8 Mayıs 1940 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1

SAYISI URUŞ CARŞAMBA MAYIS 1940 Yı ; Tizg Telefon: Başmuharrir: 20827 — İdare Müdürü: 23300 lm.ıbuı Nuruosmaniye No. sı En Son Telgrafları Ve Haberlevrî*vrercn Akşam Gazetesi Sahip ve Başmuharriri: YIL : FTBM İZZET BBN!CP OLANDA’NIN IŞGALİ BAŞLAMAK UZERE' elacele Vaşingtona dönen Amerika Cumhur Reisi Ruzvelt muharebe iyetinde, hattâ bugün yeni hâdiseler beklenmesi lâzımgeldiğini söyledi “Almanların iki koldan yü yuruduklerı söylenmektedir Ingılız Amele Partisi Lideri diyor ki. olandaya taarruz Holandada alınan son askeri *teyakkuz tedbirleri boş e- Madığı kadar - Almanların bugünlerde Holandaya ta- Arruz etmeleri de pek müm- kündür. — — — NUan: ETEM İZZET BENİCE k—hııı gelen telgraf haberleri la her türlü müdafaa ted- Kiztteldığmı, oeda izlale ılıldıgını ve her an K, Sarruzunun beklenildiği- veriyor. lar ve Akdeniz etrafın - AM ziyetleri tahlil eden yazı- DNd Almanların bir cenup KM açmalarını ne kadar çok tekemmülüne bağlı addedi- Holanda veya Belçikaya etmelerini de © derece n buluyorduk. Hâdiseler KÖk verdirmektedir. n harbin kat'i neti- garpte almak | ltr olduğuna ve birinci n İngiltere teşkil ettiğine hati neticeyi almak yolunda ıhı.n... yaklaşmak Al - (duları ve Alman büyük er- K““ı için birinci hedeftir. aa ordusu şimal hareketi mal emniyetini tesis et Çt birinci merhalede İngiliz yakınlaşmıştır. -İkinci de yakınlığı Holanda ve İ Bzitanya adalarına 200 kilo- r yakınlaşan sahilleri *debilir. Bunum içindir ki, ların herşeyden önce Ho - Aka Harruz etmeleri, Holan- p ilerine yerleşmek isteme- ezap ve bayat meselesidir. ı.“ yle bir taarruz- Waislak olabilirlerse, yani, sahillerine yerleşebil ı"Iıııı neticesinde yine is- ai fyeyi elde etmekten v '“%llılı beraber harbin sey- undan bi adım daha ka- iolabilecekler, a; Ttereyi ha a- Simek fırsatını, — İngiliz - Ki deniz muvasalasını kes- İittbbüsünü arıyabilecekler- Vaziyette taarruzu önee 'a ordusu başarmıya ça *ndan sanraki faaliyet ha- kışılta intikal edecek ve müt Almanya arasında bu İsi mücadele karalardan valara geçecektir. Ancak, YA taarruz etmek ve ailmak Danimarka vey Saldırmak kadar kolay * Holanda, her bakımdan M'!İbulcnııı almış oldu- Yögüman taarruzu başlar baş- XVAM! 3 üncü sahifede) aşington SB(AA.) e Harbiye nezaretler rının Hollanda' yı iş — Hariciye Alman kı- almadığını beyan etmekti Bu haberde bilhassa nilmekte idi: Bremen ve Dusseldorfdan hare- ket eden iki Alman yürüyüş kolu Leevrarden ve Vrı tinde Holandaya' doj Vaşingtan sefiri Dr. | Loudop, Havas ajansına bu husus- | ta demiştir ki: ,r,nw M r-i AB KESİLDİ Lötlüra 8 (AA.) Holanda ile tele İzinin temini hust a - Dün gece verele - güçlük tin inkıtar 24,30 arasında muha - vereleri ölletibeniz tir, Resmi mahfillerde telefon İğınmalarının — inkıtaa uğra ve Holanda ile İngiltere irtibatın temin edilemediğine da- t mevcut değildir. .'lllıanya havada muttefıklere faik d ' Başvekili — Çemberlayn, l"'—lımuıı Norveçin cenu- tekiliş sebeplerini anla - A'ııııı hava kuvvetlerinin 'u..__ Çemberlaynin beya- t Tn havacılığının toptan teklinde anlamışlar. vacılığının müttefik - g_hııu İöyaresine mukabil müt- eğildir tefikler 40 tayyare kaybetmişler. dir. Norvec harekâtına iştirak eden Alman hava filolarının harbe tu- tuşacakları zamana kadar uçtuk- ları mesafe ile İngiliz filolarının katettikleri mesafe arasında vasa- ti yarı yarıya fark vardı. İngilizler Norveç üstüne gelin- ciye kadar asgari 350 mil uçuyor- lardı. Orada vasati 200 millik bir | muharebe uçuşu yaptıktan sonra dönüş için de 350 mil katetmeğe mecbur oluyorlardı. Şimdiki tayyareler içinde — 350 (DEVAMI 3 üncü z2ahifede) rasında ( Holanda erkânıharbiye heyeti bir toplanlıda Londra 8 (Hususi)— Resmen bil- dirildiğine göre, dün Holanda or- dusunda mezuniyetler birdenbire kaldırılmıştır. Holanda 1 eylülden beri ilk defa olarak böyle hir ted- bir almaktadır. Bu sebepten alı- nan tedbir, bütün Holandada bir yıldırım darbesi tesiri hasıl et - istir, İzin alanlar alelâcele kıt'al dönmektedirler. İstasyonlarda zinliler neş'eli bir halde trenlere binmektedir. Siviller yerlerini as- kerlere bırakmaktadır. Bu tedbir, milli müdafaa bir mezuniyet almış o- muhafızlarına da derhal lSeniz yolları kooperatifinde eski sarfiyat On beş kişi yolsuz sarfiyat iddiasile adliyeye verildi Denizyolları kooperatifinin ge- çen yıllarda yaptığı bazı işlerden dolayı yolsuz sarfıyatta bulunul- duöu iddiasile eski deniz erkânı dan 15 kişi adliyeye verilmişler dür. Bunların arasında eski deniz- yolları umum müdürü meb'us Sa- dettin, hukuk müşaviri Emin eski Akay müdürü Cemll, levazım müdürü Muammer, muhasebe mü- dürü Emin, sabık deniz ticaret mü- dürü Müfit Necdet, kooperatif müdürü Ramiz, limanlar umum müdür muavini Hâmit Saraçoğlu, Denizbank muhasebe müdürü Fu- at Mürsel, Ulvi Ziya, Hamdi Emin Çap da bulunmaktadırlar, Bozacı Sinanın dükkânına dün gece hırsız girdi İçi para dolu çekmeceyi görmediler birer bardak boza içip gittiler (Yazıstı 3 üncü sâhifede) Holanda ile telefon muhabereleri dün birdenbire kesildi | Bütün trenler aöker Sövkile”mez meşgul oldugu için sivillerin yolculuğu tahdit edildi vazifeleri başına dönmeleri için emir verilmiştir. Dün, Çemberlaynin avam ka - marasında Norvec hâdiselerini ve umumi vaziyeti izah ederken, Al- | manların her an ruza gecmeleri hakkındaki sözleri dikkate şayan | görülmektedir. Amerika Cumhurrelsi Ruzvelt de Hayd Purkda istirahat ederken, birdenbire Vaşingtona dönmüş - | tür. Ruzvelt, niçin böyle birdenbire | Vaşingtona döndüğünü kendisin- den soran gazetecilere, muharebe vazivetinde hattâ bugün yeni hâ- (DEVAMI 3 üncü sahifeda) İntakı hak. Ebüzziyazade Velid imzasını ta- şıyan makalede şu cümle var: Zaman, isminde bir gazeti de o gazetede hüvi- yetimizi pek de meydana vurmıya- rak yazı yazıyorduk..> Bizim mahuda: — Ne dersin bu cümleye?, sordum. — Manalı manalı İntakı hak.. Diyerek cümlesini tamamladı: leceğini kendisi itiraf ettiğine göre bize söz düşmez. * Yine Ebüzziyazadelerin ceride- sinde bir fıkra muharriri efendi- .ı.ı yani, Bay Velidi bir münase- hsı sederken: «Bahusus ki birçokları- mızın arasında senelerle devam etmiş olan efendilik, uşaklık rabi- ( taları da vardır.» diyor ve külür üstüne küfür odiyor. Bunu da bi- zim mahuda gösterdim. O, yine: — Tntakı hak.. Dedi ve.. ilâve etti: — Hakaret elbette muhayyerdir ve sahibine aittir. Ancak, bir gaze- tede çalışmış olmak uşaklıksa bu | yazıyı yazan uşak kendi elendisi- nin de bir aralık uşaklık ettiği ga- zeteden nasıl çıkarıldığını elbette dar. Hem, bugün de kanuni yeti olmadığına göre hâlâ u- şaklıktan da kurtulmuş olma - malıt?, .. hatiplere ce kararı vereceği z Londra 8 (Hususi) — Çeniber- | lavnin dünkü beyanatından bah - seden gazeteler, bilhassa şu cüm- leleri tebarüz ettiriyorlar: 1— Norveçin cenubuna gönder- diğimiz kuvvetler ehemmiyetli de- ğildi ve hakikatte bir tek fırkadan ibaretti. Efratça zayiatımız ağır | olmamıştır. - Biz zayiat verdikse, Alman- lar harp gemisi, layyare, nakliye gemisi ve efrat bakımından — çok daha ağır zayiat mdııeı 3— Norveçteki mı iyet, Fran- sanın taarruza karşı . daha şiddetli Fransa bizden tütün alıyor Bu sabah Paris'ten dö- nen B. Celâlin izahatı 'Türk tütün Himited şirketi mü- | dürü B. Celâl U le şef eksper B. Mazlüm Ism bu sabahki eks - presle Paristen sehrimize dönmüş lerdir B. verdiği bizden 5 Celâlin bir muharririmize | izahata göre Pransızlar milyon kilo tütün İlk tedrisat Meclisi busabah | toplandı — | | İlk mekteplerin açılma| ve kapanma tarihleri tesbit olundu Vilâyet ilk tedrisat meclisi bu sabah saat 10 da Vali muavini B. Halük Nihat Pepeyinin reisliğin- gi köy okulları 20 mayısta dersleri kesib imtihanlara — başlıyacı ve 1 haziranda imtihanı bitin lerdir. 4 sınıllı köy okulları ise 13 mayısta tatil olunacaklardır. İstanbul şehri ve kaza merkez- lerindeki ilk mekteplerde 27 ma: yısta dersler kesilecek, 22 hazi - randa 5 inci sınıfların imtihan - ları bitmiş olacaklardır. 940 ve 941 yeni ders yılı için 16 eylülde — tekmil ilk mekteplerde kayde ve 30 eylülde tedrisata baş- lanılacaktır. 5 milyon kilo | vap veriyor İşçi partisinin bugünkü toplantı- sında hükümetin politikasını takbih annedilmektedir mücadele hususundaki azmini si- Tememiştir. 4— Müttefikimiz 'Nürkiye sükü- netini muhafaza ediyor. Mısır, müdafaa tedbirlerini artlırmak - tadır. 5— Yakın ve orta şarktaki vazi- vetimiz, Akdeniz filomuzun nor - mal şekilde taksimi sayesinde mü- vazene bulmuştur. G— Norveç harbinden çıkan hü- kümler pek fazla mübalâgalandı rılmıştır. Biz nihai zaferimize iti- | mat ediyoruz. (DEVAMI 3 üncü sahifede) ÇERÇEVE GARP Harbin patlak verdiği tarih olan (1 Eylül 19398) dan tam iz ay evvel, hâdiselerin ter- tip ve inkişaf tarzına göre, her gün biraz daha keskinleşen bir ihtimalle, Avrupa kıyamet dev- resinin 1939 sonbaharında baş- hyacağını iddia etmiştim. Açık denizde (Seksant) âletile mevki tayin edercesine, hesap ve ki- taba dayanan bu teşhisinide, 1 eylül sabahına kadar yalnız kaldım. Hattâ bu tarihten hir- kac gün evvelki, damdan düşme Alman - Sövyet anlaşmasını sulh âmili telâkki edenler bile oldu. Avrupadaki bünye ve men- fant tezadının (faslı müşterek) noklası olan (Rhin) boyunda, karşılıklı iki istihkâm hattı, (Siegirled) ve (Maginot), ken- dilerini birer demir kafes içine almış iki pehlivanın, birbirine karşı akamet manzarasını doğu- pışmavı kabul ettiler. Su kadar ki, mavvosunda gamalı haç ta- şıyan pehlivan (Almanya), bür pehlivanın himayesi altın- daki demir kafessiz bir zavallı- saldırarak, hi tini öbürüme yüklemişti. İngilizlerle Fransız- İar demir kafes üzerine yüklen- menin imkâasızlığını bildikleri için, oraya her türlü gıda ve kuv- vet maddeleri taşıyan yolları kestiler. Va gıda ve kuyvet mad- deleri yollarını açmak, yahut mukabil demir kafes üzerine hücum etmek mecburiyeti yine Almanlara düştü. İşte (1 Eylül 1939) danberi, gözlere o kadar esrarlı görünen bütün hâdiselerin temel ölçüsü budur, Bu ölçüyü ben, o günden *“Harbi kazanmak için bizim başımıza başkaları gelmelı öy Çemberlayn'den sonra, Çörçil de bugün Cemberlaynden sonra bugün avam kamarasında izahal veren Bahriye Nazırı Çörçil Bilânço bugüne kadar adım adım na- diselere tatbik eder ve her an hâdiseler tarafından teyit edi- eyi şu ana hükme Alvıuınlır , Fransız demir ka- fesinin nisbeten açık noktaları olan, ya Holanda ve Belçika, yahut İsviçre üzerinden, veya her iki istikametten, tekbasına veya bir başka müttefikile be- raber, azametli ve nihai bir ta- hareketine girisebilir. Bu 1 daima mevcuttur, Fakal bu yolda harekete mecbu mak, İngiliz - Fransız mi ve mukabil taarruz plânmı ger- çekleştirmekten başka birşeye yaramaz ve fazla bir muvaffa- kiyet ümidi vâdetmez. Bence en büyük ihtimal, Almanların, yol- ları tıkanan gıda ve kuvvet mad delerini cenup doğusu İstika- metinde arıyacakları, vani Bal- kanlara saldıracaklardır. Su dakikada bütün kulaklar kirişte ve gözler birdenbire garp istikametinde bulunurken he- ilâve edeyim ki, Almanlar bütün mevcutlarile -garbe sal- dırsa bile, yine aylarca evvel bizzat vazettiğim ihtimallerden bir tanesi uıhınuk etmiş ola- caktır. Fakat . * Fakat Bal- kanları herhangi bir tehlikeden masun tutacak herhangi bir garp hareketine imkânsız gözil baktığımı da, keza ilâve ede yim. Olsa glsa, Alımanya ve İtal- ya arasında Balkanlarla kom- bine bir garp hareketi olabili. Balkanların vaziyetini yarınki (cenup dağusu) yazısında göre- ceğiz. Bilânçomun garp hesıbmı da, evvelden bulunmuş yekünların mizanlı ifadesi içinde kapatıyo- rum. - NECİP FAZIL KISAKÜREK