30 Temmuz 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8

Wa Almanyadaki Katolikler Völkischer. Beobachter'den: Nasyonal sosyalist o hükümetin #neydana getirdiği harikulâde cser- leri kasten tanımak istemiyerek, bu- nun, hayatm hemen her sahasında gösterdiği muvaffakiyctli gayretlere ikarşı, halkın içinden gelen takdir- Jerile tam bir tezat teşkil etmek üze- re, bazı katolik rahipler, sırf kendi siyasal tesirlerinin azaldığını gör- dükleri için, ellerine tevdi olunan |vatandaşlara, nasyonal sosyalist mef- İküresini yanlış tanıtmağa mecbur olduklarını zannediyorlar. Başvekil, <vvelce olduğu kadar şimdi de ka- (tolik kiliseye karşı herhangi bir İkültür müleadelesinin © açılmasına jket'i surette muarızdır. Fakat, siya- sal kâtoliklik tarafından, nasyonal İsosyalist hükümetin aleyhine yapı - lan bütün gayretleri, olanca enerji jküvvetile. karşılamak lizrmgeldiği kanaatindedir. Başvekil, düşünüş tarzları ve hareketleri, hâlâ eski ruerkezi partinin fikir âlemine kök- İlenmiş olan katolik o rahiplerinin, nasyonal sosyalizm aleyhindeki faa- Hiyetlerine nihayet vermek için, di- ni mevkilerine nihayet vermek için, dini mevkilerini siyasal amaçlar uğ- runda suiistimal eden rahipler hak- "kında bütün kanuni tedbirlerin , siyasal katoliklik meselelerinde takip ede- <eği hareket hattı, aydın ve anlaşılır İtarzda çizilmiştir. Nasyonal sosya- İlist hükümet hıristiyan ve binaena- icyh katolik kiliselere dokunmıya » <ağını ve bunların dini tesisatını ko. ruyacağını vadetmiştir. Dinsizlik cereyanlarının tabrip edici tesirleri. ne karşı hükümetin kiliseyi müd faa edemediği zamanlar artık geç miştir. Bundan dolayı, kilisenin di. ni faaliyetler alanından daha ileri giderek, siyasal tesirlerini canlı bir şekilde muhafaza etmek veya yeni- den meydana getirmek için gayret #arfetmesine hiçbir sebep yoktur, Gizli mücadele şekilleri Kilise ne bu hükümet aleyhine Al İaha müracaat edebilir — ki bu şa yanı hayret şeye gizli veya açık $e- killerde hemen her pazar şahit ola- GÖRİNG biliyoruz — ne de devlet tarafındin gelen tehlikelere karşı korunmak bahanesile, özel siyasal kuvvetlerini organize edebilirler. Biz, desteği cs- ki merkezi hükümet olan hiçbir gay» Tet ve faaliyete tahammül edemeyiz, bunlar hattâ dini faaliyetler manto- suna bürünerek meydana çıksalar bile, biz yine mücadele edeceğiz ve ne kadar gizli ve riyakâr şekiller alırlarsa, znücadelemiz de o kadar şiddetli olacaktır . Bundan başka nasyonal sosyaliz - #nin siyasal heyeti umumiyesine uy- mak istemiyen rahipler, sön zaman- Jarda nasyonal sosyalist mücadelesi. nin ifade tarzlarını, tabirlerini, sem- bollerini kendi elelerinde” kullanıyorlar. Meselâ Hitler Yugend manasma gelen H. Y. tabiri gibi, her yatandaşm tuhuna işlemiş ihtisarı, bir ifadeyi Herz — Yesu — Yugend “B. D.M.” iBund der Marlenmöd- chen şeklinde kullanıyorlar. Alman selâmını da Hazreti İsa selâmına çe- İviriyorlar. Mutat kilise töretileri ile liktifa etmiyerek, daha gösterişli ayinler ve merasimler yaparak bu gi- İbi işlerde, şimdiye Okadar yapılmı. İyan birtakım propaganda ve göste- irişe baş vuruyorlâr, Hatta nasyonal sosyalist mücadelesinden takliden alınan zahiri şekillerden başka bir de, dini eğitimlerini deruhte ettik- leri halkı “bizim semavi önderimiz Mesih İsa, sana sadakat Heil? (1)“ demeğe teşvik ediyorlar . Bu rahipler, kürsünün tepesinden devletin tesisat ve tedbirlerini, hiç çekinmeden kaldırıyorlar. Başvekil bu münssebetle, son zamanlarda Ri- Yiş ve Prusya İç Bakanı tarafından ark kanununun #abutaj hakkına nes- zedilen emirnameyi misal olarak al- #maktadır, Vâz kürslisü üzerinde devlet düşmanlığı Devlet düşmanlığı o derece ilerle- miştir ki, artık birçok mutekit ka- toliklerin, kilise ziyaretinden aldık- Jarı yegâne intiba, katolik -kilisesi- nin, nasyonal sosyalist hükümetine aleybtar olduğudur, Memleketin ba- xt yerlerinde hemen hergün dini ayi- nin husule getirdiği heyecan, tama- mile siyasal meselelerin izahı yo- Janda sujistimale uğruyor, Yüksek rühban amıfı, piskâposluk yeminile, hükümete karşı hürmete borçlu oldukları gibi diğer rahipler tarafından da bürmet ve riayet edi meleri lâzımdır, Yukarda bahsettiğ miz vak'alar hakkında verdikleri hü- küm her hâlde, küçük rahipleri verdikleri malümata dayanmaktı Görünüşe göre bu küçük rahiplerin büyük bir kısmı üzerinde nüfuzları azdır. Şimdiye kadar yapılan bütün ihtarlar, müsamahanın sulistimale uğramasından başka bir sonuç ver- Zine göre, başvekil, bütün ceza salâhiyetini haiz olan makamlardan, mevcut hükümlerin en şiddetli bir şekilde tatbikini bekler. Emirname bundan sonra, rahiple- rin devlet sleyhtarlıklarını ne şe- kilde izhar ettiklerini birçok misal- lerle gösterdikten sonra, bu tarzda hareketlerin nasıl bir mukabeleye maruz kalacaklarını anlatıyor. Esas itibarile, devlet memuriyetlerinde bulunan rahiplerden — bilhassa din derslerinde — ders esnasında sade- ce nasyonal alizme karşı menfi bir vaziyet almakla kalmıyarak, di er bütün devlet işyarları gibi mi pet bir vaziyet almalarını, yani bü- tün mevcudiyetlerile ve bilâkayıt ve Şart onu korumaları istenecektir. Nasyonal sosyalizm, ancak bu şart- HİTLER la rahiplere gençlerin dini eğitimi. ni tevdi edebilir, : Başvekil bundan sonra, katolik gençicrin dini birliklerinin, dini fa- aliyetlerinden. gittikçe szaklaştelela- rını kaydediyor. Eğer bu. birlikler içinde tam Biz g değişiklik vücuda ge- tirilmezse, o takdirde siyasal mahi- yette telâkki, edilerek kapatılacak- lardır, we ere “ei ve Nasyonal sosyalist hükümetin elin de bulunan vet, gösterilen çare- leri büyük bir itidal ile kullanmak imkânmı verir; Almanya katolik ki- lisesi ile dostça ve munta: bir münasebet tesis etmek istediğini konkurdatoyu imzalamak suretile de ispat etmiştir. Bundan ötesi hak- kında verilecek kararlar, hak ve haksızlık telâkkilerini saf bir halde muhafaza eden halkın muvaffakiye. tine bağlı kalmalıdır. O zaman, dev- let idaresinin menfaati namına, ken- dilerine karşı tedbirler âlınmış olan mseler bile, halkın gözünde birer aştyr” telâkki edilmiyeceklerdir. İt'kat ve iman serbesir Katolik vatandaşların din ve ima. mına İlişmiyecektir, Biz tepkt ovau- gelist kiliseye yaptığımız gibi, ka- tolik kiliseye de tam bir itikat ve iman hürriyeti veriyoruz. Ancak si- Yasal bakımdan tek bir devlet anla- mı vardır ki o da, nasyonal sosyalist mefküresidir. Sedece bir siyasal mücadele tânıdığımız için kültür mücadelesi İstemiyoruz. Fakat bi » | rincisinde galip geldik ve öyle ka- lacağız. Başvekil bu münasebetic, siyasal kâtolikliğin nihayet müspet bir nas yonal sosyalizm siyasâsile yenilece- ğini tasrih ettikten. sonra, Hitler geneliğinin. gençlik mücadelesinde. Polonyaile Çekos- lovakya arasında Çek gazetelerinden: Gazeteler, geçenlerde Teschen- Polonya bölgesinde yapılan gös riler nakkında duydukları inkisa- ri hayali yazmaktadırlar. Polonya hükümet makamlarının bütün gös- terileri yasak etmesi üzerine, Po « lonyanın siyasasından (döndüğü, Prag'da mevzuu bahsedilmişti, Kat tovice Voyvodluğu delegelerind-n birinin verdiği bir söylevde Çekos- lovahyaya ; şiddetle hücum etmesi, Çekoslovak basınının kırgınlığına sebep olmuştur. Buradan başka, gös- gümrük daire sini bombardıman ettikleri sırada Polonya polisinin müdahale etme- diği sö; !:nmektedir, Benes, , artisi, nin organı olan Ceshe Slovo gaze- tesi, bütün gösterileri yasak eden Polonya hüküz-5t makamlarını söz- lerinde durmamakla ittikam etmek tedir. KA EL ARAR TAN Japonlar Şanghay Etrafına Yeni Müfrezeler Toplayorlar Pravda'dan: Şanghay özel Pravda aytarından: Japon Sücl OKamutanlığı Şanghay &trafma yeni müfrezeler toplamakta» dır. Bugün şehir yakınında yeni manevrslar başlamıştır. Bunlar bir hafta devam edecektir. Japon bası- mı Dagon Bao Çanzen Çan'ın kaybolmasında Çin hükümet dairelerinin — suçluluğunu yazmaktadır. Bu gazete aytarı Ja - ponyada okuduğundan Japonlara dost olmuştu. Bay-Pin şehrinde Ja- lar tarafından örfi idare ilân edilmiştir. Şehrin bütün kapıları akşam yedide kapatılmakta, saat do- kuzdan sonra sokaklarda gezmek ya- saktır, Japon tacirleri Bay-Pin ile tenzin demiryolunun iki tarafında. ki toprakları satım almakta ve Ji- ponlarm İsaliyeti bu çevrede gittik- şe artmaktadır. Nankin hükümeti Japonlarm bü- tün taleplerini kabul etmiştir. Bu — Şanghaysek suretle Çin ahalisi içinde korku ve karışıklık * kuvvetlemektedir. Man- guko dış İşleri bakanr on temmuzda gayriresmi bir bildirikte bulunarak, Mançukoyu tanımayan devletlerin tebaaları Mançukoda hukuku düvel hükümlerinden (o faydalanamıyacak- lardır. Mançüko bu gibi devletlerin tebaalarına karşı alınacak tedbirleri incelemektedir, Çin doğu demiryolları Pravda'dan: Çin doğu demiryollarının Japon- Mançuko . hükümetleri tarafından Sovyetler Birliğinden satın alındı- ğı malümdur. Bu satın alma anlaş- masına göre : Sövyetler Birliği bu Yolun parasının Üçte ikisi ile Japon- yadan mal almak zaruretindedir. Şimdiye kadar Sovyetler Birliği bu hesaptan on beş milyon yenlik gıda maddeleri ve makineler sipariş yap- Mış, .bunun üç milyonluk kısmı Sovyetlere teslim edilmiştir. Şimdi- ye kadar Japonyadan çay, soya ya- ğr, kokosi yağı, çimento, bakır lev- balar ve çelik çemberler ve kombi- rasör makineleri ile elektrik maki- neleri ve diğer şeyler almıştır. Komisyon Pravda'dan: Pravda Tokyo - Tas aytarından: Mançuko Sovyetler sınırlarında mey- dana gelen hâdiseleri ve anlaşama- mazlıkları incelemek için Japonya, Mançuko ve Sovyetler Birliği orun- taklarından bir komisyon kurulma- sı Japonya ve Sovyetler Birliği a şi Çin ve Mongolistanı gösterir gazetesi muharriri | Mi İl harita., General Araki sında kararlaştırılmıştır. Japonya ve Kuze Çin hükümeti Tiğonlüra dest Çin Generali Generali Şan- şin, bugün Kuzey Çin hükümetinin resmi başkanı olarak Japonlar tara- fından tanınmıştır. Asahi gazetesi- nin haberlerine göre, Kuzey Çinin ekonomik ilerlemesi için Japonya Kuzey Çinde Mancuko parasının kullanıdmasını kararlaştırmıştır. Bu suretle Çi; kuzey vilâyetlerinde Mançuko yen'i ödeme vasıtası ola- caktır, Japonya aleyhinde Sin - Şen gazetesinde çıkan obetke yüzünden Şanghay sensörü dağıtılmıştır. Ma- amafih Japonlar bumunla kalmıya » rak bütün Çinde Gamindan partisi- nin dağıtılmasını ve bu partiye bağ- İr bütün O gazetelerin kapatılmasını istemişlerdir. Bütün Çinde Japonya aleyhinde yazan bütün gazeteler kapatılmış ve yalnız Şanghayda 100 den fazla bu çeşit gazete ve risale kapatılmıştır. ARTIST, ünya Gazetelerine Göre Hâdisele Jöürnal Des Dâbats'dan: “Hükümetin tanzim ettiği plânın muvaffakiyete mazhar olması dileğe değer, Bu muvaffakiyet lüzumludur. Bugüne kadar yapılan büyük gay- reti dikkat nazarında bulunduruyo- ruz. İleri sürebileceğimiz ibtiraz kayıtlarında israr etmek istemiyo « ruz. Bildiğimiz bir şey var ise o da bizzet reforme edilmiyen bir devlet içinde herhangi bir reformun kâfi olamıyacağıdır. Daha doğrusu ileri sürülen reform ancak devletin biz- sat mazhar olacağı reform nisbetin- de muvaffakiyetli olabilece va Petit Parisien'den: “Hükümet memleketi bir inzibat gayretinde bulunmağa davet etmek Bibi itimatkârane bir harekette bu- İsndu. Hükümetin bu itimatlcirlıkta aldarmamış olduğunu ümit etmeli yiz, DA bir şuur ve hakikat diya- rığır. Journa'den: “Ulusal paranm himaye ve müda- faası faaliyetini dış siyasa alanına nakledecek olan Bay Laval Fransa- nın dünya eflsârı umumiyesi huzu- runda sulh dâvasını mildafaada gös“ terdiği inzibat ve feragat ile iftihar edebilir.” Echo de Paris'den: “Fransızlar vehim anlarda hiçbir vakit vatanseverlik o duygularından ayrılmış değillerdir. İcap ettiği za- man canlarını feda etmişlerdir. İcap ettiği zaman altınlarını vermişlerdi Bugün Fransızlardan İstenen fedi kârlik başka zamanlarda nefislerin- den fedakârlıkta bulunmaları isten- diği “anlarda ihtiyar ettikleri feda- kârlsk yanında hiç kalır. Bunun için kızıl gazetelerin dün- den, sabahtanberi yeni nizamname- lere karşı yaptıkları adi neşriyata rağmen tam bir inan duygusu tant- maktayız, Verdun ve Marne Fran- Sası, bizi keşmekeş içinde bırakmak maksadile bazı kimselerin vücuda getirmek istedikleri egoizm birliği karşısında mahvolmıyacaktır.” Ordre'dan: “Laval, hükümeti kuvvet ve mu- kavemetle kararından vazgeçirmek istiyeceklere karşı metin olmalıdır. Ulus ve rejimin selâmeti buna bağ- Midir.” yüür üm: “Bir pesimist dün diyordu ki: “Bu reformlar zayıf bir kabine için farla şeylerdir. Bu teşhisin doğru olmadığını ispat vazifesi “Basbakan Laval'e terettüp eder. Tecrübenin ağırlığa rağmen şuur sahibi olan herkes kendisini takip edecektir.” Matin'den: “Yurttan İerası. İstenen bu yeni geyret dolayısile yapılan protesto » lardan ictinap kabil değil idi. Fakat | Fransız ulusu hükümetin otorite ve | kendine terettüp eden mes'uliyetle- ri bilerek “başladığı bu işe muvaffa- kiyetini vermekten çekinmiyecektir. Hükümet bu eserini iyi bir surette sonuçlandırmağı bilecektir.” İ Ere Nouvelle'den: | “Tahrikkârların yeni nizamname- Fransada Tasarruf Tedbi 30-7 ACIĞA Nİ lere karşı yaptıkları akişte bulunmıyacak©. olan yalnır basiret huriyetçi. Fransaya Azence “Hükümet büyük işe girişti, on bir bir tasarruf demek © kuz nizamname, m eşine tesadüf edi kınma hareke Irkla hareket edildiği pazarlıklarda bulun vermekte tereddüt a Petit 4 “Laval hükümeti, BÖ altm fiyatının arttı daki tezimizi tasdi$ memlekete büyük bir lunmaktadır. Eğer # fakiyetsizliğe mars tandaşlar yalnız bizi 5 dönmekle kalmayacak» anlıyacaklardır. muvaffak olur İse rımiz bundan hoşlan verliğimiz bu muvafisi? yacaktır,” “Laval fedakârlık. cuda getirdiğini İ yor, Hayır, bu idi dir ve bu bakımda etmeden meydana Si ni nizamnamelerin “LX tetkikine girişecek 9 ronlarla kapitaliser? Se dokunulduğunu ve PU yalnız. memurlara *€ rine hasrolunduğutÜ görürüz. Fedakârlk tur ve müsavatsısl! sıttına yüklenilmes” zamnamelerin mecri medlülüne karşr bf dolayıbile ulusa mektir, — Leon di