır. Bu üç kitabın hepsi o vakte kadar yetişmiyeceği için, her kitabım ilk yir- mi parçası evvelâ seçilip bastırılacak» tur. Ders yılı içindeki diğer iki kısım da hazırlamış olacaktır. Orta okullar için, bu yıl gramer ki. tabı yapılmıyacak, muallimler, grame- ri bu edebi kitapları okurken öğrete- ceklerdir. Seçilen komisyon üyeleri şunlar « dır: Ordu saylavı Ali Canip Yöntem, İzmir saylavı Hasan Ali Yücel, Sıvas saylavı Necmettin Sadık, Elâziz say- lav: Fazıl Ahmet Aykaç, Bordur say- lav: İbrahim Necmi Dilmen, Siirt saylavı İsmail Müştak Mayakon, Kül- tür Bakanlığı enspektörlerinden Re - şat Nuri, Istanbul lisesi öğretmenle. rinden Mitat Sadullah. pi Garip, Karışık Bir Hâdise! Ankara, 11 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Burada Sincanköyü civarında bir çiftlikte duyanlara hayret veren, adliyeyi ve sabıtayı harekete getirmesi İtibariyle nadir tesadüflerden biri olan bir vaka ol muştur. Hâdisenin kahramanları A- tıfbey mahellesinde oturan Hasan, kiracısı Ali ve eşi; çiftlik ortağı bekçidir. Hasan hem kira almak, hem de görüşmek bahanesiyle Ali- Yi ziyarete gitmiştir. Kendisi yeme- Be alıkonmuş ve yemekte içki de i- gilmiştir. İçki galiba» biraz ölçü dı- 70 bin lirası Atina, Tl (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Paristeki Travefler's Bank'ın iflâs ettiği malümdur. Bu- raya gelen haberlere göre Venizelo- sun oğlu Kiryakos Venizelos bu bankada bulunan 70.000 İngiliz lira- #ıni kaybetmiştir. Kiryakos Venize- los bu banka ile yakından alâkadar dı. ve gemilerine haciz konulduğu zaman, bu banka hükümet nezdinde protestoda bulunarak (gemilerin kendisine ipotek edilmiş olduğunu bildirmişti. — ——————— metli siyasa adamları olduğunu ka- bul etmekle beraber, Venizelos ile ve isyana methaldar #iyasa adamları $ında içilmiş olacak ki, Hasan mu - kabil bir ağırlama vaziyeti ile Ali- ye: — Haydi bizim çiftliğe gidip hem biraz gezelim, hem de biraz eğ. lenelim!., , Teklifini yapmış ve pek dürüşt görünen bu teklif kabul edilmiştir. Hasan, bunun üzerine hemen bir Kaptıkaçtı tutmuş ve misafirleri ile beraber çiftliğe gitmiştir. Çiftlikte içki ve eğlentiye devâm edilmiş, bir aralık kadın Hasanm vaziyetinde şüphelermiş, kocasına: — Burada kalmayı uygun bulmı- yorum. Haydi Sincanköyüne gide - İlm, orada kalalım.. Demiştir, Kocası da bu durumu ye önergeyi yerinde bulmuş, gitmek Kamâlizm'de “Ferdiğ çalışma SOSYAL KONUŞMALAR Devletçilik : ve kmavı (faaliyeti) esas tutmakla be- raber, İmzün olduğu kadar ar zaman içinde ulsumuzu gen” liğe, ve yurdu bayındırlığa eriştirmek İçin. genel ve yüksek asığların gerek kıldığı işlerde, bele ekonomik alanda dev- leti filiğ surette ilgilendirmek başlıca esaslarındandır.” Son beş yıldır, üzerinde epeyce konuşma ve yatışma yolile çatışme- lar yapılmış olan konulardan biri de, | Cumuriyet Türkiyesinin (devletçi Hik) prensibi olmuştur. i Bu uğurda yazışanlar arasında, bi ribirine (çürümüş liberalizmeilik) ve (kızıl komünistiik) yükliyenler bile olmuştur. r Son zamanlarda devletçiliğin (d€- mokrasi) ile nasıl uyuşturulabilece- ğinden şüphe edenler de olmuş. Biz o çatışmaların arasına girmek istemeyiz, bu işlerin teorisini, onu İn- celemek istiyen o, yetkeli uzmanlara bırakarak biz, yalnız C. H. P. nin Kamâlizm prensiplerine inanmış bir Partili ak bu konu üzerinde dü- şünebildi izi anlıyabildiğimiz kadar söyliyeceğiz, İlk önce şunu ki: Eğer, (devletçilik) ile Çdemokra- si) birleşemeseydi, bugün, soysal dünya üzerinde. bir tek demokratik devlet kalmamıştır. demek doğru O- Yurdu, Çünkü bugün ekonomi alanın- da (devletçi) olmıyan, yeryüzünde tek bir devlet kalmamıştır. Hem de &n başta, bugün (liberalizm) in beşi- ği ve demokrasinin kaynağı sayılan batı devletlerinden Ingiltere, Fransa ve Amerika olduğu halde... Kaldı ki, yeryüzünde demokrasi ile devletçiliği uyumlu bir surette birleştirmiş tek bir devlet olmasaydı bile, ATATURK devriminin kurduğu bugünkü devlet- i ve demokratik Türkiye Cumuriye- ti, böyle bir devlet için bütün dünya- ca örnek alınmağa değer biricik bir devlet olabilirdi. Başka yerde benze rimizi aramağa lüzum yok. “Biz bize benzeriz.” söylemek istiyoruz . Şüphesiz ki, demokrasi, ulusun egemenliği demektir. Ancak her ük kede demokrasinin taplanma yolları, o ülkenin tarihsel gelişimine, sosyal yaşayışına, soysal durumuna ve ulu- sal ırasına yarakta) Bg biribirin- den ayrımlıdır (farklıdır). Devletçilik te öyler Her ülkenin (coğrafik yin na), e ö larına) ve (sosyal ini Mn irasma) göre bir devletçilik tutumu vardır. Nitekim taplama (alanında: Ne Fransa'nın demokrasi ve devletçiliği İngiltere ve Amerika'nınkinin ayni - dir, ne de Amerika'nm demokrasi ve devletçiliği Fransa ve İnziltere'nin- kinc benzer, Ancak hepsinde ortak olan şey ulus egemenliğidir... e Kamâlizm devriminin, Türk de mokrasi ve devletçiliğine gelince: ü i: — “İBgemenlik birdir. Bağınsız, şartsız ulusundur” esasına dayanıyor. “Egemenlik bak- kını, ulus adma Kamutaya veriyor.” *“Dörütken (tesri) ve yürütken Çic- ra) yetkileri Kamutayda topluyor.” Çünkü: : Türk ulusunun yönetim şeklini, (kuvvet birdir) esasına dayatıyor. O (bir) olan (kuvvet) te (Kamu - tay) dır. Ve onun üstünde başka hiç- mam tirin.. Diye çiftlik ortağını ve bekçisini arkalarından koşturmuştur. (OKarr koca takip edildikiçrini görünce köy yolunda koşmaya başlamışlar, bek- çi de silâhr çekmiş ve havaya bir el âteş etmiştir. Silâh sesini müteakip kadın: — Ah öldüm!. Diye yere yuvarlanmış, da: — Aman bön de ölmiyeyim!. Diye hiç arkasına bile bakmadan k na devam etmiş, köye gel - miş ve doğru telgrafhancye gide - rek: — Karimı vurdular, Ben güçlük” le kurtuldum.. Diyerek o müddeiumumiliğe bir telgraf çekmiştir. Bu telyazısını &- rr almaz müddelumumi muavinle - rinden Abdullah, Sulh hâkimi Ağir, hemen hir otomobile atlamışlar, Sin- canköyüne ve çiftliğe gitmişlerdir. Vakanm sona bu gidişten sonra aydınlanmıştır : Silâh atılır atılmaz, Âlinin eşi korkusundan yere düş »- müş, bayılmıştır. Beliçi ve ortak, ka- dını düştüğü yerden kaldırmışlar, Çiftliğe götürmüşler ve sonra da köye götürerek kocasına teslim et- mişlerdir. Müddeiumumi Hasanı, ortağını, bekçiyi, çiftlik hizmetkirıni tevkif etmiştir. Bu vaka kahramanlarının yakında mubakemelerine başlana * caktır, kocası Toprak kanununda Değişiklik Ankara, 11 (Hususi muhabirimiz riyor) — İç Bakanlık evvelce için yola çıkmışlardır. Fakat, Hasan bu gidişten haberdar olmadığı: için ile teşriki mesai edilmesini . tasvip etmemektedir. : duyar duymaz: — Çabuk onları bulun, bana ger ırlanınış olan toprak kanun pro- jesini bazı ilâve ve değişiklikler yapmak suretiyle yeniden hazırla - (Parti Programı, madde: $ » Ç. den) bir kuvvet yoktur. Kamutayı da ulus seçiyor. Kamutay törütüm yetkesini (tesri salâhiyeti), doğrudan doğruya kendisi kullanıyor. Yürütüm yetkesi- ni (icra salâhiyetini) de kendi arâ- sından seçtiği (cumur başkanı) ile onun orunlıyacağı hükümete birakı- yor. Türk demokrasisi, "yurddaşların ferdiğ ve sosyal (özgenlik), eşitlik (müsavat), dokunulmazlık (masuni- yet) ve mülkiyet hakları” gibi bu - günkü modern İnsan sosyetelerinin üstünde yaşadığı kamusal hakları ba rmayı (himaye) esas tutuyor. An - cak “bu hakları, devletin varlık ve ötorite sınırı İle” buclandırıyor. Ferdiğ ve hükmiğ şahsiyetlerin kı- navlarını (faaliyetlerini) kolluyor ve koruyor, Ancak bu kınavların “ka - muğasıya (amme menfaatlerine) ay- kırı olmamasını İstiyor. Onun ii ulusal “irde ve egemenliğin, devletin yurddaşa ve yurddaşm da devlete karşı olan (ödev) ve (yükümlerini) tamamile yerint getirmek için kulla- nılması” esasını güdüyor. Türk demokrasisi, (klas) da tanr- mıyor. Kanun okarşısmda saltık bir eşitlik kabul ediyor; hiçbir ferde, hiçbir ayleye, hiçbir klasa, hiçbir ö- meğe (cemaate) ayırt (imtiyaz) ve ayralık Çistisnaiyet) tanımıyor. Tür- kiye Cümhuriyeti halkını yalnız iş bö- lümü bakımından (türlü hizmetlere ayrılmış bir sosyete sayıyor. “Halk ve ödev vermede, kadm ve erkek" gibi cinsel ayırım yapmıyor. Türk devletçiliğine gelince: Bi, demokrasiye aykırı değil, onu ta- mamlıyâan bir prensiptir. Türk devletçiliği, ferdiğ ve özel çalışma ve kınavları (faaliyetleri) esas tutuyor. Yalnız, altı asırlık Osmanlı İmps- ratorluğunun cümhuriyet (devrine baştanbaşa yıkık ve barap bıraktığı “yurdumuzu imkân olduğu kadar 82 bir zamanda bayındırlığa eriştirmek”, ve her yönden yoksul bıraktığı “ulu- sumuzu da âr bir zaman içinde gen- e e Ez öl be ye ie ekonomik alanda, devleti filiğ ola- rak ilgilendirmeği başlıca esas” sayı- yor. 'Bü ilgiyi: a) “Özel girişmelere (hubusi te - şebbüslere) ön vermek” b) Yapılmakta olan işleri kamuğ bakımından düzenlemek ve kontrol etmek gülerile ve vaktinde muhtaç olduğu zaman içinde ve ka- muğasıya uygun olarak yapamıya - rini devlet elile yapmak sınırları ile buclandırıyor. Kaldı ki, bütün bu devletçilik esaslarını onaylıyan da, kanunlaştıran da ve onların taplamış- larını kontrol eden de Kamutaydır. tıra gelebilir? muş ve olmaktadır. ana prensipleri güne kadar kü gidişi önünde, ancak ğu görülür. yiz ve Nasil Devletçiyiz? olacaktır. Yeşilköy: Ali Rıza Erem CL 3 Istanbul urayı bazı büyük c: maktadır. Projeyi hükümet önümüz. deki aylarda Kamutaya verecektir. po erişmeleri kendi kapi tallerile, li bilgilerile, kendi gör- yani yurdun cakları ekonomik ve bayındırlık işle- Bunu demokrasiye aykırılığı nasıl ha- o Sonra, bütün bu demokrasi ve dev- letçilik esasları, kendisini seçen ulu- sun adma egemenliği kullanan Ka - mutayca onaylanan Ana Kanuna ve bu kanuna dâyanarak yapılan bütün cumuriyet kanunlarımıza temel ol - Şimdi, Türk demokrasisinin o ana esasları ile Türk devletçiliğinin bu yanyana konur, ve bunların Türk devleti hayatında bu» planışı ile bügünleü yü- iyice incelenirse, Türk de » ile devletçiliğinin, biribiri- ne aykırı olması şöyle dursun, dün yanın bugüne kadar gelişi ile bugün- idi imrenilecek ve örnek alinacak bir duruşta oldu- Gelecek yazımız: Neden Devletçi- yıkatmıya başlamıştır. Resmimiz bir arazözün büyük bir yi yıkayışını gösteriyor... MÜŞTERİ İMİŞ ! Mahmutpaşa yokuşunun orta yes ri boyluboyuna sergi olduğu zamas İni hep biliriz. Elli satıcı yolunuzu kesmeden oradan o geçemezdini O zaman müşteri kıymetli bir şey« di. Şimdi ise artık böyle yolda müşteri çevirmek usulü kalktı. Zis ra müşteri sokaklarda gezmiyor. O pek nadir bir kuş oldu. Başı ha vada, Sokaklara inmeğe tenezzül $ etmiyor. Nitekim: Hani geçenlerde güpegündüz gökte görülen yıldız yok mu?. Rasathanenin dört gün sonra yaptığı tebliğe göre Müşte- ri imiş, Bunu gazetede okuyan bütün ©- telciler, terziler, gömlekçiler ve eli cebinde bekliyen tecim erbabi: — Amanın şu müşteriyi bir de biz görelim. diye çırpınmışi da o zamana kadar Müşleri zak laşmış olduğundan o görememişler» ir. Doğrusunu söylemek lâznmgelir« se bu müşterinin elden kaçırılmas sına aymeşl sebep rem Eğer bu gökte ayan yıldızın şu #ira bütün dünyanın peşinden koş» ağu müşteri olduğunu vaktile kef” ip haber verse idi şüphesiz İçi mizden bir açıkgöz çıkar, onu müt- laka kafese koyardı. Lökin geç kaldı. Tecim Odası bu hâdiseden fırsat bularak Rasathaneye bir ir surette dilemiştir. Şimdi Odada gökte müşteri arama” komi « | kop almması lehine bir cereyan vardır, Fırıncılar, buğdaycılar, un- cular ve mahallebiciler bu fikirde değildir. Geçenlerde bir yabancı firma Müşteri diye başka bir yıls B. FELEK Ankarada futbolcu mütekhit ars kadaşımıza: 1 Mektubunuzu aldım; Doğru yas zıyorsunuz. Amma elden gelen başka şey yolü— B. F. ——— ——— Kapalıçarşı tamir edilmiyecek Şarbaylık, Kapalıçarşının tamiri hakkında, bir müddettenberi, yapısı ğı tetkikatı bitirmiştir. Tamisetğ & çin 200 bin Tiradan fazla paraya ih“ tiyaç olduğu görülmüştür. Kapalı » çarşmın, İstanbulun gelecek imar plânı yapılmadan, tamir edilmemes si daha uygun bulunmuştur, — a Kadastro mektebi Ankaraya taşınıyor Tapu ve Kadastro meslek mektes bi Ankaraya taşımacaktır.Mektep bü ders yılı başında Ankarada derslere başlıyacaktır. Bu sene ikinci sınıf tan çikan talebeler münhal memuri yetlere tayin edilmişlerdir. İkinci; sınıfa geçen talebeler de mek maksadiyle tapu gönderilmişlerdi — m — Sultanahmetteki kazı Sultanahmette Arasta sokağında yapılan hafriyat işi henüz bitirile & memiştir. Kemerlerin yıkılması ve hafriyat sahasmın genişletilmesi için vilâyetçe müsaade verilmesi iğ beklenmektedir. Kemerlerin altmağ isabet eden kısımlar bundan sonra açılacaktır. ş Aygır deposundaki eski baytar mektebi binasının altında da ikineği bir kol çalışmaktadır. Burada, taki kilise binası meydana çıkarrla j gör « dairelerine 'deleri arazözlerle günde iki