23 Mart 1941 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1

İNÖNÜ ve ELİN- DEKİ BAYRAK.. Türkiyenin Son Siyasi Durumu? Türk siyasetinin vaslı ve duru- mu tek teşhis cümlesi ile kabili Madedir : Hedefini aslâ şaşmıyan hayatiyet ve cevvaliyet sahibi; her törlü iman ve enerfji ile örülü dinamik, seyyal, gözü pek bir siyaset ve onun durumu.. —a —a e Yazan: ETEM İZZET BENİCE Yugoslav vaziyeti ve hele Sa- #acoğlunun Kabrıs mülâkatından sonra, üstüste tekrarlıyarak vo- yanlar var: — Türkiyenin son siyasi duru- mu nedir?, Bunlara şu cevabı vermek ye- Tinde olur — İlk günde ne idise şimdi de e- İlk gün., derken Atatürkün bir eline istiklâl bayrağını, öbür eline hürriyet meş'alesini dikip ebedi bir enerji âbidesi halinde bütün dünyaya direldiği ve dikildiği gü- nü kastediyoruz. M O günden bugüne siyasi gidişi- mizde, duruşumuzda, görünüşü - müzde en küçük bir ayırt ve ayrır hk yoktur. Osmanlı terhağunun en- dünya müharebesi olmak istidadı ile, ayni zamanda idecloji boğaz- Jaşması halinde devam ediyorsa, varacağı en üstün netice ve kate- deceği en mümtaz merhale, 'Türk milletinin, bizzat ve binnelis or- daya koyduğu hayat ve insanlık prensibi ve kendi hüviyetindeki | demokrasi rejimi olacaktır. — — | Öz demokrasi, Türk demokrasi- | sidir. Kemalist ideoloji bu dava, siyasi programı ile, mukaddes tap halinde gözününe koymuş ve ancak 1929 harbi milletleri ayni hat ve aymi esas hedef üzerinde toplamıştır. Bugün eğer Amerika- da, İngilterede şu ve bu memle- |. kette, demokrasinin ber şeyde Yahdet ifade eden terahürünü gü- Tüyorsak, işte e Türk demokrasi- Sinin tâ kendisidir. Milli bütün- hüktr li inanıştır, bir milletin tek imsan gibi avuç içinde derlen- Teti ve yayından fırlıyan bir ok Eibi istikameti tayin edilen hedefe fırlatılmasıdır. İşte bu hususiyet ve bu İdeolo- k dinamizmin tabij sevki iledir ki, Türk siyaseti de — dinamik, Bu umumi izahı yaptıktan son- ya, son vaziyetler — karşısındaki Türk durumunu da, ayni zaman- da aydın aydın gözönüne koymuş oluyoruz. Türk diplomasisi asla pasif de- Bildir. Davası: — Cibanda sulh, yurtta sulhtar. Ancak bu, kendisi gibi, dünya- man veya muhitinin de sulhu iste- mesi ile mukayyettir. Kendimizi bir fikri sabit hastası gibi, mu: prensibe asla kaptırmış Sulha, sulhun bize vefa ve ya- kınlık göserdiği misbette bağlı ve sadıkız, Bu kanaatimiz sarsıldığı günde de harbe hazır bulunuyo - ruz. Harp, şimdi hudutlarımıza ka- dar gelmiş ve duyanmıştır. Hattâ, emniyet hölgelerimizde — kısmen ecnebi işgali vardır. Hâdisatın ve bu işgalin ne şekilde, hangi şari- lar altında ve ne istikamette in- kişaf edeceğini bilmiyoruz, Fakat, her türlü ihtimali gözönünde tu- tarak Türke, Türk ideolojisine, Türk siyasi tutumuma yakışır va- kar ve temkinle tedbirli bulunu» yor, hâdiselerin peşinde değil, &- nünde yürüyoruz. Bunun içindir. ki, — Türkiyenin son siyasi duru- mu nedir?. Diyenlerin sorusuna; — Türkiyenin askeri durumua nedir?. Sualini de eklemek — ve ikisini birden şüylece eevaplandırmak ! gerektir: Türk milleti, bir elinde Atatürkün kendisine emanet bı- zaktığı istiklâl ve hürriyet bay - rağı, öbür elinde Atatürkün vedi- asını muhafar muktedir her türlü imkân ve kudreti direltmiş olarak duruyor ve hâdiseleri bek- liyor, y 'Türk siyasetinin vasfı ve duru- munun teşhisi tek gümle ile kabili ifadedir: Hedeli asla şaşırmıyan hayatiyet ve cevvaliyet yahibi ve ber türlü iman ve enerji ile özlü dinamik, seyyal, gözüpek bir siya- vye onun durumu. II"ı:ı(ı:.';ıiı ve telhis Jevhasını ta- 'an bayrak, şimdi İnönünün e- Tindedir ve bütün vatan çocukları onun emrinde.. ETEM İZZET BENİCE SS SA K S MAARİF VEKİLİNİN İZMEATİ inönü Ans İçin 15 yıl Ansiklopedinin ziat işlerine yakında Ma: Mhım Vekili D, Hasan A Yücel .n.;,a.,_:"dm’k görüşen bir Kar :"'“Mîlı'l Ansiklepedisi> hak- Bisida 8 Şu izahatı vermiştir yi a Eirecek — kelimelerin e m”:ü:nvı Başlandı. İsmihanlar ei e haritalar toplanıp tertip ö u:yuıı Kat'ı Süretle size bir zâ- roeda halde değilim. Pakat u- lt diyebilirim ki, on oa D Çalışma mecburiyeti Siklopedisi ©, Bir taraftan İslâm An- he ve Ki Üller Gihetlen hazırlattır Ban'at L'_hm_ıılı!mlxu bulunduğumuz 5e uu(vı. Eski Kdebiyat Lügaüi, | H BİDİ kaynaklar da bu işte #O Oynuyacaklır, Husu- iklopedisi cak tercüme vetev- başlanılıyor nsiklopedisi önden Eiden te>i gürecektir. n meşri meselesi de bir 'sonra ancak mevzuu siyle İslâm A bir kalavuz vüz! Ansiklapedini yene buçak iki se0e. — ö melerin aerakan- Tabijecektir. Keli lle Ba ti İitelerinin çıkanak, bizii lİNe masi HS A LbI başlı başına bir de beyt ©İ düne we tevalet İşi yakın yadırı acaktır.> Samsada YeriN ee gğ e Başve Eski Sul'lîy DA e ,eden B. Mardam gaa erkezi olan El- et kallıklan — s0nra t 28 (A Başvekili giyasi 1 Saudi Ayabisli rda bir mü ;::a_:“ gömişür kili Yugoslavyada halk veorduda gerginlik arrtı Belgradda Alman sefarethanesi önün- de muazzam bir nümayiş oldu Yugoslavordu şefleri bir ictima yaptı Pakta iltihakı pro- testo için memur- lar arasında istifa- lar devam ediyor hakkında henliz sarih hiç bir gey bi- Ynmiyor. Yugoslav efkiri umumiyesinde, A man taleplerinin Yugoslavya — tarafın dan kabülü aleyhindeki muhaletet giltikçe artmaktadır. Dön ordü şeflerinin yaptıkları tep- danlıya Belgradda büyük bir ehemmi- iyet verilmektedir. (Devumı Beşinci Sayfada) eh inelilirürdüne Halkın bütün ümidi orduda Belgrad, 23 (AA.) — Görünüşe ba- Kılırsa, paktın - imaasına karşı Yugos- lavyada mayhalefet ve memleketin ru- Tanda tali derecede ehemmiyeti halz bazı tezahürler olmuşsa da, bu teza- hürler elddi mahiyet kesbetmemiştir. inci sayfadal Yakında baş- hyacak yenip Ü Tarablucü masl aldık ve D masil kaybetlik?, Hu e- serde, bu çök — meraklı Ö yakın tarih — hödüsesinl Ç ekuyacaksınız.. | $ staharrir, bu büyük röpertağ seri- Ğ sinde, sire, İstanbulun bilmed'ti- D miz harikulâde heyecanlı ve hazin $ larını anlatacaktır. | ua UKURRLALAKLKIKIRL Bvvelki sabah Alman Sefareti civa- " Masum Kızlar; 4 Nasıl uçuruma * $Düşüyorlar ? .? —— Yazanı — Halük Cemal Bir hücumu Daha kırıldı Ağır zayiatla eski hatlarına kadar püskürtüldüler Atina 23 (KA) — Resmi Yunan tebliğit Topçu faali - yeti. Bazı esirler aldik. Atina 23 (AA.)— Radyo - de Aos çayı istikametinde ye- ni bir mukabil taarruza geç- İ Deoğu Afrikacın da çoğu kendiliklerinden teslim olan Somali esirleri Kerendeki Ital- yanlar ümitsiz vaziyette! lıılliı— yare ve topcusu İtalyan mevzilerini müte- | madiyen hırpal-yor Hartum 23 (AA.) — İngiliz top- Çusu ve tayyareleri Keren ve ci- varındaki İtalyan mevzilerini mü- temadiyen hırpalamaktadırlar. Mu- harebe İngilizler için memnuni - yet verici bir şekilde inkişaf et . mektedir. Şiddetli hararete rağmen, İngi- lizler elde ettikleri mevzileri mu- bafaza etmekte ve İtalyanların mu- kabil taarruzlarını ağır zayiat ve- Hasta,muhtaç avukatlara âcil yardımlar Avukatlar Adliyenin ıslahı için Vekâletten temennide bulunuyor İstanbul Baresuna mensup Avukat- dar dün öğleden sanra, Eminönü Halke- vinde toplanımnışlar ve bir yardım san- dağı teşkilini görüşmüşlerdir. 'Bu maksatla hazırlanıp dün ekunan raparda, yardırm talimatnamesi 15 mad- deden ibaret / olürak tekbit edilmiştir. Talimataameye göre, muavenete muh- (Dovamıt 8 imci sayfada) 'Adalarda veÜs- küdarda Pazar günü iki tecrübe yapılacak Vilüvet Pnsif Müdafaa Komiayös u tarafından haftaya'pazar günü Uskudarda ve Buyuzadada iki pa- £ korunma tecrübesi yapılacak: tır. Bu tecrübelerde bilhassa pa- raşütçülere karşı korunma dene » | meleri lera edilecektir. Vali ve Pa; Reisi Trak- yaya gittiler Üniversite Rektörü Cemil Bilsel de Edir- neye hareket etti Vali ve Belediye Reisi B. Lâtfi Kır- dar dün Çatalca ve Hadımköyüne git- Müştir. Mümalleyh Çatalca kazasında we alâkadarlardan izahat a- Hp teftişlerde bulunmuştur. Vilâyet Purti İdare Hey'eti Relsi B. Beşat Mimaroğlu da dün olamobille Trakyaya gümiştir. Diğer taraftan bir müddettenberi rahatsız bulunan — Ünlversite Rektörü B. Cemil Bilsel de iyileşmiş ve Edirne- ye gitmiştir. Mumaileyh orada bir kon- ferane verecektir. Rektör, 'Trakya U- mum Müfettişi B. Kâzım Diriğin mi- safiri bulunmaktar — Amerika âyanı da 7 milyarıkabul etti Vaşington 23 (AA.) — Âyan meclisinin Maliye Encümeni, de- mokrasilere yardım için talep edi- len 7 milyar dolarlık krediyi müt. tefikan tasvip etmiştir. Ancak, da- ha evvel, bu miktarı yarıya indir« istihdaf eden bir teklifi red eylemi Senelik: 5 aylık: 3 aylık: 1400 v0 406 "Her zamandan ziya - de hazırız, Milli Şefin işaretine bakıyoruz,, Halkı umumi vaziyetten haberdar etmek için, Partice tertip edilmiş olan konferanslara devam ediliyor Ankarada Partice tertip edilen | gidilecek yol sarihtir. Bu yol, son konferansların birincisi dün Halk- | evinde, Meclis Reiş Vekili Şem- settin Günaltay tarafından veril- miştir. Hatip «bugünkü dünya hâdise- leri karşısında Türkiyenin vazi » yeti» mevzulu konferansında, Tür- kiyenin sulhseverliğini bir kere daha tebarüz ettirdikten sonra bil- bassa demiştir k: «Fakat siz de takdir edersiniz ki, Türkiyenin bu sulhperverlik siya- seti batı şartlarla mukayyettir. Bu şartların başında başkalarının da bizim istiklâl ve mülkiyetimize hürmetkâr olmaları gelir. Binaenaleyh bizim bütün gay- retlerimize rağmen yakın şarkta da bir gün sulh bozulacak olursa bunun mes'uliyeti asla bizde de- Bildir. (Şiddetli alkışlar). Çünkü bu vaziyet karşısında bizim için ferdimize kadar ana yurdumuza ve atalarımıza lâyık bir şuur ve (Devamı 5 inel sayfada) Stoyadinoviç şimdi ili lerin elinde; Kahire 23 (A.A.) — Resmen bi dirildiğine göre, etki Yugoslav Baş vekili Stoyadinoviç şimdi İngiliz- lerin elinde bulunm Müfrit Alman dostluğu hislerin- den dolayı Stoyadinovıc, daha iyj hezaret altında bulundurulmak ü. zere Yugoslav makamları tarafın gdan İngilizlere teslim “edilmiştir. Kendisi İngiliz arazisinde mevkuf bulundurulacaktır. tadır Tarihi vagon halkın ziyare- tine açılıyor Bu vagon evvelce İstanbul hattında işliyordu Berlin, 23 (ALA.) —D N. B, 23 Mar- tan ordu günü —olması imünsesbetiyle tarihl Kompiyen vagonu Lusgarten'de teşhir edilecek ve hülk tarafından ge- | zilebileçektir. Bu eski Alman lokantah bağlanmakta di Geçen Umümi Hartin başında Pa- risle idi. Vagon 7 Teşrinisani 1918 de Mareşal Foch ile General Veygand'ı Franeat umumi karargâhnın bulundu. du Senlirte Kompiyen'e sonra da Rethonde's götüren trene bağlanmıştı. 11 "Peşrinlsanl 1918 de mütarekünin ım- zasından sonra vagon İnvalides Askeri Müzesine konumak üzere Parise nakle- dilmiştir. 1840 Haziranında Pransız — Alman mütarekesinin unzazmdan sen- ra vagon Berilne nakledilmiştir. ŞairM.Eminin 40 yıllık kütü panesi yandı Milli Şairimiz yan- gından yalnız üç eserini kurtarabildi Beşiktaşta Serencebey yokuşunda büyük şair, meb'us Mehmet Eminin Anadohu Sigorta Şirketine altı hin Miraya sigortah evinden dün öğle- jX9 doğra çıkanbir yangın evin üşt İki katını yaktıkltan sonrâ söncu rülmüştür. İkinci kattaki oturma odasının soba borusundan çıkan g- teş değerli Milli Şairimizin bütün kütüphanesini ve eşyasım yak - mıştır. Geç haber verilmesi yüzündenm İtfalye geldiği vakit evin iki katıs nın da ateşler arasında olduğu gö (Devamı Beşinci Sayfada) ÇERÇEVE Asli Hedet! NECİP FAZI, KISAKÜREK Bu çapraşık Balkanlar köşe- kapmacasının bir asli hedeli vardır. Hangisi 0?, İtalya, mutlaka Alımanyanın fermanile Yunanistana saldır- dığı zaman asli hedef yine oy- du. Almanlar Romanyayı — ve peşihden Bulgaristanı işgal et- tiği vakit yine asli bedel o o dü, O nedir?. O, kendi maddi ve manevi ta- mamlığından zerre feda etme- mek ve bu fedakârlığa zorlanır sa tarihin görüp göreceği en büyük fedakârlığı güze almak kararında bir millettir. Yine o, dünya üzerinde işgal ettiği me- kân kıymeti bakımından, mih- verin İngiliz imparatorluk bü- tününü vurması için zorla ve- ya güzellikle, hileyle veya sa- mimiyetle iradesine tâbi kıl - mak zorunda olduğu bir millet.. Ve yine o, mihver gaye ve sa- mimiyetinin ne demek oldu » unu bildiği için, mihvere ma- küs bir hürriyet ve — istiklâl dünyasına —mutlak taraftarlık sunLayımı, şerefli bayrağının ya- mina çekmiş bir millet.. Böylece, mihverin hareket sa- hası üzerinde, mihver ideoloc: ya ve psikolocyasına zat, kendi maddi ve manevi tamamlığına karşı mutlak titiz bir milletin tapyekün zaman ve mekân bü- tününü, Balkanlar davasının asli hedefi bilmek, artık oaca mülli bir şuur bereu hükmüm de. Herşey - Balkanların dışında görünürken haykırdığımız — ve Şimdi sırtından gömleği düş < Mmüş bir vücut gibi - çırçıplak meydana çıktığına şahit oldu « gumuz bu hakikate, bir zamam gülenler bulunduğunu hatırlır yalım mif, Asli hedef'odur! n güm doğrudan doğruya onun hudüs duna amut şekilde inkişafa başa haması. bile asli hedef değişmetik Eğer mihver, hareketini, onül hududuna amut şekilde olmak yerine müvazi bi ettirmeğe buşlarsa, bunu — asll hedefin başka olduğuna değlik bir hareket tercihi metodunü| atfetmek lâzım gelir. Doğrudan doğruya asli vurabilen, tâli bedefleri de gürmüş olur; evvelâ tâli h leri tercih edet de axli metodlu bir tarıda zayıflaşlır maş bulunur. Nişancının kuv paklanışından ve bu dünya yameti - karşısında o — milli mutlak ve değişmez ta sonra mihverden - beklenmek| lâzım gelen hareket, artık vasını topyektin — elde et kalkışacağı mülâhazası ol dır. İliç şaşırmıyan o devlet $ milletin hiç şaşrmamasını min edecek son dikkat ve de yine bu mülâhazanil” çinde; ve bu mülâhaza da) millet rehberlerimin dır.